3-mavzu: kasb tushunchasi va kasblarni psixologik tasniflash. Reja

tilini ikkinchi til sifatida 
oʻrgangan 
talabalarga 
yordami 
Tadqiqot masadi (tadqiqotni 
qilayotgan 
oʻqituvchi 
tomonidan izhor qilinadi) 
“Vazifalarni 
bajarishda, 
mening 
talabalarim 
yuqori 
sifatli, 
tegishli 
ma’lumotlarni 
topishda 
nechogʻlik muvafaqqiyatli 
boʻladilar? 
“Ingliz tilini ikkinchi til 
sifatida 
oʻrgangan 
talabalarga 
Ingliz 
tilida 
soʻzlovchi talabalarga kabi 
toʻliq va foydali javob 
beryapmanmi, nega unday 
yoki nega unday emas?” 
Oʻrganishni kim amalga 
oshirmoqda? 
Sinxona 
oʻqituvchisi 
(oddiy 
darajadagi) 
va 
maktabdagi kompyuter 
Sinf 
oʻqituvchisi 
(katta 
yuqori 
daraja) 
– 
oʻzi 
oʻqiydi; Ehtimol, boshqa 
Mutaxassisligi oʻqituvchisi 
oʻqituvchilar bilan yoki 
Ingliz tilini ikkinchi til 
sifatida 
oʻrgangan 
mutaxassis 
bilan 
hamkorlik qiladi. 
oʻqituvchilar bilan yoki 
Ingliz tilini ikkinchi til 
sifatida 
oʻrgangan 
mutaxassis 
bilan 
hamkorlik qiladi. 
Axborot qanday toʻplanadi 
va qayd etiladi? 
Talabalarning 
topshiriqlarini 
baholash; 
Talabalar 
internetda 
qidirayotgan 
paytda 
ularni 
kuzatish. 
Talabalarning 
qidiruv 
Sinfdagi 
munozaralar 
davomida oʻzining oʻzaro 
ta’sirini 
videoga 
olish; 
Ingliz tilini ikkinchi til 
sifatida oʻrganganlar va 
boshqa 
talabalar 

---

tajribalari 
haqida 
intervyu olish. 
oʻrtasidagi 
tajribalarni 
oʻqituvchi 
tomonidan 
kundalik 
jurnalga 
qayd 
etilishi; 
Oʻqituvchining ingliz tilini 
ikkinchi 
til 
sifatida 
oʻrgangan 
talabalaridan 
intervyular olish 
Axborot qanday tahlil 
qilinadi? 
Toʻsiqlarni 
qidirish 
va 
bir 
necha 
talabalar 
tomonidan 
izhor 
etilgan 
“maslahatlarni topish” 
Turdagi farqlarni va Ingliz 
tilini ikkinchi til sifatida 
oʻrgangan 
talabalar 
va 
boshqa 
talabalar 
oʻrtasidagi oʻzaro koʻplab 
bogʻliqliklarni 
qidirish; 
Farqlardagi 
shakllarni 
qidirish; 
Tadqiqot hatti-harakatlarining boshqa ikki yanada toʻliq namunalari 1- jadvalda izohlab 
berilgan. Shunga qaramay, bu namunalar koʻplab fan tdqiqoti hatti-harakatlariga oʻxshaydi, 
“yaxshi oʻqitishning asosiy amaliyoti”ga oʻxshaydi, ular odatdagiga qaraganda oʻylab 
rejalashtirilgan, yanada tizimli ravishda ishlab chiqilgan va roʻyhatdan oʻtkazilgan hamda ishchi 
personal oʻqituvchilar bilan yanada toʻliq va ochiq ulashilgan. Shu tariqa, ular 
oʻqituvchilarga huddi professionallar kabi maxsus afzalliklar keltirishganligiga qaramay, ular 
maxsus muddat va intilishni ham talab qilishgan. Hozirda, tadqiqot hatti-harakatlarini bir vaqtda 
oʻqituvchilarning oʻsib borayotgan professionalizmi bilan tasavvur qilish muhim jihatdir, lekin 
ayni paytda oʻqituvchilar oʻrgatayotganlarida ular uchun yuqoriroq standartlarni yaratish 
ham huddi shunday muhimlikni kasb etadi. 
Kasb tanlashga tayyorlikning psixologik jixatlari va kasbiy diagnostika muammolariga 
doir tadqiqot ishi K.B.Qodirov tomonidan olib borilgan. Bunda asosiy qoida kasbiy yoʻnalganlik 
umuman moyilliklarda, qiziqish va qadriyatlarda ifodalanib, kasbiy rivojlanishning mazmuniy 
tomoni sanaladi. 
Kasb tanlash chogʻida psixologik tayyorgarlik yoki еtuklik kasbiy oʻzini oʻzi anglashning 
muhim omili boʻlib, kasbni toʻgʻri tanlashga yordamlashadi va kuch, barkarorlik, keskinlikda 
namoyon boʻladi, bu onglilik, mustaqillik bilan ta’minlanadi va kasbiy tanlovning formal-dinamik 
jixatiga kiradi. Shunday kilib, kasbiy tanlovning barcha mazmuniy va formal-dinamik jixatlari, 
umuman shaxsning kasbiy rivojlanishi ma’lum strategiyasi shakllanishiga koʻmaklashadi. 
Shu bilan birga K.B.Qodirov tadqiqotining emperik qismi ma’lumotlariga asoslanib xulosa 
qiladiki, intellektual qobiliyatlar, shaxs motivlari, yoʻnalganlik, moyillik tendensiya va boshqalar 
bilan uzviy bogʻliklikda boʻlib, yoshlarning kasbiy tiklanish asosi sanaladi. Shaxs atrof-muxitga, 
qadriyatlarga, faoliyat turlari mazmuniga tanlab, shu jumladan, oʻz aqliy imkoniyatlariga muvofiq 
munosabatda boʻladi.