5-sinf Adabiyot
Yüklə 0,78 Mb.
|
MASAL HAQIDA TUSHUNCHA 1. Masal deb nimaga aytiladi? J: Majoziy xarakterdagi qisqa, nasriy yoki she’riy shaklda yozilgan hikoyacha. 2. Masalning asosiy jihati nimada? J: Tarbiyaviy maqsadga yonaltirilganligi. 3. Birinchi masalchi kim? J: Ezop. 4. Yunon, ya’ni grek masalchilaridan kimlar Ezop davomchilari hisoblanadi? J: Fedr va Babriy. 5. Ezop masallarini she’riy yo‘l bilan lotin tiliga tarjima qilgan yunon masal-chisi kim? J: Fedr. 6. XVII asrda Fransiyada masal janrida kim ijod qilgan? J: Lafonten. 7. XVIII asrda Germaniyada masal janrida kimlar ijod qilgan? J: Lessing, Gellert. 8. XVIII- XIX asrlarda Rossiyada masal janrida barakali ijod qilgan kim? J: I. A. Krilov. 9. Ko‘hna Sharq adabiyotida ham majoziy shaklda, ya’ni turli hayvonlar tilidan tarbiyaviy ahamiyatga molik hikoyachalar keltirish tajribasi qadim hind adabi-yotining qaysi namunalarida uchraydi? J: “Kalila va Dimna”, ya’ni qadimiy nomi “Panchatantra” (“Besh kitob”). 10. Ezop masallarini qayta ishlab, ijodiy boyitib, o’z davri xususiyatlariga ko‘ra to‘ldirib, rivojlantirgan kim? J: Lafonten va I.Krilov. 11. Majoziy shakldagi ibratli hikoyatlarning eng sara namunalari Alisher Navoiyning qaysi asarlarida uchraydi? J: “Hayrat ul-abror” dostoni va “Lison ut-tayr” (“Qushlar tili”) dostoni. 12. XVIII asr oxiri–XIX asr boshlarida yashab o‘tgan qaysi adib o‘zbek ada-biyotida masalchilik rivojiga ulkan hissa qo‘shgan? J: Muhammad Sharif Gulxaniy. 13.XX asrda yashab ijod etgan o‘zbek masalchilari kimlar? J: A.Avloniy, H.H.Ni-yoziy, Yamin Qurbon, Sami Abduqahhor, Muxtor Xudoyqulov. “UCH OG‘A – INI BOTIRLAR” 1. “Uch og‘a – ini botirlar” ertagi qanday ertak? J: Hayotiy-maishiy ertak. 2. “Uch og‘a–ini botirlar” ertagida ota o‘g‘illarini uch narsa bilan tarbiya qildim deydi. Bu uch narsa nimalar? J: 1. Sog‘lom-baquvvat qilib. 2. Yarog‘ ishlatishga usta qilib. 3. Qo‘rqitmay, botir qilib. 3. Ota o‘g‘illariga mukammal bo‘lishlari uchun uch narsani uqtiradi? J: 1. To‘g‘ri bo‘ling-bexavotir bo‘lasiz. 2. Maqtanchoq bo‘lmang-xijolat tortmaysiz 3. Dangasalik qilmang- baxtsiz bo‘lmaysiz. 4. “Uch og‘a–ini botirlar” ertagida tong‘ich botir necha yoshda edi? J: 21 yosh-da. 5. “Uch og‘a–ini botirlar” ertagida o‘rtancha botir necha yoshda edi? J: 18 yoshda. 6. “Uch og‘a –ini botirlar” ertagida kenja botir necha yoshda edi? J: 16 yoshda. 7. “Uch og‘a–ini botirlar” ertagida ota o‘g‘illariga qanday otlarni tayyorlab qo‘yganini aytadi? J:Qora toy, saman toy, ko‘k toy. 8. “Uch og‘a–ini botirlar” ertagida to‘ng‘ich botir birinchi kecha poyloqchilik qilib nimani yoki kimni o‘ldiradi? J: Sherni. 9. “Uch og‘a–ini botirlar” ertagida o‘rtancha botir ikkinchi kecha poyloq-chilik qilib nimani yoki kimni o‘ldiradi? J: Ajdarni. 10. “Uch og‘a–ini botirlar” ertagida kenja botir uchinchi kecha poyloqchilik qilib nimani yoki kimni o‘ldiradi? J: O‘g‘rilarni. 11. “Uch og‘a–ini botirlar” ertagida o‘g‘rilar qayerni talamoqchi bo‘ladilar? J: Podshoh xazinasini. 12. “Uch og‘a–ini botirlar” ertagida uch aka-uka shaharga kirib qayerga qo‘nadilar? J: Bir joyga. 13. Uch og‘a–ini botirlarga o‘rdaga borishni kim taklif qiladi? J: Joy egasi. 14. Botirlar o‘rdaga nimada yoki qanday boradilar? J: Piyoda. 15. Podshoh aka-ukalardan sir olmoqni kimga topshiradi? J: Vazirga. 16. “Bulardan to‘g‘ridan to‘g‘ri so‘rasak ehtimol aytmaslar, o‘z hollariga qo‘yib, tashqaridan quloq solib turamiz” degan satrlar kimga tegishli? J: Vazirga. 17. Ertakda podshoh saroyida mehmon bo‘lgan uch og‘a –ini botirlardan qaysi biri o‘zlari yeyayotgan go‘sht qo‘zi go‘shti va it emib katta bo‘lganligini aytadi? J: To‘ng‘ich botir. 18. Aka–ukalardan qaysi biri shinnidan odam isi kelayotganini aytadi?
19. Qaysi botir nonni taxlagan kishining otasi novvoy ekanligini aytadi? J: Kenja botir. 20. Uch og‘a–ini botirlar poyloqchilik qilgan kechalaridan nishona sifatida nimalarni o‘rtaga tashlaydilar? J: Tasmalarni va uzuk, bilaguzug, isirg‘ani. 21. Podshoh qaysi botirni juda yaxshi ko‘rardi? J: Kenja botirni. 22. Ertakda botirlarga nisbatan hasad-adovati kuchli bo‘lgan qahramon kim? J: Vazir. 23. Podshoh nima uchun kenja botirni zindonga tashlaydi? J:Vazirning gapiga kirib, gumonsirab. 24. Kenja botirni zindondan kim chiqarishni so‘raydi? J: Qallig‘i. 25. Ertakda to‘ti va podshoh haqidagi hikoyatni kim podshohga so‘zlab berdi? J: Kenja botir. 26. Ertak ichra ertak usulida yozilgan ertak qaysi? J: “Uch og‘a–ini botirlar”. 27. “Uch og‘a –ini botirlar” ertagida to‘ti va podshoh haqidagi hikoyatda pod-shoh to‘tini necha yil qafasda saqlaydi? J: 3 yil. 28. To‘ti va podshoh haqidagi hikoyatda podshoh to‘tiga yurti Hindistonga borib kelishi uchun necha kun muhlat beradi? J: 15 kun. 29. To‘ti podshohdan borib kelishi uchun necha kun so‘ragan edi? J: 20 kun. 30. To‘tining Hindistonga borib kelishi uchun necha kun ketadi? J: 6 kun borish, 6 kun kelish. 31. Ruxsat olgan to‘ti qaysi tomonga qarab uchibdi? J: Janub tomonga. 32. Ertakda podshohga yashartiradigan meva olib borishni to‘tiga kim maslahat beradi? J: Ona to‘ti. 33. To‘ti podshohga nechta meva olib keladi? J: 3 ta. 34. Podshoh mevani nima qiladi? J:1 donasini xotiniga beradi va ikkisini va-zirga ko‘rsatish uchun olib qo‘yadi. 35. Ertakda to‘ti olib kelgan mevani kim zaharlab qo‘yadi va nima uchun? J: Vazir, hasad qilganidan. 36. Zaharlangan mevalarni kimlarga yedirib ko‘rishadi? J: Qamoqdagi ikki ki-shiga. 37. To‘tining taqdiri qanday tugaydi? J: O‘ldiriladi. 38. Podshoh xotinida qolgan 1 dona mevani kimga beradi va qanday hodisa ro‘y beradi? J: O‘limga mahkum keksa kishiga, keksa kishi mevani yeb 20 ya-shar yigitga aylanadi. 39. Ertakda podshohga yaqin bo‘lganining “mukofotini” ko‘rgan kim edi? J: To‘ti. 40. To‘ti va podshoh haqidagi hikoyatdan qanday xulosa chiqadi? J: Podshohga yaqin kishilar har doim xatarda yashaydi. 41. Uch og‘a –ini botirlar necha yil deganda otalarining oldiga necha kishi bo‘lib qaytishadi? J: 2 yil o‘tgach 6 kishi. 42. Uch og‘a–ini botirlar qanday oiladan chiqqan edi? J: O‘rtahol. 43. O‘zidan ko‘ra boshqalarning halovatini o‘ylash, fidoyilik xususiyatlari uch og‘a-ini botirlardan qaysi biriga xos? J: Kenja botir. 44.Uch og‘a–ini botirlar uchun nonni kim taxlagan edi?J: Podshoh. “SUSAMBIL” ERTAGI HAQIDA 1. Ertaklar mavzu jihatdan qanday turlarga bo‘linadi? J: 1.Hayvonlar haqidagi ertak. 2. Sehrli ertaklar. 3. Hayotiy-maishiy ertaklar. 4. Hajviy ertaklar. 2. Barcha qiziqib tinglaydigan va o‘qiydigan fantastik hikoyalar deb ta’riflangan ertaklar qanday ertaklar? J: Hayvonlar haqidagi ertaklar. 3. Asosiy mazmun majoziy tarzda tasvirlanadigan ertaklar qanday ertaklar deyiladi? J: Hayvonlar haqidagi. 4. Hayvonlar haqidagi ertak personajlarini ayting? J: Tulki, ayiq, eshak, xo‘-roz, bo‘ri, chumchuq. 5. Ertaklardagi ayyorlik va munofiqlik ramzi nima? J: Tulki. 6. Ertaklardagi qaysi qahramon laqmalik, go‘llik ramzi? J: Ayiq. 7. Ertakdagi qaysi qahramon qonxo‘rlik ramzi? J: Bo‘ri. 8. Ertakdagi qaysi qahramon chaqimchilik ramzi? J: Chumchuq. 9. Majoziy mazmun nima? J: Insonlar o‘rtasidagi munosabatlarni hay-vonlar vositasida ko‘rsatish uchun o‘ziga xos uslub. 10. Qaysi ertak o‘zbek xalq ertaklari orasida o‘zining tili, tasvir jozibasi, mav-zusining muhimligi bilan ajralib turadi? J: “Susambil”. 11. Qaysi ertakda xalqimizning adolat va farovonlik hukm suradigan zamonlar haqidagi orzulari aks etgan? J: “Susambil”. 12. Adolat qaror topgan va baxtli yashaydigan afsonaviy yurt timsoli berilgan asar qaysi? J: “Susambil”. 13. “Susambil” ertagida har bir jonivor eshakka qanday savol berishadi?
14. “Susambil” ertagida eshak har bir jonivorning savoliga qanday javob be-radi? J: “Susambil–o‘tning bo‘lig‘i, suvning tinig‘i, unda azob-uqubat yo‘q, maza qilib yurasan” deb. 15. Ertakda jonivorlarning ko‘zlagan maqsadlariga erishishlarida nima muhim ahamiyatga ega? J: Sabr-toqatliliklari. 16. “Susambil” ertagidagi uch muhim xususiyat qaysilar? J: 1. Ertakda xalqi-mizning adolat va farovonlik hukm suradigan zamonlar haqidagi orzulari aks etgan. 2. Jonivorlarning maqsadga erishishlarida sabr-toqatliliklari. 3. Jonivorlarning o‘zaro ahilliklari. 17. “Susambil” ertagida jonivorlarni nima bo‘rilar galasi hujumidan qutqaradi? J: Jonivorlarning o‘zaro ahilligi. 18. “Susambil” ertagida bo‘rilar podshosi Susambilni tashlab qayerga qochib ketadi? J: 7 tog‘ning narigi tomoniga. 19. “Susambil” ertagi boshlanmasidagi an’anaviy kirish so‘zi qanday boshlana- di? J: “Bir bor ekan-u yo‘q ekan, och ekan-u to‘q ekan, bo‘ri bakovul ekan, tulki yasovul ekan, qarg‘a qaqimchi ekan, chumchuq chaqimchi ekan, o‘rdak surnaychi ekan, g‘oz karnaychi ekan”.
2. Boy eshagini nima uchun yaxshi ko‘rib suv o‘rniga sharbat, o‘t o‘rniga qora mayiz berardi? J: Eshak yuvosh bo‘lib, xo‘jayinining o‘g‘illari minib yurardi. 3. Boy ertadan kechgacha ho‘kizni ishlatib, evaziga nima berardi? J: Bir bog‘ quruq poya. 4. “Abgor” so‘zining ma’nosi nima? J: Toliqqan. 5. Boy eshakka nima uchun oldingisidan ham ko‘p ovqat soladigan bo‘ldi? J: Eshak hammasini yebdi, ishtahasi ochilibdi deb. 6. Eshakning ovqatiga kim sherik bo‘lgan edi? J: Ho‘kiz. 7. Xo‘jayin nima uchun ho‘kizning o‘rniga eshakni qo‘shga qo‘shadi? J: Eshak ovqatini ho‘kiz yeyayotgani uchun. 8. Xo‘jayin eshakdan kuz faslida nima maqsadda foydalana boshladi? J: Yuk ortib, uzoq-uzoq yerlarga olib borish maqsadida. 9. Xo‘jayin bozorda eshakka nima yukladi? J: Tuz. 10. Xo‘jayin eshakni nima bilan niqtab borardi? J: Xalacho‘p. 11. Eshak nima uchun yiqilib tushdi? J: Taqasi siyqalanib ketgani uchun toyib oyog‘i buzuq ko‘prik teshigiga kirib. 12. Xo‘jayin eshakni nima bilan uradi? J: Ko‘prik tagidagi so‘yilni olib. 13. Xalacho‘p nima? J: Uchli tayoqcha. 14. So‘yil nima? J: Uzun yo‘g‘on kaltak. 15. Xo‘jayin savalayotgan eshakka kimning rahmi keladi? J: Uch–to‘rt yo‘lov-chining. 16. Eshakning oyog‘ini kim ko‘prikdan chiqarib oladi? J: Yo‘lovchilar. 17. “Boyagi-boyagi, boy xo‘janing tayog‘i” degan ibora kimga nisbatan ishlatil-gan? J: Eshakka. 18. Eshak nima uchun xo‘jayinnikidan qochishga qaror qilibdi? J: Xo‘rligi ke-lib. 19. Eshak Susambil degan mamlakat haqida kimdan eshitgandi? J: Yoshligida onasidan. 20. Ertakda bir odamning nechta tovug‘i va nechta xo‘rozi bor edi? J: Bir kam 40 ta tovug‘i va 1 ta xo‘rozi. 21. Ertakdagi qaysi qahramon juda xasis edi? J: Tovuqlar va xo‘rozning egasi. 22. Tovuqlar va xo‘rozga kuniga necha marta don berishardi? J: Uch kunda bir marta ham don sochib qo‘yilmas ekan. 23. Xo‘roz qo‘shnisining hovlisidan nima yegani boribdi? J: To‘kilgan oqshoq-larni. 24. Qo‘shni xotin xo‘rozga nima otibdi? J: Otashkurak. 25. Xo‘rozning xo‘jayini tovuqlardan kuniga nechta tuxum olarkan? J: 1 ta kam 40 ta tuxum. 26. Xo‘roz eshak bilan qayerda uchrashib qoladi? J: Uch ko‘chaning boshida. 27. Eshakning sherigi bo‘lgan ho‘kizning taqdiri qanday bo‘ldi? J: Uxlab yotganida tush ko‘rib, tushidagi ho‘kizni suzaman deb, xo‘jayinini suzib yuboradi. Xo‘jayini uni kaltaklagach, qochib ketadi. 28. Eshakka eng birinchi bo‘lib nima qo‘shiladi? J: Xo‘roz. 29. Eshak, ho‘kiz, xo‘roz yegulik so‘ragan 2 ta kalamush bilan qayerda uchra-shib qoladilar? J: Cho‘lda. 30. “Susambil” ertagida cho‘ldan ketayotgan beshta jonivorga oxirida nimalar sherik bo‘ladilar? J: Arilar. 31. Susambilning bir tomonidagi tog‘da qanday jonivorlar yashar ekan? J: Kiyik, ko‘p jonivorlar, bo‘rilar. 32. Susambilga otlangan ertak qahramonlari bilan bog‘liq voqealarning ketma-ketligini ayting? J: Eshak, xo‘roz, ho‘kiz, 2 ta kalamush, arilar. 33. O‘tlab yurgan eshak bilan ho‘kizni nima ko‘rib qoladi? J: Bo‘rilarning pod-shosi. 34. O‘tlab yurgan eshak bilan ho‘kizni ushlab kelgani nechta bo‘ri yuboradi? J: 2 ta hovliqma bo‘rini. 35. Susambilliklarni tutish uchun kelayotgan ikki bo‘rini kim ko‘rib qoladi? J: Ho‘kiz. 36. Susambilliklar kelayotgan bo‘rilarni ko‘rib nima qiladilar? J: Maslahatla-shadilar. 37. Hayvonlardan qaysi biri qochmaslikni taklif qiladi? J: Eshak. 38. Xo‘roz bo‘rilarni quvish uchun nima ish qilaman deydi? J: Daraxtning te-pasiga uchib chiqib qichqiraman. 39. Kalamushlar nima qiladilar? J: Yerni kavlab kirib ketadilar. 40. Eshak nima qiladi? J: Hangrab turadi. 41. Arilar nima ish qiladi? J: Duch kelganni chaqadi. 42. Bo‘rilar nima uchun qochib ketishadi? J: Arilar chaqaverib shishirib yuborishgani va ho‘kiz suzaverganidan. 43. “Susambil” ertagida jabrlangan bo‘rilar susambilliklarni qanday ataydi? J: Ho‘kizni-Munkar-Nakir, kalamushlarni-Go‘rkov, arilar-Azroil, xo‘rozni-So‘fi, eshakni- Eshon. 44. Bo‘rilar qayerga qochib ketibdilar? J: 7 Tog‘ning ortiga. 45. “Susambil” ertagida Susambilga borish fikri qaysi obraz tomonidan aytiladi? J: Jabrlangan eshak tomonidan. 46. “Susambil” ertagi qaysi ertaklar turkumiga kiradi? J: Sehrli ertaklar. ERTAK HAQIDA TUSHUNCHA 1. Hayot haqiqatiga asoslangan, xayoliy voqealar bilan boyitilgan, odamlarga ibrat, o‘git beruvchi og‘zaki hikoyalar nima deb ataladi? J: Ertak. 2. Ertak aytuvchilarni qadimda nima deb atashgan? J: Ertakchi, matalchi. 3. Ertaklarning xarakterli xususiyati nimada? J: Fantaziyaga keng o‘rin berilishida. 4. Ertaklarda qanday tasviriy vositalardan foydalaniladi? J: Mubolag‘a (giperbola). 5. Ertak qahramonlarida nimalar ifodalanadi? J: Xalq orzu umidlari. 6. Xalqni, ayniqsa, yosh avlodni insonparvarlik, vatanga muhabbat, rostgo‘ylik va halollik, mehnatsevarlik, xushmuomalalik va kamtarlik ruhida tarbiyalaydi-gan janr qaysi? J: Ertak. 7. Ertaklar qanday mavzularda bo‘ladi? J: Turli. 8. Ertaklar shartli ravishda qanday turlarga bo‘linadi? J: 1. Hayvonlar haqidagi ertaklar. 2. Sehrli ertaklar. 3. Hayotiy- maishiy ertaklar. 4. Hajviy ertak-lar. 9. Ertaklardagi voqealar nimalar asosiga qurilgan? J: Sehr-jodu, fantastik uydirmalar. 10. Mo‘jizakor kimsalar qatnashgan ertaklar? J: “Yalmog‘iz”, “Devbachcha”. 11. Jonlantirilgan narsa yoxud hayvonlar qatnashgan ertaklar? J: “Ur to‘q-moq”, “Ochil dasturxon”, “Semrug‘”, “Susambil”. 12. Ertaklarning maqsadi nima? J: Turli g‘ayri insoniy illatlarni: yolg‘on-chilik, johillik, ikkiyuzlamachilikni la’natlash, aql-farosatlilik, tadbirkorlik, jasurlik, rahmdillikni, ahillik kabi insoniy fazilatlarni targ‘ib qilish. 13. Kishida jiddiy fikr-mulohazalar uyg‘otadigan, muayyan tarbiyaviy yo‘na-lishga ega bo‘lgan ertaklar qanday ertaklar deyiladi? J: Hayotiy-maishiy. 14. “Zumrad va Qimmat”, “Oygul bilan Baxtiyor”, “Ziyod botir”, “Tohir va Zuhra”, “Ozodachehra”, “Farhod va Shirin”, “Malikayi Husnobod”, “Uch og‘a- ini botirlar” kabi ertaklar qanday ertaklar? J: Hayotiy-maishiy ertaklar. 15. Ertak aytuvchi ertakchi, matalchilar kimlar? J: Hamrobibi Umarali qizi, Hasan Xudoyberdi o‘g‘li, Haydar Baychi o‘g‘li, Nurali Nurmat o‘g‘li, Husanboy Rasul o‘g‘li. 16. Ertaklar yaratilishiga ko‘ra qanday turga bo‘linadi? J: 2 turga: 1. Xalq ertaklari. 2. Yozma ertaklar (adabiy ertaklar). 17. Fransuz ertakchisi kim? J: Sharl Perro (1628-1703). 18. Nemis ertaknavislari kimlar? J: Ernst Teodor Amadey Gofman (1776-1822), Aka-uka Yakob Grimm (1785-1863), Vilgelm-Karl Grimm (1786-1859), Vilgelm Gauf (1802-1877). 19. Daniyalik ertakchi kim? J: Hans Kristian Andersen (1805-1875). 20. Angliyalik ertakchi kim? J: Oskar Uayld (1854-1900). 21. Rus ertakchilari kimlar? J: A.S. Pushkin, L. N. Tolstoy, K. D. Ushinskiy. 22. Ijodining roppa-rosa o‘n yilini faqat bolalar uchun hikmatli hikoyalar va ertaklar yaratishga bag‘ishlagan adib kim? J: L. N. Tolstoy. 23. O‘zbek yozma ertakchiligini rivojlantirishga katta hissa qo‘shgan adiblar kimlar? J: Mahmudxo‘ja Behbudiy, Munavvarqori Abdurashidxonov, Abdurauf Fitrat, Abdulla Avloniy, H.H. Niyoziy, Siddiq-Ajziy. 24. O‘tgan asr o‘rtalarida yaratilgan “Oygul bilan Baxtiyor”, “Semrug‘” kabi she’riy ertaklar muallifi kim? J:Hamid Olimjon. 25. “Zangori gilam” ertagining muallifi kim? J: Sulton Jo‘ra. 26. “Ayyor chumchuq”, “No‘xat polvon”, “Laqma it” she’riy ertaklarining muallifi kim? J: Shukur Sa’dulla. 27. “Yoril tosh”, “Afsona yaratgan qiz” ertak-pyesalari muallifi kim?
28. “Kachal polvon” ertak-qissasi muallifi kim? J: Shukur Sa’dulla. 29. Hozirgi kunda ertakchilik an’anasini davom qildirayotgan ertakchi ijodkor-lar kimlar? J: X. To‘xtaboyev, A. Obidjon, T. Adashboyev, O‘. Imonberdi-yev.
2. Ertak atamasi Surxondaryo, Samarqand, Farg‘onada qanday nomlanadi? J: Matal. 3. Ertak atamasi Buxoroda qanday nomlanadi? J: Ushuk. 4. Ertak atamasi Xorazmda qanday nomlanadi? J: Varsaqi. 5. Ertak atamasi Toshkentda qanday nomlanadi? J: Cho‘pchak. 6. Qaysi janrdagi asarlar kirish qismi, voqealar rivoji, tugallanmadan tashkil topadi? J: Ertak. 7. Ertaklarning boshlanmasida qaysi jonivor “qizil ekan, quyrug‘i uzun ekan, ko‘k muzga mingan ekan, muruti singan ekan” deb ta’riflanadi? J: Qirg‘ovul. 8. Ertaklarning boshlanmasida qaysi jonivor “azonchi” deb ta’riflanadi?
9. Ertaklarning boshlanmasida qaysi jonivor “qozonchi” deb ta’riflanadi? J: Qora qarg‘a. 10. Ertaklarning boshlanmasida qaysi jonivor “chaqimchi” deb ta’riflanadi? J: Chumchuq. 11. “Sizga bog‘ bo’lsin, bizga hayot” jumlasi ertaklarning qaysi qismida uchray-di? J: Kirish qismida. 12. Qanday ertaklarni majoziy ertaklar deymiz? J: Hayvonlar haqidagi. 13.Biror voqeani og‘zaki hikoya qilish ma’nosini bildiradigan atama nima? J: Ertak. HAMID OLIMJON 1. Hamid Olimjon asarlari jami nechta jildni tashkil etadi? J: 10 jild. 2. Qobiliyatli rahbar va olim kim? J: Hamid Olimjon. 3. 33- yoshida Hamid Olimjon qanday unvon oldi? J: Akademik. 4. Akademik unvonini olgan adiblar? J: H. Olimjon, G‘afur G ‘ulom, Oybek. 5. H. Olimjon qachon va qayerda tug‘ilgan? J: 1909-yil, 12-dekabr, Jizzax shahri. 6. Xalq baxshilarining vatani qayerlar? J: Surxondaryo, Jizzax, Qashqadaryo, Xorazm. 7. Hamid Olimjonning onasining ismi? J: Komila aya. 8. Hamid Olimjonning ismi? J: Abdulhamid. 9. Hamid Olimjon juda ko‘p doston va ertaklarni kimdan eshitardi? J: Onasi Komila ayadan. 10. “Bolalik kunlarimda, Uyqusiz tunlarimda. Ko‘p ertak eshitardim, So‘ylab berardi buvim”. Ushbu misralar H.Olimjonning qaysi asaridan olingan? J: “Oygul bilan Baxtiyor”. 11. H.Olimjon qayerlarda o‘qidi? J: Jizzaxdagi Narimonov nomli boshlan-g‘ich maktab, Samarqand shahridagi pedagogika bilim yurti (1923-1926), Pedagogika akademiyasi (1926-1931). 12. 1932-yilga qadar O‘zbekistonning poytaxti qayer bo‘lgan? J: Samarqand. 13. H. Olimjonning dastlabki she’rlari qaysi gazetada va qachon chop etilgan? J: 1926-yildan Samarqanddagi “Zarafshon” gazetasida. 14. H. Olimjonning birinchi she’rlar to‘plami? J: 1929-yil “Ko‘klam”. 15. H. Olimjonning tarixiy mavzudagi she’riy dramasi? J: “Muqanna”. 16. H. Olimjonning zamonaviy mavzudagi she’riy dramasi? J: “Jinoyat”. 17. “Oygul bilan Baxtiyor” ertak-dostoni qachon yozilgan? J: 1937-yilda. 18. H.Olimjonning ilk she’rining nomi nima? J: “Kimdir” (1926). “OYGUL BILAN BAXTIYOR” 1. “Oygul bilan Baxtiyor” asari janri? J: Ertak-doston. 2. “Oygul bilan Baxtiyor” dostoni nima bilan boshlanadi? J: Shoirning bolalik davri estaliklari bilan. 3. Shoir “Oygul bilan Baxtiyor” ertagini kimdan eshitgan? J: Onasi Komila ayadan.
5. Qaysi davlatning zolim xoniga qarshi qullar qo‘zg‘olon ko‘tardi? J: Jambil. 6. Sug‘diyonada makedon bosqinchilariga qarshi Spitamen qo‘zg‘oloni haqidagi ma’lumotni qayerdan olish mumkin? J: 2000-yil “Bolalar ensiklopediyasi” kitobining 469-betidan. 7. Spitamen qo‘zg‘oloni qachon bo‘lgan? J: Milloddan avvalgi 329-328-yil. 8. Jambildagi qo‘zg‘olonga kim boshchilik qilgan? J: Qul Darxon va qizi Oy-gul. 9. Oygulning ko‘zi oldida zolim xon tomonidan kim o‘ldiriladi? J: Otasi Dar-xon. 10. Oygulni zindondan ozod qilib sandiqda oqizib yuborgan qul kim?
11. Qul Tarlon sandiqqa nima soladi? J: Non. 12. H. Olimjon “Oygul bilan Baxtiyor” ertak-dostonida qaysi ertakni eslaydi?
13. “Oygul bilan Baxtiyor” ertak-dostonidagi qaysi voqea “Tohir va Zuhra” ertagidagi qaysi voqeaga o‘xshaydi? J: Sandiqda oqish. 14. Sandiq qayerga kelib to‘xtaydi? J: Jarjon degan yurt qirg‘oqlarida. 15. Sandiq qaysi daryoda oqadi? J: Amudaryo (Jayhun). 16. Sandiqni kim tutib oladi? J: Kambag‘al o‘tinchi chol. 17. Chol nima uchun sandiqni bozorga olib boradi? J: Qo‘rqqani uchun. 18. Dostondagi oddiy odamlar taqdiriga befarq, bag‘ritosh podshoh kim?
19. O‘tinchi cholning taqdiri? J: Podshoh tomonidan o‘ldiriladi. 20. Dostondagi o‘zining “peshonasi sho‘r”ligiga ko‘ngan, o‘z hayotini yaxshi to-monga o‘zgartirish imkoniyati tug‘ilgan paytda ham undan foydalana olmagan, “sho‘rlik”, “bechora” personaj kim? J: O‘tinchi chol. 21. Qari podshoning xotini bo‘lib, ko‘ngli tortmaydigan odam bilan bir umr zarga ko‘milib yashashdan hurlik va ozodlikni afzal bilgan qiz kim? J: Oygul. 22. Oygulni qaysi baliq yutib ketadi? J: Jayhun. 23. “Go‘zal edi va chinor, Qomatiga edi zor. Ko‘kraklari butun bir, Oftobni yashirardi”. Ushbu ta’rif dostondagi qaysi qahramonga berilgan? J: Baxtiyorga. 24. Baxtiyor qayerlik va kasbi nima? J: Susambillik podachi. 25. Dostonda Baxtiyor qaysi afsonaviy qahramonga o‘xshatilgan? J: Rustam. 26. Baxtiyor baliqchilardan nima so‘raydi? J: Jinday non. 27. Baliqchilar Baxtiyorga nima berishga rozi bo‘ladilar? J: Shu safar to‘rga ilgan narsani. 28. Jayhun baliqni Baxtiyor uyiga qanday olib ketadi? J: 2 ta ho‘kizga ortib. 29. Baliqning qornidagi Oygulni birinchi bo‘lib kim ko’radi? J: Baxtiyorning otasi. 30. Oygul baliq qornidan nima topib oladi? J: 2 ta katta halqalik gavhar. 31. Chol birinchi gavharni nimaga almashtiradi? J: 1 sandiq oltinga. 32. Oygul bilan Baxtiyor Jambilga hujum qilib xonning o‘rniga kimni podshoh etib tayinlaydi? J: Qul Tarlonni. 33. “Oygul bilan Baxtiyor” ertak-dostoni bosh qahramonlari? J: Oygul bilan Baxtiyor. 34. Oygulning mardlik, tantilik, tadbirkorlik fazilatlari qaysi tarixiy afsona qahramoniga o‘xshash? J: To‘maris. 35. Qaysi asar qahramonlari ayol bo‘lsa-da ba’zi erkaklarga ham ibrat bo‘la olishi mumkin? J: To‘maris va Oygul. 36. “Oygul bilan Baxtiyor” ertak-dostoni necha bo‘g‘inli she’r yo‘lida yozilgan? J: 7 bo‘g‘inli. 37. Ertak-dostonda qanday she’riy san’atlar ishlatilgan? J: O‘xshatish, jonlanti-rish, qiyoslash. 38. Misralar oxirida keladigan ohangdosh so‘zlar? J: Qofiya. 39. “Xirs” so‘zining ma’nosi? J: Fors-tojik tilida “ayiq” degani. 40. “Hirs” so‘zining ma’nosi? J: Insonning xunuk nafsini ifodalaydigan tushuncha. 41. “Soqchilar zolim xonni. Bu ajoyib hayvonni. Og‘ilda ushladilar. O‘lgudek mushtladilar”. Ushbu misralarda qanday she’riy san’at mavjud? J: O‘xshatish. 42. “Xoliga” so‘zining ma’nosi? J: Hech kim yo‘q joyga, panaga. 43. “Holiga” so‘zining ma’nosi? J: Hol-ahvol ma’nosida. 44. Dostondagi xalq iboralari, maqollari? Yüklə 0,78 Mb. Dostları ilə paylaş:
|