8. ÜNİTE: hepiMİZİn dünyasi öĞrenme alani: KÜresel bağlantilar konu 1: DÜnya çocuklari



Yüklə 127,34 Kb.
tarix18.01.2018
ölçüsü127,34 Kb.
#38811




8. ÜNİTE: HEPİMİZİN DÜNYASI

ÖĞRENME ALANI: KÜRESEL BAĞLANTILAR
KONU 1: DÜNYA ÇOCUKLARI
KAVRAMLAR

Benzerlik: Birbirinden ayrı olan şeylerin birçok belirtilerde uyuşması durumu

Farklılık:  Farklı olma durumu, ayrımlılık, başkalık

Kıta: Yeryüzündeki altı büyük kara parçasından her biri, ana kara
Çocuklar toplumun geleceği ve yeryüzünün neşe kaynağıdır. Yeryüzünde yedi kıta üzerinde milyarlarca çocuk yaşar.

Dünya Çocukları Arasındaki Farklılıklar Neler Olabilir?

  • Dil

  • Din

  • ırk

  • Beslenme alışkanlığı

  • Kıyafetler

  • Oyun tarzı

Dünyanın farklı yerlerinde yaşasalar da, değişik kültürlere sahip olsalar da bütün çocukların bazı ortak özellikleri vardır. Çocuk olmaktan dolayı ama en önemlisi insan olduğumuz için pek çok ortak özelliğimiz vardır:

  • Bütün çocuklar oyundan ve oyuncaklardan hoşlanır.

  • Erkek çocukların çoğu futbol, basketbol gibi hareketli sporlardan hoşlanır.

  • Kızlar ise ip atlamaktan, bebekleriyle oynamaktan hoşlanır.

  • Dünyanı tüm ülkelerinde çocuklar tanımayı, arkadaşlarıyla gezi etkinliklerine katılmayı severler.

  • Bir parka gidip salıncaklara binmekten, kaydırakta kaymaktan bütün çocuklar zevk alır.

  • Çocukların sevdikleri yiyecekler de birbirine çok benzer. Şekere, çikolataya, dondurmaya bütün çocuklar bayılır.

  • Kız olsun, erkek olsun bütün çocuklar çizgi film izlemeyi, bilgisayar oyunları oynamayı severler.

  • Bütün çocuklar resimli kitapları, çizgi romanları severek okurlar.

  • Çocukların ortak özellikleri olduğu gibi ilgi alanlarında da benzerlik görülebilir. Örneğin, bilime ilgi duymak, araştırma, koleksiyon yapmayı sevmek, dans etmek, bir çalgı aleti çalmak gibi.

  • Dünya'nın neresinde olursa olsun, tüm çocuklar;

** Sevmeyi ve sevilmeyi,

** Korunmayı,

** Sağlıklı bir şekilde bakılıp büyütülmeyi, hak eder ve ister.


  • Tüm çocukların en büyük ortak özelliği ise sevgiye, ilgiye, bakıma, korunmaya, paylaşma ve sosyalleşmeye olan ihtiyaçlarıdır.


Çocuklar Geleceğimizdir

**Çocukların iyi yetiştirilmesi bütün ülkelerin ortak sorunudur. Bu ortak sorun icin ilk çalışmalar 1923 yılında başladı.

**İsviçre’nin Cenevre kentinde toplanan kırk ülkenin delegeleri Uluslararası Çocukları Koruma Birliğini kurdular.

**Bu kuruluş, 1948'de Birleşmiş Milletler Örgütü’nün kurulması ile UNlCEF'e dönüştü.

(UNlCEF’’ Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu’’nun ‘’ kısaltılmış adıdır.)

**Birlesmis Milletler Orgutu 1954 yılında oy birliği ile ekim ayının ilk pazartesi gununu Dunya Cocuk Gunu olarak kabul etti.

**İnsanlığın mutluluğu, dunyamızın guzellesmesi, cocukların korunmasına ve iyi yetismesine bağlıdır. Barısicinde yasamak, guzellikleri paylasmak, eğitimle olur.

**Dunya Cocuk Gunu cocuklar arasında ortak

duygular olusmasını, ulusların barıs icinde yasama ozlemlerinin pekismesini amaclar. Bu amacın gerceklesmesi icin Birlesmis Milletler Genel Kurulu, 1959 yılında daha iyi bir yasam, mutlu bir cocukluk

donemi icin "Cocuk Hakları Bildirisi'ni" kabul edip yayınlamıstır.

**Cocuklara sağlık hizmeti goturmek amacıyla cocuk hastaneleri acılmıstır.

**Cocuk yasta suc isleyenlerin iyiye yoneltilmesi icin "Cocuk Islahevleri" kurulmustur.

**Buyuk yerlesim merkezlerinde cocuk bahceleri vardır. Kimsesiz, ve bakıma muhtac cocukların korunması, eğitilmesi ve barındırılması icin "Cocuk Esirgeme Kurumu" ile "Yetistirme Yurtları" acılmıstır.

**Ulkemizde bazı sivil toplum kurulusları da cocuk haklarını korumaya yonelik calısmalar yapmaktadır.



Sokak Cocuklarını Koruma Vakfı, Cocukları Koruma Derneği bunlardan bazılarıdır.

KONU 2: ÜLKELER ARASI ALIŞVERİŞ
KAVRAMLAR

Ekonomi: Toplumların üretim, değişim, bölüşüm, tüketim yapısını ve işleyişini inceleyen bilim dalı.

İhracat: Bir ülkenin ürettiği malları başka bir ülkeye veya ülkelere satması, dış satım:

İthalat:  Başka bir ülkeden mal getirme veya satın alma, dış alım

Ticaret: Mal ve hizmet alım – satımıdır.
Mal hizmetlerin alınıp satılması alışveriş olarak adlandırabiliriz. Alışverişler de ekonomik faaliyetlerdir. Yani insanların ihtiyaçlarını karşılamak için yaptığı her türlü alım – satım işidir.

Ekonomik faaliyetler kişiler arasında yapılabildiği gibi ülkeler arasında da yapılabilir.

Ülkeler, ihtiyaçlarını karşılamak için üretim yaparlar. Bazı ürünlerin üretimi yetersiz kaldığında bu ihtiyaçlarını diğer ülkelerden karşılarlar. Böylece ülkeler arasında ekonomik alışveriş oluşur.

Satın aldığımız bazı ürünlerin etiketlerinde "Made in Taivvan", "Made in Japon" gibi ifadeler görürüz. Bunlar, o malın nerede üretildiğini belirten ifadelerdir.




Ticaret: Bir ürün ya da hizmetin alınması ya da satılması yoluyla ekonomik etkinliklere ticaret denir.

Ülkeler arası yapılan ticarete dış ticaret denir. Devletlerarasında olabileceği gibi bireyler bazında da olabilir.

Ülke içerisinde yapılan ekonomik faaliyetlere ise, iç ticaret denilmektedir.
İHRACAT:

Bir ülke ürettiği ürünlerin fazlasını başka ülkelere satar. Buna ihracat denir.

Dünya ihracat listelerinde Türkiye 33. en büyük ihracatçı konumunda yer alıyor. Bu listede Almanya başı çekerken onu Çin, ABD ve Japonya takip etmektedir.
Başlıca İhraç Ettiklerimiz:

Tarım Ürünlerimiz:


  • Pamuk,

  • fındık,

  • kuru incir,

  • çekirdeksiz kuru üzüm,

  • turunçgiller,

  • tütün,

  • antepfıstığı,

  • çay,

  • zeytin ve zeytinyağı,

  • kuru kayısı.

Hayvansal Ürünlerimiz:

  • Yün,

  • deri,

  • yumurta,

  • canlı hayvan.

Madenlerimiz:

  • Krom,

  • bakır,

  • demir,

  • tuz,

  • çinko,

  • bor minerali,

  • manganez,

  • cıva,

  • mermer

Dokuma ve Tekstil:

  • Pamuk ipliği,

  • kumaş,

  • hazır giyim,

  • deri eşya,

  • halı

Sanayi Ürünleri:

  • Demir-çelik,

  • otomobil,

  • beyaz eşya,

  • televizyon,

  • mobilya,

  • kimyasal ürünler,

  • gübre,

  • cam,

  • seramik,

  • çimento

**Toplam ihracatımızın yaklaşık %40'ını oluşturan ilk 7 ülke şunlardır:

**Almanya, İngiltere, İtalya, Fransa, Rusya, İspanya, ABD


Komşu Ülkelerin İhracatımızdaki Yeri:

Yunanistan, Bulgaristan, İran, Azerbaycan, Suriye, Gürcistan şeklinde sıralanmaktadır.

Ülkemizin komşu ülkelerle olan ihracatında ana ürün sanayi ürünleridir. Bu durum ülkemizin komşu ülkelere göre saniyede geliştiğinin göstergesidir.
İTHALAT:


  • Bir ürünü, ham maddeyi veya hizmeti başka bir ülkeden satın alma işine "ithalat" denir.

Ülkeler şu nedenlerden dolayı ithalat yaparlar:

  • Satın alınan ürün ya da ham madde o ülkede hiç üretilmiyor ya da bulunmuyor olabilir.

  • Var olan kaynaklar, ihtiyacı karşılayacak düzeyde olmayabilir.

  • Dışarıdan alındığında daha ucuza mal olabilir ya da daha kârlı olabilir.


Başlıca İthal Ettiklerimiz:

  • Petrol ve petrol ürünleri (ilk sırada yer alır).

  • Makine ve ulaştırma araçları.

  • Elektronik cihazlar(cep telefonu, bilgisayar ve bilgisayar parçaları, fotokopi makinesi, faks, televizyon, müzik sistemleri, elektronik oyuncaklar gibi)

  • Demir - çelik ürünleri

  • Taşkömürü, alüminyum, fosfat

  • Kimyasal maddeler

  • İlaç

  • Optik aletler

  • Lüks tüketim maddeleri (otomobil, giysi süs eşyaları, mobilya, dekorasyon malzemeleri gibi)

  • Kahve, muz, kakao, pirinç gibi tarım ürünleri


İthalatımızda İlk Ona Giren Ülkeler:

Rusya Almanya, İtalya, , Fransa, İngiltere, ABD, İsviçre, Çin, İspanya, İsrail'dir

Türkiye'nin dış ticaretinde ithalat daha fazla yapılmaktadır. İthalatta en çok sanayi ürünleri satın alır. Ülkemiz bir tarım ülkesi olduğundan en az tarım ürünü ithal edilir. Türkiye'nin en fazla ithalat ve ihracat yaptığı ülkelerin başında Almanya ve Rusya gelir.


KONU 3: TEKNOLIJİ VE TİCARET
KAVRAMLAR

İletişim: Telefon, telgraf, televizyon, radyo vb. araçlardan yararlanarak yürütülen bilgi alışverişi, bildirişim, haberleşme, muhabere, 

Teknoloji: Bir sanayi dalı ile ilgili yapım yöntemlerini, kullanılan araç, gereç ve aletleri, bunların kullanım biçimlerini kapsayan uygulama bilgisi, uygulayım bilimi

Turizm: Dinlenme, eğlenme, görme, tanıma vb. amaçlarla yapılan gezi.


ULUSLARARASI İLİŞKİLERDE ULAŞIM

Ulkeler arasındaki ekonomik iliskiler cok eski zamanlara dayanır. İlk zamanlarda takas (mal değisimi) usulu ile ticaret yapılıyordu.

Paranın bulunması ile birlikte ticarette para kullanılmaya baslandı.

Eski dönemlerde ülkelerarası ticaret genellikle hayvan­larla ve küçük gemilerle yapılı­yordu. Hayvanlara ve gemilere yüklenen mallar, haftalarca süren yolculuktan sonra satıla­cağı ülkeye ulaştırılıyordu. Ayrıca haberleşme(iletişim) araçları da henüz gelişmediği için yolculardan uzun bir süre haber alınamıyordu.

Zamanla gemiler büyüdü, hızlandı, okyanuslara ve büyük dalgalara dayanıklı hale geldi.

Demir yolu ulaşımının başlaması ve gelişmesi ile ülkelerarası ticari taşımacılığında büyük kolaylıklar sağlandı.

Böylece ülkelerarası ticaret daha kolay, daha hızlı, daha az tehlikeli hatta daha kazançlı hale geldi.

Günümüzde iletişim ve ulaşım teknolojisinin hızla gelişmesi ülkeler arası ekonomik ilişkileri olumlu yönde etkilemiştir. Uçak, tren, gemilerle taşımacılık ve ulaşım alanlarında ortaya çıkan sorunlar en aza indirilmiştir. Zamandan tasarruf edilerek daha fazla miktarda ürün taşınmaktadır.

Bir yerden bir yere ticari mal taşımak için en çok uçak, gemi, tren, tır ve kamyon kullanılır. Zamanla bu ulaşım araçları gelişerek daha hızlı ve daha çok yük taşıyabilir hâle gelmişlerdir. Eskiden onlarca at arabasının taşıyabildiği yükü, bugün bir tır tek başına taşıyabilmektedir.

Ulaşım araçlarından bir defada en çok yük taşıyabileni gemilerdir. Gemilere yüklenen "konteynır'lar gemiden indirilip tırlara yüklendikten sonra gideceği yere karayoluyla ulaştırılmaktadır.

İnsanlar birbirleriyle iletişime geçmeden ticaret de yapamazlar. Yurtdışından mal almak veya yurtdışına mal satmak isteyen bir kimse öncelikle karşısındaki kişiyle iletişime geçmelidir.

Haberleşme teknolojisinin gelişmesiyle ülkeler arası uzaklığın önemi azalmış, iletişim kolaylaşmıştır.

Televizyon ve internette yayınlanan reklâmlar sayesinde üretilen ürünler tüm dünyada daha kolay tanıtılmaktadır.

Ülkeler ürünlerini internet siteleri üzerinden satabilmek­tedirler. İnternet, uydu sistemleri, faks, radyo televizyon, telefon vb, iletişim araçları ticaretin artmasını, hızlanmasını sağlamıştır


ORTAK MİRAS ÖĞELERİ

Miras, bir neslin kendisinden sonra gelecek kuşaklar bıraktığı her şeydir. Ortak Miras: İnsanlığın kuşaktan kuşağa bıraktığı maddi ve manevi değerlerin tümündür.

Düşünce, edebiyat, sanat, bilim, teknoloji, mimari gibi maddi ve manevi değerler bütünüdür. Bu ürünler bütün insanlar için anlamlıdır ve bu nedenle de insanlığın ortak mirası olarak kabul Edilirler.

Bu bırakılan öğelerin bir kısmı insan emeğiyle yapılmış eserler, bazıları ise doğal olarak oluşan eserlerdir.

Ortak Mirasın Özellikleri:


  • Ortak miras, tüm insanların binlerce yıl süresince oluşturduğu birikimlerdir.

  • Ortak miras, tek bir ulusa ait değildir, tüm insanlığın malıdır.

  • Ortak mirasa katkıda bulunmak, tüm insanlığın yararınadır.

  • Her insan ve millet ortak mirasın ürünlerinden yararlanma hakkına sahiptir.

  • Ortak mirası korumak ve yeni katkılar sağlamak tüm insanlığın görevidir.

Ortak Mirasın Önemi

  • Ortak miras, günümüz insanının çevre şartlarına egemen olmasını sağlamıştır.

  • Ortak miras ürünleri, insan yasamını kolaylastırır.

  • İnsanlar, ortak miras olarak kabul edilen doğal güzellikleri gezerek, görme, dinlenme, zevk alma ve güzel bir ortamda bulunma ihtiyaçlarını gidermis olurlar.


Ortak Mirasın Korunması:

Bilim, edebiyat ve düşünce ürünleri kütüphanelerde, sanat ürünleri ise müzelerde

korunmaktadır. Ayrıca kütüphane ve müzelerde korunamayacak özelliğe sahip olan tarihi ve doğal zenginlikler de uluslar arası örgütler ve hükümetler tarafından "sit alanı" ilan edilerek koruma altına alınmıştır.

Sit Alan: Tarih öncesinden günümüze kadar gelen çeşitli medeniyetlerin ürünü olup, yaşadıkları devirlerin sosyal, ekonomik, mimari ve benzeri özelliklerini yansıtan kent ve kent kalıntıları ile önemli tarihi olayların yaşandıkları yerler ve tespiti yapılmış doğal güzellikleri ile korunması gerekli alanlardır.

Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO)

1972'de kabul edilen bir anlaşmayla dünyanın korunması gereken kültürel ve doğal varlıkları için bir "Dünya Mirası Listesi" oluşturdu. Anlaşma, bu listeye alınan kültür hazineleri veya doğal alanların uluslar arası işbirliği yoluyla, sıkı kurallar altında, bulunduğu ülke hükümeti tarafından korunmasını öngörüyor. Türkiye bu anlaşmayı 1982 yılında imzalamıştır.



Kültürel Miras Alanları:

Tarihi binalar, arkeolojik alanlar, anıtsal heykeller veya tablolar olabileceği gibi bütünüyle bir kent veya kentin belirli bir alanı da olabilir.



Doğal Miras Alanları:

Benzersiz güzellikleri olan bölgeler, dünyada türleri tehlike altında bulunan bitki ve hayvan varlıklarının yaşadıkları yerlerdir. Hem doğal hem kültürel yerler yan yana olduğu bölgeler de karma miras alanlarıdır.

Düzenli olarak yenilenen listede 2007 yılı itibariyle 138 ülkeye ait 830 varlık bulunmaktadır. Bunların 644'ü kültürel, 162'si doğal, 24'ü ise kültürel ve doğal varlıktır.

Türkiye'de bulunan tarihi eserlerin 9 tanesinin Dünya Miras Listesine alınmıştır.


ÜLKEMİZDEKİ ORTAK MİRAS ÖĞELERİ

Pamukkale

Denizli

İstanbul Tarihi yarımada

İstanbul

Boğazköy(Hattuşaş)

Çorum

Zanthos-Letoon

Muğla-Antalya

Divriği Ulu Camii

Sivas

Göreme milli parkı ve Kapadokya

Nevşehir

Safranbolu

Karabük

Nemrut Dağı

Adıyaman

Truva

Çanakkale

Ortak miras öğelerinden bazıları tüm ülkeler tarafından "Dünyanın Yedi Harikası" olarak kabul edilmiştir.


Dünyadaki Ortak Miras Öğelerinden Bazıları:
Pamukkale – Denizli

Pamukkale, güneybatı Türkiye'deki Denizli ilinde doğal bir mevkidir. Kent kaplıcaları ve akan sulardan kalan karbonat mineralleri teraslarını, travertenleri kapsamaktadır. Türkiye'nin Ege bölgesinde, ılıman bir iklimi olan Menderes Nehri vadisinde bulunur.

Eski Hierapolis kenti, toplam 2700 metre uzunluğunda, 600 metre genişliğinde ve 160 metre yüksekliğindeki beyaz "kalenin" üzerine inşa edilmişti. Pamukkale, Denizli'nin 20 km uzaktaki merkezindeki vadinin karşı tarafındaki tepelerden görülebilir. 5-10 km yakınında Laodikya antik kenti bulunur. 5 km ilerisinde ise uluslararası bir termal merkez olan Karahayıt köyü vardır. Pamukkale UNESCO tarafından belirlenen Dünya Miras Listesi`nde yer almaktadır.
Safranbolu – Karabük

Safranbolu, Karabük ilinin en büyük ve gelişmiş ilçesidir. Konumu Ankara'nın 220 km kuzeyinde ve Karadeniz'in 90 km güneyindedir. Karabük ilçe merkezinin de 8 km kuzeyinde bulunmaktadır. Safranbolu şehir merkezi ile Karabük il merkezi bitişiktir.

Ev örneklerine, Beypazarı, Göynük, Taraklı, Odunpazarı gibi Türkiye'nin birçok yerinde rastlanan Klasik Osmanlı kent mimarisini yansıtan tarihî Safranbolu evleri ile ünlü olan şehir, bu özelliği sayesinde 17 Aralık 1994 tarihinden beri Türkiye'de Dünya Miras Listesi'nde yer alan 9 kültürel varlıktan biridir ve turistik ilgi çekmektedir.

Safranbolu ismini, bölgede yetişen ve nadir bir bitki olan safrandan alır.

Safranbolu coğrafi konumu nedeniyle tarih boyunca idari ve ticari bir merkez olmuştur. 2010 adrese dayalı nüfus sayımına göre nüfusu 49.014'dir.

Tarihte Paflagonya olarak adlandırılan bölgede bulunur ve birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Türkler tarafından kesin olarak alınışı 1196 yılındadır. Osmanlı zamanında 17. yüzyılda İstanbul-Sinop yolu üzerinde olması nedeniyle tarihteki en önemli dönemini yaşamıştır.
Orhun Yazıtları

Orhun Yazıtları, Göktürk Yazıtları ya da Köktürk Yazıtları, Türklerin bilinen ilk alfabesi olan Orhun alfabesi ile Göktürkler tarafından yazılmış yapıtlardır. Bilge Kağan ve Kül Tigin yazıtlarını Yolluğ Tigin yazmıştır. Yolluğ Tigin aynı zamanda Bilge Kağan'ın yeğenidir. Yazıtlarda bu abidelerin sonsuzluğa kadar kalması temennisi ile "Bengü Taşlar" denmiştir.

Yazıtlar, 1889 yılında Moğolistan’da Orhun Vadisi'nde bulunmuşlardır.[1] Bu yazıtlar II. Göktürk Kağanlığı'na aittir. Yazılış tarihleri MS. 8. yüzyılın başlarına dayanmaktadır. Yazıtlardan Kül Tigin Yazıtı 732 yılında, Bilge Kağan Yazıtı 735 yılında yazılmışlardır

1893 yılında Danimarkalı dilbilimci Vilhelm Thomsen tarafından, Rus Türkolog Vasili Radlof’un da yardımıyla çözülmüş ve aynı yılın 15 Aralık günü Danimarka Kraliyet Bilimler Akademisi'nde bilim dünyasına açıklanmıştır.


Pisa Kulesi

Pisa Kulesi, İtalya'nın kuzeyindeki Pisa şehrinde Piazza dei Miracolide (İtalyanca Mucizeler Meydanı) yer alan ve 1063-1090 yıllarında yapılan şehir katedralinin çan kulesi, ana yapıdan ayrı olarak 1173'te yapılmıştır.

Ünlü Pisa Kulesi, bir çan kulesidir.

Kule üst üste bindirilmiş yuvarlak 6 sütun dizisinden meydana gelmiştir. 56 metre yüksekliktedir. Üzerine 294 basamaklı bir merdivenle çıkılır. En üstteki çanların bulunduğu 8. kat silindir biçimindedir.

Pisa Kulesi bitirildiği tarihten itibaren güneye doğru eğilmeye başlamıştır. Bunun sebebi temeldeki yumuşak zemindeki bir çökmedir. Günümüzde, kulenin tepesinden güney yönünde aşağı sarkıtılan bir çekül 4,3 metre açığa inmektedir. Ancak yapının ağırlık merkezinin izdüşümü kendi temel dairesinin içinde kaldığı için kule devrilmemektedir. Kule her yıl milimetrenin onda yedisi kadar (100 yılda 7 cm) eğilmektedir. Kulenin şu andaki eğimi 5,5° kadardır.

Kule, Pisa'nın gücünün ve zenginliğinin bir sembolü olarak Cenova ve Venedik'e rakip olarak yapılmıştır.

Galileo'nun, bütün cisimlerin aynı hızla ve aynı fizik kanununa uyarak düştüklerini farklı ağırlıklardaki iki top güllesini bu kuleden aşağı bırakarak gözlemlediği iddia edilmiştir. Bilginin kaynağı Galileo'nun bir öğrencisi olmasına rağmen bu iddia geniş çevrelerce bir efsane olarak kabul edilir.

Kule 1990-2001 yılları arasında onarım için kapalı tutulmuştur.

Bulunduğu zemindeki çökme nedeniyle yıkılma aşamasına gelen İtalya’nın ünlü Pisa Kulesi, 20 milyon sterlinlik projeyle kurtarıldı. Birkaç yıl içinde yıkılacağı uyarısında bulunulan kule, proje kapsamında yapılan 45 cm’lik bir düzleştirme çalışmasıyla eski haline getirildi.
Victoria Şelaleleri

Victoria Şelaleleri veya Mosi-oa-Tunya dünyanın en görkemli şelalelerindendir. Zambezi Nehrinin üzerinde, Zambiya ve Zimbabve sınırları arasında, bulunur. Şelaleler yaklaşık olarak 1,7 km genişliğinde ve 128 m yüksekliğindedirler.

İskoç kâşif David Livingstone şelaleleri 1855'te ziyaret etmiş ve Kraliçe Victoria'nın anısına Victoria Şelaleleri ismini vermiştir. Bununla birlikte şelale zaten yöresel olarak Mosi-oa-Tunya yani "gürleyen duman" diye anılmaktaydı.

Şelaleler iki milli parkın parçasıdırlar, Zambiya'daki Mosi-oa-Tunya Milli Parkı ve Zimbabve'deki Victoria Şelaleleri Milli Parkı.

Şelaleler Güney Afrika'nın en önemli turist çeken noktalarından biridir. Aynı zamanda UNESCO Dünya Mirası Alanıdır.Dünyanın yedi harikasından biridir.

Kuzey Amerika'daki Niagara Şelaleleri'nden daha geniş olan Victoria Şelaleleri sadece Güney Amerika'nın Iguaçu Şelaleleri ile karşılaştırılabilir. Iguaçu 270'den fazla (görece) 'küçük' şelaleye bölünmüşken Victoria dünyadaki en büyük, 100 metreden yüksek ve 1,5 km'den geniş, tek su yatağından, dökülmektedir.

Victoria Şelalesi'nin üzerinde ise hiç kaybolmayan 1 gökkuşağı vardır.



Sekoya ağacı

"Sahil Sekoyası" 120 m boy, 7 m çap yapabilen anavatanı Kuzey Amerika olan büyük bir ağaç türü.

Herdem yeşil ve dev yapılı ağaçlardır. Oldukça kalın kabukları vardır. Genç sürgünleri önce, sonra kırmızı kahverengidir.
Kukul kan piramidi

Chichen Itza (ya da okunuşuyla Çiçen İtza), Meksika'nın Yucatán Yarımadası'nda, Valladolid ve Mérida arasında yer alan, Kristof Kolomb öncesi dönemde kurulmuş bir İtza Maya kentidir.

Muhtemelen bir dönem Yucatan’ın dini merkezi olmuştur. Günümüzde Meksika’nın en çok ziyaret edilen ikinci arkeolojik sit alanıdır. Chichen-Itza’daki El Castillo (kale) adıyla tanınan Kukulkan (Kukuul Kaan) piramidinin yüksekliği üst platforma nazaran 24 m'dir. (10. yüzyıl sonunda yüksekliği 40 m olan Uxmal'daki piramitten daha alçaktır.) 7 Temmuz 2007'de seçilen dünyanın yeni yedi harikasından biridir. Efsaneye göre kent 10. yüzyılda Quetzalcoatl önderliğindeki Toltekler'ce alınmıştır.



Sydney opera evi

Sidney'in sembolü ve 20. yüzyılın en ünlü yapılarından biri. Danimarkalı ünlü mimar Jørn Utzon bu eseriyle 2003 Pritzker Mimarlık Ödülünü kazanmıştır. UNESCO Dünya kültür mirasına eklenmiştir.

Bina 183 m uzunlukta ve 118 m genişlikte olup 1,8 hektarlık bir alanı kaplar. Benzersiz çatısı 67 m ye kadar yükselir ve İsveç'ten getirilmiş 1.056.000 adet beyaz seramik fayansla bezenmiştir. 580 m adet beton ayak, yerin 2222 m kadar derinine inerek yaklaşık 160.000 ton ağırlığındaki yapıyı taşırlar.


Dünyanın yedi harikasını inceleyelim:

Babil'in Asma Bahçeleri

Dünya'nın yedi harikasından biridir. Bugünkü Irak'ın güneyinde bulunan ve döneminde Babil uygarlığının başkenti olan Babil kentindeki kraliyet sarayındaki bahçelerden oluşur. Babil'in Asma Bahçeleri, bir dizi tapınağın teraslarında kurulmuş olan çatı bahçeleriydi. Bu bahçeler, kurulan bir sistemle, Fırat Nehrinin suyu bu bahçelere pompalanarak yapılıyordu.

Bahçeler, Kral II. Nabukadnezar tarafından yaptırıldı. Efsaneye göre, II. Nabukadnezarbu bahçeleri, Asur Kralı III. Adadnirari'nin annesi olan Kraliçe Sammu-Ramat'ı veya anavatanını ve yeşilliği özleyen Medialı karısı Amystis'i avutmak için yapmıştı. Babil'in Asma bahçelerinin günümüze gelen kesin izleri yoktur. Fakat, bölgede araştırma yapan arkeologlar, Babil'deki sarayın kuzeydoğusunda görünüşü garip olan temel ve tonozlar buldular. Bunların Babil'in Asma Bahçelerine ait olduğu düşünülmektedir. Babil'in Asma Bahçeleri, klasik yazarlar tarafından ayrıntılı bir şekilde tanımlanmıştır. Günümüzde bu tanımlara göre çizilen resimler bulunmaktadır.

İskenderiye Feneri;

Dünyanın yedi harikasından biri olan bir örnek teşkil etmiştir. MÖ 280 yıllarında İskenderiye Limanı'ndaki Pharos Adası'nda Knidoslu Sostratros tarafından yaptırılmıştır.

Fener üç katlı idi. Fenerin alt katının kare, orta katının sekizgen ve üst katının silindir şeklinde olduğu söylenir. Yüksekliği konusunda anlatılanlar değişiktir; bazılarının söylediklerine bakılırsa 180 metreydi. Tepesinde, İskenderiye Limanı'na giren gemilere yol gösteren bir ışıkyanardı.Fener, 1375'te olan bir deprem sonucu yıkıldı.
Mısır Piramitleri

Mısır'da El - Gize yakınlarında bulunan piramit şeklindeki firavun mezarlarıdır. MÖ 2613 -2494 yılları arasında Mısır'da hüküm süren 4. sülale döneminde yaptırılmıştır. Toplam üç tane olan piramitler, dünyanın yedi harikasından biri kabul edilir. Bu piramitlerin adları Keops Kefen ve Mikerinos'tur. Keops Piramidini, 4. sülalenin ikinci firavunu olan Keops yaptırmıştır. Keops Piramidi, üç piramidin en büyüğü olduğundan Büyük Piramit adıyla da anılır. Kefen piramidini ise, 4. sülalenin dördüncü firavunu olan Kefen tarafından yaptırılmıştır. En son inşa edilmiş olan Mikerinos Piramidini de, 4. sülalenin altıncı fravunu Mikerinos yaptırmıştır. Bu üç firavununun mezarları kendi yaptırdıkları piramitlerin içindedir. Firavunlar, öldükten sonra bir çok değerli eşyası ile birlikte gömüldüler. Fakat her üç mezarda zaman içinde sürekli yağmalandıklarından, bugün bu eşyaların çoğu bulunamamaktadır.

Eski Yunan tarihçisi Heredots, tam anlamıyla bir teknik ustalık ve mühendislik harikası olan bu piramiterin yapımının20 yıl sürdüğünü ve yapımında yaklaşık 100 bin kişinin çalıştığını ileri sürmüştür. Tahminlere göre, Keops piramidi insan elinden çıkan yapıtların en büyüğüdür. Bu görkemli yapı için her biri ortalama 2,5 ton ağırlığında yaklaşık 2,3 milyon blok taş kullanılmıştır.

Bu üç piramidin araziye yerleştirilmelerinde kullanılan geometri bilgisi, taşların kesimindeki titizlik, yapının dev boyutu, kullanılan taşların ağırlığı ve piramitlerin yapıldığı dönemdeki koşullar düşünüldüğünde ortaya çıkan birçok soru bugün hâlâ çözülememiştir. Ağır yükleri kaldırmak için kullanılan makaralı halat sistemini bilmeyen Eski Mısırlıların, piramitleri nasıl inşa ettiklerine dair ortaya atılan düşüncelerden en inandırıcı olanı, piramitle birlikte yükselen, tuğla, toprak ve kumdan yapılmış rampalar yaparak taş blokları bunların üstünde kızaklar, silindirik takozlar ve manivelalar aracılığı ile çektikleridir.

Mısır Piramitleri, henüz sırları çözülmemiş olarak, güzellikleriyle insanı büyüleyici güzelliktedi
Rodos Heykeli

Dünyanın yedi harikasından biri olan Rodos Heykeli, Güneş tanrısı Helios'un tunçtan yapılma dev heykelidir. Heykel, Lindoslu Khares tarafından Rodos Limanı'nın ağzına yapılmıştır.

Orta Çağdan kalan bir inanca göre heykelin bacakları arasından gemiler geçiyordu. Fakat bu teknik olarak olanak­sızdır. Yaklaşık olarak32 metre yüksekliğinde olan Rodos Heykeli, MÖ305-MÖ304 yılları arasında kuşatma altında bulunan Rodos'un kuşatmadan kurtulması anısına yapılmıştır. Heykel, kuşatmadan kalan tunç gereç ve silahların eritilmesiyle yapılmıştır. Rodos Heykeli, MÖ 280'den 225'e kadar, gemicilere karayı gösteren bir işaret görevini gördü, daha sonra adayı sarsan bir deprem sonucu yıkıldı.

Zeus Heykeli

Dünyanın yedi harikasından biri olan Zeus Heykeli,Yunanistan'da Olympia kentindeki Zeus Tapınağı için yaptırılmıştır. 12 metre yüksekliğindeki görkemli heykel, MÖ 430'larda büyük Yunan heykelcisi Pihidias tarafından sekiz yılda yapılmıştır.

Dev bir sandalyeye oturmuş olan Zeus heykelinin sağ elinde bir Nike heykeli, sol elinde ise üstüne kartal konmuş bir asa vardı. Heykelin giysileri altın, bedeni fil dişi, gözleri değerli taşlardan yapılmıştı. Günümüze hiçbir kopyası ulaşmayan heykelin, MS 426 yılında Zeus tapınağının yıkılması sırasında ya da bu olaydan 50 yıl sonra Kontantinopolis'teki (İstanbul) bir yangında yok olduğu düşünülmektedir.

Mauselion

Dünyanın yedi harikasından biri olan Mauselion, MÖ 353 yılında ölen Karya Kralı Mausolosiçin Halikarnas'ta(Bodrum)yaptırılan anıt mezardır. Mauselion, Kral Mausolos'un Kraliçe Artemisia tarafından yaptırılmıştır. Mezarın yapımında dönemin en önemli mimar ve heykelcileri çalışmıştır.

Bugün büyük anıt mezarlar için kullanılan "mozole" sözcüğü Mausolos'un Halikarnas'taki bu anıt mezarından gelmektedir. Mezar, 15. yüzyıldan önce bir deprem sonucu yıkılmıştır. Daha sonra, bugünkü Bodrum Kalesi'ni yapanlar, mezarın kalıntılarım kullanmışlar



Artemis Tapınağı

İzmir yakınlarındaki Ephesos'ta bulunan dünyanın yedi harikasından biridir. MÖ.560-50 yılları arasında Lidya Kralı Kroisos tarafından ion düzeninde yaptırıldı. Tapınak MÖ 356 yılında bir deli tarafından yakıldı. Bunun üzerine, yanan tapınağın temelleri üzerine yeniden inşa edilmeye başlandı ve MÖ 344-250 yılları arasında tamamlandı.Artemis tapınağı, o güne kadar yapılan Yunan tapınaklarının en büyüğüydü. Zemini bataklık olduğundan tapınak, 3 m yüksekliğindeki 13 basamaklı kaide üstüne oturtuldu. Tümüyle mermerden yapılan tapınaktaki heykeller tam bir şaheser niteliğindeydi. MÖ 262 yılında bir istilâcı tarafından yıkıldı fakat tekrar onarılmadı.

Tapınağın ilginç özelliklerinden biri de bir banka gibi görev yapmasıydı.Tapınağa armağan edilen ya da emanet olarak bırakılan değerli eşyaları kabul etme, tapınak bütçesinden kredi verme gibi görevleri Başrahip Megabysos üstlenmişti. Artemis Tapınağının birtakım ayrıcalıkları da vardı. Bunlardan en önemlisi, tapınağa sığınıldığında burada kaldığı sürece dokunulmazlık hakkının tanınmasıydı. Bu durum pek çok suçlunun tapınakta toplanmasına neden olmuştur.

Dünyanın yedi harikasından, günümüze sadece Mısır piramitleri kalabilmiştir. Diğer altı harika ise savaş, deprem ve yangın gibi sebeplerden dolayı yok olmuş, günümüze ulaşamamıştır.



DÜNYANIN YENİ YEDİ HARİKASI

İsviçre merkezli New Wonders Vakfı, dünyanın yeni 7 harikasını belirlemek için başlattığı 21 finalist eser katıldı. Dünyanın dört bir yanından yaklaşık 100 milyon kişi cep telefonu ve yeni yedi harika adlı internet sitesinde 6 yıl boyunca oy kullanarak dünyanın yeni yedi harikasını seçti. Cep telefonu ve internet oylarıyla belirlenen dünyanın yeni 7 harikası şunlardır:

1- Ürdün'deki Petra Antik Kenti

2- Çin Seddi

3- Brezilya'daki Kurtarıcı İsa heykeli

4- Peru'daki Machu Picchu Antik Kenti

5- Meksika'daki Chichen Itza Piramidi

6- İtalya'nın Roma kentindeki Kolezyum

7- Hindistan'daki Taç Mahal

KONU 5: TURİZM HANGİ KATKILARI SAĞLAR
KAVRAMLAR

Barış: Uyum, karşılıklı anlayış ve hoşgörü ile oluşturulan ortam

Düşünce: Zihinde tasarlanan, canlandırılan şey.

Hoşgörü: Her şeyi anlayışla karşılayarak olabildiği kadar hoş görme durumu, müsamaha, tolerans

Olgu: Varlığı deneyle kanıtlanmış şey

Turizm: Dinlenme, eğlenme, görme, tanıma vb. amaçlarla yapılan gezi.
Turizm, bacasız fabrikadır. Çevreye ve doğaya zarar vermeden en İyi gelir elde etme yollarından biridir.

Fransa, İtalya, İspanya gibi ülkelerin turizmden kazandıkları paralar millî gelirlerinin

önemli bir bölümünü oluşturmaktadır.

Dinlenmek, eğlenmek, görmek ve tanımak gibi amaçlarla geziye çıkan kimselere turist denir.

Ülkemiz tarihî eserler ve doğal güzellikler bakımından dünyanın en zengin ülkelerinden biridir. Türkiye, turistler için çok cazip bir ülkedir.

Ülkemizi tercih eden turistleri ülkelere göre sınıflandırdığımızda birinci sırada Almanları, ikinci sırada Rusları görüyoruz.

2005 yılında ülkemizi 20 milyon yabancı turist ziyaret etmiştir. Ayrıca 18 milyar dolar turizm geliri elde edilmiştir.

Ülkemizden de turist olarak başka ülkelere gidenler olur.

İki çeşit turizm vardır:


  1. İç turizm: Turistlerin kendi ülkeleri içinde yaptıkları turistik gezilerdir.

  2. Dış turizm: turistlerin kendi ülkeleri dışında yaptıkları ziyaretlerdir.

Turizmin faydaları

  • Turizm sayesinde değişik kültürlerden insanlar birbirlerini yakından tanıma imkânı bulur.

  • Bireyler arasında başlayan yakınlaşma, toplumlar ve devletler arasında devam eder.

  • Birbirlerini yakından tanıyan ülkeler, sıkıntılı zamanlarında birbirlerine yardım eder.

  • Bu yakınlaşma, ekonomik alanda da kendini gösterir. İs adamları, turistik amaçlarla gittikleri ülkelerde ticaret yapma imkânlarını araştırır. Çeşitli ortaklıklar kurarlar. Bu sayede ülkeler arasındaki ekonomik iliksiler gelişir,

  • Ülkeler arasında eğitim konusunda da is birliği yapılır. Birçok öğrenci, öğrenim görmek için başka ülkelere gider. Bu yönüyle turizm, insanlar ve ülkeler arasındaki yakınlaşmayı artırır.

  • Ülkemize gelen turist sayısının artması, bacasız sanayinin millî ekonomiye daha fazla katkıda bulunmasını sağlar.

  • Ortak miras öğelerinin turizme kazandırılmasında ve tanıtılmasında önemli bir yere sahiptir.

  • Bunun için ülkemize gelen turistlere iyi davranmalı, doğruluğa, dürüstlüğe ve temizliğe önem vermeliyiz.


TÜRKİYENİN ÖNEMİ

Ülkemizin coğrafi konumu, sosyal ve ekonomik durumu, iklimi, doğal bitki örtüsü, yer altı ve yer üstü

kaynakları, yer sekilerli vb. özellikleri dıs politikamızı etkilemektedir.

Türkiye coğrafi özellikleri nedeniyle büyük bir öneme sahiptir. Ülkemizi önemli kılan sebepler



sunlardır:

  • Asya ile Avrupa kıtaları arasında köprü konumunda olması,

  • Önemli petrol yataklarının bulunduğu Orta Doğuya yakın olması,




  • Zengin yeraltı ve yer üstü kaynaklarına sahip olması,

  • Karadeniz'i Akdeniz'e bağlayan boğazlara hakim olması,

  • Tarım üretiminin beslenme ihtiyacını karşılaması,

  • Akdeniz, Mezopotamya ve Avrupa medeniyetlerinin kesişme noktasında bulunmasıdır.






Yüklə 127,34 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin