12 = PdV bo`ladi. U xolda termodinamikaning birinchi asosini quyidagicha yozish mumkin. Ideal gazning energiyasi va issiqlik sig`imi.
Ideal gaz molekulalari bir- biri bilan olisdan o`zaro ta`sirlashmaganligi sababli bunday gazning ichki energiyasi ayrim molekulalar energiyalarining yig`indisiga teng bo`ladi. Bir kilomol ideal gazning ichki energiyasi Avogadro soni bilan bitta bitta molekulaning o`rtacha energiyasi ko`paytmasiga teng bo`ladi. i i U KM = NE = -----N A RT = ----- RT 2 2 Ixtiyoriy m massali gazning ichki energiyasi bir molning ichki energiyasi bilan m massadagi C V = i R / 2 ni topamiz. Demak, o`zgarmas xajm sharoitdagi issiqlik sig`im gaz xolatining parametrlariga bog`liq bo`lmagan o`zgarmas kattalik ekan. Demak ideal gazning ichki energiyasi U = C V TG ga teng Agar gaz o`zgarmas bosim sharoitida isitilsa, u xolda gaz kengayib, tashqi jismlar ustida musbat ish bajaradi. Bir kilomol gaz uchun termodinamikaning birinchi asosini tenglamasini yechamiz; d Q p = dU KM +P d V km (1) formulani dT gab o`lib, gazning o`zgarmas sharoitidagi issiqlik sig`imining quyidagi ifodasini topamiz. dU KM C P = ---------- + P(dV KM /dT) p dT d U km / dT = C v ga teng ekanligini e`tiborga olib xarakat xosil bo`ladi. Kvant nazariyasining ko`rsatishicha, molekulalarning aylanma va tebranma xarakatlari energiyasi kvantlangan bo`ladi.
Agar termodinamik sistema biror jarayon natijasida bir xolatdan ikkinchi xolatga o`tsa, undan keyin sistema teskari jarayonda ikkinchi xolatdan o`sha oraliq xolatlari orqali o`zining boshlang`ich birinchi xolatiga qaytsa va sistemani o`rab olgan muxitda xech qanday o`zgarish bo`lmasa, bunday jarayonlar qaytar jarayonlar deyiladi. Agar atrogdagi jismlarda yoki sistemada o`zgarish bo`lsa, bunday jarayon qaytmas jarayon deyiladi.