3-Mavzu: Axborot kompyuter texnologiyalarini tadbiq qilishning texnik vositalari reja

Lazerli printerlar 
Lazerli printerlar ham sifati, ham tezligi jihatidan eng yaxshi printer hisoblanadi. Sifat darajasi 
fotosurat darajasiga yaqin. Ular rangli va rangsiz bo`ladi. 
 Ishlash qoidasi. Ko`pchilik lazerli printerlar ishlash nuqtai nazaridan nusxa ko`chiruvchi 
kseroksga yaqindir. Harakatlanuvchi baraban asosiy yozuvchi boshcha hisoblanib, tasvirni 
qog`ozda hosil qiladi. Baraban yarimo`tkazgichli aralashma bilan qoplangan metal tsilindirdir. 
Barabanga yuborilgan lazer nuri elektrostatik zaryadni o`zgartiradi va baraban sirtida tasvirning 
elektrostatik nusxasini hosil qiladi. Shundan keyin, barabanga maxsus kukun aralashmalari 
yopishadi (toner). Varaqqa elektrik zaryad berilagandan so`ng, u barabanga yopishib o`ziga 
barabandagi tonerlarning bir qismini tortib oladi. Tonerning fiksatsiyalanishi uchun varaq yana 
zaryadlanadi va 180 gradusgacha qizdirilgan vallar orasidan o`tadi. Natijada tasvir hosil bo`ladi. 
Rangli chop qilinishda varaq mexanizmdan 4 marta o`tishi bilan unda har xil tonerlar 
aralashmasidan hosil bo`lgan tasvir hosil qilinadi. Har bir o`tishda unga ma’lum bir miqdorda bir 

---

xil rangdagi toner suriladi (bo`yaladi). Rangli lazerli printer toner uchun mo`ljallangan 4 ta 
rezervuardan iborat bo`lgan murakkab electron qurilma hisoblanadi. 
Lazerli printerlarning asosiy xarakteristikasi: 
 Chop qilish tezligi. Mexanik holda varaqni tortish va kompyuterdan kelayotgan ma’lumotlarni 
qayta ishlash tezliklari bilan aniqlanadi. O`rtacha chop qilish tezligi bir minutda 4 – 16 betgacha 
(hatto 40 betgacha). 
 Tasvirlash qobilyati. Zamonaviy kompyuterlarda 2400 dpi.gacha yetadi. Standart qiymati 300 
dpi. 
Xotirasi. Lazerli printerning ishlashi juda katta hisoblashlar bilan bog`liqdir. Masalan, tasvirlash 
qobilyati 300 dpi bo`lganlarda, A4 formatli varaqda 9 mln. ga yaqin nuqta mavjud bo`ladi va 
ularning har birining koordinatalarini hisoblab chiqish kerak. Axborotni qayta ishlash tezligi 
printerdagi protsessorning taktik chastotasi va tezkor xotirasining hajmiga bog`liqdir. Rangsiz 
lazer printerlarning tezkor xotirasi 1 Mbaytni tashkil qiladi, ranglilarniki esa bundan kattaroq. 
Qog`oz. Sifatli qog`ozlar ishlatilishi shart.
Tabiiyki, bunday xarakterlarga ega bo`lgan printerlarning narxi ham balandroqdir. Uning 
bir kamchiligi – unda ishlatiladigan toner va kartrijning tez – tez alamashtirib turilishidir. Bu 
printerlarning sifatli va uzoq ishlashi ularning barabaniga bog`liq. Qimmat bo`lmagan 
printerlarning barabanlari ishlash muddati 40 – 60 ming varaqa yetadi. Uning bir toneri taxminan 
1500 – 2500 varaqqa yetadi.