Yapımına başlanıldığı yıl içinde bitirilmiş olan inşaatların maliyetinin hesaplanmasında o yıl için tespit edilen birim maliyet bedeli esas alınır.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca her yıl yayımlanan metrekare birim maliyetinin o yılın Mart-Nisan ayları içinde yayımlandığı dikkate alındığında, başladığı yıl içinde bitirilen özel nitelikteki inşaatlar için Kuruma müracaat edildiği tarihte henüz birim metrekare maliyet bedeli açıklanmamış olması halinde, işverenden daha sonra tahakkuk edecek borcun ödeneceğine ilişkin taahhütname alınmak koşuluyla, inşaatın yapı sınıf ve grubu dikkate alınarak bir önceki yılın birim metrekare maliyet bedeli üzerinden araştırma işleminin yapılarak, bu işlemin sonucunda borcun bulunmaması veya hesaplama sonucu ortaya çıkacak borcun ödenmesi ve söz konusu işyeri dosyasından Kuruma başkada borcu bulunmaması halinde işverene ilişiksizlik belgesi verilecektir.
Başladığı yıldan sonraki yılda (iki yıl içinde)bitirilen inşaatlar için birim maliyetinin belirlenmesi
Yapımına başlanıldığı yılı takip eden yıl içinde bitirilmiş olan inşaatların maliyetinin hesaplanmasında bitirildiği yıldan bir önceki yıl diğer bir anlatımla yapımına başlanıldığı yıl için tespit edilen birim maliyet bedeli esas alınır.
3917 sayılı Kanun gereğince, 1/1/1994 tarihinden önce başlanılmış bulunmakla birlikte, bu tarihten sonra biten işlerde; faaliyet süresine ilişkin Kuruma bildirilmiş olan prime esas kazanç toplamı, araştırma işlemi sonucunda hesaplanan asgari işçilik tutarından fazla ise ilişkisizlik belgesi verilecek, eksik olması halinde ise 1/1/1994 tarihinden sonraki faaliyet süresine ilişkin asgari işçilik tutarı hesaplanacak ve 1/1/1994 tarihinden sonra Kuruma bildirilen toplam prime esas kazanç tutarı ile karşılaştırılacaktır.
Bu işlemin sonucunda Kuruma bildirilen prime esas kazanç toplamı, hesaplanan asgari işçilik tutarından fazla ise ilişiksizlik belgesi düzenlenecek, eksik olması ve çıkacak fark tutarın ödenmemesi halinde bildirilmesi gereken asgari işçilik tutarının tespiti için durum denetime sevk edilecektir.
Bu sebeple; 1/1/1994 tarihinden önce başladığı halde 1/1/1994 tarihinden sonra bitirilen inşaatlarda 1/1/1994 tarihinden sonraki dönemler için kıyaslama yapılarak bu dönemlere tekabül eden süreler için (gün hesabı) asgari işçilik uygulaması yapılacaktır.
30/4/2004 (dahil) ve önceki tarihlerde bitirilmiş faaliyet süresi iki takvim yılından fazla olan özel nitelikteki inşaatların birim maliyeti, faaliyet süresine giren bitim yılı dışındaki her takvim yılına ilişkin birim maliyet bedelinin toplanarak yıl sayısına bölünmesi suretiyle bulunacaktır. Bu şekilde hesaplanan maliyet bedelinin bitiş yılından bir önceki yılda geçerli birim maliyet bedelinden az olması durumunda bu şekilde hesaplanan birim maliyetinin (aritmetik ortalamanın) yapı alanı ile çarpılarak yaklaşık maliyet bedelinin bulunması ve Ünitece yapılacak araştırmanın da bu maliyet bedeline göre yapılması gerekmektedir..
30/4/2004 (dahil) ve önceki tarihlerde bitirilmiş faaliyet süresi iki takvim yılından fazla olan özel nitelikteki inşaatların birim maliyeti, faaliyet süresine giren bitim yılı dışındaki her takvim yılına ilişkin birim maliyet bedelinin toplanarak yıl sayısına bölünmesi suretiyle bulunacaktır. Bu şekilde hesaplanan maliyet bedelinin bitiş yılından bir önceki yılda geçerli birim maliyet bedelinden az olması durumunda bu şekilde hesaplanan birim maliyetinin (aritmetik ortalamanın) yapı alanı ile çarpılarak yaklaşık maliyet bedelinin bulunması ve Ünitece yapılacak araştırmanın da bu maliyet bedeline göre yapılması gerekmektedir..
l/1/1994'ten sonra Kuruma bildirilen işçilik tutarının, hesaplanan asgari işçilik tutarının altında kalması durumunda aradaki fark tutara bu işe ilişkin sigorta primi oranı (% 35.5) uygulanarak bulunacak meblağın, ödeme tarihine kadar hesaplanacak gecikme zammı ile birlikte Kuruma ödenmesi koşuluyla, yine müfettiş incelemesine gidilmeksizin ilişiksizlik belgesi verilebilecektir.
- 1/1/1994 tarihinden sonra başlayıp 1/5/2004 tarihinden önce biten inşaatlarda
Faaliyet süresi iki takvim yılından fazla olan özel bina inşaatlarında, faaliyet süresine giren bitim yılı dışındaki her takvim yılına ilişkin birim maliyet bedelinin toplanarak yıl sayısına bölünmesiyle aritmetik ortalaması bulunacaktır.
Bu şekilde hesaplanan maliyet bedelinin bitiş yılından bir önceki yılda geçerli birim maliyet bedelinden az olması durumunda bu şekilde hesaplanan birim maliyetinin (aritmetik ortalamanın) yapı alanı ile çarpılarak yaklaşık maliyet bedelinin bulunması ve araştırmanın da bu maliyet bedeline göre yapılması gerekmektedir.
1/5/2004 tarihinde yürürlüğe giren mülga SSİY’ nin 38 inci maddesinin (b) fıkrasında başladığı yıldan sonraki yıllarda bitirilmiş inşaatın maliyetinin hesabında bitirildiği yıldan önceki yıla ait birim maliyet bedelinin esas alınacağı belirtildiğinden, inşaatın faaliyet süresinin ortalama maliyetin uygulandığı dönem ve bitirildiği yıldan önceki yılın maliyetinin uygulanmasına ilişkin değişikliğin yürürlüğe girdiği tarihten sonraki dönemi kapsaması nedeniyle yapımına 1/1/1994 tarihinden sonra başlanılan ve 31/5/2004 tarihinden sonra bitirilen özel nitelikteki inşaatlarının maliyeti;