3 – Leksiya. So’ndirilmegen ha’k ha’m uglerod qos oksidin aliwdin’ teoriyasi ha’m texnologiуаliq esaрlari

Hák tasın kúydiriw pechleriniń elektrofiltri diametri 5 m ultanı konus tárizli hám qaqpaqlı, cilindr tárizli kamera 2 (14-súwret) kórnisinde boladı. Kameranıń 2 ishinde truba reshetkalarda 1 shóktiriwshi elektrodlar 5 jaylasqan, olar diametri 256/260 mm truba túrinde tayarlanǵan. Hár bir trubanıń orayınan arnawlı ramka 4 járdeminde, diametri 1,8 mm bolǵan mıslı, xromlı yamasa titanlı tajlandırıwshı (koroniruyushie) elektrodlar 6 tartılǵan. Shańlanǵan gaz elektrofiltrge shtucer 8 arqalı kelip túsedi, trubalardıń ishinen ótip hám tazalanǵannan keyin, úskeneniń joqarǵı bólimindegi shtucer (14-súwrette ol kórsetilmegen) arqalı shıǵarıladı.

14-Súwret. Elektrofiltr: 1 – truba reshetka, 2 – kamera (korpus), 3 – juwıwshı suwdı beriw ushın qurılma, 4 – tajlandırıwshı elektrodlardı ildirip qoyıw ushın rama, 5 – shóktiriwshi elektrodlar, 6 – tajlandırıwshı elektrodlar, 7 – reshetka, 8 – gazdi kirgiziw ushın shtucer.

Tajlandırıwshı elektrodlar, joqarı kernewliktegi (50000-80000 V) turaqlı elektr togi dereginiń teris polyusine jalǵanǵan, usınıń aqıbetinde onıń dógereginde elektr maydanı payda boladı, ol jerde trubanıń ishinen ótiwshi shańlanǵan gazdiń ionlanıwı, yaǵnıy gaz molekulasınıń oń hám teris zaryadlanǵan ionlarǵa tarqalıwı júz beredi. Oń zaryadlanǵan elektrod bolıp esaplanatugın trubalar jerge tutastırılǵan. Sonlıqtan keri zaryadlanǵan ionlar, ózi menen birdey zaryadqa iye bolǵan tajlandırıwshı elektrod penen iyteriledi hám jerge tutastırılǵan oń zaryadlanǵan truba diywallarına tartıladı. Óziniń háreket jolı boylap olar gazdiń quramındaǵı shań bólekshelerin teris zaryadlandıradı. Nátiyjede shańlarda truba diywallarına qaray háreketlenedi hám óziniń zaryadın berip, oǵan shógedi.

Shóktiriwshi elektrodlar, elektrofiltrdiń jumıs processi dawamında shókken shań menen pataslanadı, olar arnawlı maslama járdeminde waqtı-waqtı silkip turıw jolı menen tazalap turıladı hám hár eki saattan suw menen juwıladı. Elektrofiltrdi tazalaw waqtında elektr togi óshiriliwi zárúr, óytkeni ol júdá joqarı kernewlikke iye. Ózgermeli tokti kúsheyttiw hám onı joqarıda kórsetilgen kernewlik shegaralarına shekem kóteriw ushın zavodta podstanciya bar. Elektrofiltrdiń jumısı, tómen hám joqarı kernewlik linyalarındaǵı voltmetrler hám ampermetrler-diń kórsetpeleri boyınsha qadaǵalanadı. Eger normal kernewlikte joqarı kernewli liniyadaǵı tok kúshiniń páseyip ketiwi bayqalsa, bul elektrofiltrdi juwıw zárúrligin kórsetedi.
Elektrofiltr korpusınıń ishki beti, korroziyadan qorǵalıw ushın arnawlı lak penen yamasa perxlorvinil smolası menen boyalǵan. Elektrofitr járdeminde gaz, onıń quramındaǵı shańlardan (~10 mg/m³) tazalanadı. Gazdi shańlardan tazalaw ushın kóbikli juwıw úskeneleri oǵada effektivli (15-súwret). Juwıw úskenesiniń korpusı 4 tuwrı múyeshli kesimge iye. Juwıw úskenesinde eki kóbikli tarelkalar 1 hám 5 bar, olarǵa shtucer 7 arqalı juwıwshı suw beriledi. Gaz shtucer arqalı kiredi hám tarelkalardaǵı sańlaqlar arqalı tómennen joqarıǵa qaray 11-16 m/s tezlikte Otedi, bunda tarelkalarda biyikligi 100 mm ge shekem bolǵan kóbik qatlamın payda etedi. Suwıtılǵan hám iri shańlardan qutılǵan gaz juuıw úskenesinen shtucer 8 arqalı shıǵıp ketedi. Qaytarǵısh 3 (otboynik) gaz benen alıp ketip baratırılǵan suw tamshıların uslap qalıw ushın xızmet etedi. Kóbikli juwıw úskeneleriniń suyıqlıq boyınsha júklemesi – 15-23 m³/(m²·saat) (suyıqlıq kóleminiń juwıwshı gaz kólemine qatnası 0,001-0,002 bolǵanda).