Ishlab chiqarishni ilmiy tashkil etishdan maqsad korxonalarda munosib texnik-texnologik tizim yaratishdir. Bu ishlab chiqarish jixozlari va texnologiyaning ishonchli va samarali ishlab turishi, xodimlarning o‘zaro texnik-tashkiliy aloqalarini tartibga solishligini asos qilib oladi.
Mehnatni ilmiy tashkil etishning (MITE) vazifasi - xizmatchilar jamoasida sog‘lom rasmiy munosabatlarni barpo qilishdir. U, yuqori mahsuldorlikka samarali va ijodiy mehnat uchun sharoit yaratish bo‘yicha o‘lchovlar tizimini o‘z ichiga oladi. Ammo, Mehnatni ilmiy tashkil etishning imkoniyatlari korxonaning texnik-texnologik holati, uning iqtisodiy va moliyaviy holatlari bilan cheklangan.
Boshqaruvni ilmiy tashkil etish – korxonaning moddiy va insoniy tuzilmasiga maqsadga intilma ta'sirini ta'minlovchi texnik, iqtisodiy va ijobiy vositalar tizimidir. U, ularning yuqori ma'naviy–texnologik va iqtisodiy samaraga erishish maqsadidagi o‘zaro ta'siriga ko‘maklashadi.
Har qanday tadbirkorlik faoliyati – bu odamlar o‘rtasida o‘zaro aloqani tashkil etish asosida amalga oshiriladi. U qancha puxta bo‘lsa va moxirona tartibga solinsa, iqtisodiy manfaatga, qilingan harajatlarni foydali to‘ldirmoqqa ishonch shuncha katta bo‘ladi.
Korxonaning, mohiyati ham yuqoridagilardan kelib chiqadi.
Ijtimoiy ishlab chiqarish1 ishlatiladigan resurslarni turlari, ishlab chiqariladigan mahsulotlar, tovarlar va xizmatlar jihatlariga qarab tarmoqlarga bo‘linadi. Masalan: og‘ir sanoat, yengil sanoat, qishloq xo‘jaligi, transport, aloqa, savdo, har xil xizmat ko‘rsatish tarmoqlari kabilar. Tarmoqlar esa korxonalar va ularni birlashmalarini o‘z ichiga oladi.
Milliy iqtisodiyotni ishlab chiqarish tarkibini quyidagi (2.1.1-chizmada) chizmada ifoda qilish mumkin.
2.1.1. chizma.
