Taklif egri chizigining turlari Taklifning narx elastikligi narxga taklif miqdorining mazmunini ifodalagani
sababli bu taklif egri chizig’ining ko’rinishida aks etadi. 4.5-rasmda 5-holatni korsatadi.
A panelda korsatilgandek, chetdagi 0 elastiklikda taklif butunlay noelastikdir va taklif
egri chizigi esa vertical. Bu holatda, taminlangan miqdor narxdan qatiy nazar bir xil.
Elastiklik o’sganda , taklif egri chizigi tekislanib boradi, qaysiki, shuni korsatadiki,
taminlangan miqdor narxda o’zgarishiga ko’proq masuldir. Qarshisidagi chetda, e
panelda korsatilgandek, taklif butunlay elastic. Bu taklifning narx elastikligi
cheksizlikka intilganda va taklif egri chizigi gorizantal bolganda sodir boladi. Narxdagi
bir oz o’zgarish miqdorning katta ko’lamda o’zgarishiga olib keladi.
Taklifning narx elastikligi taklif egri chizig’ining tik yoki yotiq bo’lishini belgilab
beradi. E’tibor berish kerakki, barcha foiz o’zgarishlari o’rta nuqta usulidan
foydalanilgan holda hisoblaniladi.
Bazi bozorlarda taklif elastikligi bir xil bo’lmaydi va taklif chizig’I bo’yicha farq
qiladi. 6-shakl mahsulot uchun cheklangan miqdorga ega bo’lgan zavodlarga
firmalarning sanoat uchun maxsus holatini ko’rsatadi. Taklif qilinayotgan qiymatning
past darajasi uchun taklif elastikligi baland va bubunga mos ravishda firmalar narx
o’zgarishi bilan javob beradi. Bu holatda firmalar foydalanilmayotgan tovarlar uchun
qiymatni belgilaydi. Masalan foydalanilmayotgan o’simlik va jihozlar Butun kun va
kunning qismi mobaynida. Bu foydalanilmayotgan miqdordan foydalanila boshlaganda
narxdagi kichik o’sish firma uchun foydali bo’ladi. Bir miqdor to’liq foydalanib
bo’lingachqo’shimcha mahsulot birligini oshirish yangi o’simliklar yetishtirishni talab
qiladi. Bu qo’shimcha harajatlarni tajribadan o’tkazishga firmani ko’ndirish uchun narx
katta miqdorda o’sishi zarur va shuningek taklif deyarli elastik bo’lmasligi zarur. 3.6-
rasm bu voqeaning raqamli misolini namoyish etadi. Narx 3$dan 4 $ ga oshganda
(o’rtanuqta metodiga ko’ra 29% o’sish), taklif qilinadigan miqdor 100 dan 200 ga
o’shadi(67% o’sish). Taklif qilinadigan miqdor ko’proq nisbatda o’zgarganligi uchun,
taklif chizig’i 1ga qaraganga ko’proq elastik. Farqlash uchun narx 12$ dan 15$ga
o’sganda (22 foiz o’sish), taklif qilinadigan miqdor 500 dan 525ga o’sadi(5 % o’sish).
Bu holatda taklif qilinadigan narxga qaraganda kamroq nisbatda ko’chadi, shuningdek
elastiklik 1 ga nisbatan kamroq.