6-ma’ruza. Oksidlanish-qaytarilish reaksiyalari

• Ма’ruza mavzusi:
• Oksidlanish-qaytarilish reaksiyalari jarayonlari

• Urganch – 201_

1. Oksidlanish va qaytarilish jarayonlarining mazmuni va xillari.

• 1. Oksidlanish va qaytarilish jarayonlarining mazmuni va xillari.
• 2. Oksidlovchilar va qaytaruvchilar.
• 3. Oksidlanish va qaytarilish reaksiya tyrlari.
• 4.Oksidlanish va qaytarilish reaksiyalarini tenglashtirish
• 5. Oksidlanish-qaytarilish reaksiyalari potensiallari
• 6. Oksidlanish-qaytarilish reaksiyalarining ahamiyati

• Ma’ruza rejasi:

Oksidlanish-qaytarilish reaksiyalari

• 1. Agar atom-molekula yoki ion o’zidan elektron bersa bunday reksiyalar oksidl. reaksiyalari deyiladi. Oksidlanish reaksiyalarida ayni elementning oksidlanish darajasi ortadi. Shu zarrachalarning o’zi qaytaruvchilar deyiladi.

2. Agar atom, molekula, yoki ion o’ziga elektron qabul qilsa bunday jarayon qaytarilish deyiladi. Bunda ayni zarrachaning oksidlanish darajasi kamayadi. Shu atom, molekula yoki ion oksidlovchi deyiladi.

• 2. Agar atom, molekula, yoki ion o’ziga elektron qabul qilsa bunday jarayon qaytarilish deyiladi. Bunda ayni zarrachaning oksidlanish darajasi kamayadi. Shu atom, molekula yoki ion oksidlovchi deyiladi.

3. Oksidlanish-qaytarilish reaksiyalari bir paytni o’zida sodir bo’ladi.

• 3. Oksidlanish-qaytarilish reaksiyalari bir paytni o’zida sodir bo’ladi.
• Oksidlanish-qaytarilish reaksiyalarini tenglashtirish ikki xil usuli bor:
• elektron balans usuli;
• yarim reaksiyalar usuli.

• 0 +5 +2 +2
• 3 Cu+ 8HNO3 = 3 Cu(NO3)2 + 2 NO + 4 H2O

• +7 +1 -1 +2 0 -1
• 2 KMnO4 ++16 HCl = 2MnCl2 + 5Cl2 + 2 KCl+ 8 H2O

• 4NH3+5O2= 4NO+ 6H2O

Oksidlanish-qaytarilish reaksiyalari

• Oksidlanish-qaytarilish reaksiyalari
• 4 ga bo’linadi:
• 1) molekulararo ;
• 2) ichki molekulayr;
• 3) disproporsiyalanish reaksiyasi.;
• 4) murakkab oksidlanish-qaytarilish reaksiyasi