4-tema: Daw,onin’ mazmuni ha’m tu’rleri

2.Oqiw iskerligi sharayatindag’i dawlar .
Oqiw iskerligi sharayatlarindag’i dawlar tu’rli dawlar boladi. Pedagogika tarawi shaxsti maqsetke muwapiq qa’liplestiriw boyinsha barliq tu’rleri kompleksinen ibarat boladi, onin’ ma’nisi bolsa social ta’jriybeni u’yretiw ha’m o’zlestiriw boyinsha iskerligi esaplanadi. Sol sebepli a’yne mine sol jerde pedagog,oqiwshi,ata-analar kewil biyma’lelleri ushin qolay social-psixologiyaliq sharayatlar jaratiw za’ru’r.
Konflikttin’ rawajlanip bariwinda qatar basqishlar a’meldegi:
1.Shama etiwshi basqish– ma’pleri du’gilisiwi ju’zege keliwi mu’mkin bolg’an sharayatlar menen baylanisli.
2.Konflikttin’ payda boliw basqishi– tur’li gruppalar yamasa bo’lek insanlar ma’plerinin’du’gilisiwi.
3. Konflikttin’ etiliwi basqishi-ma’pleri du’gilisiwi aniq bolip qaladi.
4. Konfliktti an’lap jetiw basqishi- ashshilasiwshi ta’repler ma’pleri du’gilisiwin tek g’ana sezibg’ana qalmay, ete baslaydi.


3. Dawlardin’rawajlaniw basqishlari ja’ne oni jo’nge saliw a’melleri
Dawlardi sheshiwge eki qiyli jantasiwlar a’meldegi:

• 
  a’meldegi alding’i pedagogikaliq ta’jriybelerdi u’yreniw;
  

–ekinshisi-dawlar rawajlaniwi nizamliqlari bilimlerin ha’m olardi aldin aliw ha’m jo’nge saliw qiliw usillarin iyelew;(talay qiyin jol,biraq talay na’tiyjeli,sebebi tu’rli dawlar barlig’ina jo’nge saliw qiliw jollarin ko’rsetiw mu’mkin emes).
V.M.Afonkova dawlarg’a pedagogikaliq aralasiwdin’ tabislilig’i pedagogdin’ qarawlarina baylanisli boladi dep aytip o’tedi.Bunday qarawlar keminde to’rtew boliwi mu’mkin:

• 
  Konfliktke avtoritar aralasiw jantasiwi-pedagog-daw bul mudami da jaman emesligi ha’m ol menen gu’resiw kerekligine isenimi bolmag’an halda oni bastiriwg’a ha’reket etedi;
  
• 
  Neytralitet jantasiw-pedagog ta’rbiyalaniwshilari ortasinda ju’zege keletug’in du’gilisiwlerdi sezmeslikke ha’m qospasliqqa ha’reket etedi;
  
• 
  Konfliktten qashiw- pedagog daw-ju’zege kelgen jag’daydan qanday shig’iwin bilmewi sebepli balalar menen onin’ a’wmetsiz ta’rbiyaliq jumislari ko’rsetkishi dep isenedi;
  
• 
  Konfliktke maqsetke muwapiq aralasiw-pedagog ta’rbiyalaniwshilari ja’ma’a’tin jaqsi biliwine, tiyisli bilim ha’m ilimiy ta’jriybelerine su’yene otirip daw kelip shig’iwi sebeplerin analiz etedi, oni bastiriw yamasa belgili da’rejegeshe rawajlaniwina beriwtuwrisinda qarar qabil etedi.