205 – guruh talabasi Abidova Guldona
Mavzu uchun 1-46 betlardagi topshiriqlarni vord shaklida yozib yuboring.
Mavzu uchun 47-94 betlardagi topshiriqlarni vord shaklida yozib yuboring.
Mavzu uchun 95-140 betlardagi topshiriqlarni vord shaklida yozib yuboring.
Mavzu uchun 141-185 betlardagi topshiriqlarni vord shaklida yozib yuboring.
Mavzu uchun 184-220 betlardagi topshiriqlarni vord shaklida yozib yuboring.
Mavzu uchun 221-262 betlardagi topshiriqlarni vord shaklida yozib yuboring
. Mavzu uchun 1-46 betlardagi topshiriqlarni vord shaklida yozib yuboring.
. Gaplarni tinglagin-da, ular rasmga to'g'ri kelishi yo kelmasligini ayt. Har bir gapning chap tomoniga “plyus” yoki “minus” alomatini qo‘y
1. Qushlar issiq o‘lkalarga uchib ketadi. +
2. Nargiza va Salim hovliga sayrga chiqishdi. +
3. Nargiza katta chiroyli sharchani o'ynadi – ( sharcha Salimning qo’lida)
4. Bolada laycha it bor. – ( it yo’q)
5.Hovlida qumdon bor. +
6. Nargiza kulib yubordi. – ( Nargiza shari yorilib ketganligi uchun yig’lab turibdi)
7.Salim qizaloqning yoniga keldi-da, unga havo sharini tutdi. - ( yo’q, shar havorang emas Pushti rangda )
2. Qishloqda hikoya tuzing
Mening ismim Anvar.Men qishloqda yashayman.Bizning qishlog‘imiz judayam katta ,chiroyli va ajoyib . Qishlog‘imizda mening o‘rtoqlarim juda ko‘p. Men ular bilan har xil o‘yinlar o‘ynayman biz o‘rtoqlarim bilan birgalashib dalalarga chiqib qo‘y qo‘zilarni boqamiz.Bir kuni men anhor bo‘yiga baliq tutishga bordim. Baliq tutish uchun men xo‘rak sifatida chuvalchanglarni terib bordim.men bn birga mening mushugim va itim bordi mening baliq ovi juda zo‘r bo‘ldi
3. Hayvonlarning hazil laqabini tinglagin-da, nomini top.
Misol: Tikanbiqin - tipratikan.
Yolli arg‘umoq – ot
Qizilpanja g‘aqildoq – o’rdak
Kulrang chirildoq - _
Sho‘ng‘uvchi-
lapanglovchi – g’oz
Uzunquloq kaltadum - echki
Malta ayyor - mushuk
Yashil olako'z - mushuk
4. Do’stiga sovg’a
1 . ayiqcha
. Kema
. Shar
. Kamaz mashinasi
. Samaliyot
.Kitob
5. Stolni nonushta qilish uchun yasatishda Umid yo‘l qo’ygan xatoni tushuntirib ber. Bola stolni qanday yasatishi kerakligini aytib bering
Xatoni to‘g‘rilang
Sho'rvani likopchadan ichiladi______ yo’q , Sho'rvani kosadan ichiladi
Tuz shakardonga solinadi_________yo’q , Tuz tuzdonga solinadi
Non idishda yog‘ yotibdi______ Non idishda non turishi kerak
Bo'tqani pichoq bilan kesiladi_________ Bo'tqani qoshiq bilan ichadi
Choyni sanchqi bilan aralashtiriladi_________ yo’q , Choyni qoshiq bilan aralashtiriladi
Og'izni qo‘l bilan artiladi.__________ yo’q, Og'izni dastro’mol bilan artiladi
Kompotni likopchadan ichiladi________ yo’q , Kompotni stakandan ichiladi
Nonni qoshiq bilan yeyiladi___________yo’q, Nonni qo’l bilan yeyiladi
6 . Fotosuratda ko'rish mumkin bo'lgan narsa nima uchun ro‘y berganini top.
Misol: Bolalar do‘stiga sovg'a keltirishdi, chunki uning tug'ilgan kuni edi. _________ yo’q
Onasi jilmaydi________ yo’q
It orqa oyog‘ida tikka turdi__________ yo’q ( mushuk bor)
Qiz deraza yoniga ke ldi ____________ yo’q
Bobur velosipeddan yiqildi_____________ yo’q
Otasi o‘g‘lini yelkasiga o‘tqazdi, ____________ yo’q
Buvisi dasturxon yasatdi, _____ yo’q
Mashinaning yoniga militsioner keldi,_____________ yo’q
. Bolalarning shahardagi hovlida o 'y n a s h la ri haqida gapirib ber. Bolalardan qay birida ajoyib o'yinchoq borligini tushuntirib ber. Quyidagi so'zlar mos bolgan predmetlarning nomini ayt.
Biz shaharda yashaymiz.Bizning uyimiz yonida bolalar maydonchasi bor.Men va ukam Anvar har kuni do‘stlarimiz bilan o‘ynashga maydonchaga boramiz. U yerga ko‘p do‘stlarimiz chiqqan bo‘ladi. Bolalar maydonchasida plastmassa o‘yinchoqlar,arg‘amchilar bor.Biz bu maydonchada do‘stlarimiz bilan mazza qilib o‘ynaymiz.Vaqtimiz chog‘ o‘tadi.Ukam Anvar ham judayam xursand bo‘ladi.
Atrofingdagi predmetlarga qarab, barchasining nomini ayt:
yum shoq_________________________________ PLASTMASSA
yeyishli __________________________________
xushbo'y_________________________________ Gul
qattiq___________________________________G’isht
y e n g il------------------------------------------------------------- YOG'OCH
jo n li_________________________ Tabiat
. Yetishmayotgan shakllar rasmini chiz. Nega shunday qilganingni batafsil tushuntirib bering
To’rtburchak rasmi
. Gaplarni tinglagin-da, ularda qaysi ertaklar chalkashtirib yuborilganini ayt.
Karlson momoga somsa va xurmachada moy olib keldi_____________ Qizil shapkacha
Bo‘g‘irsoq yangi tuxum - oddiy emas, oltin tuxum qo'yishni va’da qildi.______ Oltin g’oz
Dyuymchaxon o‘rmonga qarab yumalab ketdi. __________ Bo’g’irsoq
Qizil Shapkacha tom ustiga uchib chiqdi.___________ Chipor tovuq
Kulmas malika yong'oq po‘chog‘ining ichida ux lardi.____________ Qarsildoq
Chipor Tovuq kichkina stulchaga o‘tirdi va uni sindirib qo’ydi _____________ Dyuymchaxon
Qor malikasi yalmog'iz kampir uyiga joylashib oldi._______________ Kulmas malika
. Dala hovlida G‘ani va uning iti Olapar bilan ro‘y bergan quvnoq voqeani hikoya qilib ber. Olapar qovoqni nima bilan chalkashtirganini tushuntir.
Bolaning inshosidagi xatoni to‘g‘rila
Karamni yerdan qazib olishadi___________ yo’q
Sabzini xomligicha yeyishadi.___________ ha
Kishilar lavlagini kesishganda, hamisha yig'lashadi.___________________yo’q
Kartoshkani qovurish mumkin________________ ha
Rediskaning danagi katta.______________ yo’q
Bodring - sersuv meva______________ yo’q
Qovoq - eng kichkina sabzavot____________ yo’q
Kapalaklarni jalb etish uchun qo'riqchi qo'yiladi___________yo’q
Baqlajon - sariq rangli yirik sabzavot______________ yo’q
Petrushka salatga qo'shiladi__________________ ha
. Har bir qatordan ortiqcha so'zni top
Qalam, ruchka, flomaster _______ flomaster
Tosh, xoda, oqqush_____ oqqush
Panama, soch to‘g‘nag‘ich, beysbolka__________ Panama
Zebra, yo'lbars, arslon___________ Zebra
Qurbaqa, baliq, sigir_____________ sigir
Ko'rpajild, yostiqjild, yostiq_______________ yostiq
11. Predmetlar nomini boshqacha tartibda: eng kattasidan eng kichigiga qarab ayt.
Chelak, vanna, pufakcha, bochka _________ bochka – vanna- Chelak- pufakcha
Bolta, arra, qaychi, tirnoq egovi ____________ Bolt – arra – qaychi - tirnoq egovi
Olcha, sholg'om, tarvuz, kungaboqar urug'i _____ tarvuz - kungaboqar urug'I - sholg'om- Olcha
Kaikulator, televizor, kompyuter klaviaturasi, pleyer_____ televizor - kompyuter klaviaturasi - Kaikulator - pleyer
G'ildirakchali taxtacha, velosiped, poyezd, avtomobil________ poyezd – avtomobil - velosiped - G'ildirakchali taxtacha
Mushuk, olmaxon, karkidon, qoplon__________ karkidon – qoplon – olmaxon – Mushuk
. Hazil she’rlardagi xatolarni topib, to‘g‘rila
Mehmon bo'lib keldi jonzotlar:
Kirpi, olmaxon ular,
Ular kaptar, qaldirg‘och
Dazmollar hamda morjlar ( Dazmol)
Mehmon bo'lib keldi jonzotlar
Bulochkalar, piroglar,
Baliq, bug‘u, qo‘zichoqlar,
Kakkuqush - vaqtichoglar. ( Bulochkalar, piroglar)
Mehmon bolib keldi jonzotlar:
Cho‘rtan, buzoq, qarg'alar,
Yo'lbarslar, makaronlar,
Mushukchalar yo‘rg‘alar. ( makaron)
Mehmon bo'lib keldi jonzotlar:
Toychog‘u bo‘ri, tulki,
Keldi qarqara, o‘rdak ...
Bor bo'lsin hazil, kulgi!
. Xatoni to’g’irla
Sigir uchadi______ yo’q, qushlar uchadi
Baliq dengiz tomon chopadi_____ yo’q, baliq dengizda yashaydi
Chumoli xodani ko‘tarib ketadi_______ yo’q, chumoli bo’g’doyni ko’tarib ketadi
Karkidon uyasiga kirdi._________ yo’q , Karkidonni uyi bo’lmaydi
Bulbul ayiqni ovlaydi_________ yo’q , bulbul hasharotlarni ovlaydi
Onasi qizidan yosh. _________yo’q , qiz onadan yosh
Sovutkichda kotlet qovurilmoqda________ yo’q , kotlet tovada qovuriladi
. Gapga kerakli so‘zlarni qo‘shimcha qil
Uyning yonida daraxt o‘sib turibdi.
Binoning oldida katta maydon bor.
It iniga yashirindi.
Koptok kresol tagiga dumalab ketdi.
Kapalak guldan – gulga uchib yuribdi.
Daraxt ariq yonida o'sib turibdi.
. Hazilkash bolaning gapini to‘g‘rila
Yo'lbars mushukdan kuchsizroq, lekin kitdan katta ( kuchli , kichik )
Toshbaqa ilondan tezroq o'rmalaydi. ( sekin )
Uch qavatli uy bir qavatli uydan past. ( baland )
Quyonning qulog'i ayiqnikidan katta . ( ha, katta)
Katyaning qo'g'irchoqlari o'yinchoqlaridan ko‘p. ( ha , ko’p)
Ota o‘g‘lidan yosh, lekin bobosidan katta ( katta, kichik )
. So‘zlarni boshqacha tartibda: eng qisqasidan eng uzuniga qarab takrorla.
QARAG‘AY - QAYIN - TOL - TILOG'OCH = tol – qayin – qarag’ay – tilog’och
QALDIRG‘OCH - QARG‘A - QIZILISHTON – QURT = QURT- QARG‘A- QALDIRG‘OCH- QIZILISHTON
LAVLAGI - PIYOZ - TURP - APELSIN = TURP- PIYOZ- APELSIN- LAVLAGI
SHKAF - TUMBOCHKA - DIVAN – XONTAXTA = SHKAF- DIVAN- XONTAXTA- TUMBOCHKA
QO'ZIQORIN - ZAMBURUG' - SHOLG‘OM – MOSH = MOSH- SHOLG‘OM- ZAMBURUG- QO'ZIQORIN
FIL - TOSHBAQA - CHUMOLIXO'R – MUSHUK = FIL- MUSHUK- TOSHBAQA- CHUMOLIXO'R
. “Chalkash” so'zlarni to‘g‘rila
TOB - Kl = kitob
S H I-M A-N A = Mashina
LISH-KA = kalish
LE-TE-FO N = telefon
LAM – QA = qalam
R A - TO - G‘0 = tog’ora
SHUK-MU = mushuk
LAK-M A-KA = kamalak
LAK - KO‘Y = ko’ylak
KOP-LI-CHA = likopcha
. Bu mashqlami bajargandan so'ng sozlarning nechta bo‘g‘indan iborat ekanligini doiracha ichiga raqam bilan yoz
BALIQ BA - LIQ
BARG BARG
BARABAN BA – RA - BAN
DARAXT DA - RAXT
KO'PRIK KO'P - RIK
BULUT BU - LUT
CHAMADON CHA – MA - DON
QO‘Y QO‘Y
TOSHBAQA TOSH – BA – QA
. Uchta so‘zning birinchi tovushidan yangi so‘z yasa.
LIMON ANOR BALIQ = lab
PILLA UZUK LAGAN = pul
GUAM UZUM LOLA = gul
CHUMCHUQ IT TUYA = chit
QALAM 0 ‘RDAK LAMPA = qo’l
SOMSA OLMA CHITTAK = soch
. Qatordagi tovushlari teng sonli so'zlarning ostiga chiz.
KITOB - XO NA- BALIQ
0 ‘T - DAFTAR – UY
KOSA - QALAM - TO'RT
BUTA-KATTA-OLMA
ARI - QUYON - KO‘Z
QULOQ - OLCHA- BULOQ
. Uchta so'zning oxirgi tovushlarini birlashtirib, yangi so‘z yasa.
OT BOBO KATAK = TOK
TISH ECHKI TIM = SHIM
KOSA DAFTAR SO‘RI = ARI
QUYON OLCHA OY = NAY
NOK OBRO‘ KUZ = KO’Z
POMIDOR SADO XUM = ROM
. Juft so‘zlarni tingla. Birinchi so'zning boshida eshitiladigan va ikkinchi so‘zda mavjud bo'lgan umumiy tovushni top.
MISOL: QAYCHI – LAQQA (Q TOVUSHI)
UY- KUN ( U TOVUSHI)
SHKAF-MUSHUK (SH TOVUSHI)
OLCHA – GILOS ( O TOVUSHI)
TARVUZ – IT ( T TOVUSHI)
SUPURGI – KOSA ( S TOVUSHI)
Dostları ilə paylaş: |