3.Bilişim Öğretim Programları
Bu bölümde, Computing Curricula 2005 (CC2005) belgesinden yararlanarak bir önceki bölümde anlatılan beş ana disiplinin lisans programlarının bilgi alanları karşılaştırmalı olarak incelenmiştir.
3.1Program özetleri: Bilgisayar eğitim programlarının çizelgelenmiş görüntüsü
CC2005 belgesinde, beş ana disiplin olarak belirlenen bilgisayar mühendisliği (BM), bilgisayar bilimleri (BB), bilişim sistemleri (BS), bilişim teknolojileri (BT) ve yazılım mühendisliği (YM) lisans programlarının kapsaması gereken bilgi alanları bilişim ve bilişim dışı alanlar olarak ikiye ayrılmış, bilişim alanı 36 konu başlığı altında, bilişim dışı alan ise 21 başlık altında toplanmıştır. (Bu başlıkların tanımı ve bu konularla ilgili Türkiye’deki programlarda bulunan ders adları bölüm 3.4’de verilmiştir.) CC2005 raporunu hazırlayan komite tarafından bu konular ve programlara göre her konuya verilmesi gereken ağırlıklar minimum ve maksimum değerler olarak, 0-5 skalasında belirlenmiş ve sonuçlar iki tablo halinde verilmiştir. Tablo 2 bilişim konuları, Tablo 3 ise bilişim dışı konuların programlara göre karşılaştırmalı ağırlıklarını göstermektedir.
3.1.1Tablonun kullanımı: İki benzer örnek
Tablo 2’in nasıl kullanıldığını anlamak için tablodaki 5. ve 6. konuları ele alalım: “İşletim Sistemleri – İlkeler ve Tasarım” ve “İşletim Sistemleri - Biçimlendirme ve Kullanım”. Her iki konu da işletim sistemleri ile ilgilidir. Farklı disiplinlerin bu konulara vermiş oldukları önem dereceleri Tablo 2’de verilmiştir.
-
“İşletim Sistemleri – İlkeler ve Tasarım” konusunu ele alındığında BS ve BT programlarının her ikisinin de konuya BM, BB ve YM programlarından daha az önem verdiği görülmektedir. BS ve BT disiplinlerindeki tipik eğitim programlarının “min” ve “mak” değerlerinin her ikisi de “1” dir. Bu da bu programdaki öğrencilerin bazı genel kavramlar ve terminoloji hakkında bilgi sahibi olurken, programda İşletim Sistemleri ilkeleri ve tasarımının ayrıntılı olarak işlenmediğini göstermektedir. BM, BB ve YM programları ise daha yüksek “min” ve “mak” değerlere sahiptir. Bu da öğrencilerin konuya hakimiyeti açısından daha yüksek minimum ve maksimum standartlara sahip olduğunu göstermektedir. BB ve YM programlarının (her ikisi için 3) BM programına (2) göre daha yüksek “min” değere sahip olmaları, tipik olarak BB ve YM müfredatının BM programlarıyla karşılaştırıldığında İşletim Sistemleri – İlkeler ve Tasarım konusu hakkında daha kapsamlı olduğunu belirtmektedir. BB (5) programının BM ve YM programlarından (her ikisi için 4) daha yüksek “mak” değerine sahip olması da, İşletim Sistemleri – İlkeler ve Tasarım konusunda daha derinlemesine bilgi arayanlar için, BB müfredatında daha fazla olanak olduğunu belirtmektedir.
-
“İşletim Sistemleri – Biçimlendirilmesi ve Kullanımı” konusunda ise bütün programlar işletim sistemlerinin kullanılması ve biçimlendirilmesi hakkında biraz bilgi sağlasa da, BT programı “min” ve “mak” için en yüksek değerlere sahiptir (sırasıyla 3 ve 5). Bu BT programının daha çok işletim sistemlerinin kullanımı ve biçimlendirilmesi üzerine odaklandığını ve öğrencilerin bu alanda yeterli kapasiteye sahip olmalarını sağladığı anlamına gelmektedir. Diğer programlar, karşılaştırmalı olarak daha düşük minimum değerlere sahiptir. BB ve YM (her ikisi için mak 4) programlarının, BM ve BS’ye (her ikisi için mak 3) göre daha yüksek maksimum değerlere sahip olması, bu programların, konuyla ilgili daha fazla hakimiyet sahibi olmak isteyenler düşünüldüğünde, daha kapsamlı olduğunu göstermektedir. Ancak her durumda diğer programlar “İşletim Sistemleri – Biçimlendirilmesi ve Kullanımı” konusunda, BT programından daha az kapsamlıdırlar.
Tablo 2’deki karşılaştırmalar bize, işletim sistemleri ilkeleri ve tasarımını anlamak isteyen bir öğrencinin BS ve BT programlarından pek yararlanamayacağını, BM ve YM programlarında konunun biraz daha fazla kapsanmasına karşın, BB programlarında konuyla ilgili en kapsamlı bilgiye sahip olma imkanının bulunduğunu göstermektedir. Öncelikli olarak işletim sistemlerinin pratik biçimlendirilmesi ve kullanımı ile ilgilenen bir öğrenci en çok BT programından yararlanabilir, diğer programlar ise bu konu hakkında daha az bilgi sunabilir. İşletim Sistemlerinin bu her iki alt dalında da iyi bir eğitim almak isteyen öğrenciler de uygulama ve ilkeler açısından daha dengeli bir eğitim programı sunan BB ya da YM programlarına yönelebilirler.
Tablo 2. Bilişim Konularının karşılaştırmalı ağırlık tablosu
Bilgi Alanı
|
BM
|
BB
|
BS
|
BT
|
YM
|
min
|
mak
|
min
|
mak
|
min
|
mak
|
min
|
mak
|
min
|
Mak
|
Programlama Esasları
|
4
|
4
|
4
|
5
|
2
|
4
|
2
|
4
|
5
|
5
|
Bütünleşebilir Programlama
|
0
|
2
|
1
|
3
|
2
|
4
|
3
|
5
|
1
|
3
|
Algoritmalar ve Karmaşıklık
|
2
|
4
|
4
|
5
|
1
|
2
|
1
|
2
|
3
|
4
|
Bilgisayar Mimarisi ve Organizasyonu
|
5
|
5
|
2
|
4
|
1
|
2
|
1
|
2
|
2
|
4
|
İşletim Sistemleri İlkeleri ve Tasarımı
|
2
|
4
|
3
|
5
|
1
|
1
|
1
|
2
|
3
|
4
|
İşletim Sistemleri Biçimlendirilmesi ve Kullanımı
|
2
|
3
|
2
|
4
|
2
|
3
|
3
|
5
|
2
|
4
|
Ağ Merkezli İlkeleri ve Tasarımı
|
1
|
3
|
2
|
4
|
1
|
3
|
3
|
4
|
2
|
4
|
Ağ Merkezli Kullanımı ve Konfigrasyonu
|
1
|
2
|
2
|
3
|
2
|
4
|
4
|
5
|
2
|
3
|
Platform Teknolojileri
|
0
|
1
|
0
|
2
|
1
|
3
|
2
|
4
|
0
|
3
|
Programlama Dilleri Teorisi
|
1
|
2
|
3
|
5
|
0
|
1
|
0
|
1
|
2
|
4
|
İnsan Bilgisayar Etkileşimi
|
2
|
5
|
2
|
4
|
2
|
5
|
4
|
5
|
3
|
5
|
Grafik ve Görselleştirme
|
1
|
3
|
1
|
5
|
1
|
1
|
0
|
1
|
1
|
3
|
Akıllı Sistemler (Yapay Zeka)
|
1
|
3
|
2
|
5
|
1
|
1
|
0
|
0
|
0
|
0
|
Bilgi Yönetimi (Veritabanı) Teori
|
1
|
3
|
2
|
5
|
1
|
3
|
1
|
1
|
2
|
5
|
Bilgi Yönetimi (Veritabanı) Pratik
|
1
|
2
|
1
|
4
|
4
|
5
|
3
|
4
|
1
|
4
|
Bilimsel Hesaplama (Nümerik Metotlar)
|
0
|
2
|
0
|
5
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
Yasal/ Profesyonel / Etik / Toplum
|
2
|
5
|
2
|
4
|
2
|
5
|
2
|
4
|
2
|
5
|
Bilgi Sistemleri Geliştirme
|
0
|
2
|
0
|
2
|
5
|
5
|
1
|
3
|
2
|
4
|
Teknik Gereksinim Analizi
|
2
|
5
|
2
|
4
|
2
|
4
|
3
|
5
|
3
|
5
|
Yazılım için Mühendislik Temelleri
|
1
|
2
|
1
|
2
|
1
|
1
|
0
|
0
|
2
|
5
|
Yazılım için Mühendislik Ekonomisi
|
1
|
3
|
0
|
1
|
1
|
2
|
0
|
1
|
2
|
3
|
Yazılım Modelleme ve Analizi
|
1
|
3
|
2
|
3
|
3
|
3
|
1
|
3
|
4
|
5
|
Yazılım Tasarımı
|
2
|
4
|
3
|
5
|
1
|
3
|
1
|
2
|
5
|
5
|
Yazılım Gerçeklemesi ve Geçerli Kılınması
|
1
|
3
|
1
|
2
|
1
|
2
|
1
|
2
|
4
|
5
|
Yazılım Evrimi (sürdürülmesi)
|
1
|
3
|
1
|
1
|
1
|
2
|
1
|
2
|
2
|
4
|
Yazılım Süreci
|
1
|
1
|
1
|
2
|
1
|
2
|
1
|
1
|
2
|
5
|
Yazılım Kalitesi
|
1
|
2
|
1
|
2
|
1
|
2
|
1
|
2
|
2
|
4
|
Bilgisayar Sistemleri Mühendisliği
|
5
|
5
|
1
|
2
|
0
|
0
|
0
|
0
|
2
|
3
|
Sayısal Mantık
|
5
|
5
|
2
|
3
|
1
|
1
|
1
|
1
|
0
|
3
|
Dağıtık Sistemler
|
3
|
5
|
1
|
3
|
2
|
4
|
1
|
3
|
2
|
4
|
Güvenlik: İlkeler ve Tasarım
|
2
|
3
|
1
|
4
|
2
|
3
|
1
|
3
|
1
|
3
|
Güvenlik: Gerçekleme ve Yönetim
|
1
|
2
|
1
|
3
|
1
|
3
|
3
|
5
|
1
|
3
|
Sistem Yönetimi
|
1
|
2
|
1
|
1
|
1
|
3
|
3
|
5
|
1
|
2
|
Sistem Entegrasyonu
|
1
|
4
|
1
|
2
|
1
|
4
|
4
|
5
|
1
|
4
|
Sayısal Ortam Geliştirilmesi
|
0
|
2
|
0
|
1
|
1
|
2
|
3
|
5
|
0
|
1
|
Teknik Destek
|
0
|
1
|
0
|
1
|
1
|
3
|
5
|
5
|
0
|
1
|
Tablo 3. Bilişim Dışı Konularının karşılaştırmalı ağırlık tablosu
Bilgi Alanı
|
BM
|
BB
|
BS
|
BT
|
YM
|
min
|
mak
|
min
|
mak
|
min
|
mak
|
min
|
mak
|
min
|
mak
|
Organizasyon Teorisi
|
0
|
0
|
0
|
0
|
1
|
4
|
1
|
2
|
0
|
0
|
Bilgi Sistemleri Organizasyonu Yönetimi
|
0
|
0
|
0
|
0
|
3
|
5
|
0
|
0
|
0
|
0
|
Karar Teorisi
|
0
|
0
|
0
|
0
|
3
|
3
|
0
|
1
|
0
|
0
|
Organizasyonel Davranış
|
0
|
0
|
0
|
0
|
3
|
5
|
1
|
2
|
0
|
0
|
Organizasyonel Değişim Yönetimi
|
0
|
0
|
0
|
0
|
2
|
2
|
1
|
2
|
0
|
0
|
E-İş (E-business)
|
0
|
0
|
0
|
0
|
4
|
5
|
1
|
2
|
0
|
3
|
Genel Sistem Teorisi
|
0
|
0
|
0
|
0
|
2
|
2
|
1
|
2
|
0
|
0
|
Risk Yönetimi (Proje, güvenlik riski)
|
2
|
4
|
1
|
1
|
2
|
3
|
1
|
4
|
2
|
4
|
Proje Yönetimi
|
2
|
4
|
1
|
2
|
3
|
5
|
2
|
3
|
4
|
5
|
İş Modelleri
|
0
|
0
|
0
|
0
|
4
|
5
|
0
|
0
|
0
|
0
|
Fonksiyonel İş Alanları
|
0
|
0
|
0
|
0
|
4
|
5
|
0
|
0
|
0
|
0
|
İş Performansının Değerlendirilmesi
|
0
|
0
|
0
|
0
|
4
|
5
|
0
|
0
|
0
|
0
|
İş Gereksinimleri Analizi
|
0
|
1
|
0
|
1
|
5
|
5
|
1
|
2
|
0
|
2
|
Gömülü Sistemler
|
2
|
5
|
0
|
3
|
0
|
0
|
0
|
1
|
0
|
4
|
Devreler ve Sistemler
|
5
|
5
|
0
|
2
|
0
|
0
|
0
|
1
|
0
|
0
|
Elektronik
|
5
|
5
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
1
|
0
|
0
|
Sayısal İşaret İşleme
|
3
|
5
|
0
|
2
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
2
|
VLSI Tasarımı
|
2
|
5
|
0
|
1
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
1
|
Donanım Testi ve Hata Toleransı
|
3
|
5
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
2
|
0
|
0
|
Matematiksel Temeller
|
4
|
5
|
4
|
5
|
2
|
4
|
2
|
4
|
3
|
5
|
Bireyler arası İletişim
|
3
|
4
|
1
|
4
|
3
|
5
|
3
|
4
|
3
|
4
|
Dostları ilə paylaş: |
