2014 yili finlandiya ülke raporu
Yüklə 1,97 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 5.2.2. Sermaye Hareketleri ve Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları
- Yatırım Türüne Göre Uluslararası Yatırım Pozisyonu, Milyon Avro
- 5.3. 2013 Yılında Dış Ticaretin Durumu 5.3.1. Genel Durum
- 5.3.3. İthalatta Alınan Vergiler
- 5.3.4. Tarife Dışı Engeller
- 5.3.5. Anti-Damping Uygulamaları
- 5.4. Dış Ticaret İstatistikleri ve Analizleri 5.4.1. Yıllara Göre Dış Ticaret Değerleri
- Finlandiya’nın Bütün Ürün Grupları İçin, Bütün Dünyadan Yapmış Olduğu Genel İthalatı 2013
Kaynak: Finlandiya Bankası 2013 yılı ilk aylarında finans hesaplarında, net iç yatırım 1,9 milyar avro olmuştur. Doğrudan yatırım şeklindeki net sermaye girişi 0,3 milyar avro olurken, 7,1 milyar avaroluk net iç portföy yatırımı olmuştur. Krediler, mevduat ve ticari krediler gibi diğer yatırımlarda net olarak 6,6 milyar avroluk dış yatırım gerçekleşmiştir. 5.2.2. Sermaye Hareketleri ve Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları Ülkedeki ödemeler dengesi incelendiğinde, cari işlemler hesabının bir önceki yıla yakın bir rakamla, 2013 Ekim ayında 0,2 milyar avro fazla verdiği görülmektedir. Kümülatif cari hesap geçtiğimiz 12 ay için 1,4 milyar avro açık vermiştir. 
Finlandiya 2013 yılı Aralık ayı, cari hesap açığı 0,7 milyar avro iken bir önceki yılın aynı ayında 0,5 milyar avro cari fazla olmuştur. Kümilatif cari hesap 2013 yılı için 1,6 milyar avro açık vermiştir. 
Finansal hesaplarda, 1,9 milyar avro tutarında içe yönelik net yatırım gerçekleşirken 0,4 milyar avro net dış yatırım gerçekleşmiştir. İçe yönelik net portföy yatırımları 0,8 milyar avro olmuştur. Diğer yatırımlar (kredi, mevduat ve ticari kredilerde) ise içe yönelik olarak net 2,0 milyar avro oldu. 
2013 yılı Ekim ayı sonu net uluslararası yatırım pozisyonlarına bakıldığında ise dış varlıklar 25 milyar oldu ve dış borçları aştı. Finlandiya vatandaşlarının dış varlıkları 623 milyar avro ve dış borçları 598 milyar avro olmuştur. Net uluslararası yatırım pozisyonu, öz sermaye kalemleri hariç negatif 69 milyar oldu. Yatırım Türüne Göre Uluslararası Yatırım Pozisyonu, Milyon Avro
Kaynak Finlandiya Bankası Önümüzdeki yıllarda dünya çapındaki ekonomik gelişmenin devamı beklenmekle birlikte, bu gelişmenin daha yavaş ve coğrafi eşitsizlik yaratarak gerçekleşeceği düşünülmektedir. Finansal sektör, bilanço hesaplarını denkleştirebilmek amacıyla verdiği kredileri kısmak zorunda kalınca, geleceğe yönelik ekonomik gelişmenin daha yavaş olması öngörülmektedir. Finansal ve mali politikaları belirleyen yetkililer, kriz dönemi reflasyon destek önlemlerini basamak basamak geri çekmeye başladılar. Emek arzındaki daralmadan ötürü, işsizlik beklenenin altında artış göstermiştir. Buna etken olarak, emekliye ayrılanların oranındaki akselerasyon gösterilebilir. Ancak gene de, tahminlere göre, ekonominin toparlanma hızının yavaşlığı sebebiyle, işsizlik oranının %9’un altına düşmesi beklenmemelidir. Merkezi hükümet gelirlerinde problem yaşanmaktadır ve ekonomik politika çerçevesinde değerlendirildiğinde, kritik bir dönem yaşanmakta olduğu açıktır. Kamu gelirlerlerindeki kalıcılığın sağlanabilmesi emek gerektiren bir çalışma olacaktır. Fin üretimindeki fiyatlandırmanın yarattığı rekabet güçsüzlüğü ve kamu gelirleri dengesinin güvence altına alınamaması gibi unsurlar yani, Finlandiya ekonomisini teşkil eden temeller, güçlendirilmediği takdirde ekonominin çok büyük zorluklar yaşayacağı mülahaza edilmektedir. Eğer ekonominin rekabet gücü güvence altına alınamazsa, bu durum Fin firmalarının pazar paylarını kaybetmelerine sebep olacaktır. Net Uluslararası Yatırımın Durumu Grafiği 
Yukarıdaki grafikten de anlaşılacağı gibi Finlandiya’da ki net uluslararası yatırımın durumu 2013 yılı Eylül ve Ekim aylarında 25,38 ve 28,32 seviyelerinde kalarak 2012 yılının aynı ayları için düşüş göstermiştir. Özkaynak kalemleri harici net uluslararası yatırım pozisyonu ise 2013 yılı ikinci yarısında, 2012 yılının aynı dönemine kıyasla düşüş göstermiştir. Finlandiya’ya yapılan yatırımların temelinde; ülkedeki mükemmel altyapı, iletişim ağları, profesyonel uzmanlık alanları gelmektedir. Ülkede bulunan bir çok yabancı şirketin diğer kuzey ülkelerinde, baltık bölgesi ve Rusya’da iş yönetimleri bulunmaktadır. Ülkedeki Ekonomi ve İstihdam Bakanlığı’nca finanse edilen ve bir uzman servis organizasyonu olan ‘Invest in Finland’, ülkeye yatırım çekmeyi teşvik etmektedir. Ülkede kişi başına düşen arge çalışmaları çok yüksek olmakla beraber bu alanda dünya üçüncüsüdür. Finlandiya’daki yabancı ortaklı şirketler ülkedeki kurumsal sermayesinin %20 sinden fazlasını ellerinde bulundurmaktadırlar. 5.3. 2013 Yılında Dış Ticaretin Durumu 5.3.1. Genel Durum Finlandiya Avrupa Birliği’ne üye bir ülke olarak 1 Ocak 1995 tarihinden itibaren, bazı istisnalar hariç Avrupa Birliği’nin dış ticarete ilişkin mevzuatını uygulamaktadır. 5.3.2. Dış Ticaret Mevzuatı Finlandiya ithalatının büyük kısmı miktar kısıtlamalarına tabi değildir. Ancak, AB Üyesi olmayan ülkelerden yapılacak balık ve su ürünleri ithalatında miktar kısıtlaması ve AB’nin ortak tarım politikası çerçevesinde, et, süt ve ürünleri ile sebze v.b. ürünlerin ithalatında lisans uygulaması bulunmaktadır. Diğer taraftan, bazı tarım ürünleri ithalatında tarife kotaları uygulanmaktadır. Finlandiya’nın ithalatında uyguladığı sağlık ve hijyenle ilgili düzenlemeleri AB’nin Teknik Düzenlemelerine ve Kuzey Avrupa Ülkeleri mevzuatına paralellik göstermektedir. Gıda ile temas eden ambalaj materyalleri, gıdalarla aynı mevzuat ve kriterlere tabi bulunmaktadır. İthalat işlemleri sırasında,”Gıda ile Temas Eden Paketleme Materyalinin Uygunluğu” formunun doldurulması gerekmektedir. Şüphe edilecek bir durum olmadığı sürece, AB üyesi bir ülkede serbestçe pazarlanan bir ambalaj malzemesi, Finlandiya’da da serbest dolaşım hakkına sahip bulunmaktadır. AB dışından gelen gıda ürünleri veya gıda ile temas edecek ambalaj materyalleri her durumda kontrole tabi bulunmaktadır. İthalatta, gıdanın ve ambalaj malzemesinin türüne göre laboratuvar testleri, serbest dolaşıma giriş öncesinde, Ulusal Gümrük Kurulu laboratuvarları tarafından yapılmaktadır. Finlandiya mevzuatı kurallarına göre Finlandiya'da 'alkollü içecekler, gıda ile temas eden maddeler, gıda katkı maddeleri, etiketler ile hayvansal orijinli olmayan diğer gıda maddeleri ve ürünleri' için sertifika düzenlenmesi mecburiyeti yoktur ve bu gibi maddelerin Finlandiya'dan ihracatında Finlandiya'lı üretici tarafından yapılacak olan uygunluk beyanı yeterli görülmektedir. İthalat işlemleri sırasında, sürdürülen kontrollerin yanısıra, Ulusal Gıda Dairesi tarafından iç piyasada üretilmiş olsun veya olmasın tüm gıda ürünlerine yönelik spot kontroller sürdürülmekte ve analizler yapılmaktadır. Hayvansal ürünler dışındaki gıda ürünleri ile ilgili sağlık kontrolleri Sanayi ve Ticaret Bakanlığına bağlı Gümrük Laboratuvarları tarafından tüketicinin korunması amacıyla gerçekleştirilmektedir. Türkiye “Ürün Güvenliği ve Gıda Kontrol Sistemleri” itibariyle üçüncü ülkeler grubunda yer almaktadır. Türkiye’den ithal edilecek ürünler, bu sistem çerçevesinde “örnekleme esasına” göre kontrole tabi tutulmaktadır. Canlı hayvan ve hayvansal gıda ürünlerinin kontrolü ise, Finlandiya’nın AB Üyeliği tarihi 1.1.1995 tarihinden beri Sağlık Kontrol İstasyonları tarafından gerçekleştirilmektedir. İthalata konu olan ürün AB Teknik Mevzuatına göre “uyumlaştırılmış” ürün ise, üye ülkelerden birinde yapılan kontrol Topluluk içinde serbest dolaşımla girmesi için yeterli olmaktadır. AB’ye üye olmayan ülkelerden gerçekleştirilecek tekstil ve konfeksiyon ürünleri ithalatı ise, Çok Elyaflı Anlaşmalar çerçevesinde akdedilen anlaşmalara göre miktar kısıtlamalarına tabi olmaktadır. Finlandiya’ya narkotik maddelerin ithalatı tıbbi veya bilimsel amaçlı olabilmekte ve Milli İlaç Ajansının vereceği izinle gerçekleştirilebilmektedir. İlaç, egzotik bitki ve hayvanların ithalatına ise belli şartlarla izin verilmektedir. Üçüncü ülkelerden ithal edilen ürünler gümrük vergileri ve Katma Değer Vergisi’ne tabidir ve gümrüğe beyan edilmeleri gerekmektedir. Sözkonusu ürünlerin herhangi bir yasaklama, kısıtlamaya tabi olup olmadığı ve hangi vergilere tabi olduğu gümrük idarelerince denetlenmektedir. İthalatçı veya temsilcisi tarafından Tek İdari Belge (SAD) düzenlenmekte ve ekine satış faturası, gümrük değerine ilişkin beyan, menşe belgesi, yükleme belgesi ve ürün listesi iliştirilmektedir. 10000 Euro’dan daha düşük değerli mallar için gümrük değerinin beyan edilmesine gerek yoktur. Sözkonusu ürünler gümrük değeri esas alınarak vergiye tabi tutulmaktadır. Sözkonusu değer; satın alma fiyatı, taşıma maliyeti toplamına tekabül eden malın CIF değeridir. İthal ürünler AB ile Serbest Ticaret Anlaşması yapılan bir ülkeden geliyor ise bazı ürünlerde gümrük vergisi indirimi bulunmaktadır. Örneğin; T-shirtler için gümrük vergisi oranı normal olarak % 12 iken, Hindistan’dan gelmesi halinde % 96,6 oranında indirilmiş vergi oranı uygulanmakta veya G. Afrika’dan gelmesi halinde vergi alınmamaktadır. Diğer taraftan, Genelleştirilmiş Preferanslar Sistemi’ne göre; gelişmekte olan ülkelerden gelen ve Form A menşe belgesine sahip olan ürünler ya indirilmiş vergi oranına tabi tutulmakta veya ürününe göre vergi uygulanmamaktadır. Diğer taraftan, AB dışından ithal edilen ürünlerden ayrıca KDV vergisi alınmaktadır. Ürün değeri satın alma fiyatı, taşıma maliyeti ve zorunlu vergilerin toplamıdır. Avrupa Birliği’ne üye ülkelerle yapılan ticarette ürünler serbest dolaşıma girmiş kabul edilmektedir. 5.3.3. İthalatta Alınan Vergiler Finlandiya’nın gümrük işlemleri ile ilgili hukuki düzenlemeleri, AB’nin Gümrük Mevzuatı ile uyumlaştırılmıştır. Bu çerçevede, Finlandiya’ya ithal edilen malların gümrük değeri (CIF) esasına göre, malın maliyeti, taşıma ve sigorta masraflarını içerecek şekilde hesaplanmaktadır. İthalat vergileri en çok kayrılan ülke ve genel olmak üzere advalorem (ürün değerinin yüzdesine göre) esasa göre hesaplanmaktadır. Ürünler üç şekilde beyan edilebilmektedir. -Standard gümrük muayene işlemleri için, -Basitleştirilmiş gümrük muayene işlemleri için, -Basitleştirilmiş beyan prosedürleri için.
Diğer vergilerin yanısıra Finlandiya’ya ithal edilen ürünlerden KDV vergisi tahsil edilmektedir. Standard olarak uygulanan KDV oranı % 24’dir. Ürünlerin toplam değeri, sigortası, taşıma bedeli ve ürünün tabi olduğu diğer vergi miktarlarının toplamı üzerinden alınmaktadır. Gıda ürünlerinde uygulanan KDV %14, Kitap, Gazete, Dergi vb.Yayınlar, Kültürel Faaliyetler, Konaklama, Taşımacılık ve İlaç’lardan alınan KDV ise % 10’dur. 5.3.4. Tarife Dışı Engeller Teknik engeller ve tarife dışı engeller; regülasyonlar, standartlar, test ve belgelendirme prosedürleri şeklinde Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) kurallarına uygun olarak ticareti engellemeyecek şekilde uygulanmaktadır. (Bu konu 1.4 ve 1.4.1. başlıklı bölümlerde ayrıntılı açıklanmıştır.) 5.3.5. Anti-Damping Uygulamaları İhracatçının kendi ülkesinde uygulanan normal fiyatından daha düşük olarak Finlandiya pazarına ithal edilmesi halinde gümrük idarelerince anti-damping değerlendirmesi yapılmakta ve vergi uygulanmaktadır. 5.3.6. Çok Taraflı Ticaret Anlaşmaları ve Preferanslar Finlandiya’nın Dünya Ticaret Örgütü nezdinde yürütülmekte olan müzakerelerdeki pozisyonu ana hatları itibariyle şöyledir; - Anlaşmazlıkların halli mekanizmaları da dahil olmak üzere DTÖ bazlı çok taraflı ticaret sisteminin geliştirilmesinin ve güçlendirilmesinin desteklenmesi, - Gerekli olması durumunda, özellikle önemli ticari ortaklar arasındaki çok taraflı sistemin tamamlanması için Avrupa Birliği’nin bölgesel ve ikili ticari anlaşmalarının genişletilmesi, - Dünya ekonomisi ve ticaretindeki değişikliklere, uluslararası ticaret politikaları gündeminin düzenli olarak güncellenmesi suretiyle hemen karşılık verilmesi - Ülkelerin iç düzenlemelerinin şeffaflığının arttıracak ve yabancı girişimciler açısından dezavantajlarını minimize edecek bağlayıcı kural ve düzenlemelerin geliştirilmesidir. - Ayrıca, DTÖ’nün daha evrensel bir organizasyon olma yolunda genişlemesi ve özellikle henüz üye olmayan en önemli ülke olan Rusya Federasyonunun DTÖ üyeliği, bu ülke mevzuatı ile idari ve adalet sisteminin şeffaflığını arttıracağı ve ortak ticaret kurallarının herbir girişimciye eşit uygulanmasını sağlayacağından ayrıca, bu ülke uygulamalarının DTÖ’ye üyelik yükümlülüklerine uygunluğunun yakından ve sürekli izlenmesini sağlayacağından Finlandiya açısından önemli bulunmaktadır. - Gelişmekte olan ülkelere özel ve farklı muamelenin ayrımının önemli olduğu ve pratik sebeplerle, anlaşmanın durum bazında farklı ve çoklu modellerin kullanımını gözönüne almasının zorunlu olduğu ve böylece DTÖ sisteminin, iç esnekliğinin iyileştirilmesi gerektiği vurgulanmaktadır. Finlandiya, Avrupa Birliği üyesi bir ülke olarak Türkiye ile aynı Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi Rejimini (http://www.dtm.gov.tr/ab/GTS.htm) uygulamaktadır. Bununla beraber, halihazırda 1995 yılında ülkemiz ile Avrupa Birliği arasında tesis edilen Gümrük Birliği kapsamında, iki ülke arasındaki sanayi ürünleri ve işlenmiş tarım ürünleri ticaretinde gümrük vergisi uygulaması (http://www.dtm.gov.tr/ab/Ab.htm) bulunmamaktadır. 5.4. Dış Ticaret İstatistikleri ve Analizleri 5.4.1. Yıllara Göre Dış Ticaret Değerleri Finlandiya’nın son 8 yıllık dış ticaret değerleri aşağıdaki tabloda gösterilmektedir. Finlandiya’nın Dış Ticaret Verileri:
Kaynak: Finlandiya Gümrük İdaresi (TULLI) Finlandiya Gümrük İdaresi (TULLI) tarafından alınan istatistiklere göre 2013 yılı 12 aylık ithalat-ihracat rakamlarına göre; ithalat 58,168 milyar avro ve ihracat ise 55,902 milyar avro olmuştur ve ülke ekonomisi dış ticaret açığı vermiştir. Finlandiya’nın genel ihracatındaki temel ihracat kalemleri arasında makina sanayii, kağıt ve karton ürünleri, mineral yakıtlar ve elektrikli cihazların oluşturduğunu görüyoruz.Bu kalemlerin hemen ardında ise, demir ve çelik, ağaç ve ahşap ürünleri gelir. Finlandiya’nın genel ithalat kalemleri arasında; mineral yakıtlar, kazan ve makinalar, elektrikli ve elektriksiz makineler ile demir çelik mamulleri yer almaktadır. Finlandiya’nın Bütün Ürün Grupları İçin, Bütün Dünyadan Yapmış Olduğu Genel İthalatı 2013
Kaynak: Finlandiya Gümrük İdaresi Yüklə 1,97 Mb. Dostları ilə paylaş:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||