2011 YÜksek lisans tez özetleri

Halobutadienler ve Tiyollerden Yeni Tiyoeterlerin Sentezi

Çalışmamızın ilk aşamasında başlangıç maddesi olarak kullanılmak üzere 2-nitro-1,1,3,4,4-pentaklor-1,3-butadien (4) bileşiği sentezlendi.

Çalışmamızın ikinci aşamasında başlangıç maddesi olarak kullanılan 1,1,2,3,4,4-heksaklor-1,3-butadien (1) ve 2-nitro-1,1,3,4,4-pentaklor-1,3-butadien (4) bileşiklerinin çeşitli tiyol bileşikleri ile olan reaksiyonları incelendi.

1,1,2,3,4,4-Heksakloro-1,3-butadien (1) bileşiği ile 2-aminotiyofenol bileşiğinin bazik ortamda (EtOH/NaOH) gerçekleştirilen reaksiyonundan bilinmeyen, yeni 1-(2-aminofeniltiyo)-1,2,3,4,4-pentaklor-1,3-butadien (2) ve 1,4-bis(2-aminofeniltiyo)-1,2,3,4-tetraklor-1,3-butadien (3) bileşikleri elde edildi. 2-nitro-1,1,3,4,4-pentaklor-1,3-butadien (4) bileşiği ile 4-(t-butil)benzilmerkaptan bileşiğinin çözücüsüz ortamda gerçekleştirilen reaksiyonundan bilinmeyen, yeni 2-nitro-1-[4-(t-butil)benziltiyo]-1,3,4,4-tetraklor-1,3-butadien (5) bileşiği elde edildi. 2-nitro-1,1,3,4,4-pentaklor-1,3-butadien (4) bileşiği ile 4-(t-butil)benzilmerkaptan bileşiğinin bazik ortamda (EtOH/NaOH) gerçekleştirilen reaksiyonundan bilinmeyen, yeni 4,4-diklor-2-nitro-1,1,3-tris[4-(t-butil)benziltiyo]-1,3-butadien (6) bileşiği elde edildi. 2-nitro-1,1,3,4,4-pentaklor-1,3-butadien (4) bileşiği ile 2,3,5,6-tetraflortiyofenol bileşiğinin çözücüsüz ortamda gerçekleştirilen reaksiyonundan bilinmeyen, yeni 2-nitro-1-(2,3,5,6-tetraflorofeniltiyo)-1,3,4,4-tetraklor-1,3-butadien (7) bileşiği elde edildi.

Çalışmamızın üçüncü ve son aşamasında, elde ettiğimiz mono(tiyo)sübstitüe-2-nitro-1,3,4,4-tetraklor-1,3-butadien bileşiklerinin N-nükleofil bileşikleri (morfolin, piperazin ve türevleri) ile olan reaksiyonları incelendi ve bilinmeyen, yeni N,S-disübstitüe nitrodien bileşikleri elde edildi.

2-nitro-1-[4-(t-butil)benziltiyo]-1,3,4,4-tetraklor-1,3-butadien (5) bileşiği ile morfolin bileşiğinin reaksiyonundan bilinmeyen, yeni 1-morfolino-2-nitro-1-[4-(t-butil)benziltiyo]-3,4,4-triklor-1,3-butadien (8) bileşiği elde edildi. 2-nitro-1-[4-(t-butil)benziltiyo]-1,3,4,4-tetraklor-1,3-butadien (5) bileşiği sırasıyla piperazin, 1-(2-florfenil)piperazin, 1-(4-florfenil)piperazin, 2,5-dimetilpiperazin ve N-metilpiperazin ile reaksiyona sokuldu ve sırasıyla bilinmeyen, yeni N,N-bis[2-nitro-1-[4-(t-butil)benziltiyo]-3,4,4-trikloro-1,3-butadienil]-piperazin (9), 1-[(2-florofenil)piperazinil]-2-nitro-1-[4-(t-butil)benziltiyo]-3,4,4-triklor-1,3-butadien (10), 1-[(4-florofenil)piperazinil]-2-nitro-1-[4-(t-butil)benziltiyo]-3,4,4-triklor-1,3-butadien (11), N,N-bis[2-nitro-1-[4-(t-butil)benziltiyo]-3,4,4-trikloro-1,3-butadienil]-2,5-dimetilpiperazin (12) ve 1-(N-metilpiperazinil)-2-nitro-1-[4-(t-butil)benziltiyo]-3,4,4-triklor-1,3-butadien (13) bileşikleri elde edildi. 2-nitro-1-(2,3,5,6-tetraflorofeniltiyo)-1,3,4,4-tetraklor-1,3-butadien (7) bileşiği ile morfolin bileşiğinin reaksiyonundan bilinmeyen, yeni 1-morfolino-2-nitro-1-(2,3,5,6-tetraflorofeniltiyo)-3,4,4-triklor-1,3-butadien (14) bileşiği elde edildi. 2-nitro-1-(2,3,5,6-tetraflorofeniltiyo)-1,3,4,4-tetraklor-1,3-butadien (7) bileşiği sırasıyla 1-(2-florfenil)piperazin, 1-(4-florfenil)piperazin ve N-metilpiperazin bileşikleri ile reaksiyona sokuldu ve sırasıyla bilinmeyen, yeni 1-[(2-florofenil)piperazinil]-2-nitro-1-(2,3,5,6-tetraflorofeniltiyo)-3,4,4-triklor-1,3-butadien (15), 1-[(4-florofenil)piperazinil]-2-nitro-1-(2,3,5,6-tetraflorofeniltiyo)-3,4,4-triklor-1,3-butadien (16) ve 1-(N-metilpiperazinil)-2-nitro-1-(2,3,5,6-tetraflorofeniltiyo)-3,4,4-triklor-1,3-butadien (17) bileşikleri elde edildi.

Sentezlenen bu yeni bileşikler kolon kromatografisi ve kristallendirme yöntemleri ile saflaştırıldı. Yapıları mikroanaliz ve spektroskopik yöntemler (FTIR, ¹H-NMR, ¹³C-NMR ve MS) ile aydınlatıldı.