Aksiz solig‘ining iqtisodiy mohiyati va byudjet daromadlarida tutgan o’rni Bundan tashqari respublikamizda ishlab chiqarilayotgan ayrim tovarlarning (guruch, mebel, atir sovun va boshqa tovarlar) aksiz osti tovarlari ro‘yxatidan chiqarib tashlandi. Shuning hisobiga hozirgi vaqtda aksiz solig‘ining ulushi davlat byudjeti daromadlari tarkibida kam salmoqni egallamoqda. Aksiz solig‘i to‘liq respublika byudjetiga kelib tushadi va soliq yuki iste’molchilar zimmasida bo‘ladi.
Aksiz solig‘i to‘lovchilar. Soliq obyekti va bazasi Soliq kodeksining 283-moddasiga muvofiq, aksiz solig’ini to’lovchilar deb quyidagi shaxslar e’tirof etiladi: 1) O’zbekiston Respublikasi hududida aksiz solig’i solinadigan tovarlarni (aksiz to’lana-digan tovarlarni) ishlab chiqaruv-chilar;
2) tabiiy gazni iste’molchi-larga realizatsiya qilishni amalga oshiruv-chilar;
3) benzin, dizel yoqilg’isini yakuniy iste’molchilarga realizatsiya qilishni, shu jumladan avtomobillarga yoqilg’i quyish shoxobchalari orqali, shuningdek gazni avtomobillarga yoqilg’i quyish shoxobchalari orqali realizatsiya qilishni amalga oshiruvchilar. Ushbu me’yorni qo’llash maqsadida yakuniy iste’molchilar deganda o’z ehtiyojlari uchun benzin, dizel yoqilg’isi hamda gaz oluvchi yuridik va jismoniy shaxslar tushuniladi;
Aksiz solig‘i to‘lovchilar. Soliq obyekti va bazasi Soliq kodeksining 283-moddasiga muvofiq, aksiz solig’ini to’lovchilar deb quyidagi shaxslar e’tirof etiladi: 4) oddiy shirkat ishtirokchisi bo’lgan, oddiy shirkat shartnomasi doirasida amalga oshiriladigan aksiz to’lanadigan tovarni ishlab chiqarish bilan bog’liq bo’lgan faoliyat bo’yicha oddiy shirkat ishlarini yuritish vazifasi zimmasiga yuklatilgan ishonchli shaxs;
5) O’zbekiston Respublikasining bojxona hududi orqali aksiz to’lanadigan tovarlarni olib o’tuvchilar. Bojxona to’g’risidagi qonun hujjatlariga muvofiq mazkur shaxslar soliq to’lovchilar deb e’tirof etiladi.
Aksiz solig‘i to‘lovchilar. Soliq obyekti va bazasi
