2011 YÜksek lisans tez özetleri

İstanbul İlinde Satışa Sunulan Kıyma Örneklerinde Salmonella Cinsi Bakterilerin Tespiti

Salmonella cinsi bakteriler salmonelloz adı verilen gıda zehirlenmesinin nedenidirler. Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde gıda enfeksiyon ve intoksikasyonları içerisinde ilk sırada yer alan salmonelloz vakalarının büyük bölümünün kontamine hayvansal gıdaların tüketimi sonucu meydana geldiği tespit edilmiştir.

Gıdalarda Salmonella cinsi bakterilerin tespiti için genellikle geleneksel kültür yöntemi kullanılmaktadır. Gıda patojenlerinin tespiti için zaman çok önemli bir faktör olduğundan kısa sürede sonuç verebilecek yeni yöntemlerin kullanılmasına ihtiyaç duyulmaktadır.

Tez çalışmamızda, İstanbul’ un dokuz farklı semtinde tüketime sunulan kıyma örneklerinde geleneksel kültür yöntemi (ISO), immünomanyetik ayırma (İMA) ve floresanlı yerinde hibritleme (FISH) yöntemleri kullanılarak Salmonella cinsi bakterilerin varlığı tespit edilmiştir. Geleneksel kültür yöntemi (ISO) ve immünomanyetik ayırma (İMA) yöntemlerinde Salmonella-Shigella (SS) Agar ve Brilliant Green Phenol Red Laktose Sukrose (BPLS) Agar olmak üzere 2 farklı besiyeri kullanılmıştır.

İncelenen 50 kıyma örneğinin, geleneksel kültür yöntemi ile 5’ inden, İMA yöntemi ile 3’ ünden Salmonella cinsi bakteri izole edilmiştir. Gerek geleneksel kültür yöntemi gerekse de İMA yönteminde besiyeri üzerinde üreyen kolonilerden elde edilen izolatlar Salmonella choleraesuis ssp. arizonae ve Salmonella spp. olarak tanımlanmıştır. İncelenen 50 kıyma örneğinin 37’ sinde ise FISH yöntemi ile Salmonella cinsi bakterilerin varlığı tespit edilmiştir. İMA yönteminde, Salmonella cinsi bakterilere özgü antikorla kaplı manyetik boncuklar kullanılmış olsa da Citrobacter brakii, Citrobacter freundii, Proteus vulgaris ve Proteus mirabilis gibi Enterobacteriaceae familyasına ait bakteri cinslerinin de geliştiği saptanmıştır.

Çalışmamızda Salmonella cinsi bakterilerin varlığını belirlemede geleneksel kültür yönteminin, İMA yöntemine göre daha duyarlı bir yöntem olduğu tespit edilmiştir. Bununla beraber çalışmamız denenen yöntemler içerisinde FISH yönteminin Salmonella cinsi bakterilerin varlığını belirlemede en iyi yöntem olduğunu göstermiştir.

Gıda kaynaklı patojenlerle kontaminasyon sonucunda ortaya çıkan uluslararası önemdeki salgınların hızlı tespiti ne kadar önemli olsa da, uygulanan yeni tekniklerin sonuçlarının altın standart yöntem olan geleneksel kültür yöntemi ile desteklenmesi gerekmektedir.