3-Ma’ruza. Kompyuter dasturiy ta’minotining klassifikatsiyasi (tasnifi) Reja: Sistemaviy dasturiy ta’minot

Dastu riy mahsulotlarni tayyorlash
Dasturiy mahsulotni tayyorlash (kuzatish) — dasturiy mahsulotning ishga layoqatliligini qo’lab-quwatlash, unga yangi versiyalar, o‘zgartirishlar kiritish, topilgan xatolarni to‘g‘rilash va hokazolami o‘z ichiga oladi.
Dasturiy mahsulotlar an’anaviy dasturiy mahsulotlardan farqli ravishda dasturlami yaratishda beriladigan sifat xususiyatlarining qat’iy belgilangan turkumiga ega emas yoki bu xususiyatlami oldindan aniq ko‘rsatish yoki baholash mumkin emas. Chunki dasturiy vosita ta’minlaydigan bir xil qayta ishlash vositalari turli ichki ishlanmalarga ega boiishi mumkin. Hatto dasturiy mahsulotlami ishlab chiqishga sarflanadigan vaqt va xarajatlami ham oldindan katta aniqlikda belgilash mumkin emas.
Dasturlaming asosiy tavsiflari quyidagilar:
• algoritmik murakkablik (axborotni qayta ishlash algoritmlari mantiqi);
• qayta ishlashning amalga oshirilgan vazifalari ishlanmalarining tarkibi va chuqurligi; qayta ishlash vazifalarining to‘laqonligi va tizimliligi;
• dasturlar fayllarining hajmi;
• dasturiy vosita tomonidan qayta ishlashning operatsion tizimi va texnik vositalarga talablar;
• diskli xotira hajmi;
• dastumi tushirish uchun operativ xotira oicham i;
• protsessorlar turlari;
• operatsion tizimga oid yangi fikrlar;
• hisoblash tarmoqlarining mavjudligi va boshqalar.
Dasturiy mahsulotlaming sifat ko'rsatkichlari xilma-xil, ularquyidagi jihatlarda aks etadi:
• dasturiy mahsulotni qanchalik yaxshi (oddiy, ishonchli, samarali) foydalanish mumkinligi;
• dasturiy mahsulotdan foydalanish shart-sharoitlari.
Dasturiy ta ’minot va uning turlari, tuzilishi, strukturasi. Sistemaviy va amaliy dasturiy vositalar.
Dasturiy ta’minot kompyuteming ikkinchi muhim qismi bo‘lib, u ma’lumotlarga ishlov beruvchi dasturlar majmuasini va kompyuterni ishlatish uchun zarur bo'lgan hujjatlarni o‘z ichiga oladi.
Kompyuteming turli texnik qismlari orasidagi o‘zaro bog‘lanish — bu, apparat interfeysi, dasturlar orasidagi o‘zaro bog‘lanish esa — dasturiy interfeys, apparat qismlari va dasturlar orasidagi o‘zaro bog‘lanish — apparat-dasturiy interfeys deyiladi.
Shaxsiy kompyuterlar haqida gap ketganda kompyuter tizimi bilan ishlashda uchinchi ishtirokchini, ya’ni insonni (foydalanuvchini) ham nazarda tutish lozim. Inson kompyuteming ham apparat, ham dasturiy vositalari bilan muloqotda bo'ladi. Insonning dastur bilan va dastuming inson bilan o‘zaro muloqoti — foydalanuvchi interfeysi deyiladi.
Endi kompyuteming dasturiy ta’minoti bilan tanishib chiqaylik. Barcha dasturiy ta’minotlami uchta kategoriya bo'yicha tasniflash mumkin;
— sistemaviy dasturiy ta’minot;
— amaliy dasturiy ta’minot;
—dasturlash texnologiyasining uskunaviy vositalari.