2315a qrupu “Mühəndis geodeziyası” fənnindən test sualları Müəllim: Hüseynova Sevil Hüseyn
Yüklə 455,86 Kb.
|
| Eninə nivelirləmə necə aparılır?
A) uzununa nivelirləməyə perpendikulyar xətt üzrə aparılır B) uzununa nivelirləməyə paralel xətt üzrə aparılır C) uzununa nivelirləməyə nisbətən 450 bucaq altında aparılır D) uzununa nivelirləməyə nisbətən 750 bucaq altında aparılır E) uzununa nivelirləməyə nisbətən 300 bucaq altında 56. Yer kürəsinin bərk örtüyünə nə deyilir? B) atmosfer deyilir C) hidrosfer deyilir D) kosmik fəza E) efir fəzası 57. Yeri təcrübi işlərdə orta raidusu nə qədər olan kürə kimi qəbul edirlər? A) R = 6371,11 km B) R= 12742,22m C) R = 6971,11 km D) R = 6391,11 km E) R = 16371,11 m 58. Hidroloji abidələr nədir ? A) Şəlalələr, bulaqlar, bataqlıqlar B) Okean hövzələri C) Çaylar D) Qar xətti E) Buludluluq, rütubətlilik, şeh 59. dəqiq geodeziya alətləri A) teodolit, taxeometr, menzula, GPS, nivelir, aerofotoaparat B) bussol, astrolyabiya, qaniometr, ekker və s. C) gözəyarı D) Menzula, taxomer, bussol, relutka və s 60. AR-nın torpaq ekoloji ekoloji qiymətləndirmə xəritəsi hansı miqyasda tərtib edilmişdir? A) 1:600000 miqyasında B) 1:200000 miqyasında C) 1:100000 miqyasında D) 1:60000 miqyasında E) 1:1200000 miqyasında 61. Hansı miqyas orta miqyaslı xəritəyə aiddir? A) 1:500000 B) 1:100000 C) 1:200 D) 1:100000 E)1: 1000 62. Gözəyarı planalmanı hansı alətlərlə həyata keçirmək mümkün deyil? A) menzula, xətkeş,ruletka, pərgar və s. B) Teodolit, fussot C) Pozan, planşet, ruletka D) Ekger, ruletka, çöl pərgarı E) Ekker, kompas, teodolit 63. Planın miqyası 1:20000 olarsa miqyasın izahlı forması necədir? A) 1sm-0,2km B) 1sm-2m C) 1sm-200km D) 1sm-0,2m E) 1sm-2km 64. Aşağıdakılardan hansı informasiya mənbəyidir? A) Xəritə B) coğrafi dəyişikliklər C) Topoqrafik çəkilişlər D) Yeni texnologiyaların həyata keçirilməsi E) Heç biri 65. Paris şəhəri ilə Ankara şəhərləri arasında həqiqi məsafə 2700 km-dir. Bu məsafə xəritədə isə 3 sm-ə bərabərdir. Həmin xəritənin miqyasını və eyni zamanda miqyasına görə hansı qrupa aid olduğunu müəyyənləşdirin. A) 1: 9000000 kiçik miqyas B) 1: 90000000 böyük miqyas C) 1: 9000 orta miqyas D) 1: 900000 kiçik miqyas E) 1: 90000000 kiçik miqyas 66. 50 dərəcə şm.e. 300 ş.u. yerləşən məntəqədən ekvatora və şimal qütbünə qədər məsafə nə qədərdir? A) 5550km; 4440km B) 33330km; 6660km C) 4440km; 6660km D) 5550km; 3330km E) 8880km;3330km 67. Doğru cavabı seçin: A) Məntəqə şərqdə yerləşərsə onun uzunluğu şərq uzunluğu adlanır B) Coğrafi uzunluq ekvatordan hesablanır C) Coğrafi uzunluq 0-90 dərəcə arasında yerləşir D) Coğrafi enlik başlanğıc meridianından hesablanır E) Coğrafi enlik 0-180 dərəcə arasında yerləşir 68. Xəritənin məqsədindən və miqyasından asılı olaraq, orada təsvir olunan obyektlərin seçilməsinə və ümumiləşdirilməsinə nə deyilir? A) Generalizasiya B) Legenda C) Təsnifat D) Kartoqrafiya E) Proyeksiya 69. Qədim xəritələrdə hansı quru sahəsi təsvir olunmamışdır? A) Şimali Afrika B) Qərbi Asiya C) Cənubi Amerika D) Cənubi Avropa E) Şimali Amerika 70. Maddənin fiziki-kimyəvi xassəsi nədən asılıdır?
71. Meyl bucağı nəyə deyilir ? A) Durbinin vizir xətti ilə onun üfüqi səth üzərində alınan proyeksiyası arasında qalan bucağa B) Durbinin vizir xətti ilə şaqul xətti arasındakı bucağa C) İki istiqamət arasında qalan üfüqi bucağa D) Şaqul xətti ilə durbinin vizir xəttinin üfüqi proyeksiyası arasında qalan bucağa E) Zenit məsafəsinin 1800 tamamlayıcısına 72. X. Kolumb Amerikanı hansı ildə kəşf edib? A) 1492 B) 1498 C) 1506 D) 1519 E) 1892
73. Ferman Magellanın səyahəti coğrafiya elminə hansı töhfəni verdi? A) Yerin kürə şəklində olması fikri əyani sübut edildi B) Antarktida kəşf olundu C) Amerika kəşf olundu D) Avstraliya materiki kəşf olundu E) Yerin geoid şəklində olması fikri əyani sübut edildi. 74. Mənşəyinə görə düzənliklər hansı qrupa ayrılır? A) ovalıq və yüksək düzənlik B) akkumulyativ və yayla C) akkumlyativ və denudasion D) denidasion və çökəklik E) reltef və düaənlik 75. Quruda dağlar necə yaranır? A) İki materik tavalarının toqquşmasından B) Litosfer tavalarının kənarlaşmasından C) Zəlzələ nəticəsində D) Ekzogen amillərlə E) Suxurların aşınmasından 76. Dağlar hansı əlamətinə görə qruplaşdırılmır? A) Yerləşməsinə B) Yaşına C) Mənşəyinə D) Hündürlüyünə E) kələ-kötürlüyünə 77. dəniz səviyyəsindən 20 metr qədər olan sahəyə nə deyilir? A) ovalıq B) denudasiya C) yüksəklik D) yayla E) aşınma 78. Hansı doğrudur: A) Nahamarlıqların cəmi relyef adlanır B) Şahid dağlar antrogen relyefə aiddir C) Suxurların yuyulması akkumulyasiya adlanır D) Suxurların parçalanması denudasiya adlanır E) Temperaturun dəyişməsi kimyəvi aşınmanı yaradır 79. Üfüqün əsas istiqamətlərinin azimutları: A) şimal-0° (360°), şərq-90°,cənub-180°,qərb-270°. Aralıq istiqamətlərin azimutla-rı: şimal-şərq -45°, cənub-şərq -135°, cənub-qərb -225°, şimal-qərb - 315°. B) şimal-360°, şərq- 90°, cənub-90°, qərb - 135°. Aralıq istiqamətlərin azimutları: şimal-şərq-45°, cənub-şərq-270°, cənub-qərb-225°, şimal-qərb - 315°. C) şimal- 0°, şərq- 45°, cənub - 180°, qərb - 270°. Aralıq istiqamətlərin azimutları: şimal-şərq - 90°, cənub-şərq -135°, cənub-qərb - 225°, şimal-qərb - 315°. D) şimal-315°, şərq-180°, cənub -90°, qərb - 270°. Aralıq istiqamətlərin azimutları: şimal-şərq - 45°, cənub-şərq -135°, cənub-qərb - 225°, şimal-qərb - 360°. E) Göstərilənlərin heç biri 80. Xəritələrin rəqəmsalla ifadəsi üsulunun digər üsullardan fərqi nədir? A) Boyük zaman fərqi tələb etməməsi B) Spektral diapazonunun müxtəlifliyi C) Cisimlərin şüalanma intensivliyi D) Mikrodalğalı diapazondakı səthi E) Heç biri 81. Azimut hansı qiymətlərə malikdir? A) 00, 3600 B) 00, 1800 C) 00, 900 D) 00, +900 E) 00, 900 82. Fiziki coğrafi atlasda soyuq və isti cərəyanlar nə rəngdədir? A) Qırmızı və göy B) Mavi və bənövşəyi C) Ağ və qara D) Narıncı və çəhrayı E) Yaşıl və sarı 83. Kartoqrafiyanın kralı kimdir? A) Merkator B) Aristotel C) Erotosfen D) Ptolomey E) Əl-Biruni 84. Dünyanın quru hissəsinin nə qədər sahəsi tropik torpaqlar altındadır? A) 1/2
B) 1/3 C) 1/4
D) 1/5 E) 4/5
85. az dəqiqliklə planalma yerinə yetirili........ A) sadə geodeziya alətlərindən istifadə etməklə, əsasən, gözəyarı B) Menzula , taxomer,bussol, relutka və s C) teodolit, taxeometr, menzula, GPS, nivelir D) bussol, astrolyabiya, qaniometr, ekker və s. E) Göstərilənlərin heç biri 86. Yerin quru sahəsi................. A) 149 mln km2 B) 361 mln km2 C) 519 mln km2 D) 110 mln km2 E) 210 mln km2 87. Qrinviç meridianı hansı şəhərdən keçir A) London B) İstanbul C) Moskva D) Reykyavik E) Tripoli 88. Plan üçün doğru deyil: A) Dərəcə torundan istifadə edilir B) Plan məhəllin yuxarıdan quşbaxışı görünüşünə deyilir C) Planalma iki üsulla yerinə yetirilir D) Miqyasdan istifadə edilir E) Təhrifsiz təsvirə deyilir 89. Doğru cavabı seçin: A) Məntəqə şərqdə yerləşərsə onun uzunluğu şərq uzunluğu adlanır B) Coğrafi enlik başlanğıc meridianından hesablanır C) Coğrafi uzunluq ekvatordan hesablanır D) Coğrafi enlik 0-180 dərəcə arasında yerləşir E) Coğrafi uzunluq 0-90 dərəcə arasında yerləşir 90. Xəritələrin rəqəmsal ifadəsi üsulu nəyə əsaslanır? A) Skanerlərdən istifadəyə B) Şüaların səpələnməsinə C) İşıq diapazonunun gücünə D) Rentgen şüalarına E) Heç birinə 91. Ekvator üzərində 40dərəcə ş.u.-dan şərqə doğru 5661km məsafədə yerləşən məntəqənin coğrafi koordinatı: A) Ekvator-91dərəcə ş.u. B) Ekvator- 11dərəcə q.u. C) Ekvator-51dərəcə ş.u D) 51dərəcə şm.e.- 40dərəcə ş.u. E) 40dərəcə şm.e.- 91dərəcə ş.u. 92. Nivelir nədir? A) Nisbi hündürlük ölçülür B) Üfüqün cəhətləri təyin edilir C) Küləyin istiqaməti ölçülür D) Mütləq hündürlük ölçülür E) Okeanın dərinliyi ölçülür 93. Verilmiş horizontalın kəsmə yüksəkliyi 10»ı-dir. C nöqtəsinin hündürlüyünü müəyyənləşdirin. A) 90m
B) 40m C) 160m D) 85m E) 80 m 94. 1200-lik azimutla hərəkət edən turist hansı azimutla geri qayıdacaq?
95. Oriyentasiya anlayışında oriyens hansı sözdən götürülüb?
96. Hansı ölkədə böyük sayda rəqəmsal xəritələr mövcuddur? A) ABŞ-da B) Misirdə C) Romada D) İspaniyada E) Türkiyədə 97. Xəritə və ortofotoşəkillərin fərqi nədir? A) Ortofotoşəkillər sonsuz sayda obyekt haqqında informasiyaya malikdir B) Ortofotoşəkillər okeanların səthi haqqında məlumat verir C) Ortofotoşəkillər yalnız fəlakətlərin öyrənilməsini təmin edir D) Ortofotoşəkillər dağ süxurlarının tipini müəyyən edir E) Heç biri 98. Havadan planalma necə adlanır?
99. Maddənin hansı xassələri fiziki-kimyəvi xassələrə aiddir?
100. Məhəldə A və B məntəqələri arasındakı məsafə 9km-dir. Planın miqyası 1:3000000 olarsa planda bu məsafə nə qədərdir? A) 0,3sm B) 3sm C) 2,7sm D) 30sm E) 270sm 101. Sahələr hansı nisbi səhvlə hesablanır? A) 1:1000-1:3000 B) 1:2000-1:3000 C) 1:1200-1:3200 D) 1:1500-1:3500 E) 1:10000-1:30000 102. 900-lik azimut hansı istiqaməti göstərir? A) şimal B) cənub C) şimal-şərq D) qərb E) şərq
103. Bunlardan biri relyef forması deyil: A) Endogen B) Mənfi C) Açıq D) Yüksək E) Nahamar 104. Dağ süxurlarının gətirilib çökdürülməsi prosesi adlanır A) Ekzarasiya B) Abraziya C) Denudasiya D) Akkumulyasiya E) Deqredasiya 105. Yarımada nəyə deyilir? A) hər tərəfdən su ilə əhatə olunmuş quru sahəsi B) qurunun suya çox daxil olmuş hissələrinə C) dağların uca zirvələrinə D) suyun quruya çox daxil olmuş hissələrinə E) okeanda yerləşən quru sahələrə 106. Dağlar üçün doğru deyil: A) 1000-2000m hündürlüyündə olan dağlar alçaq dağlar adlanır B) Zirvə ilə ətək arasındakı sahə yamac adlanır C) Şiş uclu zirvə pik adlanır D) Nisbi hündürlüyü 200m-dən artıqdır E) Yaşına görə 2 yerə ayrılır 107. Dəqiq geodeziya alətləri A) teodolit, taxeometr, menzula, GPS, nivelir, aerofotoaparat B) bussol, astrolyabiya, qaniometr, ekker və s C) xətkeş, nivelir, menzula, bussol. D) plançet, miqyasölçən, səviyyə ölçən və s. E) durbin, teodolit, bussol və s. 108. Şəkildə hansı koordinat sistemi əks olunmuşdur?
A) Coğrafi koordinat sistemi B) Astronomik koordinat sistemi C) Fəza koordinat sistemi D) Zona koordinat sistemi E) Geodeziya koordinat sistemi 109. Miqyası 1:400000 olan xəritə üzərində bataqlığın sahəsi 6sm2 çəkilmişdirsə onun həqiqi sahəsini tapın. A) 24 km2 B) 16 km2 C) 6 km2 D) 96 km2 E) 48 km2 110. Doğru cavabı seçin: A) Xəritə təhrifli təsvirdir B) Qlobus təhrifli təsvirdir C) 1:20000000 orta miqyaslıdır D) Miqyasına görə iki cür olur E) Kiçik ərazilərin təsvirində kiçik miqyasdan istifadə edilir 111. Paralellər üçün doğru deyil: A) Qütbləri birləşdirir B) Uzunluğu ekvatordan qütbə kimi azalır C) Ekvatora paralel çəkilib D) Uzunluğu müxtəlifdir E) 40dərəcəlik paralel qövsünün uzunluğu 85,4km-dir 112. Paralel və meridianlar üçün oxşar əlamət: A) Dərəcə torunun tərkib hissələridir B) Paralel və meridianlar coğrafi koordinatı əmələ gətirir C) Uzunluqları müxtəlifdir. D) Uzunluqları ekvatordan qütbə doğru azalır E) Uzunluqları eynidir 113. Dərəcə torundan ilk dəfə hansı coğrafiyaçı istifadə eləyib? A) Ptolomey B) Tusi C) Eratosfen D) El-biruni E) Şirvani 114. İzahlı miqyas - ədədi miqyası sözlə ifadə edir. Məs: 1:50 000 miqyası izahlı şəklində belə yazılır: A) «1 sm-də 500 m» B) «1 m-də 500 km» C) «1 sm-də 50 m» D) «1 sm-də 500 mm» E) «1 mm-də 500 m» 115. 1:50000 necə miqyaslı xəritədir? A) Böyük B) kiçik C) Heç biri D) Orta E) xırda
116. 1:20000 miqyaslı xəritə miqyasına görə....Verilmiş miqyası izahlı miqyasa çevirin A) kiçik miqyaslı;1sm-200m B) Böyük miqyaslı;1sm-200km C) Orta miqyaslı;1sm-20m D) Orta miqyaslı;1sm-0,2km E) Böyük miqyaslı;1sm-0,2km 117. Xətti miqyas – A) ədədi və izahlı miqyasın qrafiki ifadəsidir. B) Yerin ədədi və izahlı qrafiki təsviridir C) Yer səthinin plan və xəritədə neçə dəfə kiçildiyini göstərən kəsr ədəddir. D) Planın ədədi və izahlı qrafiki təsviridir. E) Göstərilənlərin heç biri 118. Yerin ümumi sahəsi................ A) 510 mln km2 B) 149 mln km2 C) 361 mln km2 D) 1371,11km E) Göstərilənlərin heç biri 119. Coğrafi koordinat üçün doğru fikir deyil: A) Uzunluq ekvatordan hesablanır B) Uzunluq 0-180 dərəcə arasında dəyişir C) Ekvatordan şimal şimal enliyi adlanır D) Başlanğıc meridianından qərb qərb uzunluğu adlanır E) Enlik 0-90 dərəcə arasında dəyişir 120. Planalma üç cür olur: A) üfüqi, şaquli və üfüqi-şaquli B) Yerdən və havadan, müstəvi üzərində C) xətti və eninə, ədədi D) ədədi və xətti, gözəyarı E) təhrifli, təhrifsiz,sadə 121. Refraksiyanın təsirini zəiflətmək üçün nə etmək lazımdır? A) Bucaqölçməni səhər tezdən aparmaq B) Cihazın dayanıqlığnı təmin etmək C) Bucaqölçmə səhni aradan qaldırmaq D) Bucaqölçməni yağışlı havada aparmaq E) Üçayağın və üçlüyün tərpənməzliyini təmin etmək 122. Bakı hansı paraleldə yerləşir? A) 50 dərəcə B) 40 dərəcə C) 30 dərəcə D) 20 dərəcə E) 10 dərəcə 123. Hansı cavab doğrudur: A) Kartoqrafiyanın kralı adını Merkartor almışdı B) Qlobus təhrifli təsvirdir C) İlk xəritə Ptolomeyə aiddir D) Erotosfenin xəritəsində dərəcə toru çəkilmişdir E) Miqyas kiçildikcə təsvirin dəqiqliyi artır 124. Məhəldə uzunluğu 80 km olan çay xəritədə 10 sm olarsa, xəritənin miqyası nə qədər olar? A) 1:800000 B) 1:500 C) 1:100000 D) 1:80000 E) 1:4000 125. Miqyasın növləri A) Ədədi İzahlı (adlı) Xətti B) Eninə, İzahlı (adlı) Xətti C) İri, kiçik, xırda D) dəqiq, gözəyarı E) Göstərilənlərin heç biri 126. 1:500 000 neçə miqyaslı xəritədir? A) orta B) heç biri C) böyük
D) kiçik E) hər 3-ü də 127. Dərə nəyə deyilir. A) Bir tərəfə alçalan uzunsov çökəkliyə B) Qapalı dərinliyə C) Mailliyi cüzi olan hamar relyef formasına D) yüksəkliyi 200 metrdən az olan yerə E) Göstərilənlərin heç biri 128. Azərbaycanın ortoqrafik xəritəsi hansı xəritə növüdür? A) tematik B) tematik, kompleks C) heç biri D) kompleks E) ümumcoğrafi 129. Ərazi əhatə etməsinə görə xəritələr neçə qrupa bölünür? A) 3
B) 8 C) 2
D) 5 E) 4
130. Aşağıda qeyd olunmuş miqyaslara aid qruplaşmanı seçin a) 1 sm-100 km b) 1: 253000 1) İzahlı miqyas 2) Ədədi miqyas 3) Xətti miqyas 4) Orta miqyas 5) Kiçik miqyas 6) Böyük miqyas A) a- 1, 5; b- 2, 4 ; c- 3, 6 ; B) a- 1, 6 ; b- 2, 5; c- 3, 4 ; C) a- 1, 5; b- 2, 4 ; c- 3, 5; D) a- 3,5; b- 1,4; c- 3,6 ; E) a- 2, 6; b-2 ,4; c-3, 5. 132. Kiçik miqyaslı xəritələrdə torpaq konturlarının birləşdirilməsi prosesi necə adlanır? A) kadastr B) generalizasiya C) bonitirovka D) kartoqram E) müfəssəllik 133. Geodeziya öyrədir? A) Yerin səthini- B) Yerın qatlarının quruluşunu C) Bitki örtüyünü D) Dəniz və okeanların səthini E) Göstərilənlərin heç biri 134. Xəritələr məzmununa görə hansı qruplara bölünür? A) ümumicoğrafi, tematik, kompleks B) tematik, ümumicoğrafi, topoqrafik C) topoqrafik, ümumicoğrafi, kompleks D) ümumicoğrafi, fiziki, siyasi, iqtisadi E) kompleks, topoqrafik 135. Xətti miqyasda xətt neçə santimetrdən bir bərabər hissələrə bölünür ? A) 1 sm-dən B) 2 sm-dən C) 5 sm-dən D) 3 sm-dən E) 4 sm-dən 136. Miqyası 1:2000000 olan birinci xəritədə A və B məntəqələri arasındakı məsafə 6 sm-ə bərabərdir. Ikinci xəritədə həmin məsafənin 40 sm olduğunu bilərək onun miqyasını tapın A) 1:300000 B) 1:200000 C) 1:1000000 D) 1:1500000 E) 1:400000 137. Hansında təhrif yoxdur? A) Qlobus B) koordinat C) plan D) saat qurşağı E) xəritə 138. 1:500 miqyası göstərir ki: A) məsafələr 500 dəfə kiçildilib. B) məsafələr dəyişməyib. C) məsafələr 5 dəfə kiçildilib. D) məsafələr 5 dəfə böyüdülüb. E) məsafələr 500 dəfə böyüdülüb. 139. Geodeziya ----------- A) qədim yunan sözü olub (geodaisiya) yer bölmək və ya hissələrə ayırmaq mənasını verir. B) ərəbcə geodaisiya- saat əqrəbi istiqamətində ölçülən bucaqdır C) ərəbcə - istiqamətlə verilən hissələr arasında qalan bucaqdır deməkdir D) coğrafi xəritələr və digər kartoqrafik əsərlər, onların xüsusiyyətləri, yaradılması və istifadə olunması üsulları haqqında elmdir E) Göstərilənlərin heç biri 140. Məhəllin planında istifadə olunan şərti işarələr əsasən hansı qruplara bölünür? A) Konturlu, xətti, miqyassız B) Konturlu, izahlı, xətti C) Ədədi, izahlı, konturlu D) Ədədi, izahlı, xətti E) Xətti, miqyassız, ədədi 141. Dərəcə toruna nələr aiddir? B) Qütb C) Coğrafi qütblər D) Coğrafi enlik və coğrafi uzunluq E) Ekvator 142. Plan nəyə deyilir? 143. Qurunun səthi ibarətdir: A) dağ, təpə, dərə, çökəklik və s. kimi relyef formalarından B) dənizlər, çaylar, göllər C) materik və qitələrdən D) ekean və qurudan E) Göstərilənlərin heç biri 144. Geodeziyada tətbiq olunan koordinat sistemləri. A) Göstərilənlərin hamısı B) Düzbucaqlı, Qütb, koordinat sistemləri C) Coğrafi, Beynəlxalq koordinat sistemləri D) Bipolyar, Coğrafi, Beynəlxalq koordinat sistemləri E) Bipolyar, Coğrafi, Beynəlxalq koordinat sistemləri 145. Qlobusda paralellər və meridianlar adətən neçə dərəcədən bir çəkilir ? A) 215-20 dərəcədən bir B) 0-25 dərəcədən bir C) 10-15 dərəcədən bir D) 5-10 dərəcədən bir E) 25-30 dərəcədən bir 146. Kartoqrafiya- A) coğrafi xəritələr və digər kartoqrafik əsərlər, onların xüsusiyyətləri, yaradılması və istifadə olunması üsulları haqqında elmdir B) yer bölmək və ya yerin hissələrini öyrənən elmdir C) Bir tərəfə alçalan uzunsov çökəkliyə D) Yerüstü nöqtələrin yüksəkliyini təyin etmək üçün çöldə aparılan əməliyyatdır E) Göstərilənlərin heç biri 147. Xəritə üçün doğru deyil: A) Azərbaycanın torpaq xəritəsi məzmununa görə ümumcoğrafi xəritədir B) Məzmununa görə ümumcoğrafi və tematik xəritələrə ayrılır C) 1:200000-dən 1:1000000-dək olan xəritələr orta miqyaslıdır D) Miqyasına görə 3cür olur E) Xəritə təhrifli təsvirdir 148. Miqyasın növləri A) Ədədi, izahlı, xətti B) izahlı sahə plan C) Xətti, zahlı, sahə D) Ədədi, tematik, xətti E) Ədədi, izahlı, topoqrafik 149. 1:1000000 miqyaslı xəritə tərtib etmək üçün.... A) Yer səthi 40-dən bir çəkilmiş paralellərlə sıralara və 60-dən bir çəkilmiş meridianlarla sütunları bölünür. B) Yer səthi 20-dən bir çəkilmiş paralellərlə sıralara və 40-dən bir çəkilmiş meridianlarla sütunları bölünür. C) Yer səthi 40-dən bir çəkilmiş paralellərlə sıralara və 80-dən bir çəkilmiş meridianlarla sütunları bölünür. D) Yer səthi 60-dən bir çəkilmiş paralellərlə sıralara və 80-dən bir çəkilmiş meridianlarla sütunları bölünür. E) Göstərilənlərin heç biri 150. Yüksək dəqiqlikli planalma yerinə yetirilir.... A) dəqiq geodeziya alətlərindən, dəqiq planalma sadə geodeziya alətlərindən istifadə etməklə B) sadə geodeziya alətlərindən istifadə etməklə, C) Aerofotolanalmaynan D) yerüstü və havadan E) Göstərilənlərin heç biri 151. Düzxətli konturlar yer səthi üzərində çoxbucaqlılar əmələ gətirir ki, buna da geodeziyada .........deyilir. A) poliqon B) alidada C) relyef D) meridian E) Göstərilənlərin heç biri 152. Mütləq yüksəklik – ....................... A) səviyyə səthindən Yer üzərində verilən nöqtəyə qədər olan şaquli məsafədir. B) şərti qəbul edilmiş səviyyə səthindən yerdə verilmiş nöq təyə qədər olan şaquli məsafədir. C) Yer üzərində möhkəm bərkidilmiş, üfüqi koordinatları və mütləq yüksəkliyi dəqiq təyin olunmuş nöqtələrdir D) Yer səthindən yüksəkdəki nöqtəyə qədər olan məsafədir. E) Göstərilənlərin heç biri 153. Relyef təsvirinin üsulları A) ştrixlər üsulu, rəngləmə üsulu, horizontallar üsulu B) miqyaslı və miqyassız C) təhrifli və təhrifsiz D) eninə, xətti, ədədi E) Göstərilənlərin heç biri 154. 1:15000000 miqyası olan Afrikanın iqlim xəritəsi miqyasına və məzmununa görə hansı qrupa aiddir A) Kiçik miqyaslı; Tematik B) Böyük miqyaslı; Ümumcoğrafi C) Orta miqyaslı; Tematik D) Orta miqyaslı; Kompleks E) Kiçik miqyaslı; Ümumcoğrafi 155. 1:10000 1:500000 1:1000000 A) Böyük miqyas 1sm-5km kiçik miqyas B) 1sm-100m orta miqyas 1sm-10m C) 1sm-10m orta miqyas 1sm-10km D) Böyük miqyas orta miqyas 1sm-10m E) 1sm-100m 1sm-5m kiçik miqyas 156. Yerin xayalı oxunun Yer səthinə toxunduğu nöqtələr adlanır? A) Ekvator B) Maqnit qütbləri C) Qütb dairələri D) Coğrafi qütblər E) Tropik xətti 157. 1:4000000 miqyaslı xəritədə çayın uzunluğu 2sm-dir.Çayın həqiqi uzunluğu nə qədərdir? A) 80km B) 40km C) 80m
D) 20m E) 20km 168. İlk dünya səyahəti hansı illərdə yerinə yetirilmişdir? A) 1519-1522-ci illərdə B) 1498-1519-cu illərdə C) 1490-1500-cü illərdə D) 1522-1530-vu illərdə E) Göctərilənlərin heç biri 169. Holland səyyahı A. Tasman Avstraliya sahillərində nə vaxt olmuşdur? A) 1645-ci ildə B) 1498-ci ildə C) 1775-ci ildə D) 1519-cu ildə E) Göctərilənlərin heç biri 160. İfadə olunmasına görə miqyas neçə cür olur ? A) 3
B) 5 C) 4
D) 2 E) 6
161. Nəyə görə Aralıq dənizi həmişə istidir? A) Şimal okeanından gələn soyuq suların çox az bir hissəsi cəbəllütarıq boğazından keçdiyi üçün B) Vulkanlar olduğu üçün C) Hasarlarla örtüldüyü üçün D) Cənubda yerləşdiyi üçün E) Musson iqliminə malik olduğu üçün 162. Dünyanın təsvir olunmasında hansı miqyasdan istifadə olunur ? A) Kiçik miqyasdan B) Ən böyük miqyasdan C) Orta miqyasdan D) Böyük miqyasdan E) Ən kiçik miqyasdan 163. 1 dərəcəlik meridian qövsünün uzunluğu nə qədərdir? A) 222, 2 B) 236, 3 C) 111, 1 D) 333, 3 E) 200, 7 164. 1:50000 miqyasının izahlı forması hansıdır? A) 1sm-də 500 metr B) 1sm-də 5 kilometr C) 1sm-də 50 metr D) 1sm-də 5 metr E) 1sm-də 70 kilometr 165. Qrinviç .... Başlanğıc kimi qəbul olunmuşdur. Nöqtələrin yerinə hansı söz yazılmalıdır? A) Meridian B) Ekvator C) Qütb D) Paralel E) Şimal şərq 166. Məntəqənin hansı paralel və meridian üzərində yerləşdiyini bilməklə nəyi müəyyən etmək olar? A) Coğrafi mövqeyini B) Yerin ölçülərini C) Yerin formasını D) Sərhədlərini E) Göstərilənlərin hamısı 167. Ekvator üzərində yerləşən A və B məntəqələri arasında 4440 km məsafə vardır. Miqyası 1:20000000 olan xəritə üzərində həmin məntəqələr arasında məsafə nə qədər olar? A) 4,44sm B) 24 sm C) 20 sm D) 44,4sm E) 22,2sm 168. Göl nədir? A) okeanla birbaşa əlaqəsi olmayan təbii su çuxuru B) qurunun okeana daxil olan hissəsi C) dənizin quruya daxil olan hissəsi D) okeanla birbaşa əlaqəsi olan təbii su çuxuru E) quruda yaranan çökəkliklərə okeanlardan axan su 169. Xəritədə 1sm məsafənin həqiqi uzunluğu 100 m olarsa, bu xəritənin miqyasını təyin edin. A) 1:10000 B) 1:100000 C) 1:1000000 D) 120 m E) Göstərilənlərin heç biri 170. Dünyada ən böyük atlas hansı şəhərdədir? A) Berlin B) İstanbul C) Səmərqənd D) Paris E) London 171. Meridian sözünün mənası nə deməkdir ? A) Günorta xətti B) Sübh xətti C) Axşam xətti D) Səhər xətti E) Gecə xətti 172. Alpinist dağın zirvəsinə qalxmaq üçün əvvəlcə 00-ə azimutla 500 m, sonra 900 azimutla 100 m, sonra yenə 3600-ə azimutla 50 m, daha sonra 200 m. 2700 azimutla, ən sonda isə yenə 00-ə azimutla 150 m hərəkət edərək təyin olunmuş məntəqəyə çatdı. Alpinistdə olan 1: 50000 xəritə ilə o nə qədər məsafə qət etmişdir və olduğu nöqtə azimutun hansı istiqamətindədir. A) Şimal-2 sm B) Şərq-20 sm C) Cənub-4 sm D) Qərb-2 sm E) Şimal-0,6 sm 173. İfadə olunmasına görə miqyas neçə cür olur ?
174. Qütb nə deməkdir? A) Yerin xəyali oxu ilə Yer səthinin kəsişdiyi nöqtələrə coğrafi qütblər deyilir B) paralel C) dərəcə toru D) ekvator E) Başlanğıc 175. Miqyası 1:500000 olan xəritədə çayın uzunluğu 2sm-dir.Çayın həqiqi uzunluğu nə qədərdir? A) 10km B) 250m C) 2,5m D) 2500m E) 10m
176. Bakı şəhərinin ekvatora və şimal qütbünə qədər olan məsafəni təyin edin. A) 4440km və 5550km B) 4440 və 8880 C) 5550 və 7770km D) 8800km və 7770km E) 8880 və 5550 177. Dərəcə toru nədir? A) Meridian və paralellərin kəsişməsindən alınan şəbəkə B) Meridianlar C) Yerin xəyalı oxu ilə Yer səthinin kəsişdiyi nöqtə D) Paralellər E) Göstərilənlərin hamısı 178. Ekvator sözünün mənası nə deməkdir ? A) Tənbölən B) Üçbucaq C) Dairə D) Radius E) Çevrə 179. Miqyas ifadə olunmasına görə 3 cür olur: A) ədədi, izahlı, xətti. B) eninə, dəqiq, ədədi C) xətti,sadə, ədədi D) xırda, orta, iri E) Göstərilənlərin heç biri 180. Ərazidən keçən dəmir yolu xəttinin uzunluğu 500 m-dir. Yolun uzunluğu təsvirdə 10 sm-dir. Miqyası tapın. A) 1:5000 B) 1:2000 C) 1:50000 D) 1:15000 E) Göstərilənlərin heç biri 181. 3330km-lik meridian qövsü neçə dərəcədir? A) 30
B) 50 C) 70
D) 60 E) 40
182. Ekvatordan qütblərə doğru getdikcə paralellərin uzunluğu A) Azalır B) Artır C) Dəyişir D) Həm artır, həm də azalır E) Dəyişmir 183. Ekvatorun 1 dərəcəlik qövsünün uzunluğu neçə kilometrdir ? A) 111,3 km B) 55,8 km C) 109,6 km D) 104,6 km E) 85,4 km 184. Uyğunluq gözlənilməmişdir:
E) 255dərəcə-şimal qərb 185. Orta miqyaslı qlobusda ekvatorun uzunluğu neçə santimetr verilir? A) 1500 B) 4566
C) 478 D) 2700 E) 3600 186. Geodeziyada ən çox işlədilən koordinat sistemləri: A) coğrafi, müstəvi düzbucaqlı, zona və qütb koordinat sistemləridir. B) Sahələr, analitik və mexaniki C) maili, şaqulii düzbucaqlı, zona koordinat sistemləridir. D) coğrafi, müstəvi düzbucaqlı və qütb koordinat sistemləridir. E) Göstərilən cavabların hamısı düzdür. 187. Yer səthində bir nöqtənin digər nöqtədən yüksəklik fərqinə nə deyilir?
188. 280 dərəcə azimla gedən səyyah hansı azimut və istiqamətlə geri qayıdır:
189. eyni bir məsafə olmaqla ardıcıl olaraq 900, 00, 2700, 1800 azimutla hərəkət edilərsə, onların getdiyi marşrut hansı təsvirə bənzəyir? A) üçbucağa B) kvadrata C) trapesiyaya D) prizmaya E) Göstərilənlərin hamısı 190. 450-lik azimutla hərəkət edən turist hansı azimutla geri qayıdacaq?
191. Planalma neçə üsulla yerinə yetirilir? A) 2
B) 3 C) 4
D) 1 E) 6
192. Planalmada bu alətdən istifadə edilmir: A) Flüger B) Xətkeş C) Karandaş D) Planşet E) Kompas 193. Havadan planalma necə adlanır? A) Aero kosmik planalma B) Qütb planalması C) Marşrut planalma D) Gözəyarı planalma E) Dəqiq planalma 194. 90 dərəcə azimut üfüqün hansı cəhətinə uyğun gəlir?
195. Azimut nəyə deyilir?
196. 0 dərəcəlik azimutla hərəkət edən təyyarəçi hansı azimutla geri qayıdacaq? A) 180
B) 360 C) 90
D) 270 E) 0
197. 1100-lik azimutla hərəkət edən turist hansı azimutla geri qayıdacaq?
198. Xətti miqyas- ........ A) ədədi miqyasın qrafiki ifadəsidir. B) eninə miqyasın birgə ifadəsidir. C) ədədi və xətti miqyasın birgə ifadəsidir. D) planda göstərilən qrafikdir E) Göstərilənlərin heç biri 199. Düzənlik nəyə deyilir. A) Mailliyi cüzi olan hamar relyef formasına B) Qapalı dərinliyə C) Bir tərəfə alçalan uzunsov sahəyə D) sahəsi 20 metrdən az olan yerə E) Göstərilənlərin hamısı 200. Planetimizin ən böyük relyef forması hansıdır? A) Materik çıxıntıları B) Düzənliklər C) Dağlar D) Çökəkliklər E) Göstərilənlərin hamısı 201. Miqyaslı şərti işarələr sırası hansıdır? A) Meşə, bağ, tarla B) Meşə, mayak, çay C) Bağ, çay, bulaq D) Bulaq, tək ağac, mayak E) Bulaq, yol, kanal 202. Dəqiqliyinə görə planalma üç yerə bölünür. A) yüksək dəqiqlikli planalma; dəqiq planalma; az dəqiqlikli planalma. B) Aerofotoplanalma, gözəyarı, dəqiq C) yerüstü və havadan, aerofotoplanalma D) yerüstü, havadan, gözəyarı E) Göstərilənlərin heç biri 203. Planalmanın növləri. A) yerüstü, havadan B) Aerofotoplanalma C) yüksək dəqiqlikli planalma, dəqiq planalma D) üfüqi, şaquli E) Göstərilənlərin hamısı 204. Azərbaycan ərazisinin 1:10000 miqyaslı xəritəsini tərtib etmək üçün hansı ölçüdə olan kağız vərəqi lazımdır A)54 x40 m olan B) 540 x140 m olan C) 514 x140 m olan D) 510 x360 m olan E) 110 x20 m olan 205. Eninə miqyasın mütləq dəqiqliyi..... A) onun əsasının 1/100-ə bərabərdir B) onun əsasının 1/200-ə bərabərdir C) onun əsasının 1/1000-ə bərabərdir D) onun əsasının 1/300-ə bərabərdir E) onun əsasının 1/150-ə bərabərdir 205. İlk kompas harada kəşf olunub? A) Çin
B) Yunanıstan C) İngiltərə D) Misir E) Yaponiya 207. Dəqiq planalma sadə geodeziya alətləri A) bussol, astrolyabiya, qaniometr, ekker və s. B) əsasən, gözəyarı C) teodolit, taxeometr, menzula, GPS, nivelir D) Menzula , taxomer,bussol, relutka və s E) Göstərilənlərin heç biri 208. Menzula komplekti hansı hissələrdən ibarətdər? A) ştativ, dayaq, planşet, kipregel, oriyentir-bussolu, iki tamasa və böyük çətirdən B) limb, alidada, vernyer, taraz, durbindən C) pərgar, ştativ, limb və s.-dən D) bussol, astrolyabiya, qaniometr, ekkerdən E) dayaq, vernyer, astrolyabiya, ştativdən 209. Məntəqənin coğrafi enlik və coğrafi uzunluğu birlikdə adlanır: A) dərəcə toru B) üfüqün əsas və aralıq cəhətləri C) berqştrix D) coğrafi koordinat E) plan
210. Miqyas nəyi bildirir? A) obyektin təsvirini B) ərazinin plan və xəritədə neçə dəfə kiçildiyini C) ərazinin okean səviyyəsindən nisbi hündürlüyünü D) obyektlərin bir-birindən hansı istiqamətdə yerləşməsini E) Yerin öıçüsünü 211. 900 azimut üfüqün hansı cəhətinə uyğun gəlir? A) şimal
B) cənub-şərq C) şərq D) şimal-qərb E) şimal-şərq 212. İlin fəsillərinin yaranmasına səbəb: A) Yerin günəş ətrafında hərəkəti B) Yerin öz oxu ətrafında hərəkəti C) Yer və Ay arasında məsafənin dəyişməsi D) Ayın Yer ətrafında hərəkəti E) Okeanlardır 213. Doğru cavab hansıdır: A) Planalma iki cür olur B) Sadə alətlərlə dəqiq planalma həyata keçirilir C) Yerüstü planalma 4 cür olur D) Marşrut üsulu dəqiq planalmaya aiddir E) Qütb üsulu havadan planalmaya aiddir 214. Teodolit aşağıdakı hissələrdən ibarətdir: A) limb, alidada, vernyer, taraz, durbin B) Bussol, astrolyabiya, qaniometr, ekker və s. vasitəsi ilə C) Bussol, alidada, qaniometrvə s. D) taxometr, ruletka, planşet E) Göstərilənlərin hamısı 215. Plana əsasən aşağıdakılardan hansını təyin etmək olmaz? A) Mütləq hündürlüyü, çay şəbəkəsinin sıxlığını B) Yamacların meyillik istiqamətini, cəhətləri C) Yaşayış məntəqələrinin yerini, yolların və prospektlərin uzunluğunu D) Coğrafi enliyi, yağıntıların illik miqdarını E) Nisbi hündürlüyü, cəhətləri 216. Kompasın əqrəbinin göstərdiyi əsas istiqamətlər hansıdır? A) Şimal-cənub B) Cənub şərq-şimal qərb C) Şimal şərq-cənub qərb D) Şərq-qərb E) Saat əqrəbi istiqamətində 217. Dəqiq planaalmanın alətləri hansılardır? A) teodolit, bussol və s B) çöl pergarı C) kompas D) xətkeş E) pnomon 218. Biri düzgündür: A) 136 dərəcəlik azimutla gedən 316 dərəcə azimutla geri qayıdacaq B) Günəş qərbdə çıxır şərqdə batır C) Üfüqün 8 azimutu var D) Berqştrix səthin hündürlüyünü bildirir E) Kompasın dərəcəsi 0-1800 arasında dəyişir 219. Planşet kompas çöl pərgarından nə vaxt istifadə edilir: B) Kosmik planalmada C) Gözəyarı planalmada D) Heç birində E) Təhrifsiz planalmada 220. Ən geniş istifadə olunan qrafik tipləri hansılardır? 1. Sütunlu dioqram 2. Sektor dioqram 3. Səpələnmə dioqram A) Hər üçü B) 1,2
C) Yalnız 3 D)Yalnız 2 E) 1,3 221. Hər hansı təzahürün dinamikada təsvir olunması üçün istifadə olunan xəritə növüdür? A) Video xəritə B) Regional xəritə C) Sistematik xəritə D) İzoxət xəritələr E) Dünya xəritəsi 222. Relyefin həcmi xəritəsi necə göstərilir? A) Yer səthinin sahəsi aerofotoşəkildə müəyyən bucaq altında göründüyü kimi B) Relyefin topoqrafiq modelinin bərpası kimi C) Böyüdücü transferoskop qurğuları kimi D) Fotoqrammetrik təhlilin çəkilişi kimi E) Heç biri 223. Xəttin eni nəyə bərabərdir? A) sıfıra B) Uzunluğuna C) Diametrinə D) sahəsinə E) Heç biri 224. Şəkildə nivelirləmənin hansı forması göstərilib? A) Ortadan nivelirləmənin mürəkkəb forması B) Ortadan nivelirləmənin sadə forması C) Triqonometrik nivelirləmənin mürəkkəb forması D) İrəliyə nivelirləmənin mürəkkəb forması E) İrəliyə nivelirləmənin sadə forması 225. Həndəsi nivelirləmə –............ A) nöqtələrin yüksəlişini üfqi şüa vasitəsi ilə təyin etməyə deyilir. B) verilmiş sahənin şaquli xətti vasitəsi ilə təyin etməyə deyilir. C) sahələrin üfqi şüa vasitəsi ilə təyin ölçməyə deyilir. D) nöqtələrin yüksəlişini üfqi şüa vasitəsi ilə təyin etməyə deyilir. E) nişanlanmış nöqtənin üfqi xətt vasitəsi ilə təyin etməyə deyilir. 226. Relyefin qarışıq düşməsi və radial təhrif olunmalar aradan qaldırılmış, dəyişdirilmiş aerofotoşəkillər nə adlandırılır? A) Ortofotoşəkillər B) Kosmik fotoşəkillər C) Spektrli fotoşəkillər D) Kiçik miqyaslı fotoşəkillər E) Aqrotexniki fotoşəkillər 227. Miqyasın düzgün olmayan secimı ilə əlaqədar problemləri nələr vasitəsi ilə aradan qaldırmaq olur? A) Düzəlış əmsalları vastəsi ilə B) Maşınlardan C) Aparatlardan D) Fotoaparatlardan E) Əmsallardan 228 Plan və xəritənin ümumi cəhətlərindən biri: A) Coğrafi koordinat verilir C) Məntəqənin yerləşdiyi iqlim qurşağı bilinir B) Şərti işarəli təsvirlərdir D) Məntəqənin ekvatora görə mövqeyi bilinir E) Göstərilən cavabların hamısı 229. Sahələr hansı nisbi səhvlə hesablanır? A) 1:1000-1:3000 B) 1:2000-1:3000 C) 1:1200-1:3200 D) 1:1500-1:3500 E) 1:10000-1:30000 230. Səviyyə səthi ilə məhdud cismə nə deyilir. A) Geoid B) geodeziya C) teodolit D) plnşet E) durbin 231. Yerin ilk qlobuslarından birini tərtib etmişdir: A) Əl-Biruni B) Kolumb C) N.Tusi D) Ə.B.Azərbaycani E) Y.Həməvi 232. Yerin kürə formasında olması fikrini ilk dəfə hansı alim söyləmişdir? A) Pifaqor B) Aristotel C) Eratosfen D) Fernan Magellan E) El-Biruni 233. Konturlu şərti işarələrə aiddir A) meşələr B) çaylar C) fabriklər D) yollar E) bulaqlar 234. Müxtəlif məzmunlu və miqyaslı xəritələrin toplusu adlanır: A) qlobus B) teatik xəritə C) kontur xəritə D) atlas E) namenklatura 235. Yer səthindən keçməklə onun coğrafi qütblərini birləşdirən ən qısa şərti xətlər adlanır: A) ekvator B) horizontlar C) paralellər D) meridianlar E) radius 236. Yer səthinin su ortüyünə nə deyilir ?
237. Yer üzərindəki xətlərin istiqaməti təyin edilir............ A) azimut, rumb və direksion bucaqları adlanan cəhət bucaqları vasitəsi ilə B) bussol, astrolyabiya, qaniometr, ekker və s. vasitəsi ilə C) xətkeş, nivelir, menzula, bussol vasitəsi ilə D) Limb, Alidada, Vernyer, Taraz, Durbin E) Göstərilənlərin heç biri ilə 238. Planlar üçün ədədi miqyaslar qəbul olunmuşdur A) 1:100; 1:200; 1:500; 1:1000; 1:2000 və 1:5000 kimi B) 1:10; 1:20; 1:50; 1:100; 1:200 və 1:500 kimi C) 1:50; 1:100; 1:200; 1:300; 1:1000 və 1:10000 kimi D) 1:200; 1:500; 1:1000; 1:2000; 1:5000 və 1:10000 kimi E) 1:100; 1:200; 1:500; 1:1000; 1:10000 və 1:50000 kimi 239. F.Magellan neçənci illərdə dünya səyahətinə çıxmışdır? A) 1519-1522 B) 1250-1252 C) 1750-1834 D) 1150-1234 E) 1520-1523 240. Xəritə ............ deyilir. A) Yer səthinin müstəvi üzərində müəyyən riyazi qanunlarla kiçildilmiş şərti-simvolik təsvirinə B) Yerin üzərində müəyyən həndəsi və riyazi qanunlara əsaslanmış görünşə C) Ölkələrin, okean və dənizlərin kiçildilmiş təsvirimə D) Verilmiş istiqamət üzrə yerin şaquli kəsiyimnin kiçilmiş təsvirinə E) Heç bir cavab düz deyil 241. Yer Günəşdən uzaqlığına görə neçənci planetdir ? A) 3-cü B) 6-cı C) 2-ci
D) 5-ci E) 4-cü 242. Yerin mərkəzindən ekvatora qədər olan məsafə qütblərə qədər olan məsafədən nə qədər uzundur ? A) 21 km B) 19 km C) 20 km D) 22 km E) 23 km 243. Miqyas nəyə deyilir? A) Xətlərin üfiqi proyeksiyasının plan və ya xəritədə kiçilmə dərəcəsini göstərən ədədə B) Çox kiçik ölçülərə C) Xətkeşlə ölçülmüş sahəyə D) müstəvi üzərində müəyyən riyazi qanunlarla kiçildilmiş ölçüyə E) Xətlərin üfiqi proyeksiyasının plan və ya xəritədə göstərən qiymətə 244. Əl-Biruninin yaratdığı qlobus nədən idi ? A) Gildən B) Taxtadan C) Şüşədən D) Kağızdan E) Daşdan 245. Yer kürəsini əhatə edən müxtəlif qaz qatlarından ibarət olan müəyyən qalınlıqlı təbəqə necə adlanır?
246. Mineral və üzvi hissəciklə hansı suxurların tərkib hissəsini təşkil edir? A) torpaqəmələgətirən ana suxurların B) Daş suxurların C) Daş suxurların D) əhəng suxurların E) düz ssuxurların 247. Ərazidə düz bucaq qurmaq üçün tətbiq olunan cihaz hansıdır? A) Ekker B) Eklimetr C) Bussol D) Nivelir E) Taraz. 248. Yer Günəş ətrafında hansı sürətlə fırlanır ? A) Saniyədə 30 km B) Saniyədə 20 km C) Saniyədə 50 km D) Saniyədə 40 km E) Saniyədə 10 km 249. Miqyas nəyi bildirir? A) ərazinin plan və xəritədə neçə dəfə kiçildiyini B) okean səviyyəsindən olan hündürlüyü C) nisbi hündürlüyü D) obyektlərin istiqamətini E) obyektlərin təsvirini 250. İşğal zonasında olan ərazidə yerləşir? A) Bəsitçay qoruğu B) Pirqulu qoruğu C) İlisu qoruğu D) Hirkan qoruğu E) Qobustan qoruğu 251. 1:600000 miqyaslı xəritədə 12sm2 olan gölün sahəsi həqiqətdə nə qədərdir? A) 432km2 B) 72km2 C) 600 km2 D) 354km2 E) 173km2 252. Qlobusda paralellərin 10 lik qövsünün uzunluğu qiyməti nəyə əsasən müxtəlifdir? A) Yer kürə formasında olduğu üçün hər bir paralelin uzunluğ qiyməti dəyişir B) Dərəcə torunun ekvatordan qütbə doğru getdikcə sahəsinin kiçildiyi üçün C) Paralellər üfüqi istiqamətdə çəkildiyi üçün D) Bütün meridianların uzunluqları bir- birinə bərabərdir E) Hər bir paralelin uzunluğu ekvatorun uzunluğuna bərabərdir. 253. Torpağın pozulması nədir? A) torpağın üst qatının təsərrüfat üçün yararsız hala düşməsidir B) torpağın quruluşunun dəyişməsidir C) məhsuldarlığın artırılmasıdır D)insan fəaliyyətinin məhdudlaşdırılmasıdır E) torpaqda pozulma halları olmur 254. Aşağıdakı əlamətlərdən hansı doğrudur? A) 90 dərəcəlik paralel 0 km-dir B) Meridianların uzunluğu müxtəlifdir C) Bir dərəcəlik paralel qövsünün uzunluğu 111,1km-dir D) Paralel sözünün mənası günorta xətti deməkdir E) Paralellərin uzunluğu eynidir 255. 1:400000 miqyaslı xəritədə eni 3sm uzunluğu,5sm olan ərazi həqiqətdə nə qədərdir? A) 240km2 B) 320km2 C) 269km2 D) 120km2 E) 250 km2 256. Yer səthinin suyu neçə hissəyə bölünür?
257. düsturunda d nəyi ifadə edir? A) nivelir ilə şaxıs arasındakı məsafəni B) şaxısdan götürülən hesabatı C) yerin radiusunu D) alət üfüqini E) yerin basıqlığını 258. İlk dəfə Yerin ölçülərini hesablamağa kim cəhd etmişdir? A) Eratosfen B) Ameriqo de Vespuççin C) Xristofor Kolunb D) Klavdi Ptolemey E) Ceyms Kuk 259. 1:500000 miqyaslı xəritədə eni 4sm, uzunluğu 5sm olan ərazi həqiqətdə nə qədərdir? A) 500km2 B) 200km2 C) 550km2 D) 350km2 E) 500 m2 270. Yerin qütb radiusunun uzunluğu nə qədərdir? A) 6378 km B) 6372 km C) 111,3 km D) 6380 km E) 6376 km 271. Geodeziya nəyi öyrənir? A) Yer planetini bütövlükdə və onun ayrı-ayrı hissələrini həndəsi nöqteyi-nəzərdən öyrənən elmdir. B) müsrəvi üzərində xəritələrin işarələnməsinə C) Yer səthinin riyazi ölçülərlərini həndəsi nöqteyi-nəzərdən öyrənən elmdir. D) Yerin olcülərini E) Kosmosu və Yeri 272. Azərbaycanda ekoloji problemləri yaradan təbii endogen proseslər:
273. Yer üzərində xəttlərin ölçülməsi üsulları hansılardır? A) Nöqtələrin nişanlanması, Xətlərin paylanması, Yer üzərində xətlərin polad lentlə ölçülməsi. B) şərti qəbul edilmiş səviyyə səthindən şaquli məsafələrin ölçülməsi. C) limb, alidada, vernyer ilə ölçülməsi. D) taraz, durbinlə təyin edilib ölçülməsi. E) sahədə gözə çarpan bütün nöqtələri, qütb koordinatlarını təyin edib, onları kağız üzərinə köçürülməsi. 274. Parter dedikdə............. A) bağ və ya parkın süni çəmənliklə örtülmüş açıq sahəsi, çiçəkliklər, heykəllər və parkın digər memarlıq detalları başa düşülür. B) adətən qoruq və bağ sahələri başa düşülür. C) dağ və təpə sahələrnin ölçülməsi başa düşülür. D) çəmənliklə örtülmüş açıq sahələr, qoruq və yasaqlıqlarin sahələri başa düşülür. E) Yerin formasının ölçülməsi başa düşülür. 275. Profil hansı kağızda qurulur? A) millimetrli B) kalka C) vatman D) vatman və ya kalka E) Kalka və ya millimetrli 276. Teodolit nə üçün tətbiq edilir? A) Horizontal və şaquli busaqların ölçülməsi üçün B) Məsafənin ölçülməsi üçün C) Həddi ölçmək üçün D) səviyyə ölçmək üçün E) temperaturu ölçmək üçün 277. Fikirlərdən hansı doğrudur: A) 0 dərəcə meridian Qrinviç meridianı adlanır B) Məntəqə cənub şərqdə yerləşərsə onun uzunluğu cənub uzunluğu olacaq C) Şərqdə yerləşən məntəqənin enliyi şərq enliyi adlanır D) Coğrafi uzunluğun qiyməti xəritənin kənarında yerləşir E) Coğrafi enliyin qiyməti ekvatorun üzərində yazılır 278. Sahələr hansı üsullarla ölçülür? A) qrafiki, pallet, analitik və mexaniki üsullarla B) analitik və mexaniki üsullarla C) qrafiki, pallet üsullarla D) analitik, mexaniki və fixiki üsullarla E) göstərilənlərin hamısı ilə 279. Adi şəraitdə Yer səthinin ölçü lenti ilə ölçülməsi hansı nisbi səhvi ilə xarakterizə olunur? A) 1/2000 B) 1/1000 C) 1/10000 D) 1/5000 E) 1/20000 280. Geodeziya elmi hansı elmlərlə sıx əlaqədardır? A) astronomiya, riyaziyyat, fizika, kimya, kartoqrafiya, coğrafiya və s. elmlər ilə B) kimya, biologiya, tərsimi həndəsə, coğrafiya, ekologiya və s. C) tarix, biologiya, həndəsə, sosiologiya və s. D) iqtisadiyyat, tarix, torpaqşünaslıq və s. E) riyaziyyat, iqtisadiyyat, kimya, tarix 281. Profil nəyə deyilir? A) Məhəlin şaquli kəsiminin kağız üzərində kiçildilmiş qrafikinə B) Yer səthinin müstəvi üzərində müəyyən riyazi qanunlarla kiçildilmiş şərti-simvolik təsvirinə C) Məhəllin üfüqi proyeksiyasının kağız üzərində kiçildilmiş oxşar (təhrifsiz) təsvirinə D) Ərazinin üfüqi proyeksiyasının kağız (müstəvi) üzərində kiçildilmiş oxşar (təhrifsiz) təsvirinə E) Göstərilənlərin heç biri 282. Qapalı dərinliyə (çökəkliyə) deyilir....... A) çuxur
B) dərə C) dağ
D) düzənlik E) Göstərilənlərin heç biri 283. Qədim yazılı mədəniyyət abidələri hansı qoruq ərazisindədir? A) Qobustan B) Pirqulu C) İçərişəhər D) Şamaxı E) Altıağac 284. Dağın düzənliyə qovuşduğu yer nə adlanır? A) Ətək B) Suayrıcı C) Yamac
D) Zirvə E) düzənlik 285. İlk coğrafiya xəritəsinin müəllifi kimdir? A) Eratosfen B) K. Ptolemey C) C. Kuk D) A. Tasman E) X.Kolumb 286. Teodolot necə istifadə olunur? A) Horizontal və şaquli bucaqların olçülməsi üçün B) Məsafəni ölçmək üçün C) Yüksəkliyi ölçmək üçün D) Müqyasın göstərilməsi üçün E) Göstərilən cavabların heç biri 287. Yer səthi relyefinin təsvir edilməsində istifadə olunan rənglər neçə rəngli şkaladan istifadə edilərək verilir? A) Üçrəngli şkala B) Altırəngli şkala C) Dördrəngli şkala D) Beşrəngli şkala E) 2 və 3rəngli şkala 288. Təbii komplеkslərin ən yüksək mühafizə formalarından biri hansıdır? A) qoruqlar B) еkoloji parklar C)yasaqlıqlar D) təbiət abidələri Е) kurortlar 289. Konturlu və ya sahəvi şərti işarələrlə nələr təsvir olunur? A) Materiklər, ölkələr, taxıl zəmisi B) Taxıl zəmisi, kanallar, meşələr C) Meşələr, adalar, çaylar D) Körpülər, teleqüllələr, meşələr E) Şəhər və kənd 290. 1:200000 miqyaslı xəritədə eni 2sm uzunluğu,3sm olan ərazi həqiqətdə nə qədərdir? A) 24km2 B) 12km2 C) 10km2 D) 20 km2 E) 36km2 291. Aşağıda verilmiş hansı miqyas Qlobusun kiçik miqyasına uyğun gəlir. A) 1: 83000000 B) 1:1000000 C) 1: 50000000 D) 1:90000000 E) 1:30000000 292. Ekvatorla qütb radiusu arasındakı fərq nə qədərdir? A) 21km B)20km C) 22km D) 23km E) Fərq yoxdur 293. Təbii amillər içərisində əsas rol oynayır: A) İqlim şəraiti və relyef B) Yalnız iqlim şəraiti C) Yalnız relyef D) Antropogen amillər E) Antropogen amillər və relyef 294. A və B şəhərləri arasındakı məsafə miqyası 1:600000 olan xəritədə 5sm, digər xəritədə 15sm-dir.İkinci xəritənin miqyasını tapın? A) 1:200000 B) 1:500000 C) 1:1500000 D) 1:7500000 E) 1: 100000 295. Planda xətti şərti işarələrlə təsvir olunur A) yol, neft kəməri, çay B) heykəl, bulaq, teleqüllə C) elektrik xətləri, su kəməri, bataqlıq D) məktəb, meşə, cığır E) AES və SES 296. Martin Behaymin hazırladığı qlobusda hansı quru ərazilər təsvir edilmişdir? 1.Asiya 2.Antraktida 3.Avropa 4.Şimali Amerika 5. Afrika 6.Avstraliya 7.Cənubi Amerika A) 1,3,5 B) 3,5,7 C) 1,2,5
D) 2,4,6 E) 1,4,6 297. 1:200000 miqyaslı xəritədə 10sm2 olan gölün sahəsi həqiqətdə nə qədərdir? A) 40m2 B) 60km2 C) 40km2 D) 80km2 E) 20km2 298. A və B şəhərləri arasındakı məsafə miqyası 1:1000000 olan xəritədə 6sm, digər xəritədə 2sm-dir. İkinci xəritənin miqyasını tapın? A) 1:3000000 B) 1:2000000 C) 1:30000000 D) 1:600000 299. Miqyası 1:500000 olan xəritədə 4 sm² ölçüdə çəkilmiş ərazinin yer səthi üzərində həqiqi sahəsi nə qədərdir? A) 200 km² B) 100 km² C) 20 km² D) 160km² E) 10 km² 300. Profil nəyə deyilir? A) Məhəllin şaquli kəsiminin kağız üzərində kiçildilmiş qrafikinə B) Sahənin şaquli kəsiminin kağız üzərində kiçildilmiş qrafikinə C) Sahənin şaquli kağız üzərində kiçildilmiş təsvirinə D) Yerin şaquli kəsiminin müstəvi üzərində qrafikinə E) Göstərilən cavabların hamısı düzdür. 301. 30, 120, 335 dərəcəli azimutlar üfüqin hansı cəhətlərinə uyğun gəlir? A) Cənub-Şərq, Cənub, Şimal B) Şimal-Şərq, Cənub-Şərq, Şimal-Qərb C) Şimal, Cənub, Şərq D) Şimal, Cənub, Qərb E) Şimal-Şərq, Cənub-Şərq, Cənub-Qərb 302. Xəritə üzərində sahələri ölçmək üçün tətbiq olunan alət A) Planimetr B) Bussol C) Eklimetr D) Taraz E) Ekker 303. Atmosfer təzyiqini ölçmək üçün istifadə olunur.... A) Göstərilənlərin hamısından B) civəli, mayesiz, qaz və metal barometrlərdən C) topoqrafik yüksəklikölçənlərdən D) hipsometrlərdən, baroqraflardan E) barometr-aneroidlərdən, xüsusi diferensial barometrlərdən 304. Xəritədə bucaqlar, xətlər, konturlar, sahələr mütləq nə olunur? A) təhrif B) böyüdülmüş C) təhrifsiz D) dəyişdirilmiş E) kiçildilmiş 305. Ədədi miqyas nəyə deyilir? A) Plan və ya xəritə üzərində hər hansı xəttin uzunluğunun ona uyğun yer üzərindəki xəttin üfüqi proyeksiyasına olan nisbətinə B) Yer üzərində hər hansı xəttin uzunluğunun ona uyğun plan və ya xəritə üzərindəki xəttin üfüqi proyeksiyasına olan nisbətinə C) Plan və ya xəritə üzərində hər hansı xəttin uzunluğunun ona uyğun yer üzərindəki xəttin üfüqi proyeksiyası ilə hasilinə D) Plan və ya xəritə üzərində hər hansı xəttin uzunluğunun ona uyğun yer üzərindəki xəttin üfüqi proyeksiyası ilə cəminə E) Plan və ya xəritə üzərində hər hansı xəttin uzunluğunun ona uyğun yer üzərindəki xəttin kiçildilmə dərəcəsinə 306. Xətti miqyas nəyə deyilir? A) Ədədi miqyasın qrafiki ifadəsinə B) Eninə miqyasın qrafiki ifadəsinə C) Uzununa miqyasın qrafiki ifadəsinə D) Eninə miqyasın ədədi ifadəsinə E) Uzununa miqyasın ədədi ifadəsinə 307. Miqyas nəyə deyilir? A) Xətlərin üfüqi proyeksiyasının plan və ya xəritədə kiçilmə dərəcəsini göstərən ədədə B) Bucaqların üfüqi proyeksiyasının plan və ya xəritədə kiçilmə dərəcəsini göstərən ədədə C) Bucaqların şaquli proyeksiyasının plan və ya xəritədə kiçilmə dərəcəsini göstərən ədədə D) Xətlərin şaquli proyeksiyasının plan və ya xəritədə kiçilmə dərəcəsini göstərən ədədə E) Sahələrin üfüqi proyeksiyasının plan və ya xəritədə kiçilmə dərəcəsini göstərən ədədə 308. Horizontal nəyə deyilir? A) Yüksəklikləri eyni olan nöqtələri birləşdirən səlis əyri xətlərə, B) Koordinatları eyni olan nöqtələri birləşdirən səlis əyri xətlərə, C) Koordinatları müxtəlif olan nöqtələri birləşdirən səlis əyri xətlərə , D) Yüksəklikləri müxtəlif olan nöqtələri birləşdirən səlis əyri xətlərə, E) Dərinlikləri eyni olan nöqtələri birləşdirən səlis əyri xətlərə, 309. Taxeometrik planalmada nə ölçülür? A) Bütün tərəflər, üfüqi və şaquli bucaqlar B) Bütün üfüqi bucaqlar və şaquli bucaqlar C) Bütün tərəflər və üfüqi bucaqlar D) Bütün tərəflər və şaquli bucaqlar E) Yalnız bütün tərəflər 310. Teodolit gedişində nə ölçülür? A) Bütün tərəflər və üfüqi bucaqlar B) Bütün üfüqi bucaqlar və şaquli bucaqlar C) Bütün tərəflər, üfüqi və şaquli bucaqlar D) Bütün tərəflər və şaquli bucaqlar E) Yalnız bütün tərəflər 311. Nivelirləmə nəyə deyilir? A) Yer səthində nöqtələrin yüksəkliklərini təyin etmək üçün aparılan ölçmə işlərinə B) Yer səthində nöqtələrin yüksəkliklərini və koordinatlarını təyin etmək üçün aparılan ölçmə işlərinə C) Yer səthində nöqtələrin geodezi və düzbucaqlı koordinatlarını təyin etmək üçün aparılan ölçmə işlərinə D) Yer səthində nöqtələrin koordinatlarını təyin etmək üçün aparılan ölçmə işlərinə E) Yer səthində nöqtələrin yüksəkliklərini və qütb koordinatlarını təyin etmək üçün aparılan ölçmə işlərinə 312. Həndəsi nivelirləmə necə aparılır? A) Üfüqi şüa vasitəsilə nivelir aləti ilə B) Maili şüa vasitəsilə teodolit aləti ilə C) Maili şüa vasitəsilə nivelir aləti ilə D) Üfüqi şüa vasitəsilə teodolit aləti ilə E) Maili və üfüqi şüa vasitəsilə nivelir aləti ilə 313. Hindistana gedən dəniz yolunu kim inkişaf etdi? A) Vasko Da Qama B) Xristafor Kolumb C) Ceyms Kuk D) A.Lazarev E) Ameriqo De Vespuçi 314. Üfüqi planalmada nə təyin edilir? A) Yer səthində yerləşən nöqtələrin üfüqi koordinatları B) Yer səthində xətlərin uzunluqları C) Yer səthində nöqtələrin yüksəklik fərqi D) Yer səthində yerləşən nöqtələrin şaquli koordinatları E) Yer səthində yerləşən nöqtələrin üfüqi və şaquli koordinatları 315. Təbii canlı laboratoriya sayılır? A) qoruqlar B) istənilən ərazilər C) su hövzələri D) akvatorialar Е) doğru cavab yoxdur 316. Şərti yüksəklik nəyə deyilir? A) Hər hansı nöqtədən keçən səviyyə səthindən Yer üzərində verilən nöqtəyə qədər olan şaquli məsafənin uzunluğuna B) Qrinviç meridian müstəvisi ilə nöqtədən keçən meridian müstəvisi arasında qalan ikiüzlü bucağa C) Nöqtədən endirilmiş normalla ekvator müstəvisi arasında qalan bucağa D) Nöqtədən endirilmiş şaqul xətt ilə ekvator müstəvisi arasında qalan bucağa E) Nöqtədən endirilmiş normalla Qrinviç meridian müstəvisi arasında qalan bucağa 317. Litosferin qalınlığı qeyri müəyyən hədlərdə dəyişir. Aşağıdakı göstəricilərdən hansı həqiqətə uyğundur?
318. Dəqiqliyinə görə planalma neçə yerə bölünür. A) yüksək dəqiqlikli planalma; dəqiq planalma; az dəqiqlikli planalma. B)Çox dəqiq planalma; orta planalma; az dəqiqlikli planalma. C) dəqiqlikli planalma; dəqiq planalma; orta dəqiqlikli planalma. D) Yüksək planalma; orta planalma; az dəqiqlikli planalma. E) Düzgün cavab yoxdur. 319. Yerin əyriliyinin həndəsi nivelirləməyə təsiri düsturu. A) B) C) D) E) Yüklə 455,86 Kb. Dostları ilə paylaş:
|