2018 yili programi

Demiryolu

Türkiye'deki mevcut demiryolu ağı 2016 yılı sonu itibarıyla 1.213 km'si hızlı tren hattı, 8.947 km'si konvansiyonel ana hat, 2.372 km'si tali hat ve istasyon yolları olmak üzere toplam 12.532 km'dir. Toplam ağın yüzde 43,5'i sinyaili, yüzde 34,7'si ise elektriklidir. Buna göre Türkiye'deki elektrikli hat oranı, yüzde 52 olan AB-28 ortalamasının altındadır.

İşletmeye alınan hızlı tren hatlarında taşınan yolcu sayısı her yıl düzenli olarak artmakla birlikte demiryolu ağındaki toplam yolcu taşımacılığı 2016 yılında yüzde 10,7 azalmıştır. Ankara merkez olmak üzere hızlı tren çekirdek ağının oluşturulması kapsamında Ankara-Sivas ve Ankara-Afyonkarahisar-İzmir Yüksek Hızlı Tren hatlarının inşaat çalışmaları devam etmektedir. Ayrıca Yerköy-Kayseri Hızlı Tren hattının etüt proje çalışmaları sürdürülmektedir. Hâlihazırda yolcu talebini karşılamakta yetersiz kalan hızlı tren işletmeciliğinde yeni tren setlerinin temin edilmesi ile birlikte hızlı tren yolcu taşımacılığındaki artışın hızlanması beklenmektedir,

2015. 
      yılında yurt içi demiryolu yük taşımalarında yüzde 12,7, yurt dışı yük taşımalarında ise yüzde 2,5 artış gerçekleşmiştir. 2017 yılındaki değişim oranlarının ise sırasıyla yüzde 7,1 ve yüzde -9,3 olarak gerçekleşmesi beklenmektedir. Yük taşımacılığına yönelik olarak yapımı planlanan toplam 21 lojistik merkezden sekizi işletmeye açılmış olup altısının da yapım çalışmaları sürdürülmektedir. Ayrıca önemli demiryolu güzergâhlarında kapasite artışı sağlayacak elektrifikasyon ve sinyalizasyon projeleriyle ikinci hat yapımlarına devam edilmektedir. Söz konusu projelerin hayata geçirilmesi ve özel sektör tren işletmeciliğinin geliştirilmesiyle orta ve uzun vadede demiryolu yük taşımalarında istenen gelişmenin sağlanması beklenmektedir.
      

6461 sayılı Türkiye Demiryolu Ulaştırmasının Serbestleştirilmesi Hakkında Kanun çerçevesinde özel sektörün katılımıyla etkin bir demiryolu taşımacılık piyasası oluşturulması amacıyla ikincil mevzuat çalışmaları devam etmektedir. 2017 yılı Ekim ayı itibarıyla 2 kamu ve 2 özel sektör firması demiryolu tren işletmeciliği yetki belgesi, 47 özel sektör firması ise demiryolu işletmeciliği organizatörlüğü yetki belgesi almıştır.

Denizyolu

Deniz Ticareti Genel Müdürlüğü verilerine göre ülkemizde 2016 yılı sonu itibarıyla 8,76 milyon TEU konteyner ve 335 milyon ton konteyner harici yük elleçlemesi yapılmıştır. 2017 yılında toplam konteyner elleçleme miktarının yaklaşık yüzde 6,26 artışla 9,3 milyon TEU, konteyner dışı yük elleçleme miktarının ise yaklaşık yüzde 6,12 artışla 355,7 milyon ton olması beklenmektedir.

Ülkemiz limanlarında eiieçlenen konteyner miktarı 2000-2016 yılları arasında küresel krizlere rağmen yıllık ortalama yüzde 13,6 oranında artış göstermiştir. Aynı dönem için konteyner ticaretinin GSYH büyüme esnekliği yaklaşık 2,8 olarak hesaplanmaktadır.Ülke	2000 Yılı Konteyner Elleçleme Hacmi (Bin TEU)	2015 Yılı Konteyner Elleçleme Hacmi (Bin TEU)	2000-2015 Yıilık Ortalama Büyüme (Yüzde)
İspanya	6 926	14 149	4,88
Hollanda	6 355	11 719	4,16
Belçika	5 724	9 928	3,74
İngiltere	6 715	9 799	2,55
Hindistan	2 472	8 198	8,32
Türkiye	1139	8146	14,02
Yunanistan	1 087	3 744	8,59
İsrail	1 357	2 522	4,21
Polonya	168	1 793	17,08
Bulgaristan	109	243	5,50

Kaynak: OECD Konteyner Taşımadığı İstatistikleri

Akdenizin önemli iimanîarındaki konteyner trafiği incelendiğinde ülkemizin 2015 yılında 8,146 milyon TEU olan elleçleme hacminin yüzde 63'ünün Ambarlı, Mersin ve İzmir limanlarında gerçekleştirildiği görülmektedir. Türkiye'nin 2023 için ekonomik büyüme ve dış ticaret hedefleri dikkate alındığında, mevcut konteyner liman kapasitesinin artırılması önem arz etmektedir.

TABLO II: 56- Akdeniz Limanlarında Konteyner Trafiği (2015) Limanlar	Konteyner (Bin TEU)
Valensiya-İspanya	4 609
Algeciras-İspanva	4 516
Pire-Yunanistan	3 360
Ambarit-Türkiye	3 062
Gioia Tauro-itaiya	3 030
Le Havre-Fransa	2 560
Cenova-İtaiya	2 079
Barselona-İspanva	1 950
La Spezia-İtalya	1 579
Mersin-Türkiye	1428
Marsilya-Fransa	1 256
İzmir Aisancak-Türkiye	649

Kaynak: AB Ulaştırma İstatistikleri, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Deniz Ticareti İstatistikleri ve TCDD İstatistikleri

Küresel ve bölgesel ticaret ve ulaştırma koridorlarındaki gelişmeler dikkate alındığında ülkemizdeki mevcut limanların genellikle küçük ölçekli, dağınık ve geri saha demiryolu bağlantılarının zayıf olması verimsiz bir yapı oluşturmaktadır, Bu çerçevede bir Uman Yönetim Modeline ve büyük ölçekli liman yatırımlarına ihtiyaç duyulmaktadır.

Artan ticaretin kesintisiz ve etkin bir şekilde akışını sağlayacak ve Türkiye'nin transit ülke konumuna gelmesini kolaylaştıracak büyük ölçekli ana limanların oluşturulması kapsamında mendirek inşaatı kamu kaynaklarıyla gerçekleştirilmiş olan Çandarlı Limanının diğer altyapı ve üstyapı işlerinin KÖİ modeliyle yeniden ihalesine ilişkin çalışmalar sürdürülmektedir. Aynı bölgede hizmet veren İzmir Alsancak Limanı ise Türkiye VarlıkFonuna devredilmiştir, Filyos Limanı altyapı çalışmalarına 2017 yılında başlanmış olup 2019 yılında çalışmaların tamamlanması öngörülmektedir. Mersin Ana Konteyner Limanına ilişkin çalışmalar ise devam etmektedir.

Havayolu

DHMİ tarafından Türkiye genelinde sivil hava trafiğine açık 49 havalimanı işletilmektedir. Bunun yanı sıra Anadolu Üniversitesi tarafından işletilen Eskişehir Haşan Polatkan Havalimanı, Türk Hava Yolları A.O. tarafından işletilen Aydın Çıldır Havalimanı ve özel sektör tarafından işletilen İstanbul Sabiha Gökçen, Zafer, Zonguldak Çaycuma ve Gazipaşa Alanya Havalimanlarına birlikte sivil trafiğe açık meydan sayısı 55'tir.

DHMİ bünyesindeki İstanbul Atatürk, Ankara Esenboğa, Antalya, Muğla Milas- Bodrum, Muğla Dalaman, İzmir Adnan Menderes, Zonguldak Çaycuma, Gazipaşa Alanya, Aydın Çıldır ve Zafer Havalimanlarında iç ve dış hat terminalleri özel sektör tarafından işletilmektedir. Yine özel sektör tarafından işletilmekte olan Sabiha Gökçen Havalimanı da ilave edildiğinde, KÖİ modeliyle işletilen meydanlardaki yolcunun toplam yolcu trafiği içindeki payı 2016 yılı sonunda iç hatlarda yüzde 70, dış hatlarda ise yüzde 97 olarak gerçekleşmiştir.

Yolcu veya yük taşımacılığı yapan 13 havayolu şirketi bulunmaktadır. Havayolu şirketlerinin uçak sayısı 2016 yılı sonunda bir önceki yıla kıyasla yüzde 10 artışla 540'a yükselmiştir. 515'i yolcu, 251 kargo uçağı olan havayolu filosunun toplam koltuk kapasitesi 100.365, kargo uçaklarının toplam yük kapasitesi ise 1.822 tondur.

2016. 
      yılında havalimanlarında^ yolcu trafiği, bir önceki yıla göre dış hatlarda yüzde
      

2. 
   azalarak 71 milyon, iç hatlarda yüzde 5,6 artarak 102 milyon ve toplamda ise yüzde
   

0. 
   azalarak 174 milyon yolcu olarak gerçekleşmiştir. 2017 yılında ise toplam yolcu trafiğinin yüzde 9 artışla yaklaşık 189 milyon olarak gerçekleşmesi beklenmektedir.
   

Uluslararası Havalimanları Konseyinin (Airport Council Intemational-ACI) yaptığı havayolu bağlantı endeksinde Türkiye, 2017 yılında doğrudan bağlantı endeksi sıralamasında 45 ülke arasında altıncı sırada yer almaktadır.

Ülkemiz havayolu yolcu trafiğinin yaklaşık yüzde 86'sı İstanbul Atatürk, Antalya, Ankara Esenboğa, İzmir Adnan Menderes, Muğla Dalaman, Muğla Milas-Bodrum, Adana, Trabzon ve İstanbul Sabiha Gökçen havalimanlarında gerçekleşmektedir. Bu meydanların kapasitelerinin artırılmasına yönelik yatırımlar ile hizmet standartlarının yükseltilmesi, uçuş emniyetinin artırılması ve hava trafik yönetimiyle ilgili projeler sektör ağsından önceliğini korumaktadır.

KÖİ modeliyle yaklaşık 10,2 milyar Avro yatırım ve 22,2 milyar Avro kira bedeliyle ihale edilen ve yapımı devam eden İstanbul Yeni Havalimanı projesinin 90 milyon yolcu kapasiteli ilk etabının 2018 yılında tamamlanması öngörülmektedir. Diğer taraftan, Çukurova Bölgesel Havalimanı ve Rize-Artvin Havalimanı projelerinin yapımına devam edilmektedir. Ayrıca Karaman ve Yozgat Havalimanlarının altyapı tesislerine yönelik yapım ihalesi yapılmış olup Bayburt Gümüşhane Havalimanının altyapı tesisleri yapım ihalesi de

2016. 
      yılı içerisinde yapılacaktır. Üstyapı tesislerinin ihaleleri ise 2018 yılı içerisinde gerçekleştirilecektir.
      

2. 
   Amaç ve Hedefler
   

Türkiye'nin lojistikte bölgesel üs olması sağlanarak lojistik maliyetlerin düşürülmesi, ticaretin geliştirilmesi ve rekabet gücünün artırılması temel amaçtır. Lojistikte ulaştırma, depolama, envanter yönetimi ve gümrükleme ait maliyetleri göz önünde bulundurularak, transit taşıma süresinin kısaltılması, hasarsız teslim oranının yükseltilmesi, güvenilirlik ve hız unsurları öne çıkarılarak lojistik hizmetlerinin etkinleştirilmesi hedeflenmektedir.

Ulaştırma hizmetlerini etkin, verimli, ekonomik, çevreye duyarlı ve emniyetli bir şekilde sağlamak üzere; lojistik merkezlerden de faydalanarak ulaştırma modları arasındaki entegrasyonun güçlendirilmesi, kombine yük taşımacılığı uygulamalarının geliştirilmesi ile demiryolu ve denizyolu taşıma paylarının artırılması esastır.

Reel sektörün rekabet imkanının artırılması ve dış ticaretin kolaylaştırılmasına yönelik olarak; mevcut lojistik merkezler rehabilite edilecek, uluslararası standartta yeni lojistik merkezler kurulacak ve söz konusu tesislerin kamu yerine özel işletmecilerce modern prensiplerle yönetilmesiyle ticarete hız kazandırılacaktır.

Türkiye'nin büyüme ve dış ticaret hedeflerine ulaşabilmesini tem inen, "Kuşak ve Yol" girişimi başta olmak üzere uluslararası transit taşıma koridorlarında ülkemizin etkinliğini artıracak Doğu-Batı aksındaki demiryolu altyapı yatırımlarının hızlandırılması ve Kuzey- Güney koridorlarındaki darboğazların giderilmesi hedeflenmektedir. Yapılan planlamalar doğrultusunda yük trafiğine hizmet edecek şekilde doğru yer, zaman ve ölçekte liman kapasiteleri geliştirilecek, limanların aktarma merkezleri olmasını sağlayacak geri saha demiryolu ve karayolu bağlantıları ile önemli yük merkezlerine demiryolu iltisak hattı yapımına öncelik verilecektir.

Ankara merkez olmak üzere belirlenen hızlı tren çekirdek ağı yatırımları ile karma trafiğe uygun demiryolu ikinci hat yapımları, elektrifikasyon ve sinyalizasyon projelerine öncelik verilecektir.

Uluslararası hava trafiğinde ülkemizdeki havalimanlarının önemli aktarma merkezleri olması amaçlanmaktadır. Özellikle transit yolcu pazarından daha fazla pay alınarak 2018 yılında ülkemiz havaiimanlanndaki toplam trafiğin 200 milyon yolcuya yükselmesi hedeflenmektedir. İstanbul Yeni Havalimanının ilk etabı ile Çukurova Havalimanının hizmete açılması planlanmaktadır.

Gümrük hizmetlerinin hız ve kalitesinin artırılması amacıyla, gümrük tesislerinin fiziki altyapısının iyileştirilmesine yönelik çalışmalara devam edilecek, ticaret erbabının gümrük işlemleri hakkında bilgiye erişimi ve başvuru koşulları kolaylaştırılacak, çeşitli kurumlarca gümrük işlemlerinden tahsil edilen ücretler azaltılacak ve gümrük kontrol süreçlerinin etkinliği artırılacaktır.

Posta sektöründe rekabetçi bir ortam sağlanarak sürdürülebilir büyümeye ve istihdama katkı sağlayan hızlı, kaliteli, çeşitli ve güvenilir hizmet sunulması temel amaçtır.

c) Politika ve Tedbirler Politika/Tedbir	Sorumlu /İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar	Süre	Yapılacak İşlem ve Açıklama
Ulaştırma türleri ve koridorları, lojistik merkezler ve diğer lojistik faaliyetleriyle bütünleşik Lojistik Master Planı hazırlanarak hayata geçirilecektir. Bu çerçevede, lojistik merkezler için yer seçiminde rehber niteliği taşıyacak şekilde ülkemizin ulaştırma alternatiflerini | gösteren ulaştırma koridor haritalarının çıkarılması sağlanacaktır. (Kalkınma Planı p.831)
1 Tedbir 308. Lojistik mevzuatı ve Türkiye Lojistik Master Planı hazırlanacaktır.	Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı (S), İlgili Kamu Kurum ve Kuruluşları, İlgili STK'lar, Üniversiteler	Aralık Sonu	Türkiye Lojistik Master Planı tamamlanacak ve lojistik mevzuatı oluşturulacaktır.

Utaştırma koridorlarında uygun hacim ve mesafelerde en avantajlı ulaşım türü belirlenecek, bu kapsamda denizyolu ve demiryolu taşımacılığı özendirilecek ve kombine taşımacılık imkânları geliştirilecektir. Enerji verimliliğini, temiz yakıt ve çevre dostu araç kullanımını sağlayan ulaşım sistemlerine öncelik verilecektir. (Kalkınma Pianı p.835)
Tedbir 309. Ulusal Ulaştırma Ana Planı tamamlanarak uygulama aşamasına geçilecektir.	Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı (S), Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Ekonomi Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, İlgili STK’lar	Aralık Sonu	Ulusal Ulaştırma Ana Planı hazırlık çalışmaları tamamlanacak ve uygulamasına başlanacaktır.
Tedbir 310. Hava Ulaşımı Genel Etüdü çalışmasına devam edilecektir.	Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı (S), Kalkınma Bakanlığı, Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü (DHMİ), Üniversiteler, TÖSHÎD, Özel Havalimanı İşleticileri	Aralık Sonu	Proje ile kısa, orta ve uzun dönemli tahminler ve senaryolara göre hava ulaşımına yönelik sistem planlamasına başlanacaktır.
Tedbir 311. Türkiye Uzay Ajansı kurulacaktır.	Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı (S), Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, Genel Kurmay Başkanlığı, Maliye Bakanlığı, Milli Savunma Bakanlığı	Aralık Sonu	Türkiye Uzay Ajansının kurulmasına dair mevzuat hazırlıkları tamamlanacaktır.
Trafik güvenliğinin en üst seviyede tesis edilebilmesi için denetim hizmetleri; araç tescil ve sürücü belgelendirme gibi idari faaliyetlerden ayrıştırılacak ve söz konusu faaliyetler için müstakil birimler kurulacaktır. (Kalkınma Planı p.840)
Tedbir 312. Karayolu trafik güvenliğini sağlamakla görevli trafik denetim birimlerinin kapasitesi ve eğitim altyapısı geliştirilecektir.	içişleri Bakanlığı (S), Emniyet Genel Müdürlüğü	Aralık Sonu	Trafik güvenliğini sağlamakla görevli 10.000 personele hizmet içi eğitim verilecek, Eskişehir'de Sürüş Teknikleri Eğitim Pisti ite uygulamalı eğitim alanı faaliyete geçirilecektir.
Karayolu Trafik Güvenliği Stratejisi ve Eylem Planında yer alan trafik kazası nedeniyle meydana gelen ölümlerin yüzde 50 oranında azaltılması hedefi doğrultusunda Trafik Elektronik Denetim Sistemlerinin kullanımı Akıllı Ulaşım Sistemleriyle entegre bir şekilde yaygınlaştırılacaktır. (Kalkınma Planı p.841)
Tedbir 313. Trafik denetimlerinin sayısı ve etkinliği artırılacaktır.	İçişleri Bakanlığı (S), Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü, Mahalli İdareler	Aralık Sonu	122 milyon trafik denetimi yapılacak, 286 adet araç satın alınacaktır.
Tedbir 314. Yol kullanıcıları trafik güvenliği konusunda bilinçlendiriiecektir.	İçişleri Bakanlığı (S), Milli Eğitim Bakanlığı, Emniyet Gene! Müdürlüğü, RTÜK, İlgili STKIar	Aralık Sonu	Trafik güvenliği konusunda 300 eğitici ve 600 bin öğrenciye eğitim verilecek, 2 adet kamu spotu ile 1,5 milyon afiş ve broşür hazırlanacaktır.
Tedbir 315. Kaza kara noktası ile sinyalize kavşak iyileştirilmesi çalışmalarına devam edilecek; bölünmüş	içişleri Bakanlığı (S), Kalkınma Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı,	Aralık Sonu	Trafik güvenliği çalışmaları kapsamında 100 kaza kara noktası ile 100 sinyalize kavşak iyileştirilecek, 4.500 noktada ulaşım etütleri yapılacak,