2018 yili programi

Kaynak: Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı

1. 
   Ağustos ayı itibarıyla
   
2. 
   0-12 yaşlarındaki çocuklara yönelik Sevgi Evleri bu rakama dâhildir,
   
3. 
   Çocuk evleri müstakil apartman dairelerinden ibarettir.
   
4. 
   13-18 yaşlarındaki çocuklara yönelik Sevgi Evleri bu rakama dâhildir.
   
5. 
   Bakım ve Sosyal Rehabilitasyon Merkezlen' ile Koruma Bakım ve Rehabilitasyon Merkezleri Çocuk Destek Merkezleri Yönetmeliği ile Çocuk Destek Merkezine dönüştürülmüştür.
   
6. 
   Umutevleri ve gündüzlü kuruluşlar dâhil edilmiştir.
   

Sosyal sorunların ortaya çıkmadan önce engellenmesi ve bu sorunlarla etkin bir mücadelenin sağlanmasına yönelik olarak sosyal hizmet ve yardımlarda koruyucu ve önleyici hizmetlere önem verilmesi gerekmektedir. Bu kapsamda Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, sosyal yardım ve hizmet alanında ailenin ihtiyaçlarına bütüncül olarak yaklaşan, aile ve bireylere arz odaklı hizmet sunan Aiie Sosyal Destek Programı (ASDEP) modelini oluşturmak üzere çalışmalarına devam etmektedir.

Yoksulluk, ebeveyn kaybı, boşanma, aile kurumunun çözülmesi gibi sosyal ve ekonomik nedenlerden dolayı korunmaya muhtaç duruma düşen çocuklara sunulan bakım hizmetleri önemini korumaktadır. Ağustos 2017 itibarıyla Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığına bağlı yatılı kuruluşlarda kalan çocuk sayısı 14.654, sosyal ve ekonomik destek hizmetlerinden yararlanan çocuk sayısı ise 100.445'tir. Korunmaya muhtaç çocuklara sunulan bakım hizmetlerinde koğuş tipi bakım modelinden sevgi evi ve çocuk evi modeline geçiş tamamlanmıştır. Söz konusu modelde hizmet standartlarının oluşturulması ve denetim konusundaki çalışmalar ise devam etmektedir. Hâlihazırda 106 adet sevgi evinde 6.370 çocuk, 1.089 adet çocuk evinde ise 6.239 çocuk kalmaktadır. Korunmaya muhtaç çocukların başta kendi aileleri yanında bakım olmak üzere aile yanında bakımına ilişkin bütün göstergelerde olumlu gelişmeler görülmesine rağmen söz konusu hizmetlerin etkinleştirilmesi ve çeşitlendirilmesi ihtiyacı bulunmaktadır.

TABLO II: 12- ASPB ve MEB'in Sosyal Hizmet Harcamalarının Harcama Yapılan Kesime Göre Dağılımı (Bin TL) Harcama Yapılan Kesim	Kuruluş	2014	2015	2016	2017 (1)
Çocuk-Genç	ASPB	857 362	1 173 911	1 488 199	1 177 394
Yaşlı	ASPB	238 936	367 101	600 577	443 014
Kurum Bakımı	ASPB	237 617	344 711	490 855	349 706
Engelli Öze! Kuruluşta Bakım	ASPB	202 250	186 031	261 518	252 869
Özel Eğitim	MEB	1 606 000	1 362 478	2 125 036	1 618 817
Toplum-Aile-Kadm	ASPB	108 362	159 805	259 181	223 861
Toplam		3 250 527	3 594 037	5 225 366	4 065 661
Kaynak: Aile ve Sosyal Politikalar	Bakanlığı,	Milli Eğitim Bakanlığı

(1) Ağustos ayı itibarıyla.

6518 sayılı Kanuna istinaden Korumalı İşyerlerinde İstihdam Edilen Engellilere Ödenecek Ücretler Hakkında Yönetmelik yürürlüğe girmiş olmakla birlikte korumalı işyerlerine sağlanacak vergi indirimlerine ilişkin ikincil mevzuat çalışması henüz tamamlanamamıştır.

Ağustos 2017 itibarıyla, özel eğitim hizmeti alan yaklaşık 349 bin engelli çocuk için 1,62 milyar TL ödeme yapılmıştır. İhtiyacı olan engellilere sunulan bakım hizmetleri kapsamında Ağustos 2017 itibarıyla 13.041 kişi özel bakım merkezlerinden, 498.068 kişi de evde bakım hizmetinden yararlanmıştır. Ağustos 2017 itibarıyla engellilere evde bakım hizmeti veren kişilere toplam 4,21 milyar TL ödeme yapılmıştır.

Artan yaşlı nüfusun ihtiyaç duyduğu sosyal hizmetlerin yaygınlaştırılması gerekmektedir. Nitekim yaşlılara yönelik hizmetlerin sunulduğu kuruluşların sayısı, bu hizmetlerden faydalanan kişi sayısı ve bu kapsamda yapılan harcamalar giderek artmaktadır. Yaşlıların kendi çevrelerinden uzaklaşmadan evlerinde desteklenmesine yönelik hizmetlerin çeşitlendirilmesi ve yaygınlaştırılması ihtiyacı devam etmektedir.

Beşeri sermayenin geliştirilmesi ve toplumsal bütünleşmenin sağlanması amacıyla 2008 yılında 9 ilde başlatılan Sosyal Destek Programı (SODES) 2017 yılında 34 ilde uygulanmaya devam edilmiştir. 2008-2017 döneminde valiliklerin eşgüdümüyle yerel düzeyde hazırlanan ve uygulanan 8,715 SODES projesine 2017 fiyatlarıyla yaklaşık 1,6 milyar TL kaynak tahsis edilmiştir.

Amaç ve Hedefler

Yoksulluk ve sosyal dışlanma riski altında bulunan kesimlerin fırsatlara erişimlerinin kolaylaştırılması yoluyla ekonomik ve sosyal hayata katılımlarının artırılması ve yaşam kalitelerinin yükseltilmesi, gelir dağılımının iyileştirilmesi ve yoksulluğun azaltılması temel amaçtır. Bu kapsamda sosyal hizmet ve yardım alanında ailenin ihtiyaçlarına bütünsel olarak yaklaşan arz odaklı ve istihdam bağlantılı bir sistem kurulması esastır.

Sosyal koruma sistemi sosyal, ekonomik ve yerel şartlar dikkate alınarak, nüfusun tümünü kapsayan, etkin, dezavantajlı kesimleri toplumla bütünleştiren, toplumun her kesimine sorumluluk vererek sosyal dışlanma ve yoksulluk riskini en aza indiren bir yapıya kavuşturulacaktır.

c) Politika ve Tedbirler Politika/Tedbir	Sorumlu / İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar	Süre	Yapılacak İşlem ve Açıklama
Vergi ve sosyal transferlerin gelir dağılımı eşitsizliğini ve yoksulluğu azaltıcı etkisi artırılacaktır. (Kalkınma Piam p.278)
Tedbir 83. Gelir dağılımını iyileştirmeyi ve yoksulluğu azaltmayı hedefleyen sosyai transferlerin etkinliğinin artırılmasına yönelik mevzuat hazırlıkları tamamlanacaktır.	Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı (S), İlgili Kamu Kurum ve Kuruluşları	Aralık Sonu	Hedefleme mekanizmaları, yararlanma koşullan ve değerlendirme kriterleri farklı olan sosyai yardımların hane odaklı bir yaklaşımla sunulmasına yönelik olarak başta evde bakım olmak üzere mevzuatta gerekli düzenlemeler yapılacaktır.
Tedbir 84. Puanlama Formülü göstergeleri ve Bütünleşik Sosyai Yardım Bilgi Sistemi verileri kullanılarak sosyal uyum analizleri yapılacaktır.	Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı (S), İlgili Kamu Kurum ve Kuruluşları, STKTar	Aralık Sonu	Yoksulluk ve sosyal dışlanma gibi sorunların yoğunlaştığı alanlar, Puanlama Formülü göstergeleri ve Bütünleşik Sosyal Yardım Bilgi Sistemi verileri kullanılarak tespit edilecek ve mahalle bazlı sosyal uyum analizlerinin yapılmasına yedi ilde devam edilecektir.
Yoksulluğun nesiller arası aktarımının önlenmesi amacıyla başta eğitim olmak üzere temel kamu hizmetlerine erişimde fırsat eşitliği daha da güçlendirilecek; yoksullukla mücadelede sivil toplumun katılımı artırılacak ve yerel yönetimlerin rolü güçlendirilecektir. (Kalkınma Planı p.279)

Tedbir 85. Sivil toplumun sosyal hizmet ve yardımlara katılımına yönelik tanıtım faaliyetleri artırılacak, sivii toplumun ve vatandaşların gönüllü olarak katkı sağlamaları teşvik edilecektir.	Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı (S), Kalkınma Bakanlığı, RTÜK, Mahalli İdareler, İlgili STKIar	Aralık Sonu	Koruyucu aile hizmetleri başta olmak üzere Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından sunulan sosyal hizmetlerin ve i sosyal yardımların tanıtımı yapılacak ve bu hizmetlerin geliştirilmesinde gönüllülüğün önemini vurgulayan kamu spotu gibi bilgilendirici ve tanıtıcı faaliyetler yürütülecektir.
Tedbir 86. Mahalli idarelerin sosyal yardım faaliyetlerini kamu sosyal yardım kuruluşlarıyla işbirliği halinde yürütmeleri sağlanacaktır.	Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı (S), İçişleri Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, Mahalli İdareler, İlgili STKIar	Aralık Sonu	Mahalli idarelerin Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı bünyesinde oluşturulan Bütünleşik Sosyal Yardım Hizmetleri Sistemine dâhil edilerek sisteme zorunlu veri girişi yapmaları ve sistemden bilgi alabilmeleri sağlanacaktır.
Sosyal hizmet ve yardımlar alanında bütüncül hizmet sunulmasını sağlamaya yönelik Aile Sosyal Destek Programı (ASDEP) modeli uygulanacaktır. (Kalkınma Planı p.280)
Tedbir 87. Sosyal hizmet ve yardımlar alanında bütüncül hizmet sunulmasını sağlamaya yönelik Aile Sosyal Destek Programı (ASDEP) modelinin alt yapısı tamamlanarak uygulama yaygınlaştırılacaktır.	Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı (S), İlgili Kamu Kurum ve Kuruluşları, İlgili STKIar	Aralık Sonu	Aile Bilgi Sistemi tamamlanacak, ASDEP konusunda personel ihtiyacı giderilecek ve ASDEP'in idari, hukuki ve teknik altyapısı tamamlanacaktır.
Sosyal hizmet ve yardım alanında nitelikli personel eksikliği giderilecek, aile yanında bakımı destekleyen modeller geliştirilecek, kurum bakımı hizmetlerinin standart ve niteliği iyileştirilecektir. (Kalkınma Planı p.282)
Tedbir 88. Sosyal hizmet alanında kurum bakımı hizmetlerine İlişkin standartlar geliştirilecek ve bu hizmetlerin niteliği iyileştirilecektir.	Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı (S), Sağlık Bakanlığı, Üniversiteler, İlgili STKIar	Aralık Sonu	Kurum bakım hizmetlerinden yararlananlara nitelikli hizmet sunulması ve denetim yapılabilmesi için standartlar oluşturulacaktır. Psiko-sosyal Destek ve Gelişim Programı tüm kuruluşlarda hayata geçirilecektir.
Korunmaya muhtaç çocuklara yönelik öncelikle aile yanında bakım olmak üzere koruyucu aile ve evlat edinme gibi alternatif modeller yaygınlaştırılacaktır. (Kalkınma Planı p.283)
Tedbir 89. Korunmaya muhtaç çocuklara yönelik öncelikle aile yanında bakım olmak üzere koruyucu aile hizmeti yaygınlaştırılacaktır.	Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı (S), Kamu Kurum ve Kuruluşları, İl Özel İdareleri, Belediyeler	Aralık Sonu	Koruyucu aile sayısının artırılması amacıyla ASPB İl Müdürlüklerine broşür, afiş ve kitapçık gibi tanıtım materyallerinin dağıtımının yapılması ve koruyucu aile birimlerinde görev yapan meslek elemanlarının rehberlik ve eğitimler yoluyla yetkinliklerinin ilerletilmesi sağlanacaktır.

Tedbir 90. Korunmaya muhtaç çocukiann kendi aileleri yanında desteklenmesine öncelik verilecektir.	Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı (S), Kalkınma Bakanlığı	I Aralık | Sonu	Ekonomik yoksunluk nedeniyle kurum bakımına verilmek istenen çocukiann aile yanında desteklenmesi için yürütülen Sosyal Ekonomik Destek Hizmetinin (SED) etkinliği ve yaygınlığı artırılacak, bu kapsamda sunulan hizmetler çeşitlendirilecektir.
Engellilere yönelik eğitim, istihdam ve bakım hizmetlerinin etkinliği ve denetimi artırılacak, bu kapsamda kaynaklar daha verimli kullanılacak ve fiziksel çevre şartları engellilere uygun hale getirilecektir. (Kalkınma Planı p.284)
Tedbir 91. Engellilere yönelik okul öncesi danışmanlık ve rehberlik hizmetleri geliştirilecek ve özel eğitim ve rehabilitasyon merkezleri etkin bir biçimde denetlenecektir.	Milli Eğitim Bakanlığı (S), Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı	Aralık Sonu	Engellilerin okula başlamadan önce, almaları gereken eğitim konusunda verilen rehberlik ve danışmanlık hizmetleri geliştirilecektir. Engellilere hizmet veren özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinin denetimine ağırlık verilecektir. Engelli eğitim desteği harcamaları gözden geçirilecek, farklı uygulama yapıları geliştirilecektir.
Tedbir 92. Engellilere yönelik bakım ve destek hizmetlerinin etkinliği, yaygınlığı ve denetimi artırılacak, bakım ve rehabilitasyon kuruluşlarının fiziki şartları iyileştirilecektir.	Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı (S), Mahalli İdareler	Aralık Sonu	Ev tipi sosyal hizmet birimleri ile ilgili mevzuat çalışmaları tamamlanacak, 2018 yılında engellilere yönelik 15 adet ev tipi kuruluş açılacak ve evde destek hizmeti yaygınlaştırılarak bu hizmetlerin denetimi artırılacaktır.
Tedbir 93. Engellilerin ekonomik ve sosyal hayata katılımlarının artırılması için sosyal ve fiziki çevre şartları iyileştirilmeye devam edilecektir.	Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı (S), Tüm Kamu Kurumlan ve Kuruluşları, Mahalli İdareler	Aralık Sonu	Fiziki çevre şartlarının engellilere uygun hale getirilmesine yönelik olarak 5378 sayılı Kanun'da öngörülen idari para cezası uygulanmaya başlanacaktır.
Yaşlıların kendi çevrelerinden uzaklaşmadan evlerinde bakımını sağlamaya yönelik | hizmetler çeşitlendirilerek yaygınlaştırılacak ve yaşlılara yönelik kurumsal bakım ) hizmetlerinin sayı ve niteliği artırılacaktır. (Kalkınma Planı p, 285)
Tedbir 94. Yaşlılara yönelik bakım ve destek hizmetlerinin etkinlik, yaygınlık ve denetimi artırılacak, kuruluşların fiziki şartları iyileştirilecektir.	Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı (S), Sağlık Bakanlığı, Mahalli İdareler	Aralık Sonu	Yalnız yaşayan yaşlılar başta olmak üzere, günlük i ihtiyaçlarının karşılanabilmesi için yaşlılara evlerinde sağlık, temizlik, günlük bakım, alışveriş gibi konularda destek j verilmesine yönelik Yaşlı Destek Programı (YADES) uygulanmaya devam edilecektir. Yaşlılara j yönelik yatılı ve gündüzlü bakım j hizmetlerinin sunulduğu 1 kuruluşların sayısı ve niteliği j artırılacaktır. Ayrıca yerel I yönetimlerin ve sivil toplum i kuruluşlarının bu konudaki rolleri i güçlendirilecektir. i