X arita masshtabidan foydalanib, masofani o‘lchash.
1. 5-sinf o‘quv atlasidagi «Yarimsharlar tabiiy xaritasi»dan quyidagilarni:
a) xarita masshtabidan foydalanib, Toshkent va Pekin shaharlari oralig‘idagi masofani kilometr hisobida;
b) Toshkent bilan Qohira oralig‘idagi masofani kilometr hisobida;
c) Toshkent shahri bilan Shimoliy va Janubiy qutblar oralig‘idagi masofani kilometr hisobida aniqlang.
Berilgan
Yechish
Toshkentdan Madridgacha bo‘lgan 7500 km li masofa birinchi xaritada 25 cm ga, ikkinchi xaritada esa 5 cm ga teng bo‘lsa, ushbu xaritalarning masshtabini aniqlang.
1-xarita
2-xarita
2-AMALIY MASHG’ULOT.(12-DARS) A nuqta Bosh meridiandan g‘arbda, B nuqta esa sharqda, lekin har ikkala nuqta ham ekvatordan janubda joylashgan bo‘lsa, bu nuqtalarning qaysi yarimsharlarga tegishli ekanligini aniqlang.
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Daraja to‘ri yordamida geografik koordinatalarni aniqlash. 5-sinf o‘quv atlasidagi «Yarimsharlar tabiiy xaritasi» yoki «Dunyoning tabiiy xaritasi»dan:
T oshkent, Nyu-York, Kanberra, Pekin, Rio-de-Janeyro shaharlarining geografik koordinatalarini aniqlang
T________________ N ________________ P_______________ R________________
Toshkent va Parij shaharlari bir-biridan necha gradus uzoqlikda joylashganligini aniqlang.
______________________________________________________________________________________________________________________________
Berilgan koordinatalarga qarab xaritadan geografik obyektlarni (nuqtalarni) topish . 1. F.Magellanning «Espanyol» nomli kemasi Hind okeanida halo- katga uchradi. Uning geografik koordinatalari 10° janubiy kenglik va 60° sharqiy uzunlik ekanligi ma’lum. Bu nuqtani xaritadan toping va qaysi materikdan birinchi bo‘lib ushbu joyga yetib borish va yordam berish mumkinligini aniqlang.
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
2. Quyidagi geografik koordinatalarda qaysi geografik obyektlar joylashganligini aniqlang:
a) 11° janubiy kenglik va 143° sharqiy uzunlik________________________
b) 39° janubiy kenglik va 146° sharqiy uzunlik;_______________________
c) 12° shimoliy kenglik va 72° g‘arbiy uzunlik;_______________________
d) 5° janubiy kenglik va 81° g‘arbiy uzunlik. ________________________
3. 20° shimoliy kenglik va 155° g‘arbiy uzunlik hamda 55° janubiy kenglik va 70° g‘arbiy uzunliklarda qaysi orollar joylashganligini xarita va globusdagi daraja to‘ridan foydalanib aniqlang.
______________________________ _____________________________
______________________________ ____________________________
