5. ÜNİTE: Ülkemiz ve dünya konu 1: DÜnyada nüfus ve ekonomik faaliyetler kavramlar iklim



Yüklə 106,72 Kb.
tarix27.12.2017
ölçüsü106,72 Kb.
#36173




5. ÜNİTE: ÜLKEMİZ VE DÜNYA
KONU 1: DÜNYADA NÜFUS VE EKONOMİK FAALİYETLER
KAVRAMLAR

İklim: Yeryüzünün herhangi bir yerinde hava olaylarına bağlı olarak gerçekleşen etkilerin uzun yılların ortalamasına dayanan durumu, abuhava

İskân: 1. Yurtlandırma. 2. Yurtlanma

Nüfus: Bir ülkede, bir bölgede, bir evde belirli bir anda yaşayanların oluşturduğu toplam sayı, popülasyon
Türkiye'nin Dünya Üzerindeki Yeri (Türkiye’nin özel konumu)

  • Türkiye Asya, Avrupa ve Afrika kıtalarının birbirine en çok yaklaştığı yerde bulunur.

  • Karadeniz'i Akdeniz'e bağlayan İstanbul ve Çanakkale boğazlarına sahiptir.

  • Doğal güzellikleri bakımından zengindir.

  • Dünyada en fazla petrol çıkarılan Irak, İran, Azerbaycan gibi ülkelere komşudur.

  • Farklı kültürlerin kurulduğu, Dünya’nın en eski kültür hazinelerine sahiptir.

  • Türkiye genç ve dinamik bir nüfusa sahiptir.

  • Türkiye kendi kendine yeten bir ülkedir.

  • Üç tarafı denizlerle çevrilidir ve yeryüzü şekilleri çeşitlidir.

  • Yer altı ve yerüstü kaynaklar bakımından oldukça zengindir.

  • Yükseltisi batıdan doğuya doğru artmaktadır.

  • Türkiye özel konumu nedeniyle birçok uluslararası kuruluşa üyedir (Örneğin NATO).

  • En uzun kara sınırı Suriye, en kısa kara sınırı Azerbaycan'ladır.

  • Türkiye Avrupa'da Yunanistan ve Bulgaristan, Asya'da Ermenistan, Azerbaycan, İran, Irak ve Suriye ile komşudur.

İşte bu nedenlerden dolayı;

■ Türkiye'nin stratejik önemi artmıştır.

■ Boğazlardan geçiş ücreti alınarak gelir elde edilmektedir.

■ Ortadoğu petrollerine yakınlığı nedeniyle dünyanın önemli ülkelerinden biridir,

■ Türkiye'de farklı iklimlerin etkisiyle çeşitli tarım ürünleri yetişmektedir.
DÜNYADA NÜFUS


  • Sınırları belirli bir alan içinde yaşayan in­san sayısına nüfus denir. Bu alan Dünyanın ta­mamı olabileceği gibi kıta, ülke, bölge, il, ilçe, köy veya daha dar bir alan da olabilmektedir.

  • İnsanların eseri olan ya da doğal çevre­den elde edilen, işletildiğinde gelir getiren zengin­likler ekonomik kaynak olarak adlandırılır.

  • Ekono­mik kaynakların işleniş şekillen, mal ve hizmet et­kinlikleri ile bu etkinliklerden doğan ilişkilerin bü­tününe de ekonomik faaliyetler denir.

  • Nüfus ve ekonomik faaliyetler yeryüzüne eşit ve dengeli bir şekilde dağılmamıştır. Bunun nedeni yeryüzündeki her alanın aynı özellikleri taşımamasıdır.

  • 1 km kare alanda yaşayan insan sayısına nüfus yoğunluğu denir.



Dünya üzerinde nüfusun ve ekonomik fa­aliyetlerin dağılışını etkileyen faktörler:

Fiziki Faktörler

  1. Yeryüzü şekilleri

  2. İklim özellikleri

  3. Bitki örtüsü

  4. Toprak verimliliği

  5. Su kaynakları

  6. Kara ve denizlerin dağılışı

  7. Coğrafi konum

  8. Yer altı kaynakları

  9. Bakı

Beşerî ve Ekonomik Faktörler

  1. Ulaşım

  2. Sanayileşme

  3. Ticaret

  4. Tarım

  5. Yer altı zenginlikleri

  6. Turizm

  7. Tarihî faktörler

  8. Göçler


Dünyada Nüfusun Yoğun Olduğu Yerler

  • Deniz ve akarsu kenarları

  • Ticaret, ulaşım, sanayi, turizm, tarım ve hayvancılığa uygun alanlar

  • Yer şekilleri ve iklim bakımından insan yaşamına uygun alanlar

  • Yeraltı- yerüstü kaynakları fazla olan alanlar

  • İlk medeniyetlerin kurulduğu alanlar

ÖRNEK:

Muson Ülkeleri( Güneydoğu Asya: Hindistan, Çin, Japonya, Filipinler, Endonezya

Sebebi: Muson ikliminin fazla yağış getirmesi,verimli topraklar, Japonya sanayisinin gelişmesi

Avrupa: Almanya, İngiltere, Fransa, İtalya

Sebebi: Ticaret, sanayi, ulaşım, hizmet, tarımın gelişmesi, iklimin elverişli oluşu.



Kuzey Amerika: A.B.D.

Sebebi: Sanayi, ulaşım, ticaret, madenciliğin gelişmesi, iklim koşulları



Nil Nehri Çevresi( Mısır): Mısır

Sebebi= Nil nehrinin sulamada kullanılması, verimli topraklar


Dünyada Nüfusun Az Olduğu Yerler

  • Dağların yüksek kesimleri,

  • Kuzey ve güney kutup çevreleri,

  • Bataklık alanlar ve engebeli dağlık araziler,

  • Ekvatoral bölgedeki Amazon ve Kongo havzaları gibi sık ormanlık alanlar,

  • Asya Kıtası içlerindeki ve dönenceler çevresindeki çöl ve bozkır alanlarıdır.

NOT: Dünyada nüfusun ve ekonomik faaliyet­lerin az olduğu yerler doğal faktörler açısından insan yaşamı için uygun koşullar taşımayan yer­lerdir.

ÖRNEK:

DÜNYA’DA SEYREK NÜFUSLU YERLER

  • KUTUPLAR= Kuzey Kutbu ve Güney Kutbu( Antarktika)

Sebebi=Buzullar(kar ve buz tabakaları),toprak azlığı ve verimsizliği, çok soğuk olması, Kuzey Kutbunda Finlandiya, Norveç, İsveç, Sibirya( Rusya’nın kuzeyi), Grönland Adası, Kanada’da nüfus azdır. Güney kutbunda ise Antarktika kıtası vardır ve hiç kimse yaşamaz.

  • ÇÖLLER=Kuzey Afrika( Sahra Çölü), Güney Afrika (Kalahari Çölü), Asya ( Taklamakan Çölü), Avustralya.

Sebebi=Gündüzlerin çok sıcak,gecelerin çok soğuk olması

  • EKVATORAL BÖLGE= Afrika’da Kenya, Zaire, Gine, Gabon, Kamerun Amerika’da Brezilya’nın kuzeyi Amazon Ormanları, Ekvador, Kolombiya

Sebebi= Havanın yıl boyunca çok sıcak ve nemli olması, Gür ormanların olması İnsanlar buralarda yaşamak için yüksek yerlere çıkarlar.

  • DAĞLIK ALANLAR= Himalayalar ( Asya), Alpler(Avrupa), And Dağları( Güney Amerika)


DÜNYA’DA EKONOMİK FAALİYETLER

*Sanayi *Madencilik *Hayvancılık *Tarım *Hizmet *Ticaret *Turizm *Ulaşım *Teknoloji alanlarında yürütülür.


DİKKAT:

  • Hizmet ve sanayi sektörlerinde çalışan nüfusun fazla olduğu ülkeler gelişmiş ülkelerdir.

  • Tarım sektöründe çalışan nüfusun fazla olduğu ülkeler ise yeterince gelişememiştir.

  • Ülkeler geliştikçe tarım sektöründe çalışan nüfus oranı azalır.


DİKKAT

  • ABD, Japonya, İngiltere, Norveç ve Güney Afrika’da hizmet ve sanayi sektörü çok gelişmiştir. Bu durum ülkelerin kalkınmışlığını gösterir.

  • Arnavutluk, Bangladeş, Jamaika’da tarım nüfusu çoktur. Bu, gelişmişlik düzeyinin yetersiz olduğunu gösterir.

ANCAK: Gelişmiş ülkelerde tarım nüfusu oranının az oluşu, tarım nüfusunun az olduğunu göstermez, teknik araç- gereçten yararlanılarak bu alanda daha az insanla daha çok gelir ve verim alındığını gösterir.
Ülkelerin ekonomik alanda öne çıkmala­rında;

  • İklim özellikleri

  • Toprak özellikleri

  • Doğal kaynaklar

  • Devlet politikası

  • Yetişmiş insan gücü

  • Girişimcilik arayışı etkili olur.

Tüm bu etkinliklerin yanında yaşadık­ları ülkenin kalkınması için insanların;

    • Dürüst,

    • Çalışkan,

    • Vatanı ve milletini seven,

    • Sorumluluk duygusu gelişmiş olmaları gerekmektedir.


TÜRKİYE'DE NÜFUS

  • Türklerde ilk nüfus sayımı II. Mahmut döneminde yapıldı. Yalnızca erkekler sayıldı.(Vergi ve askerlik için)

  • Türkiye’de ilk nüfus sayımı 1927 yılında, II. si 1935 yılında yapıldı.

  • 1990 yılına kadar 5 yılda bir yapıldı. Bundan sonra 10 yılda bir yapılacaktı ancak seçmen listelerinin güncelleştirilmesi için 1997 ve 2000 yıllarında iki sayım daha yapıldı.

  • Bundan sonra adrese dayalı nüfus sayımı ile tüm bilgiler internet ortamına aktarıldı.

  • Türkiye’de nüfus sayımı sonuçlarını Devlet İstatistik Enstitüsü(DİE) değerlendirmektedir.


1-FAZLA NÜFUSLU YERLER

Çatalca-Kocaeli Bölümü= İstanbul, Kocaeli, Sakarya( Adapazarı)

Sebebi= Sanayi,ticaret,ulaşım,turizm ve hizmet sektörünün gelişmiş olması



Ege Bölgesi= İzmir, Manisa, Denizli, Aydın ( Ilıman iklim, sanayi,ticaret,tarım,turizm)

Çukurova Ve Akdeniz Kıyıları= Adana, Mersin, Antalya, Hatay

Sebebi= Tarım, sanayi, turizmin gelişmiş olması



Doğu Karadeniz Kıyıları= Rize, Trabzon ( Çay sanayi, Balıkçılık, yağış, uygun iklim)

İç Bölgeler= Ankara, Kayseri, Konya ( Başkent olması, Sanayi, tarım)

Alüvyon Ovaları= Çarşamba Ovası, Bafra Ovası ( Samsun- Kızılırmak ve Yeşilırmak nehirlerinin burada Karadeniz’e dökülmesi). Büyük Menderes, Küçük Menderes, Gediz Nehirleri( Ege Bölgesinde) civarında nüfus fazladır.

Alüvyon ova = Akarsuların taşıdığı toprakların denize dökülürken bir yerde birikmesi sonucu oluşan ovalardır. Çok verimlidir.
2- AZ NÜFUSLU YERLER

Doğu Anadolu’daki Yüksek Platolar= Yer şekilleri engebeli oluşu,tarım arazisinin az oluşu,ticaret ve sanayinin gelişimini engellemiştir.

Hakkari Bölümü= Yerşeklileri dağlıktır,ulaşım zordur,ekonomik faaliyetler çok azdır. Bu yüzden de nüfus çok azdır.

Menteşe Yöresi= Ege Bölgesinde fakat çok dağlıktı ur.( Muğla- Denizli arası) Arazi engebeli ve dağlıktır. Nüfus azdır.

Teke Platosu: Toros Dağları vardır.Burdur,Muğla ,Antalya’nın batısında bulunur. Nüfus azdır.

Taşeli Platosu= Toros Dağları vardır. Akseki( Antalya) ve Silifke( Mersin) arasında bulunur.

Sebebi=Karstik arazinin bulunması,dağlık olması

Karstik Arazi= Aşınmaya karşı dirençsiz kolay eriyebilen kayaçlardan oluşan araziye denir.

Tuz Gölü Çevresi=Türkiye’nin en az nüfuslu yeridir. Topraklarının tuzlu ve verimsiz oluşu, yağışın az oluşu nüfusun az olmasın sağlamıştır.

Yıldız Dağları Bölümü= Marmara Bölgesinde Trakya Bölümünde bulunur. Kırklareli ilini kapsar. Arazi çok engebeli ve dağlıktır. Karasal iklim vardır.

Doğu Karadenizin iç kesimleri
Nüfus Sayımının Yararları:

1-Kadın erkek nüfus oranını belirler.

2-Okuryazar oranını belirler.

3-Köy ve kentlerde yaşayan insan sayısını belirler.

4- Hangi iş kollarında ne kadar insan çalıştığını belirler.

5-Çalışan ve çalışmayan nüfus oranını belirler.

6-Okul çağındaki çocuk sayısını, derslik ihtiyacını ve hastane gibi diğer kurumlara ne kadar ihtiyaç olduğunu belirtir.

7-Her belediyeye ne kadar bütçe ayrılacağını ve her ilden kaç milletvekili çıkarılacağını belirler.


KONU 2: KAYNAKLAR VE İHTİYAÇLAR
KAVRAMLAR

Kaynak: Bir suyun çıktığı yer, kaynarca, pınar, memba, göz:

Gelir, kazanç, sağlık vb.ni sağlayıcı öge.


TÜRKİYE’NİN DIŞ TİCARETİ

  • Belirli bir kazanç sağlamak amacıyla her türlü mal ve hizmetin alım satım faaliyetlerine ti­caret adı verilir.

  • Bir ülkenin sınırları içindeki iç pa­zara yönelik ticaret iç ticaret, ülkeler arasında dış pazara yönelik ticaret ise dış ticaret olarak ad­landırılır.

  • Ülkeler ürettikleri malların ya da ham maddelerin fazlasını diğer ülkelere satar. Dış ticaret içinde yer alan bu faaliyete dış satım (ihracat) adı verilir.

  • Dış ticaret ile satılan malların döviz olarak karşılığına dış ticaret hacmi denir.

  • Ülkelerin ihtiyacı olan çeşitli ürünleri diğer ülkelerden satın alması faali­yetine ise dış alım (ithalat) adı verilir.

  • Bir ülkenin ihracatı ve ithalatı üzerinden alınan vergiye gümrük vergisi denir.

  • Devlet gümrük vergisinin alınmasından sorumludur ve bazı kuruluşları aracılığıyla bu işi yapar.

  • Ülkelerin giriş ve çıkışlarında gümrük kapısı olarak adlandırılan vergi denetiminin yapıldığı yerler vardır.




Türkiye'nin sınır komşuları

Türk Cumhuriyetler




Ülke

Başkenti

Gümrük Kapısı

Ülke

Başkent


Suriye

Şam

Nusaybin, Cilvegözü, Ceylanpınar

Azerbaycan

Bakü

Irak

Bağdat

Habur

Özbekistan

Taşkent

iran

Tahran

Gürbulak, Esendere

Kırgızistan

Bişkek

Gürcistan

Tiflis

Sarp

Kazakistan

Astana

Ermenistan

Erivan

Akyaka

Türkmenistan

Aşkabat

Nahcivan

Özerk Bölge

Dilucu

KKTC

Lefkoşa

Yunanistan

Atina

İpsala







Bulgaristan

Sofya

Kapıkule







Son yıllarda ülkeler arasında belirlenen bazı merkezlerde gümrük vergisi ödemeden mal alımı ve satımı yapılan serbest ticaret bölgeleri oluşturulmaktadır.
TÜRKİYE'NİN DIŞ SATIMI (İHRACATIMIZ)

Ülkemizin dış ticaret hacmi yıllara göre büyümüş olsa da henüz yeterli düzeyde değildir. Özellikle dış satımımız istenilen düzeye ulaşama­mıştır. Bunda dış pazarlarda yaşanan rekabet güçleri, hızlı nüfus artışı ve dışarıdan alınan ağır sanayi ürünlerine ödenen giderlerin fazla olması gibi faktörler etkili olmuştur.


Türkiye'nin İhraç Ettiği Başlıca Ürünler

  • Sebze, meyve ve gıda ürünleri

  • Metal sanayi ürünleri

  • Kauçuk, Mobilya, Halı

  • Cam, seramik ve ürünleri

  • Motorlu kara taşıtları

  • Tekstil ve giyim ürünleri


Türkiye'nin En Fazla İhracat Yaptığı Ülkeler

Almanya, Fransa, İngiltere, İtalya, Irak




TÜRKİYE’NİN DIŞ ALIMI (İTHALATIMIZ) Türkiye'nin dış ticaretinde ithalatın payı ihracattan fazladır. Bu nedenle ticarette giderleri­miz gelirlerimizden fazladır. İthalatımızda da en fazla pay sanayi sektörüne aittir. Türkiye bir tarım ülkesi olduğu için ithalatta en az pay tarım sektö­rüne aittir.

Türkiye'nin İthal Ettiği Başlıca Ürünler

  • Ham petrol ve doğalgaz

  • Makine ve parçaları

  • Motorlu kara taşıtları

  • Hava taşıtları ve parçaları

  • Maden ve madeni eşya

  • Eczacılık ve tıbbi ürünler

  • Kâğıt

  • Hayvansal ve bitkisel yağlar


Türkiye'nin En Fazla İthalat Yaptığı Ülkeler

Rusya, Almanya, Çin, ABD ve İtalya


NOT: Türkiye’nin ithalat ve ihracat yaptığı ülkelerin başın­da Türk nüfusundan dolayı Almanya gelir.

İhracata göre ithalatımız daha çok olduğu için dış ticaret açığı yaşarız. Bu da kalkınma hızının düşmesine sebep olur.

KONU 3: ULUSLAR ARASI İLİŞKİLERİMİZ
KAVRAMLAR

Barış: Uyum, karşılıklı anlayış ve hoşgörü ile oluşturulan ortam

Medya: İletişim araçları
TÜRKİYENİN DIŞ POLİTİKASI VE ORTA ASYA TÜRK CUMHURİYETLERİ

  • Anadolu ilk çağlardan beri dünyanın en eski yerleşim merkezlerinden biri olmuştur.

  • İklim koşullan, bol su kaynakları, önemli ticaret ve ulaşım yollarının Anadolu'dan geçmesi buranın yerleşim yeri olarak seçilmesinde etkili olmuştur.

  • Anadolu, konumunun sağladığı özellikler­den dolayı tarih boyunca farklı kültürlere, medeni­yetlere ve devletlere ev sahipliği yapmıştır. Aynı zamanda ticaret ve kültür iletişiminin kaynaşma noktası olmasıyla dünyadaki birçok medeniyetin oluşmasında ve gelişmesinde önemli rol oyna­mıştır.

  • Türkiye Cumhuriyeti kurulduğu ilk günler­den itibaren dış politikasında barışı esas almıştır. Yabancı ülke temsilcilerinin ziyareti, elçilik binala­rının yapılması, devletlerarası antlaşmalar, ulus­lararası örgütlere üyelik gibi faaliyetler Atatürk dö­nemi dış politikamıza örnek teşkil eder.

  • Atatürk döneminde (1920 – 1938) yapılan siyasi antlaşmaların sayısı 70 dolayındadır. Bu yüksek sayı yeni kurulan Türk devletinin barışçı politikasını antlaşmalara dayandırmasıyla ilgilidir.

  • Atatürk döneminde üç tür anlaşmaya imza atılmıştır:

  1. Sınır sorunlarının çözümü ve ilişkilerin düzenlenmesi (7 adet)

  2. Dayanışma amaçlı antlaşmalar (3 adet)

  3. Dostluk, iyi komşuluk, tarafsızlık, uyuşmazlıkların barışçı yollardan çözümüne ilişkin antlaşmalar (60 adet)

Türkiye’nin uluslar arası ilişkilerde belirlediği milli dış politika ilkeleri:

  • Tam bağımsızlık

  • Karşılıklılık

  • Devletlerin eşitliği

  • Komşu devletlerle barış içinde yaşama

  • Yurtta barış dünyada barış




  • Türkiye, I. Dünya Savaşı'nın ardından uluslararası barış ve güvenliği sağlamak, adaletli onurlu ilişkiler sürdürmek amacıyla kurulan Millet­ler Cemiyeti'ne 1932 yılında üye olmuştur.

  • Aynı işleri yürüten ve II. Dünya Savaşı'ndan sonra kurulan Birleşmiş Milletlere ise 50 asil üye arasında yer alarak 1945 yılında üye ol­muştur

  • 1937 yılında Türkiye, Iran, Irak ve Afga­nistan, İtalya'nın doğu ülkelerine yönelik politika­larına karşı iş birliği içine girdiler ve Sadabat Paktı'nı imzaladılar. Böylece dört ülke arasında dost­luk ilişkilerini sürdüreceklerine, birbirlerine saldırı­da bulunmayacaklarına ve sınırlarının korunma­sına ilişkin anlaşma sağlanmış oldu.

  • 1934 yılında Yugoslavya, Romanya, Yunanistan ile Balkan Antant’ı imzaladı. Bu anlaşma Sadabat paktına benzer bir anlaşmadır.

Bağımsızlığa çok önem veren Atatürk Sovyetler Birliği egemenliği altında yaşayan Türk­lerin de bir gün tam bağımsızlığına kavuşacağını önceden sezmiş ve "Bugün güneşin ağardığını na­sıl görüyorsam, uzaktan bütün Doğu uluslarının da uyanışlarını öyle görüyorum. Bağımsızlık ve öz­gürlüğüne kavuşacak olan çok kardeş ulus vardır. Onların yeniden doğuşu bütün güçlüklere ve bütün engellere karşı çıkacaklar ve kendilerini bekleyen geleceğe ulaşacaklardır.

Bizim bu dostumuzun idaresinde dili bir, inancı bir, özü bir kardeşlerimiz vardır. Onlara sahip çıkmaya hazır olmalıyız. Hazır olmak yalnız o günü susup beklemek değildir. Hazırlanmak lazımdır. Milletler buna nasıl hazırlanır? Manevi köprülerini sağlam tutarak. Dil bir köprüdür... İnanç bir köprüdür... Tarih bir köprüdür...

...Köklerimize inmeli ve olayların böldüğü tarihimizin içinde bütünleşmeliyiz. Onların (Dış Türklerin) bize yaklaşmasını beklememeliyiz. Bizim onlara yaklaşmamız gereklidir demiştir.

  • Atatürk bu duruma hazır olmamızı ve Türk kardeşlerimize sahip çıkmamız gerektiğini vurgulamıştır.

  • Atatürk’ün belirttiği gibi Sovyetler Birliği 1991 yılında dağılmış ve Azerbaycan, Kazakistan, Türkmenistan, Kırgızistan, Özbekistan bağımsızlıklarını kazanmışlardır.

  • Ülkemiz bu Türk Cumhuriyetleri ve diğer komşu ülkelerle ekonomik ve ticari ilişkiler içerisinde bulunmaktadır.

  • Ancak özellikle Türk Cumhuriyetleri ile olan ilişkilerine ayrı bir önem vermektedir. Bu amaçla ülkemizden çok sayıda iş adamı, bu ülkelerde yatırım yapmakta, ticaret ve işbirliği imkânları geliştirilmeye çalışılmaktadır. Ayrıca Türk Cumhuriyetleri ve komşu ülkeler arasında kültürel, sportif, çalışmalarla ilişkilerin güçlendirilmesi çalışılmaktadır.


TÜRKSOY (Uluslar Arası Türk Kültür Teşkilatı)

  • Türkiye, Azerbaycan, Kazakistan, Türkmenistan, Kırgızistan, Özbekistan arsında 1993 yılında kurulmuştur.

  • Resmi dil Türkçe ve merkezi Ankara’dır.

Türksoy’ un amaçları:

  • Türk dilini konuşan ülkeler ve topluluklar arasında kültürel ilişkilerin geliştirilmesi

  • Türk kültürünün araştırılması, geliştirilmesi, korunması ve uluslar arası alanda tanıtılması.

  • Tarihi, siyasi, coğrafi koşulların ve dış etkilerin neden olduğu farklılaşmaların ortadan kaldırılması.

  • Dünya uygarlığının oluşmasında önemli bir yer tutan Türk kültürünün gelecek kuşaklara aktarılması


TİKA (Türkiye İşbirliği Ve Kalkınma İdaresi Başkanlığı)

  • TİKA, 24 Ocak 1992 tarihinde Dışişleri Bakanlığına bağlı olarak kurulmuştur. 1999 yılından itibaren çalışmalarını Başbakanlığa bağlı olarak yürütmektedir.

  • Türkçe'nin yaygınlaştırılması amacıyla TİKA tarafından dünya çapında 21 üniversitede kurulan Türkoloji bölüm ve merkezleri, faaliyet gösterdiği ülkelerde ilgi odağı olmuştur.

TİKA’ nın amaçları şunlardır:

  • Türk dilinin konuşulduğu Orta Asya Türk Cumhuriyetleri, Türkiye’ye komşu olan ülkeler ve gelişmekte olan ülkelerin kalkınmalarına yardımcı olmak.

  • Bu ülkelerle ekonomik, ticari, teknik, sosyal, kültürel, eğitim, alanlarında iş birliği yapmak.

  • Yukarıdaki amaçlar doğrultusunda TİKA üç kıta ve 37 ülkede görev yapmaktadır.

TİKA’ nın başlıca görevleri:

  • Türk Cumhuriyetleri, Türkiye’ye komşu olan ülkeler ve gelişmekte olan ülkelerle ekonomik, ticari, sosyal, kültürel ve eğitim alanında

iş birliği yaparak projeler üretmek.

  • Eğitim ve kültür alanlarındaki iş birliği programlarının Türk Cumhuriyetlerindeki merkezleri aracılığıyla yürütülmesini sağlamak.

  • Görev alanındaki konularda bölgesel konferans, kongre, seminer, çalışma toplantıları düzenlemek.


KONU 4: YARDIMLAŞMA VE İŞBİRLİĞİ
KAVRAMLAR

Afet: Çeşitli doğa olaylarının sebep olduğu yıkım

Çevre: Hayatın gelişmesinde etkili olan doğal, toplumsal, kültürel dış faktörlerin bütünlüğü

Çevre kirliliği: Yaşadığımız ortamın çeşitli nedenlerle kirlenmesi olayı.

Dayanışma: Bir topluluğu oluşturanların duygu, düşünce ve ortak çıkarlarda birbirlerine karşılıklı bağlanması, tesanüt.

Küresel sorun: Bütün dünyayı ilgilendiren sorunların genel adı.


  • Yardımlaşma, kendi gücümüzü ve olanaklarımızı, başkalarının iyiliği için kullanmaktır.

  • Dayanışma, topluluğu oluşturan bireylerin bir konuda, duygu, düşünce ve karşılıklı çıkar birliği içinde olmalarıdır.

  • Her ülke doğal afetlerden ve çevre sorunlarından zarar görenlere yardım etmek amacıyla yardım kurumları kurmuşlardır.

  • Ülkeler tek başlarına çözemeyecekleri doğal afetler ve çevre sorunlarıyla karşılaştıkları zaman diğer ülkelerden yardım alırlar.

  • Doğal afetlerin ve çevre sorunlarının ortaya çıkması sonucu birçok ülke, uluslararası yardım kuruluşları ve sivil toplum örgütleri iş birliği yaparak insanlığa hizmet etmektedirler.

  • Hızlı teknolojik gelişmeler çevre sorunlarını da beraberinde getirmiştir. Bu sorun­larla başa çıkmak için ülkeler uluslar arası konferanslar düzenleyip uluslararası sözleşme­ler yapmaktadırlar. Örneğin Kyoto Anlaşması, gelişmiş ülkelerin sera etkisi yaratan gazların salınımını 2008-2012 yılları arasında %5,2 düşürmelerini öngörmektedir.

  • Yardımlaşma ve işbirliği ile ilgili bazı atasözleri:

***Komşu komşunun külüne muhtaçtır.

***Bir elin nesi var iki elin sesi var.



***Baş başa vermeyince taş yerinden kalkmaz.

Sorunlar karşısında hizmet veren çeşitli uluslar arası yardım kuruluşlarından bazıları şunlardır:

  • Kızılay

  • Kızılhaç

  • FAO (BM Gıda ve Tarım Örgütü)

  • WHO ( BM Dünya Sağlık Örgütü)

KONU 5: TOPLUMLAR ARASI ETKİLEŞİM
KAVRAMLAR

Barış: Uyum, karşılıklı anlayış ve hoşgörü ile oluşturulan ortam

Etkileşim: Birbirini karşılıklı olarak etkileme işi.


  • Ülkemizde ve dünyanın birçok ülkesinde uluslar arası kültür, spor, sanat ve fuar etkinlikleri yapılmaktadır. Bu etkinliklere kültür farkı gözetilmeksizin birçok insan katılmaktadır.

  • Bu tür etkinlikler sayesinde insanlar birbirlerinin kültürlerin tanımakta ve daha iyi anlaşmaktadırlar. Dostluk ve hoşgörü sayesinde dünya barışına önemli katkıları olmaktadır.

  • Uluslar arası organizasyonlar ülkelin tanıtımının yanı sıra ülke ekonomisine de katkı sağlamaktadır.








Yüklə 106,72 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin