9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları, 2017-2018 Sayfa 16

9. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Kitabı Sayfa 159 Cevabı

Metni Anlama ve Çözümleme

1. Aşağıda verilen cümlelerde geçen altı çizili kelime veya kelime gruplarının anlamlarını cümlenin bağlamından hareketle tahmin ediniz. Tahminlerin iz i sözlükten kontrol ediniz.

a) “Çevremizdeki binalar nedeniyle gün içinde daha az güneş ışığına maruz kalıyoruz.”

Maruz: 1.arz edilen, sunulan, verilen. 2.bir olayın ya da durumun etkisinde ya da karşısında bulunan.

b) “Güneş ışığı vücutta D vitamininin salgılanması için gerekli temel bir bileşen.”

Bileşen: bir bileşke oluşturan güçlerden her biri

c) “Günümüzde birçok insanın muzdarip olduğu obezite, diyabet, felç, depresyon ve kalp hastalıkları riskini artırıyor.”

Muzdarip : Muzdarip “Izdıraplı, acı çeken” anlamlarına gelirken Muzdarip etmek deyimi “ızdırap vermek, üzmek” anlamlarına gelmektedir

2. Okuduğunuz metnin ana düşüncesini ve yardımcı düşüncelerini belirleyiniz.

Cevap: Ana düşünce güneş ışınlarının vücudumuzda yaratmış olduğu etkilerdir. Yardımcı düşünceler olarak ise az güneş ışığı ya da yetersiz güneş ışığına maruz kalmanın zararları ile yeterli derecede güneş ışığı alanların bundan nasıl faydalandıklarıdır.

3. Aşağıda verilen cümlelerdeki açık veya örtük iletileri belirleyiniz.

a) “Güneş ışığı insanlar için sadece bir enerji kaynağı değil.”

• 
  Açık iletileri: Güneş ışığı tek yönlü değildir.
  
• 
  Örtük ileti: Güneş ışınları aklınıza gelmeyecek birçok faydası.
  

b) “Çevremizdeki binalar nedeniyle gün içinde daha az güneş ışığına maruz kalıyoruz.”

• 
   Açık iletileri: Gün içinde az ışığa maruz kalınması.
  
• 
  Örtük ileti: Neden gün ışığından mahrum kaldığımız.
  

c) “Güneş ışığı vücutta D vitamininin salgılanması için gerekli temel bir bileşen.”

• 
  Açık iletileri: D vitamini için gerekli koşullar.
  
• 
  Örtük ileti: D vitaminin gerekliliği
  

ç) “Doğal ışıkla etkileşimin artması, günlük ritimdeki dengesizliklerin yol açtığı fizyolojik ve bilişsel problemlerinin azalmasına yardımcı olabilir.”

• 
  Açık iletileri: Doğal ışığın etkileri
  
• 
  Örtük ileti: Gün içindeki yorgunluğumuzun sebebi
  

4. Okuduğunuz metnin tür özelliklerini belirleyiniz.

Cevap: Bu metin bir makaledir. Makalede bir görüş ya da buluş bilimsel bir gelişme açıklayıcı bir dille kanıtlarla okura sunulur. Amaç okurun bilgilendirilmesidir. Dil göstergesel işlevde kullanılmaktadır.

Eleştirel Okuma

1. Okuduğunuz metni “Şiir Kaynağı Bilmeceler” adlı metinle karşılaştırarak metinlerin benzer ve farklı yönlerini gösteriniz.

Benzer Özellikler:

• 
  Yazının kullanılması
  
• 
  İkisinin de metin olması
  
• 
  İkisinin bir amaç uğruna yazılması
  

Farklı özellikler:

• 
  İşlevi bakımından farklı dilin kullanılması
  
• 
  Yazılış amaçları
  
• 
  Birinin duygulara diğerinin fikirlere dayanması
  
• 
  Birinin yoruma açık diğerinin kapalı olması
  

2. Okuduğunuz metinde anlatılanları kendi hayatınız veya çevrenizdeki olay ve durumlarla karşılaştırınız.

Cevap: Benim de çevremde ne yazık ki apartmanlara hapsolmuş bir çok insan var. Onlar da güneşten mahrum kalmaktadırlar. Bu da onların yeterince D vitamini alamamasına neden olmakta hastalanmalarına yol açmaktadır. Oysa biraz çıksalar güneşe doysalar ne de güzel olacaktır.

Sayfa 166 Cevabı

4. Makale türü ile ilgili aşağıda verilen cümlelerin önüne bilgiler doğru ise “D”, yanlış ise “Y” yazınız.

(D) Makalede öne sürülen görüş veya tezlerin kanıtlanması gerekir.

(Y) Makale, yazarın özgün düşüncelerini içermelidir.

(D) Makaleler bilimsel metinler grubunda yer alır.

(Y) Makalede yazarın edebî bir dil kullanması inandırıcılığı artırır.

(D) Makaleler çok farklı konularda yazılabilir.

(D) Makaleler gazete ve bilimsel dergilerde yayımlanır.

(Y) Makaleler beş sayfadan az olmayan metin türleridir.

(D) Makale türü gazete ile birlikte gelişmiştir.

(D) Makaleler önemli konularda yazılmalıdır.

(D) Makaleler bilimsel ve tarafsız bir anlatım diliyle kaleme alınır.

SAADET

Tap burda Tap şurda

Tap kapının arkasında Tap göklerin ortasında Pencerenizden görünür Gözlerinizden sürünür Bin bir kisveye bürünür (…)

Ne Hint’tedir ne Çin’dedir Gözlerimin içindedir Bazen bana benden yakın Bazen bana benden uzak Yine benim içimdedir

Bedri Rahmi Eyüboğlu

5. Yukarıda verilen metin aşağıdaki türlerden hangisiyle benzerlik gösterir?

A) Türkü B) Hikâye C) Masal D) Bilmece E) Ninni

Doğru cevap: D

Sayfa 166 Cevabı

4. Makale türü ile ilgili aşağıda verilen cümlelerin önüne bilgiler doğru ise “D”, yanlış ise “Y” yazınız.

(D) Makalede öne sürülen görüş veya tezlerin kanıtlanması gerekir.

(Y) Makale, yazarın özgün düşüncelerini içermelidir.

(D) Makaleler bilimsel metinler grubunda yer alır.

(Y) Makalede yazarın edebî bir dil kullanması inandırıcılığı artırır.

(D) Makaleler çok farklı konularda yazılabilir.

(D) Makaleler gazete ve bilimsel dergilerde yayımlanır.

(Y) Makaleler beş sayfadan az olmayan metin türleridir.

(D) Makale türü gazete ile birlikte gelişmiştir.

(D) Makaleler önemli konularda yazılmalıdır.

(D) Makaleler bilimsel ve tarafsız bir anlatım diliyle kaleme alınır.

SAADET

Tap burda Tap şurda

Tap kapının arkasında Tap göklerin ortasında Pencerenizden görünür Gözlerinizden sürünür Bin bir kisveye bürünür (…)

Ne Hint’tedir ne Çin’dedir Gözlerimin içindedir Bazen bana benden yakın Bazen bana benden uzak Yine benim içimdedir

Bedri Rahmi Eyüboğlu

5. Yukarıda verilen metin aşağıdaki türlerden hangisiyle benzerlik gösterir?

A) Türkü B) Hikâye C) Masal D) Bilmece E) Ninni

Doğru cevap: D