5-mavzu. Mexanik va elektromagnit toʻlqinlar(2 soat) Asosiy formulalar

Mustaqil yechish uchun masalalar:

1. Davri ga teng tebranishning to’lqin uzunligini toping. Tebranishning tarqalish tezligi .

( )
2. Chastotasi va amplitudasi bo’lgan tovush havoda tarqalmoqda, to’lqin uzunligi . 1) Tebranishning tarqalish tezligini 2) havo zarrachalarining maksimal tezligini toping.
( )
3. So’nmaydigan tebranish tenglama ko’rinishida berilgan. Tebranish boshlangandan o’tgandan keyin tebranishlar manbaidan masofada turuvchi nuqtaning muvozanat vaziyatdan siljishini toping. Tebranishning tarqalish tezligi .
( )
4. So’nmaydigan tebranish tenglama ko’rinishida berilgan. Tebranish boshlangandan o’tgandan keyin tebranish lar manbaidan masofadagi nuqtaning muvozanat vaziyatidan siljishini, tezligi va tezlanishini toping. Tebranish tarqalish tezligi .
( )
5. Tebranish manbaidan va masofadagi ikki nuqtaning tebranishining fazalar farqi qanchaga teng bo’ladi? Tebranish davri va tarqalish tezligi .
( nuqtalar qarama-qarshi fazada tebranadi)
6. To’lqin uzunligi bo’lgan to’lqinda, bir-biridan masofada turuvchi ikki nuqta tebranishi fazalarining farqini toping.
( nuqtalar birday fazada tebranadi)
7. Tebranish manbaidan masofadagi nuqta paytda muvozanat vaziyatidan yarim amplitudaga teng siljiydi. Yuguruvchi to’lqin uzunligi topilsin. ( )
8. Turg’un to’lqinning birinchi va to’rtinchi qavariqlari orasidagi masofa bo’lsa, tebranish to’lqin uzunligi aniqlansin.
( )
9. Tovushning misdagi tarqalish tezligi topilsin. Misdagi Yung moduli , misning zichligi .
( )
10. Tovushning kerosindagi tarqalish tezligi , kerosinning siqilish koeffisiyenti topilsin. Kerosin zichligi deb olinsin. ( ).
11. Tebranish konturi sig’imli kondensator hamda induktivlikka ega g’altakdan iborat. Kontur qanday to’lqin uzunlikka sozlangan? Kontur qarshiligi hisobga olinmasin. ( )
12. Induktivligi , sig’imi dan gacha o’zgara oladigan tebranish konturini qanday to’lqin diopozonga sozlash mumkin? Kontur qarshiligi juda oz. . ( )
13. sig’imda tovush chastotasini olish uchun tebranish konturiga qanday induktivlik ulash kerak? Kontur qarshiligi hisobga olinmasin. ( )
14. Tebranish konturi sig’imli konturdan hamda induktivlikka ega g’altakdan iborat. Zanjirning qarshiligini hisobga olmaymiz. Kondensator elektr miqdori bilan zaryadlangan. 1) Bu tebranma kontur uchun kondensator qoplamalaridagi potensiallar ayirmasining (sonli koeffisiyentlar bilan) va zanjirdagi tok kuchining vaqtga bog’liq ravishda o’zgarish tenglamasi yozilsin.
2) va ga teng vaqtdagi kondensator qoplamalaridagi potensiallar ayirmasining qiymati va zanjirdagi tok kuchi topilsin. 3) bir davr chegarada bu bog’lanishlarning grafiklari chizilsin. ( , va va )
15. Tebranish konturi kondensatori qoplamalaridagi potensiallar ayirmasining vaqtga qarab o’zgarish tenglamasi ko’rinishga ega. Kondensatorning sig’imi ga teng. 1) Tebranish davri, 2) kontur induktivligi, 3) vaqt bo’yicha zanjirdagi tok kuchining o’zgarish qonuni, 4) shu konturga muvofiq keluvchi to’lqin uzunligi topilsin.
( )
16. vaqt payti uchun tebranish konturi magnit maydon energiyasining elektr maydon energiyasiga nisbatini toping. ( )
17. Tebranish konturi sig’imli kondensator va induktiv g’altakdan iborat. 1) Kondensator qoplamalaridagi potensiallar ayirmasi qanday so’nish logarifmik dekrementida ichida uch baravar kamayib ketadi. 2) bunda kontur qarshiligi qanchaga teng? ( )
18.Tebranish konturi induktivlik, sig’im va qarshilikdan iborat. Bir davrda kondensator qoplamalaridagi potensiallar ayirmasi necha marta kamayishi topilsin. ( )