A. Kadir (1917, İstanbul -1985, İstanbul) Şair, yazar. Kara Harp Okulu'nda öğrenciyken Nâzım Hikmet'le tanıştığı ve "muzır neşriyat" (zararlı kitaplar) okuduğu için tutuklandı

Hisar Çeşmesi Rumelihisarı'nda, Baltali-manı yolu üzerinde bulunmaktaydı.

Hisarüstü Mahallesi

200

201

Hrlpsimyantz Kilisesi

Banisi bilinmemektedir. 1052/l642'de inşa edilmişti. Kesme taştan, klasik üslupta bir yapıydı.

Hisarüstü Mahallesi III:271c, 384a.

Hisus Pırgiç (Surp) Ermeni-Katolik Kilisesi Beyoğlu llçesi'nde, Kara-köy'dedir. II. Mahmud'un 7 Ekim 1831 tarihli fermanıyla 12 Mayıs 1832' de Başpiskopos Andon Nuriciyan ve Nazır Agopos Çukuryan tarafından temeli atılan kilise 13 Ocak 1834'te ibadete açıldı. Kagir olarak inşa edilen kilisenin ana mihrabından başka dört küçük mihrabı daha vardır. Ka-raköy'dedir. II. Mahmud'un 7 Ekim 1831 tarihli fermanıyla 12 Mayıs 1832' de Başpiskopos Andon Nuriciyan ve Nazır Agopos Çukuryan tarafından temeli atılan kilise 13 Ocak 1834'te ibadete açıldı. Kagir olarak inşa edilen kilisenin ana mihrabından ayrıca dört küçük mihrabı daha vardır

Hizmet Sektörü mad. IV:79c, III:l47c. Hobhouse, J. B. III:90a, 423a, IV:97a. HobinaIII:190b.

Hobyar (Cerrah Paşa) Mahallesi Fatih İlçesi'nde yer alır. Seyit Ömer, Nev-bahar, Keçi Hatun, Kürkçübaşı, Kasap İlyas ve Davut Paşa mahalleleriyle çevrilidir. Nüfusu (1990) 4.258'dir.

İlgili madde: Cerrahpaşa II:417b

Hobyar Mahallesi Eminönü İlçesi'nde yer alır. Hoca Paşa, Alemdar, Molla Fe-nari, Taya Hatun, Sururi, Rüstem Paşa mahalleleri ve Haliç'le çevrilidir. Nüfusu (1990) 265'tir.

Hobyar Mescidi mad. IV:80b, III: 10a, VII:232b.

Hoca Ali Mescidi Fatih İlçesi'nde, Ba-lat'ta, Molla Aşki Mahallesi'nde, Şam-dancıbaşı Sokağı'ndadır. Banisi Hoca Ali Efendi olup, minberini II. Selim (hd 1566-1574) koydurmuştur. Cami 16. yy'm ortalarına aittir. Hoca Ali Efen-di'nin kabri mescidin haziresinde bulunmaktadır. Harabe halinde iken 1964' te mahalle halkı tarafından onartılan mescit, önünde küçük bir son cemaat yeri olan, kare planlı harime sahip, kagir bir yapıdır. Ahşap çatının üzeri kiremit örtülüdür. Sokağa taşan bodur gövdeli, tek şerefeli minaresi ile bunun önünde musallası bulunmakta, yüksekte olan cümle kapısına iki yandan bir merdivenle ulaşılmaktadır.

Hoca Attar Halil Ağa Mescidi II: 109c,

477a.

Hoca Gıyaseddin Camii bak. Mehmed Paşa Camii

Hoca Gıyasettin Mahallesi Eminönü İlçesi'nde yer alır. Yavuz Sinan, Demir-taş, Süleymaniye, Molla Hüsrev ve Hacı Kadın mahalleleriyle çevrilidir. Nüfusu (1990) 4.387'dir.

Hoca Hamza Medresesi bak. Siyavuş

Paşa Medresesi

Hoca Hamza Mescidi mad. IV:80c. Hoca Hanı V:50b.

Hoca Hüsam Efendi Tekkesi bak. Ha-tuniye Tekkesi

Hoca Kasım Günani Mescidi mad.

IV:81b, VI:405c. Hoca Paşa (Sinan Paşa) IV:70a.

Hoca Paşa Mahallesi Eminönü İlçesi'nde mahalle ve semt. Adını İbni Kemal Caddesi ile Hoca Paşa Sokağı' mn kesiştiği köşedeki Hoca Üveys Paşa (ya da Hoca Paşa) Camii'nden alır. Cami, İstanbul vilayet binasının bulunduğu duvarla çevrili alanın kuzeybatısına düşmektedir. Vilayet binası da bu mahallenin içinde kalır. Mahallenin nüfusu (1990) 271'dir.

II:190a. İlgili madde: Hocapaşa Camii IV:81c

Hoca Rüstem Medresesi bak. Mehmed Ağa Medresesi

Hoca Üveys Medresesi Eminönü İlçesi'nde, Aksaray-Langa'da, Şeyh Ferhat Mahallesi'nde olduğu bilinen medresenin yeri tam olarak bilinmese de, 19. yy'a ait İstanbul haritasında Musalla Caddesi üzerinde, Musalla Camii'nin yanında "Mustafa Efendi Medresesi" olarak işaretlenmiş olan yapının Hoca Üveys Medresesi olması muhtemeldir.

Hoca Üveyz Mahallesi Fatih İlçesi'nde yer alır. Mimar Sinan, Muhtesip İskender, Koca Dede, Şeyh Resmi, Kirmas-ti, Hasan Halife, Molla Şeref ve Arpa Emini mahalleleriyle çevrilidir. Nüfusu (1990) 13.387'dir.

Hocapaşa Camii mad. IV: 81 c.

Hocapaşa Hamamı Eminönü İlçesi'nde, Sirkeci'de, Hocapaşa Hamamı Soka-ğı'nda, aynı adlı caminin yakınındadır. Sinan Paşa Hamamı diye de anılan bu çifte hamamın banisi Hızır Bey Çelebi'nin oğlu Sinan Paşa'dır (ö. 1486). Büyük ölçülerde yapılmış hamamın erkekler kısmının girişi binanın ekseninde yer alır. Köşelerde dilimli tromplarla geçişleri sağlanmış olan büyük bir kubbeyle örtülü so-yunmalığmın ortasında zarif bir şadırvan vardır. Çift katlı olarak düzenlenmiş olan bu kısım dar bir kapıyla ılıklığa bağlanır. Ortasında sekizgen biçimli göbektaşı bulunan sıcaklık üç eyvanlı ve dört hah/etlidir. Orta sofayı büyük bir kubbe, halvetleri ise birer küçük kubbe örter. Girişi yan cepheden açılmış kadınlar kısmının soyunmalığı diğeriyle aynı plandadır. Çifte tonoz örtülü ılıklığın ardından dikdörtgen formlu göbektaşı bulunan küçük bir kubbeyle örtülü sıcaklığa geçilir. Üzerleri birer kubbecikle örtülü üç halveti vardır. Hamamın restore edilerek pasaj halinde düzenlenmesi

çalışmaları sürmektedir. Hocapaşa Hanı II:123c.

Hocasaryan, Markaryan Öksen

IIL182C.

Hocazade V:331a. Hocazade Tekkesi VII:331a. Hochberg, Sami VII:399b. Hoçi, İskender IV:236b.

Hodegetria Manastırı ve Ayazması

mad. IV:82a, II:437c, V:290a, VI:549b.

İlgili madde:

Ayazmalar I:472a Hofinann, Anton IL158c. Hohenzollern, Karlvon I:23a. Hokasyan, Nişan VI:250c. Hokey mad. IV:82c. Hokkabazlık mad. IV:83a.

İlgili madde:

İllüzyon IV: 159a Holden, Thomas V:113b. Holdingler mad. IV:84a, III:l47c.

Holiday Inn Crown Plaza Oteli

VLİSOb.

Hollanda Elçiliği Binası mad. IV: 86a, II:2l6a, III:327a, IV:86c, 268c.

Hollanda Elçiliği Kilisesi V:21a. Hollanda Tarih ve Arkeoloji Enstitüsü

mad. IV:86c.

Hollanda Tarih ve Arkeoloji Enstitüsü Kütüphanesi V:175b.

Holobolos (1245, ? - 1310- 1314, Kons-tantinopolis) Bizanslı hatip, öğretmen ve kiliselerin birleşmesi politikalarının ateşli düşmanı. VIII. Mihael'in (hd 1259-1282) başkâtibi idi fakat onun politikalarını tümüyle desteklemediği için 126l'de dudakları ve burnu kesildi, bunun üzerine İoannes Prodromos Manastın'na girdi ve Maksimos adını aldı. 1265-1266 arasında Ayios Paulos Yetimhanesi'nin okulunda hocalık yaptı. 1273'te dinsel görüşleri yüzünden Megalu Agru'ya sürüldü. MihaeP in ölümünden sonra Konstantinopo-lis'e döndü. 1283 ve 1285 Blahernai konsillerine katıldıktan sonra "hatip" unvanını aldı ve ölümüne dek öğretmenlik görevini sürdürdü.

Holtay, A. Hikmet II:450a. Homann, J. B. III:557c.

Home School for Giriş at Constantinople L3l6c.

Homeros II:113b.

Hommaire de Hell, Adele IV:88a.

Hommaire de Hell, Ignace-Xavier Morand mad. IV:87a, II:331a, VII:535b.

Honiates, Niketas mad. IV:88a, III:321a, IV:24c, 478a, V:lla, 24b, 198a, 388b, VLla, VII:4la, 427a.

Honig, Richard IV:248b.

Honorianai mad. IV:88b.

Honorius I:305c, II:87c, V:56a, VII:262b.

Hora (Khora) VII:496c. Hora Manastırı bak. Kariye Camii Hora Manastırı Kütüphanesi V:172b. İlgili madde:

Metohites, Teodoros V:4llb Horasanlı, Osman IV:247c. Horen I Aşıkyan (Keremetli) IV:312c.

Horhor Fatih İlçesi'nde semt. Aksaray Meydanı'nın kuzeyine, Valide Camii ile Pertevniyal Lisesi'nin batısına düşer. Buradan kuzeye doğru, Saraçha-nebaşı'na çıkan yol Horhor Caddesi adını taşır. Horhor uzun bir dönem için İstanbul'un gözde semtlerinden birisi olmuş, eski önemini 1920'lerde yitirmeye başlamıştı.

I:281a.

Horhor Üsküdar'da semt. Hâkimiyeti-milliye, Selami Ali Efendi ve Selmanı-pak caddeleri ile Atlas ve Karacaoğ-lan sokaklarının kesiştikleri, Selman Ağa Camii'nin bulunduğu yöre, doğuya, Bağlarbaşı yönüne doğru uzanan kesimiyle Horhor adını alır.

Horhor Camii bak. Selman Ağa 'Camii Horhor Tekkesi bak. Hindiler Tekkesi Hormisdas Sarayı II:253a, 346b. Horologion I:46la, II:113b. Horologion Kapısı 1:45 Ib.

Horoz Dede Unkapanı'nda, cadde üzerinde, etrafı parmaklıklı bir mezardı. Taşın üzerinde "Horoz Baba" yazılıydı. Buraya ziyarete gidenlerin mum götürüp mezarın başucuna dikmeleri âdetti. Mezarın bakımını ve temizliğini Unkapanı esnafı ile ziyarete gelenler yaparlardı. Horoz Dede'ye her dilek için gidilir, mezarın başında ihlas ve fatiha okunur, dileğin yerine gelmesi durumunda da tekrar ziyarete gelinerek mum dikilirdi. Halk arasındaki inanışa göre Horoz Dede Fatih'in ordusundaki askerlerdendi. Her sabah horoz gibi öterek askeri namaza kaldırdığı rivayet edilir. İstanbul'un fethe-dildiği gün kılıcıyla savaşa savaşa mezarının olduğu yere kadar gelmiş orada şehit düşmüş. Horoz Dede'nin mezarı, bulvar açılırken kaldırılmıştır.

IL389c, V:319c.

Horozcu Kahveleri mad. IV:88c. Horticole de Therapia IV:475a. Hoşgör, Bedriye VI:69a.

Hoşkadem Medresesi bak. Ankaravî

Mehmed Efendi Medresesi Hoşkadem Mescidi bak. Sekbanbaşı

Mehmed Ağa Mescidi

Hoşses, Sadi (1912, İstanbul -1994, İzmir) Bestekâr ve ses sanatçısı. "Ela gözlüm sana billah can mı dayanır" mısraıy-la başlayan sözleri de kendisine ait ilk

bestesini 17 yaşında yaptı. Ankara ve İstanbul radyolarında ses sanatçısı olarak çalıştı. "Hicranı açmıştır sinede yara", "Aşkın ile gündüz gece giryanım efendim", "Şarap mahzende yıllanır" gibi beğeni kazanan şarkılar besteledi.

VL295a, VII:331c. Hoşsu, Mustafa VI:295c. Hotel d'Angleterre bak. Londra Oteli Hotel de France II:2l6c. Hotel Imperial L355b. Hotel Kroecker VL95b Hotel Richmond V:201a.

Hotoz Osmanlı döneminde kadınların yemeni, krep, bürümcük, sorguç ve değerli taşlarla yaptıkları baş tuvaleti. Hotoz, her yaşta kadın ve kızın Cum-huriyet'in ilk yıllarına kadar ev içinde yaptığı baş tuvaletiydi. Hattâ sokağa bile hotozla çıkılabilir, ancak yaşmağın başı örten parçası mutlaka hotozun üstüne atılıp bağlanırdı. Hotozların yapılış biçimine ve malzemesine göre "felek tabancası", "Zeyrek Yokuşu", "kayık", "küp kapağı", "tandır" gibi ad ve sıfatlarla anılan çeşitleri vardı.

Hovagiml mad. IV:89a, III:188a, IV:552c, VI:431a.

Hovagimyan Hanı I:552a. Hovagimyan, Melkon III:183b. Hovannesyan, Arlstakes V:218a. Hovannesyan, Hagop VIL460a. Hovarda'nın Meyhanesi II:32b.

Hovhan Vosgeperan (Surp) Ermeni-Katolik Kilisesi Beyoğlu İlçesi'nde, Taksim'de, Fransız Konsolosluğu'nün arkasındadır. 1837'de ahşap olarak, 600 kişinin ibadet edebileceği büyüklükte inşa edilmişti. Geçirdiği bir yangından sonra Garabed ve Andon Tül-bentçiyan adlı mimar kardeşlerce yeniden yapıldı ve 1863'te ibadete açıldı. Masrafları Agop Köçeoğlu tarafından karşılandı. Yüksekliği 29 m, uzunluğu 31 m ve genişliği 16,81 m olan yapının yüksek bir kubbesi vardır. Eklektik bir tarzda inşa edilmiştir.

III:184b, V:21a.

Hovhannes IX (Golod) mad. IV:89a, I:533c, III:187a, 482c, IV:44lb, V:107a, VI:275c.

Hovhannes (İstanbullu) VII:504a. Hovhannes Amira (Pingianlı) Vll:505b.

Hovhannes Avedaraniç (Surp)

Kilisesi (Gedikpaşa) III: 184a, 389a.

Hovhannes Avedaraniç (Surp) Kilisesi (Narlıkapı) III: 184a.

Hovhannes Gabudigyan (Episkopos) IV:312c.

Hovhannes Mıgırdıç (Surp) Ermeni-Katolik Kilisesi Sarıyer İlçesi'nde, Yeniköy'dedir. Sultan Abdülaziz'in 2 Nisan 1864 tarihli fermanıyla 24 Haziran 1866'da inşa edildi. Yapım gider-

lerini Ohannes Tıngıryan'ın karşıladığı kilise gotik özellikler gösterir. Yüksekliği 11,50 in, uzunluğu 25 m'dir. Üç adet mermer mihrabı vardır. Kilisede 297x195 cm boyutlarında ve Hz İsa'nın Ürdün Nehri kıyısında kalabalık bir topluluğa vaaz verişini betimleyen yağlıboya bir tablo vardır.

Hovhannes, Mineci V:218a.

Hovhannes (Surp) Kilisesi Eminönü İlçesi'nde, Gedikpaşa'da, Sarayiçi Sokağı no. 7'dedir. Kilise İncil yazarı Aziz Yuhanna'ya (Hovhannes) ithaf edilmiştir. Bu yüzden tam adı "Surp Hovhannes Avedaraniç"tir. İlk inşası Patrik Hagopos Seropyan'ın dönemine rastlar (1849). Bir yangında kül olan kilise Patrik Nerses Varjabedyan döneminde yeniden inşa edilerek 1876'da ibadete açıldı. Patrik Madteos İzmirli-yan'ın döneminde bir onarım daha geçiren kilise yandı. Yangın sonrasında kısmi bir onarımla ibadete açılan kilise 19S6'da ise son köklü onarımını geçirdi. Bu son onarım sırasında sunak varakla kaplandı. İstanbul Ermeni kiliselerinde çamlara sahte vitray yapılışı bu kilisede başlamıştır.

Hovhannes (Surp) Kilisesi (Yedikule) mad. IV:89b.

Hovhannes Umed Beyzad I:34lb, III:483a, IV:44lc.

Hovhannesyan, Taniel III:183b. Hovivyan, Amira (Çoban) VII:504a. Hovivyan, Hovhannes III: 1 89a. Hovsep Abdullah L15a. Hovsep Ağa IV:452b. Hoyi, Esin VII:346b.

Högg, Hans II:187c, 280a, 497c, IV:l64a, V:391a.

Hratcya, Aznif I:512a, V:238c.

Hreşdagabet (Surp) Kilisesi (Balat)

mad. IV:90b, II: l la, III: 184a, VI:472a. İlgili madde:

Alboyacıyan, Arşag L 181a Hrimyan, Mıgırdiç mad. IV:91a.

Hripsimyantz (Surp) Kilisesi Büyük-dere'dedir. Kevork Yeramyan (Kara-kâhya, 1816-1900) ve kardeşi Büyük-dere'deki ünlü Garabed Bey Bahçe-si'ni tesis eden Garabed Bey Yeramyan (Karakâhya) tarafından inşa edilen kilise. 1848'de meshedilerek Aziz Hripsimyan Bakireler'in adına atfedilir. 1886'da kagir olarak yeniden inşa edilir. 1893'te ise büyük bir onarım geçirerek tavanı ve çatısı yenilenir. 1894 depreminde duvarı ve papazevi yıkılır, kubbesi ise zarar görür. Kevork Ye-ramyan'ın oğlu Apraham Paşa Yeramyan (1833-1918) tarafından onardır. Bazilik plandaki kilise beşik tonozla örtülü, galeri katlı, mimari bakımdan özelliği olmayan bir yapıdır.

II:36lb, IIL184a.

.L

Hrisafios

202

203

Hürriyet ve İtilaf Fırkası

Hrisaflos VII:247a.

Hrisaphos, Manuel V:522a.

Hrisobalanton Manastırı Sultan Selim Külliyesi'nin bulunduğu tepe civarında kurulu Bizans dönemi kadınlar manastırı. Melek Cebrail adına kurulu kilisenin yanındaydı. Manastır hakkındaki başlıca kaynak, manastır reisi Ei-rene'nin (9. yy) yaşamöyküsüdür. Buna göre manastır İkonoklazma döneminden (726-843) önce kurulmuştur. "Altın kesesi" demek olan Hrisobalanton adı Patria'da nakledilen ünlü efsaneden derlenmiş olmalıdır. Efsaneye göre inşaat için ihtiyaç duyulan bir kese altının yerini bir melek ifşa etmişti. Manastırın 10. yy'dan sonraki durumu hakkında bilgi yoktur.

Hrisoberges Ailesi 10. yy'dan beri bilinen Bizans ailesi. Ailenin adı "altın asa" anlamına gelmektedir. Bazı üyeler hâkim ve maliye memurları, bazıları yüksek dini görevlilerdir. Konstanti-nopolis'in iki patriği II. Nikolas ve Lu-kas Hrisoberges'in dışında Antakya, Ohri, Naupaktos, Korint'te metropo-litlik yapan aile üyeleri vardır. Stefan Hrisoberges 12. yy'da Ayasofya'da "kartofilaks" idi.

Hrisokeras II:260b, III:502a.

Hrisokra Ramos IL200c.

Hrisopolis (Altın Şehir) VII:343c, 500b.

Hrisovergis, Yorgos VI:365c.

Hristaki'nin Meyhanesi Beyoğlu'nda, istiklal Caddesi'ne açılan sokaklardan -Karaca Çıkmazı ile Kumbaracı Yokuşu arasındaki- Postacılar Sokağı'nın zemin katında, sütunlu ve geniş, içkili Rum lokantası. 1880'lerde aynı yerde açılan "Konstantin'in Birahanesi", 1900'lerin başlarında bir Almana geçti ve yeni sahibinin adıyla Zowe Birahanesi oldu. Sonraları Yorgo'nun Meyhanesi, nihayet Hristaki'nin Mey-hanesi'ne dönüştü. Dönemin bazı edebiyatçılarının sevdikleri yerlerden olan Hristaki'de akordeon, banjo ve gitardan oluşan müzik grubu solis-tiyle, hem çalan, hem de vokal yapan vokalistleriyle şimdilerde "taverna müziği" diye adlandırılan Rumca şarkılar söylerlerdi. Hristaki 1970'lerin başında kapandı.

Hristaki Pasajı bak. Çiçek Pasajı

Hristo (Lavtacı) V:83b.

Hristos Eminönü İlçesi'nde, Süleymaniye' nin batısına, Vefa ve Şehzadebaşı'nın doğusuna, Beyazıt'ın kuzeyine düşen mahalle. Güneyinde istanbul Üniversitesi Fen, Edebiyat ve Kimya fakültelerinin bulunduğu binayı da içeren Balaban Ağa Mahallesi bulunmaktadır.

II:335b.

Hristos Analipsis Kilisesi mad. IV:92a, VI:431a.

Hristos Analipsis Kilisesi Bakırköy'de, Rum Ortodoks Mezarlığı'nda yer alır.

19. yy'm sonunda inşa edilmiştir. Mimarı Ahilepsos Aleksios'tur. Bazili-kal plan tipinde ve iki yüzlü kırma çatı ile örtülü kilisenin naosu, altışar sütunlu sıralarla, üç nefli olarak düzenlenmiştir.

Hristos Manastırı bak. Hristos (Meta-morfosis) Kilisesi (Burgazadası)

Hristos (Metamorfosis) Kilisesi (Burgazadası) II:336a, 337c.

Hristos (Metamorfosis) Kilisesi (Kandilli) IV:4lOa. Hristos (Metamorfosis) Kilisesi

(Kınalıada) I:68c, IL337c, IV:560b.

Hristos (Metamorfosis) Kilisesi Şişli' de, Büyükdere Caddesi'nde, Rum Ortodoks Mezarlığı içindedir. 1888'de inşa edilmiştir. Haç planlı yapının doğusunda, dışta yarım yuvarlak apsis çıkıntılıdır. Batıda kareye yakın planlı giriş mekânı yer alır. Yapı dışta haç kollarının kesim yerinde, sekizgen kasnak üzerine oturan yüksek kubbe ile örtülüdür. Düzgün kesme taştan inşa edilmiş yapının ibadet mekânı olan naos, doğu haç kolunda içte yarım yuvarlak apsis, batı haç kolunda kuzey-gü-ney doğrultusunda dikdörtgen planlı narteks ile sınırlanır. Kilisenin girişleri, haç kollarında eksende bulunan eş boyutlu ve yuvarlak kemerli açıklıklardır.

Hristos Tepesi (Burgazadası) IL335b.

Hristos Tepesi (Büyükada) II:350b,

354a.

Hrom Burnu I:250c. Hubbî Hatun

İlgili madde: Hubbî Hatun Türbesi IV:92c

Hubbî Hatun Türbesi mad. IV:92c, III:15b.

Huber, Auguste IV:93a. Huber Korusu bak. Korular Huber Köşkü mad. IV:93a, II:551a, V:73a, VI:468b.

Huber, R. III:559a.

Hubyar (Hoca) VII:495b.

Huguet, Victor (1835, Le Lude -1902, Paris) Fransız ressam, ilk resim çalışmalarını Emile Loubon ile Marsilya'da, Eugene Fromentin ile Paris'te yaptı. 1852'de Mısır'a gitti. Sivastopol kuşatmasından önce 1853'te deniz ressamı Jean-Baptiste-Henri Durand Brager ile beraber Kırım'da bulundu. Resimleri genellikle Mısır, Libya, Cezayir ve istanbul'u yansıtır.

Hukuk Mektebi mad. IV:94c, II:421a, III:139a, IV:170b, VI:135a, 199a.

Hukukçu Kadınlar Derneği IV:352c

Hulusi Bey (Miralay) III:455c. Hulusi Bey (Öğretmen) III:545a.

Hulusi Bey Köşkü mad. IV:95c, 56a, 401a.

Hulusi Efendi VII:l65b.

Hulusi Efendi (ö. 1783, Şeyh el-Hac Etyemezzade) V:474b, 474c.

Hulusi Efendi (ö. 1871) VI:394b. Hulusi Efendi (ö. 1898, Şeyh) III:58a.

Hulusi Maksud Efendi (ö. 1929) V:386c.

Hulvî Efendi Tekkesi (Şehremini) III:442c, VII:7b.

ilgili maddeler: Gülşenîlik IIL442a Sinanîlik VILöa

Humbaracı Kışlası mad. IV:96c, V:8b, 45c, VLSlOc, VII:l63a.

Kumbaracı Kışlası Camii bak. Mihri-şah Valide Sultan Camii

Kumbaracı Yokuşu L224b.

Humbarahane mad. IV:97b, III:138b, IV:237a, 432c, 540c, V:249a, VLl4b.

ilgili madde:

Ahmed Paşa (Kumbaracı) L129b Humbarahane Kışlası V:376a.

Humbarahane-i Mamure Hastanesi

I:346b. Humnaina, Eirene VL206a.

Humnos Ailesi 11. yy'dan itibaren dinsel ve sivil görevlerde yükselmiş Bizans ailesi. Georgios Humnos ve Mi-hael Humnos Ayasofya'da nomofilaks ve kartofilaks idiler. I. Andronikos'un (hd 1183-1185) yüksek memurlarından Teodoros Humnos aynı zamanda ordu komutanıydı. Nikeforos Hum-nos'un kızı Eirene, 14. yy'da başkentin dinsel yaşamında önemli rol oynadı. Oğullarından loannes bir komutan, Teodoros ise yargıçtı. Makarios Humnos adlı bir üye ise 1370'lerde Studi-os Manastırı'nın hegumenos'u idi.

Humnos, Nikeforos Bizanslı yazar ve devlet adamı. 1275'te Moğol hanına elçi olarak gönderildi, 1293-1305 arasında mezasonluk (vezir) yaptı. 1320' lerde kendisi gibi entelektüel Teodoros Metohites ile büyük bir polemiğe girdi. 1326'da Soter Filantropos Ki-lisesi'nde inzivaya çekildi. Konstan-tinopolis'te Teotokos Goroepekoos Manastırı'nı kurdu.

Hunç, Hayriye Melek IV:346b, 355a. Hunlar I:265a.

Hunlinger van Yngue, Anderas Magnus mad. IV:97c.

Hurmalı Han V:50c Hurmuzis, Mihail VL353c.

Hurşid Bey (Abdülaziz'in başmabeyin-cisi) III:253c, V:86b.

Hurşid Paşa V:255c.

Hurşid Paşa Çiftliği III:524c, 527c.

Hurufflik V:327c.

Huşyar Kadın Çeşmesi Kasımpaşa'da, Kurtoğlu Sokağı'ndadır. Abdülmecid' in ikinci kadını Huşyar Kadın tara-

fından ölen kızı Mihrimah Sultan'ın ruhu için 1256/1840'ta yaptırılmıştır. Bugün yol seviyesinin yükselmesi sonucu yarısına kadar toprağa gömülmüş durumdadır.

Huyot, Jean-Nicolas IIL332a.

Huzur Dersleri mad. IV:98a, III: 139a, VI:523a.

Huzur Mahallesi Şişli İlçesi'nde yer alır. Ayaz Ağa Mahallesi ile Kâğıthane ilçesi ve askeri bölgeyle çevrilidir. Nüfusu (1990) 4.583'tür.

Huzurevleri bak. Sosyal Hizmetler Hübsch, Baron de VL370a. Hüdaî Âsitânesi IL394c. Hüdaî Dergâhı III:58a.

Hüdaîye Tekkesi bak. Cafer Ağa Mescidi

Hüdaverdi, Kirkor IV:315b

Hülle İslam hukukunda, kocası tarafından telak-ı selase (üç defa boşama) ile boşanan kadının, aynı erkekle yeniden evlenmesi için bir başka erkekle evlenip boşanması. Kocasından "ta-lak-ı selase" ile boşanmış bir kadın, başka bir erkekle yeni bir evlilik yapmadan ve yeni kocası ölmeden ya da boşamadan eski kocasıyla evlenemez-di. Boşanma şartını yerine getirmek için toplumda "hülleci" olarak tanınan tipler ortaya çıkmıştı. Özellikle yaşlı erkekler para karşılığında bu işi yapardı. Hülle din adamlarınca hoş karşılanmayan bir tür "hile-i seriye" idi.