16. yüzyılda Kuzeydeki Peru’dan gelen İspanyollar tarafından keşfedilen Şili, bağımsızlığını 1810 yılında kazanmıştır

16. yüzyılda Kuzeydeki Peru’dan gelen İspanyollar tarafından keşfedilen Şili, bağımsızlığını 1810 yılında kazanmıştır.
Şili bu ülkenin yerli halkı Mapuchelerin dilinde “ dünyanın bittiği yer” anlamına gelmektedir.
Yüzölçümü toplam 756.102 kilometre karedir. Yüzölçümü açısından Dünyanın 38. büyük ülkesi konumundadır. Arjantin, Peru ve Bolivya ile komşudur.
Nüfusu 18.000.000 civarındadır. Nüfus olarak dünyanın 60. büyük ülkesidir. Nüfus artış hızı yıllık %1’ den azdır. Ülkenin resmi dili İspanyolcadır.Yerli halk Mapuchelerin dili Mapudungun resmi dil olmamakla birlikte bazı okullarda öğretilmektedir.
Nüfusunun büyük bir kısmı Hristiyan Katoliktir. Evanjelik Hristiyan olan %15 lik bir nüfus da vardır.
Ülkede çok az sayıda Musevi ve daha az sayıda Müslüman yaşamaktadır.
Sayıları 300.000 civarında olan ve Türk (Turco) olarak adlandırılan, Şili’ye I. Dünya Savaşı yıllarında Osmanlı İmparatorluğundan göç etmiş bulunan bir Filistin kökenli Hristiyan topluluk da genelde Santiyago’da yaşamaktadır. Az sayıda Lübnan ve Suriye kökenliler de bulunmaktadır. Bu nüfusun büyük kısmı Hristiyandır.
Nüfusun çoğu İspanyol kökenli ve yerli halk ile İspanyol karışımı melezlerden oluşmaktadır. Ülkeye çeşitli dönemlerde İtalya, Almanya, İsviçre, Fransa, İngiltere, Hırvatistan ve İspanya’nın Bask bölgesinden göçmenler gelmiştir.
Şili Başkanlık sistemiyle yönetilmekte olup, bir Başbakan bulunmamaktadır. Ülkede biri Senato diğeri Temsilciler Meclisi olarak adlandırılan iki kanatlı bir Parlamento vardır.

Ekonomik açıdan Güney Amerika’nın en gelişmiş ülkelerinden birisidir. Başlıca ihraç malları bakır, yaş meyve-sebze, su ürünleri ve ormancılık ürünleridir.

Türkiye Cumhuriyeti’ni ilanından sonra, Latin Amerika’da ilk tanıyan ülke 1926 yılında Şili olmuştur. Ülkede kayıtlı yaklaşık 300 vatandaşımız yaşamakta, vatandaşlarımızın çoğu Santiyago’da ikamet etmektedir.
Şili’nin güney bölgesinde özellikle Osorno kentinde sayıları ikibini bulan ve yaklaşık 30 yıldır burada olan bir Türk-Süryani kökenli grup yaşamaktadır ve bu kişilerin büyük bir kısmı Şili vatandaşlığına geçmiş durumdadır.

ZİYARET EDİLEBİLECEK BAŞLICA MEKANLAR:


1) Plaza De Armas

Şehrin merkezinde yer alan kare şeklinde bir meydan olan Plaza de Armas 1541 yılında Petro de Gamboa tarafından tasarlanmış olup, bugün trafiğe kapalı olan bu meydanın çevresinde birçok tarihi yapı bulunmaktadır. Bu yapılardan en önemlileri, Palacio de la Moneda (Cumhurbaşkanlığı Sarayı), Santiago Metropolitan Katedrali, Merkez Postane Binası, Şili Ulusal Tarih Müzesi, Casa Colorado Kilisesi, Santiago Belediye Tiyatrosu ve Ulusal Kütüphane binasıdır.

2) Santiago Metropolitan Katedrali
Yapımına ilk olarak 1561 yılında başlana katedral bilahare 1748 yılında İtalyan mimar Joaquin Toesca tarafından barok tarzında yeniden inşa edilmiştir. Depremden hasar gören yapı bu kez 1791 yılında mimar Manuel Tolsa tarafından restore edilmiş ve 1800 yılından itibaren yeniden kullanıma açılmıştır. Katedralin iki kulesinde 16 çan bulunmakta olup, bunlarda en büyüğü 12 ton ağırlığa sahiptir.


3) Merkez Postane Binası
1881 yılında mimar Ricardo Brown tarafından tasarlanmıştır. Bilahare bazı değişikliklerden geçen yapı bugünkü görünümüne 1908 yılında kavuşmuş olup, 1976 yılında Şili Ulusal Anıtı olarak ilan edilerek koruma altına alınmıştır.

4) Şili Ulusal Tarih Müzesi (Palacio de la Real Audiencia de Santiago)
Mimar Juan Goycolea tarafından tasarlanan yapı 1804-1807 yılları arasında inşa edilmiştir. İlk olarak Şili Kraliyet Mahkemeleri’ne evsahipliği yapan bina, Şili’nin bağımsızlığını ilan etmesinin ardından Şili Parlamentosu’nun ilk toplantısını gerçekleştirdiği bina olmuştur. 1846 yılına kadar hükümet binası olarak hizmet veren bina, Devlet Başkanı’nın aynı yıl La Moneda Devlet Başkanlığı Sarayı’na taşınmasından sonra 1911 yılından itibaren tarih müzesi olarak hizmet vermeye başlamıştır.

5) Devlet Başkanlığı Sarayı (Palacio de la Moneda)
İtalyan mimar Joaquin Toesca tarafından tasarlanan yapı 1784 – 1805 yılları arasında inşa edilmiştir. 11 Eylül 1973 tarihinde General Augusto Pinochet tarafından gerçekleştirilen askeri darbe sırasında bombalanarak hasar gören bina en son 11 Mart 1981 yılında kapsamlı bir restorasyondan geçmiştir. Bina halen Şili Devlet Başkanına ve Devlet Genel Sekreterliğine evsahipliği yapmaktadır.

6) Santiago Belediye Tiyatrosu (Teatro Municipal de Santiago)
1853 yılında Fransız mimar Claudio Brunet des Baines tarafından Fransız neo-klasik mimari tarzından esinlenerek tasarlanmıştır. 1857 yılında Giusppe Verdi’nin Ernani operasıyla perdelerini açan tiyatro, o dönemde 1800 izleyici kapasitesine sahipti. 1870 yılında meydana gelen büyük yangında ve 1906 yılında meydana gelen depremde büyük hasar gören bina, 1955 yılında restore edilerek seyirci kapasitesi 1500’e düşürülmüştür. Bina, 1955 yılında kurulan Şili Flarmoni Orkestrası, 1959 yılında kurulan Santiago Bale Topluluğu ve 1961 yılında kurulan Belediye Korosu’nun konserlerine de evsahipliği yapmaktadır. Şili Belediye Tiyatrosu 1974 yılında Şili Ulusal Anıtı ilan edilerek koruma altına alınmıştır.

7) Şili Ulusal Kütüphanesi (Biblioteca Nacional de Chile)
1813 yılında kurulan Şili Ulusal Kütüphanesi, bulundurduğu geniş kitap koleksiyonu ve el yazmalarıyla Güney Amerika’nın en büyük ve önde gelen kütüphaneleri arasında yer almaktadır. Kütüphanenin sahip olduğu değerli koleksiyonlar ulusal hazine olarak koruma altındadır.

8) Atatürk Rölyefi
30 Ocak 1926’da akdedilen Dostluk ve İşbirliği Anlaşması ile yeni Türkiye Cumhuriyeti’ni tanıyan ilk Latin Amerika ülkesi olan Şili, Cumhuriyetimizin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’e duyduğu saygının bir göstergesi olarak Santiago'nun en güzel ve en işlek caddesi Apoquindo Bulvarı üzerinde Atatürk Rölyefini dikmiştir. Santiago Las Condes Belediye Meclisi tarafından alınan 4 Haziran 1973 tarihli kararın ardından, Cumhuriyetimizin 50. Yıldönümünde 29 Ekim 1973 tarihinde “Cerro Navidad” parkına törenle yerleştirilen anıt, heykeltraş Sadi Çalık tarafından bronzdan yapılmıştır. Anıtta İsmet İnönü’nün Atatürk’le ilgili sözlerinden alıntı yapan İspanyolca bir yazı bulunmaktadır. Yazıda aşağıdaki satırlar yer almaktadır.
“Türkiye Cumhuriyetinin kurucusu,

Vatanının fedakar ve sadık hizmetkarı,

İnsanlık idealinin canlı emsali,

Eşsiz kahraman ATATÜRK,

Bütün ömrünü hayatını Türk Milletine adamış,

Milletine kendi ruhunu, ateşini vermiştir.

Hatırası milletinin ruhunu ateşli tutan sönmez bir meşale olarak yaşamaktadır”
9) Şili Üniversitesi: (Universidad de Chile)
Latin Amerika’nın en eski ve en büyük yükseköğrenim kurumlarından birisi olan Üniversitenin kökleri, 19 Ağustos’ta Santo Tomás de Aquino adı altında Şili'nin ilk üniversitesi olarak kurulduğu 1622 yılına kadar uzanmaktadır. 28 Temmuz 1738 tarihinde İspanyol Kral V. Felipe’nin onuruna üniversitenin adı Real Universidad de San Felipe olarak değiştirilmiştir. 1829-1865 yılları arasında Santiago’da yaşayan Venezuelalı şair, yazar, düşünür ve siyasetçi Andres Bello’nun üniversitenin ilk rektörü olması nedeniyle halk arasında “Bello’nun evi” (Casa de Bello) olarak da anılan üniversitenin en ünlü mezunları arasında Nobel edebiyat ödülü sahibi Şilili şairler Pablo Neruda ve Gabriella Mistral bulunmaktadır. Yine 20 yüzyıl içinde Şili’de devlet başkanlığı görevini yürüten şahsiyetler içinde Eduardo Frei Montalva, General Carlos Ibáñez del Campo ve General Augusto Pinochet dışında kalan tamamı Şili Üniversitesi mezunudur.
10) Doğa Tarihi Ulusal Müzesi (Museo Nacional de Historia Natural)
Latin Amerika’nın en eski doğa tarihi müzelerinden biri olan Doğa Tarihi Ulusal Müzesi, 1830 yılında Fransız doğa bilimci Claudio Gay tarafından kurulmuştur. 1906 ve 1927 yıllarında yaşanan büyük depremlerde zarar gören bina önemli restorasyondan geçerek bugünkü görünümünü kazanmıştır.

11) Güzel Sanatlar Ulusal Müzesi (Museo Nacional de Bellas Artes)
1910 yılında, Şili’nin bağımsızlığının 100’ncü yılı anısına Fransız kökenli Şilili mimar Emile Jecquier tarafından inşa edilen bina, uzun bir süre boyunca Şili Üniversitesine bağlı Güzel Sanatlar Fakültesi’ne ev sahipliği yaptıktan sonra müze haline dönüştürülmüştür. Latin Amerika sanatının en önemli merkezlerinden biri olarak gösterilen müze, Şilili ve diğer Latin Amerikalı sanatçıların eserlerinin yanısıra, dünyanın çok sayıda farklı ülkesinden sanatçıların eserlerini sergileyen geniş bir koleksiyona sahiptir.


12) Kolomb Öncesi Dönem Sanatları Müzesi (Museo Chileno de Arte Precolombino)
1981 yılından bu yana Kristof Kolomb öncesi döneme ait merkezi ve güney Amerika sanatlarının sergilendiği müze olarak hizmet veren bina 1769 yılında Şilili mimar Sergio Larrain Garcia Moreno tarafından inşa edilmiştir. Kil kiremit çatısı, cumbalı pencereleri, derin kırmızı duvarlarıyla dikkat çeken yapı halk arasında “Kırmızı Ev” olarak da anılmaktadır. Müzede, 4500 yıllık uygarlıklarının izlerini taşıyan taş, bakır, altın ve yeşim taşından yapılma objelerin görülmesi mümkündür. 2010 yılında yaşanan depremin ardından restorasyona tabi tutulan müze binası 2011 yılında yeniden ziyaretçilere kapılarını açmıştır.


13) Santa Domingo Kilisesi (Iglesia de Santo Domingo)
İlk olarak 1500’lü yıllarda inşa edilen kilise 1595, 1647 ve 1730 yıllarında meydana gelen depremlerde büyük hasar görmüştür. 1747 yılında mimar Juan de los Santos Vasconcellos tarafından yeniden inşasına başlanan kilise, bilahare İtalyan mimar Joaquin Toesca tarafından 1796 yılında tamamlanmıştır.


14) San Francisco Kilisesi (Iglesia de San Francisco)
Koloni döneminin önemli yapılarından biri olan kilise, 1600’lü yıllarda inşa edilmiştir. 1647 ve 1730 yıllarında meydana gelen büyük depremlerde çan kulesi hasar görmüş, kule 1800’lü yılların ortalarında mimar Fermin Vivaceta tarafından yeniden inşa edilmiştir. Mimar Vivaceta, kuleye bir saat eklemiştir.


15) Santa Lucia Tepesi (Cerro Santa Lucia)
Şehir merkezinde 69 metre yüksekliğe sahip bulunan bir tepe olan Santa Lucia, Santiago şehrinin ilk kurulduğu nokta olarak Şili tarihinde önemli bir yere sahiptir. Tepe, 65.300 metrekare genişliğindeki parkı, fıskiyeli havuzları, süslü cephe ve merdivenleri ve sunduğu eşsiz Santiago manzarasıyla turistlerin en çok ziyaret ettikleri mekanların başında gelmektedir.
16) Los Dominicos Çarşısı

Ant Dağlarının eteklerindeki görüntüsüyle Santiago’nun en iyi El Sanatları Çarşısı olarak bilinen Los Dominicos çarşısı tarihi San Vicente Kilisesinin yanında yer alır. Turistlerce yoğun şekilde ziyaret edilen bu yerleşkede, 150’den fazla el işi sanatçısı Şili el sanatının en iyi örneklerinş sergilenmektedir. Los Dominicos’taki küçük mağazalarda tamamen doğadan esinlenilerek, toprak, deri, tahta, cam, yün, yarı değerli taşlar benzersiz bir sanat eseri haline dönüştürülmektedir.

17) San Cristobal Tepesi (Cerro San Cristobal)
Deniz seviyesinden 800 metre ve Santiago şehrinde 300 metre yüksekte bulunan San Cristobal Tepesi şehrin en yüksek ikinci noktasıdır. Yerli dilindeki ismi “Tupahue” olan tepeye, bugünkü ismi İspanyol fatihlerden “St.Christopher” anısına verilmiştir. Tepenin zirvesinde bir kilise bulunmaktadır. Tepede ayrıca bir amfitiyatro ve 22 metre yüksekliğinde bir “Meryem Ana” heykeli bulunmaktadır. Döküm olarak yapılmış heykel 1908 yılında mevcut yerine dikilmiştir. 1987 yılında Santiago’yu ziyaret eden Papa II. Jan Paul, tepede yer alan kilisede bir ayin düzenleyerek Santiago şehrini kutsamıştır. Eşsiz şehir manzarasıyla turistlerin en çok ziyaret ettiği tepeye funiküler veya teleferikle ulaşılmaktadır. Tepenin eteklerinde ayrıca Şili Ulusal Hayvanat Bahçesi ile “Japon Bahçesi” yer almaktadır.

18) La Cascona
Şili’nin Nobel edebiyat ödüllü şairi Pablo Neruda’nın, 3 evinden birisidir. Üçüncü eşi Matilda’nın saçlarının dağınık ve gür olmasından esinlenen şairin bu eve “La Chascona” yani “dağınık saç” ismini verdiği söylenmektedir. Birçok köşesinde “P” ve “M” harflerinin yer aldığı ev dünyanın her köşesinden toplanmış, obje ile süslenmiştir. Bunlar arasında, deniz kabukları, Neruda’nın özel eşyaları, yakın arkadaşı olan Salvador Dali ve Picasso’nu resimleri, kendisine gelen hediyeler ve ödüller ve elbette “Nobel Edebiyat Ödülü” yer almaktadır. Denizi çok seven ancak denizlere açılmaktan korkan şair, evindeki bazı odaları gemide hissi yaratacak şekilde dekore etmiştir. Şehrin eşsiz manzarasına sahip olan ev bugün turistlerin gözde ziyaret mekanlarının başında gelmektedir.
19) Heykeller Parkı (Parque de Esculturas)
Şehir merkezinde, Mapocho ırmağının çevresinde bulunan “heykeller parkı”nda Şilili sanatçılar tarafından yapılan 30 heykel bulunmaktadır. 1986 yılında açılan parkta özellikle yaz aylarında konserler düzenlenmektedir.


20) Merkez Pazarı (Mercado Central)
Şehrin merkezinde yer alan Mercado Central, balıkçıların ve balık restoranlarının ağırlıkta olduğu merkez pazarıdır. Mimar Fermin Vivaceta tarafından tasarlanan bina 1872 yılında açılmıştır. Zaman içinde hasar gören bina İngiliz mimarlar Edward Woods ve Charles Henry tarafından yeniden tasarlanmış olup, ilk yapıdan günümüze sadece dökme demir çatısı kalmıştır. Pazar özellikle balık restoranları nedeniyle turistlerin uğrak noktasıdır.


21) Parque Villa Grimaldi
1973 yılında askeri darbe ile yönetime gelen General Augusto Pinochet döneminde rejim muhalifleri ve siyasi tutuklulara yönelik işkence merkezi olarak kullanılan yapı, Şili’nin 1990 yılında demokrasiye dönmesinin ardından 1997 yılında yaşanan acı olayları canlı tutmak amacıyla açık bir park haline getirilmiştir.



22) Büyük Santiago Kulesi (Gran Torre Santiago)
300 metre yüksekliğe sahip olan 64 katlı Büyük Santiago Kulesi, Latin Amerika’nın en yüksek, güney yarım kürenin ise ikinci en yüksek (Avustralya’daki Q1 kulesinden sonra) yapısıdır. Altı katlı bodruma, 47.000 m² taban alanına ve toplam 700.000 m² kapalı alana sahip olan yapı, hemen bitişiğindeki Costanera Alış veriş merkezinin bir parçasını teşkil etmektedir. Arjantinli mimar Cesar Pelli tarafından tasarlanan binanın inşaatına 2006 yılında başlanmış ve bina 2013 yılında tamamlanmıştır.


23) Entel Kulesi (Torre Entel)
127,4 metre yüksekliğe sahip bir televizyon kulesi olan Torre Entel, 1974 yılında tamamlanmış olup, Şili telefon şirketi ENTEL Chile’ye aittir. Kule ziyaretçilere açık olup, güzel bir Santiago manzarası sunmaktadır.



24) Titanium La Portada
Şehrin finans merkezlerinin yoğunlaştığı El Golf bölgesinde yer alan 194 metre yüksekliğindeki 52 katlı bina, ülkenin en yüksek ikinci binasıdır. İnşaatına 2007 yılında başlanan bina 2010 yılında tamamlanmış olup, bugün çok sayıdaki ofis ve şirkete evsahipliği yapmaktadır.


VALPARAİSO
Şili Parlamentosu başkent Santiyago’da değil, Valparaiso kentinde toplanmaktadır. Kentin adının anlamı Cennet Vadisidir. Pasifik Okyanusu sahilindeki şehir Şili’nin en önemli liman kentlerinden birisidir. Nüfusu bir milyona yakındır. Başkent Santiyago’ya 120 kilometre uzaklıktadır. Valparaiso 16. yüzyılda İspanyollar tarafından kurulmuştur.



VİNA DEL MAR
Valparaiso liman kentinin bulunduğu koyun karşısında yer almaktadır. İspanyolca’daki anlamı “Denizin Üzümbağı” dır. Nüfusu 300.000’e yakındır. Başkent Santiyago’da oturanlar için sayfiye yeri özelliğini taşımaktadır.