2-maruza Gidrodinamika asoslari Reja

Elementar aqim nayshasi
Suyuqlik aqimining bir bulagi bulib, bu quzg`alisdagi suyuqli ishida yapiq shegara chizig`idagi nuxtalar arqali utkan aqim chiziklari bilan shegaralangan.

Tekis harakat uchun elementar aqim nayshasi kususyatlari
1. Aqim chizigi vaqit utgani bilan uzuning formasin uzgartmagani uchun elementar aqim nayshasining formasi vaqit utishi bilan uzgarmaydi (tekis quzg`alis).
2. Elementar aqim nayshasi sirtidan suyuqlik ishga va ishdan tashqariga chiqmaydi. Sababi aqimning vektor tezligi har vakit aqim chizig`iga urinba yag`dayda buladi.
3. , sababi .
Suyuqlikning tuliq aqimi
Qattiq devar bilan shegaralangan urtaliqda quzg`alib atirgan suyuqlik kulamida (massasiga) aytiladi. Masalan, truba, kanal, darya va.i.b. harakatlanib atirgan suyuqlik.
Aqimning kese-kesimi kulamining gidravlikaliq elementlari
Aqimning kese-kesimi kulami, kanalning namlangan parametrining uzunligi, gidravlikaliq radius.
Aqimning kese-kesimi deb, suyuqlikning aqim chizig`iga tik utkazilgan tekislik yordamida kesib utgan maydanga aytiladi va bilan belgilanadi.

Trapetsiya formasidagi kanal kulami.
(4.7)
Turtburshaklik formasidagi kanal kulami.
(4.8)
Ushburshaklik formasidagi kanal kulami.
(4.9)
Shenber formasindagi kanal kulami.
(4.10)


4.4. Suyuqlik aqimining gidravlikaliq elementleri
Namlangan parametir
Namlangan perimetr deb kanalning kese-kesimi buyicha xarakattegi suyuqlik bilan namlangan parametirning uzunligina aytiladi.
1. Trapetsiya formasidagi kanalning namlangan parametir.
(4.11)
2. Turtburchaklik formasindagi kanalning namlangan parametir.
(4.12)
3. Uchburchaklik formasidagi kanalning namlangan parametir.
(4.13)
4. Dayra formasidagi kanalning namlangan parametir.
(4.14)