4-mavzu: Ishlab chiqarish jarayoni va uning natijalari 1. Ishlab chiqarish omillari va ularning tarkibi. 2. Ishlab chiqarish jarayonining mazmuni. 3. Ishlab chiqarishning umumiy va pirovard natijalari. 4. Ishlab chiqarish imkoniyatlari va uning chegarasi. 5. Ishlab chiqarish samaradorligi va uning ko`rsatkichlari. Iqtisodiy faoliyat - Ishlab chiqarish-takror ishlab chiqarish (oddiy takror ishlab chiqarish, kengaygan ishlab chiqarish, regressiv ishlab chiqarish)
- Taqsimlash;
- Ayriboshlash;
- Iste’mol qilish:
Ishlab chiqarish omillarining turkumlanishi
Ishlab chiqarish omillari
Ishchi kuchi
Yer
Tadbirkorlik qobiliyati
Kapital
Ishlab chiqarishning tarkibiy tuzilishi
Ishlab chiqarish
Nomoddiy ishlab chiqarish
Moddiy ishlab chiqarish
Moddiy ne’matlarini ishlab chiqarish
Moddiy xizmatlar ko‘rsatish
Nomoddiy xizmatlar ko‘rsatish
Nomoddiy ne’matlarni ishlab chiqarish
Ishlab chiqarish imkoniyatlari Ishlab chiqarish omillari bilan uning samaralari o‘rtasidagi bog‘liqlikni ishlab chiqarish funksiyasi deyiladi. M=f (E,K,I) Bu yerda, M-olingan mahsulot E-yer K-kapital I- ishchi kuchi Mahsulot - Umumiy mahsulot
- O‘rtacha mahsulot
- Qo‘shimcha mahsulot
Ishlab chiqarish samaradorligi - Iqtisodiy samaradorlik-
Olingan daromadlarni sarflangan xarajatlarga nisbati. - Ijtimoiy samaradorlik-
O‘zbekiston YaIMda tovarlar va xizmatlar ulushi (joriy narxlarda)
Ko‘rsatkichlar
|
2000 yil
| |
2007 yil
| | | |
mlrd.so‘м
|
%
|
mlrd.so‘м
|
%
|
Yalpi ichki mahsulot
|
3194,5
|
100,0
|
28186,2
|
100,0
|
Shu jumladan:
| | | | |
Ishlab chiqarilgan tovarlar qiymati
|
1614,2
|
50,5
|
13529,4
|
48,0
|
Кo‘rsatilgan xizmatlar qiymati
|
1173,9
|
36,8
|
11979,1
|
42,5
|
Sof soliqlar
|
406,4
|
12,7
|
2677,7
|
9,5
| Ishlab chiqarish jarayonining ikki tomoni
Ishchi kuchi va ishlab chiqarish vositalari
(natural shakllari)
Qiymatning o‘sish jarayoni
Kapital: ishlab chiqarish vositalari va ishchi kuchi qiymati
Ishlab chiqarish omillari
Natija:
Tovar va xizmatlar
Iste’mol qiymati, yani nafliligi
Ishlab chiqarish jarayoni
Mehnat jarayoni yoki naflilikning yaratilishi va ko‘payishi jarayoni
O‘tkazilgan va yangidan yaratilgan qiymat
Тоvar va xizmatlar nafliligi va qiymatning yaratilishida ishlab chiqarish omillarining roli
Yaratilgan tovar va xizmatlar
Naflilikna yaratishda qatnashadi
Qiymatning tashkil topishida qatnashadi
Yer
Каpital
Ishchi kuchi
Mehnat
Aniq mehnat bilan o‘tkazilgan ishlab chiqarish vositalari qiymati
Abstrakt mehnat bilan yaratilgan mehnat yangi qiymat
Zaruriy va qo‘shimcha mahsulotning sotilib pulga aylangandan keyin o‘zgargan shakllari
Sof mahsulot
Zaruriy mahsulot
Qo‘shimcha mahsulot
Ish haqi
Ijtimoiy himoya fondlari
Foyda
Foiz
Рента
Солиқлар
Renta
Soliqlar
Ишлаб чиқариш имкониятлари эгри чизиғи
Тегирмон, минг дона
А
В
С
W
G
D
E
0 1 2 3 4 Нон, млн. дона
9
8
6
5
3
2
1
4
7
10
Dostları ilə paylaş: |
