Said Paşa Geçidi
378
379
Salih Paşa
ketine Süveyş kıstağında kanal açma izni verdi (1856).
IV:59c.
Said Paşa Geçidi II:508b. Said Paşa Konağı VL89a. Said Paşa Sarayı II:191b. Said Paşa Yalısı I:3l4c, II:191b. Said Servet Efendi VI:535b. Saint Antoine Kilisesi (Beyoğlu) mad.
VI:411c, IL215c, 439a, III:338b,
IV:269b, V:20c, 21a, 487b, VI:65c,
521a.
Saint Antoine Kilisesi (Eminönü) I:542a.
Saint Benoit Fransız Lisesi mad. Vl:412c, IV:491c, VI:4l3b.
Saint Benoit Kilisesi ve Manastırı
mad. VI:413a, II:436b, V:20c, VI:4l2c.
Saint Esprit Fransız Erkek Okulu
(Pangaltı) IV:492b, 492a.
Saint Esprit Kilisesi mad. VI:413c, III:328b.
Saint Georges Dil Oğlanları Koleji
IV:492a. Saint Georges Okulu IV:492a.
Saint Jean Baptiste Fransız Okulu
(Taksim) IV:492a.
Saint Jean Chrysostome (Feriköy) IV:492a.
Saint Joseph Lisesi mad. VI:414b, IL433c, IV:492a.
Saint Joseph Yüksek Ticaret Enstitüsü
IV:492a.
Saint Louis deş Français Kilisesi
IV:536c.
Saint Louis Dil Oğlanları Koleji (Beyoğlu) IV:492a.
Saint Louis Fransız Erkek Koleji
(Haydarpaşa) IV:492a.
Saint Louis Ruhban Okulu (Beyoğlu) IV:492a.
Saint Michel Lisesi mad. Vl:415c, IV:492a.
Saint Nicolas Rus Hastanesi bak. Rus Hastanesi
Saint Pierre Fransız Okulu (Galatasaray) IV:492a.
Saint Pierre Hanı mad. VI:416c, V:115a, VI:4l7b.
Saint Pierre Kilisesi V:115a. Saint Pierre ve Paul Kilisesi mad. VI:417b, V:20c, VI:4l6c.
Saint-Priest III:332a.
Sainte Elisabeth Fransız Katolik
İlkokulu IV:491c. Sainte Jeanne d'Arc Koleji IV:492b,
VI:4l6b. Sainte Pulcherie Erkek Koleji IV:492a.
Sainte Pulcherie Fransız Kız
Ortaokulu II:2l6a, 437a, IV:492a. Saip Molla Özel Ormanı II:493a.
Sait Cemil Bey III:63a.
Sait Çiftçi Dispanseri VII:514a.
Sait Çiftçi İlkokulu VII:257b.
Sait Faik Müzesi mad. VT.-419b, II:337b, 339a, VI:24b.
Sait Hikmet (1883, istanbul -1930, İstanbul) Bir İstanbul tipi. Dâhi denecek düzeyde zekâsı, nüktedanlığı ve hazırcevaplığı olan biriydi. İstanbul'da Hukuk ve Mülkiye mekteplerinde okuduktan sonra Paris'ten de siyasal bilimler diploması almıştı. Dönüşünde kamuda görev almakla birlikte içki düşkünlüğü yüzünden düzensiz bir yaşama yöneldi. Ağır hastalıklar geçirdi. Ailesinden koptu. 1908'de Meşrutiyet ilan edilince Sermet Muhtar Alus'la el-Üfürük adlı mizah gazetesini çıkartmıştı. Piyesler, makaleler, öyküler yazdı. Gençliğinde vapur ve tren tarifelerini bir bakışta ezberle-mesiyle ün yapmıştı. Milli Mücedele'de İnebolu'dan Ankara'ya yaya gidenlerdendir. Yoksulluk içinde öldü.
Sait İbrahim Esi Yalısı Sarıyer İlçesi'nde, Tarabya-Yeniköy yolundadır. 1880'ler-de inşa edilmiştir. Art nouveau karakterde, ahşap/bağdadi yapının bazı bölümlerinde ampir ve barok parçalara rastlanır. Yandıktan sonra 1942-1943'te restore edilmiş, 1970'lerde üç katlı apartmana dönüştürülmüştür.
Sait, Mehdi III:198c.
Saka, Orhan (1919, İstanbul - 1974, İstanbul) Yüzücü. Özellikle kısa mesafeli sürat yarışlarında dikkati çekti. Antrenör Tagethoff tarafından yetiştirildi. 1934'te Sovyetler Birliği'ne giden ilk milli takımda yer aldı. Su sporlarında uluslararası hakemlik yaptı. Türkiye'de su sporlarının gelişmesi için çaba gösterdi. Yelken Federasyonu başkanlığı da yaptı.
Sakalar mad. W:420a.
Sakalar Ocağı Yeniçeri Ocağı'nda su ihtiyacını karşılayan askeri örgüt. Ordunun seferde ve barışta su ihtiyacını sağlayan ocak, beygirler üzerinde sağlı sollu asılı duran kırba ya da tulumlarla su taşıma hizmetini görürlerdi. 1826'da Yeniçeri Ocağı kapatılınca yeni kurulan orduda su taşıma hizmeti için "sebilci" adıyla yeni bir örgüt kuruldu.
Sakallı Yorgo'nun Balozu II:32b. Sakaoğlu, Necdet III:522b. Sakaoğlu, Saim VII:313a. Sakar, Atıf YII:43a.
Sakarya, Abbas mad. VI:421b, II:l68b, IV:251b.
Sakarya, Fatma Tansu IV:357b.
Sakarya Mahallesi Eyüp ilçe merkezinde yer alır. Esentepe, Alibeyköy Merkez, Emniyettepe, Silahtar Ağa mahalleleri ve Gaziosmanpaşa İlçesi'yle çevrilidir. Nüfusu (1990) 5.531'dir.
Sakarya Sineması III:154c.
Sakayan, Rokos III: 183a.
Sakayan-ı Matbah-ı Âmire Saray mutfağı sakaları anlamına gelir. Saray mutfağına su taşırlardı. Bir bölüğü suyu gümüş kaplar içinde taşıdığından bunlara "sakayan-ı sim-i hassa bölüğü" denilirdi. Sim sakalar gümüş kaplarda getirdikleri suyla Hırka-i Saadet Dairesi'nin taşlığım yıkarlardı. Koğuşları Bâb-ı Hümayun'dan girilince sol taraftaydı.
Sakıb Mustafa Efendi (1787, Ankara -1842, İstanbul) Besteci ve şair. Çalışmak için geldiği İstanbul'da sesiyle III. Selim'in (hd 1789-1807) dikkatini çekince Enderun'a alındı. Sarayda fasıllara katıldı, besteler yaptı. Ancak bunların hemen hepsi kayboldu. Güfteleri ise zamanın bestekârlarınca çok tutuldu. "Ey saki-i cem neşe-i mül taze yetişti" diye başlayan güftesini Şa-kir Ağa müstear makamında besteledi.
Sakıp Sabancı Lisesi VII:5l4a.
Sakızağacı Kadıköy'de İskele Meyda-nı'nm güneyine düşen Mühürdar ile daha güneydeki Moda arasında kalan mevki. Caferağa Mahallesi kapsamına girer. Hemen doğusunda Saint Joseph Lisesi'ne ait alan bulunmaktadır.
Sakızağacı Bahriye Hastanesi I:548c.
Sakızağacı Mahallesi Bakırköy İlçesi'nde yer alır. Cevizlik Mahallesi, Yeni Mahalle, Zeytinburnu İlçesi ve Marmara Denizi'yle çevrilidir. Veli-efendi Hipodromu'nun güneyi ile deniz kıyısı arasında kalan bu alanda Sümerbank'a ait Bakırköy Pamuklu Sanayii İşletmesi ile Sümerbank Merkez Hastanesi bulunmaktadır. Nüfusu (1990) 7.102'dir.
I:557c. Sakızlı, Enis Rıza II:l48c.
Sako Halktan kimselerin giydiği kısa palto biçiminde, kalın kumaşlardan yapılan üstlük. Günümüzün kabanlarını anımsatan sakolar, zamanla unutulmuştur.
Saksı Hanı mad. VI:421b, 532c.
Salacak mad. VI:421c, III:25a, 80b,
VII:501a. ilgili maddeler:
Muharrem Nuri Birgi Yalısı V:494a Silahdar Mustafa Ağa Çeşmesi VI:551c
Salacak Araba Vapuru Şehir Hatları İşletmesi araba vapuru. 1966'da Cami-altı Tersanesi'nde motorlu araba vapuru olarak inşa edildi. 900 grostonluktur. Uzunluğu 58,2 m, genişliği 14,5 m, sukesimi 3 m'dir. Her biri 520 beygirgücünde, İtalya, Fiat yapımı 2 adet dizel motoru vardır. Çift uskurlu-dur. Saatte 9 mil hız yapmaktadır. Eminönü ve Harem adlı iki eşi vardır.
Salacak Camii Üsküdar İlçesi'nde, Sa-lacak'ta, İskele Arkası Sokağı'ndadır.
Günümüzde sahilden içerde kalmış olan Salacak İskelesi'nden yukarı çıkarken sol tarafta yer alır. Cami II. Mehmed (Fatih) dönemine (1451-1481) tarihlenmektedir. Moloz taştan bir alt yapı üzerine zeminin düzlen-mesiyle yapılmış fevkani bir yapıdır. Önde küçük bir hazırlık mekânından sonra, doğu ve batı duvarında ahşap pervazlı büyük dikdörtgen pencerelerin bulunduğu son cemaat yerinden kare planlı harim kısmına geçilir. Bu mekân her duvarında dörder pencereye sahiptir. Alt seviyedeki pencereler dikdörtgen, üsttekiler ise yuvarlak kemerli ve sarı, yeşil, kırmızı renkli vitraylara sahiptir. Girişin üst kısmı mahfil olarak düzenlenmiştir. Minberi mermerden yapılmıştır. Kalın gövdeli, tek şerefeli bir minaresi vardır. Şerefe korkulukları demir parmaklıklı, külahı kurşun kaplıdır. Cami dört yana eğimli, üzeri kiremit örtülü ahşap bir çatı ile kaplıdır. Geniş ahşap bir çatı binanın dört bir yanını kuşatmaktadır. Yapı günümüzde oldukça bakımlı bir durumdadır.
SalahCehdiVII:114c.
Salahaddin Bey (?, ? - 1921, Ankara) Eğitimci. İzmir İttihad ve Terakki Lisesi müdürlüğü ve Eskişehir Maarif müdürlüğü görevlerinde bulundu. 1. dönem (1920-1923) İstanbul milletvekili olarak parlamentoda yer aldı.
Salahaddin Bey (ö. 1930) 1:51 c, VI:394a.
Salahaddin Efendi (Şeyh) IV:328a. Salcı, Vahit Lütfü VII:313a. Salgar, Fatih IV:250a. Salgınlar mad. VI:423a. İlgili maddeler:
Karantina IV:459c
Kolera Salgınları V:45c
Tebhirhaneler VII:231c
Sah Pazarı mad. VI:425c, V:l40a, VL522c.
Sah Tekkesi (Fatih) II:4l5a.
Sah Tekkesi (Üsküdar) mad. VI:426a, II:106a, VI:5l6c.
Sahpazarı Beyoğlu İlçesi'nde, Tophane ile Fındıklı arasında yer alan semt. Adını eskiden orada salı günleri kurulan pazardan almaktadır. Bugün Denizcilik İşletmeleri'ne ait bina ve antrepoların bulunduğu semtin Kabataş'a uzanan ucunda Mimar Sinan Üniversitesi yer alır.
II:272a, 282b, III:24c, 25a, 29c. ilgili madde:
Tophane Saat Kulesi VII:278a Sahpazarı Rıhtımı VL333c. Salih (Kâtip) IV:449a. Salih (ö. 1922, Terlikçi) V:38öb, VI:328b. SalihAbdülal(ö. 1332) IL121a. Salih Ağa III:389b.
Salih Ağa Çeşmesi Kasımpaşa'da, Ha-cıhüsrev'de, Sakızağacı Camii'nin kö-şesindedir. Sahaf Muhiddiıı tarafından yaptırılmış ve 1229/1813'te valide sultan başağası Salih Ağa tarafından yenilenmiştir. Kesme taştan, ahşap bir saçağı ve kiremit örtülü bir çatısı bulunan basit ve sade biçimli bir çeşmedir. Teknesi sağlamdır.
Salih Aslan Fidanlığı III:3l4c. Salih Baba II:134a. Sahlı Bey (Miralay) III:449c. Salih Bey (Yeşilzade) VII:189c.
Salih Çelebi (Celalzade) (?, Tosya - 1565, İstanbul) Tarihçi. Celalzade Mustafa Çelebi'nin kardeşidir. Kadılıklarda bulundu. Yaşamının son yıllarını istanbul'da geçirdi ve Eyüp Medrese-si'nde ders okuttu. Eyüp'te gömülüdür. Yazdığı tarihlerden Tarih-i Sultan Süleyman, 1520-1528 arasında geçen olayları içerir.
Salih Efendi (Kemani, Bülbül) IV:421a, VLlölc.
Salih Efendi (ö. 1780, Şeyh) VI:492c. Salih Efendi (ö. 1828) VII:223c. Salih Efendi (ö. 1852, Şeyh) II:4l6c.
Salih Efendi (ö. 1869, Şeyh Yağlıkçılar kâhyası) II:4l6c.
Salih Efendi (ö. 1878) VI:327a.
Salih Efendi (Dede) (1823, İstanbul -1888, İstanbul) Neyzen, besteci. Beşiktaş Mevlevîhanesi şeyhi Mahmud Dede'nin oğlu, Said Dede'nin (ö. 1853) üvey kardeşidir. Ağabeyinden ney üflemeyi öğrendi. Muzıka-i Hüma-yun'a neyzen olarak girdi. Çile çıkarıp dede oldu. Beşiktaş (sonra Maçka), Bahariye, Kasımpaşa mevlevîhanele-rinin neyzenbaşısıydı. Peşrevleri klasik repertuvarın en güçlü saz eserleri arasında yer aldı. Şedaraban makamında bir de Mevlevi ayini besteledi.
V:421c.
SaUh Efendi (ö. 1895, Hekimbaşı) mad. VI:426c, I:533a, II:312b, IV:42b.
Hekimbaşı Salih Efendi Yalısı IV:4lc
Salih Efendi Sokağı Sarnıcı Fatih İlçesi'nde, İskender Paşa Mahallesi'nde, Hacı Salih Efendi Sokağı'ndaki bir arsada bulunmaktadır. 7. yy'a ait olduğu tahmin edilen sarnıç, muhtemelen Kırk Havariler Kilisesi'ne ait bir yapı idi. Osmanlı döneminde üzerine Kambur Mustafa Paşa Cami-i (Yayla Camii) yapılmıştır. 19. yy'ın sonlarında içinde su bulunmadığı, Ermeni ip-likçüer tarafından atölye olarak kullanıldığı bilinmektedir. Cami, 1916 yangınında tamamen yanmca, uzun bir süre harap durumda kalmış, 1940'ta Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü tarafından koruma altına alınmıştır. Uzun bir süredir boş ve ka-
palı vaziyettedir. Tamamen tuğla ve harçla inşa edilmiş olan yapı 23,60x 12,20 m boyutlarında, dikdörtgen bir plan gösterir. İçinde yükseklikleri 4 m olan kırmızı granitten 10 sütun bulunmaktadır. Bunlara ait başlıklar mermerden yapılmış olup oldukça kaba işlenmişlerdir. Güney duvarındaki pencere ile sütunlardan birinin etrafındaki örme kılıf Türk dönemine ait olup bugün üst kısmı toprak seviyesinin oldukça üzerinde, betonlanmış durumdadır.
Salih Efendi Tekkesi Üsküdar İlçesi'nde, İhsaniye'de, Salih Baba Türbe-si'nin yanında bulunduğu anlaşılan bu tekkenin banisi, Mecmua-i Tevâ-rih'e göre Mağrip kökenli olan, bilgisini artırmak amacıyla birçok yolculuğa çıkan ve Medine'de Nakşibendî şeyhlerinden Muhammed Hayat'a intisap eden, ayrıca Şam'da Bedevî ve Şazelî şeyhleri ile de görüştükten sonra Üsküdar'a gelip yerleşen Şeyh el-Hac Salih Efendi'dir (ö. 1772). Aynı kaynakta 111. Mustafa'nın kendisine teveccühü olduğu ancak Salih Efen-di'nin padişahın ikramını kabul etmeyip kendi imkânlarıyla bir bina satın alarak burasını zaviye olarak vakfettiği, mütevelli olarak müderris Hafız İbrahim Efendi'yi tayin ettiği, kendisi için de bir "lahd-i tabnak" yaptırdığı kayıtlıdır. 18. yy'ın ortalarından itibaren İstanbul tekkelerinin dökümünü içeren kaynakların hiçbirinde adı geçmeyen bu küçük tekkenin kısa ömürlü olduğu ya da mütevazı bir türbe-tekke olarak bir müddet faaliyet gösterdiği tahmin edilebilir. Halk arasında "Salih Baba" olarak anılage-len baninin türbesi ise bu tesisten artakalan yegâne izdir.
Salih Hulusi Paşa (1864, İstanbul - 1939, İstanbul) Asker ve devlet adamı. Ferik rütbesiyle 2. Ordu komutanıyken 1909'da harbiye nazırlığına getirildi. 191 l'de Meclis-i Âyân'a girdikten sonra bahriye ve nafıa nazırlıklarında bulundu. Mütareke sonrası kabinelerde bahriye nazırı olarak yer aldı. 1920'de getirildiği sadrazamlık görevi İstanbul'un işgaliyle kısa sürdü. İstanbul ve Ankara hükümetleri arasındaki Amasya ve Bilecik görüşmelerine katıldı. Cumhuriyet döneminde "Kez-rak" soyadını aldı.
III:56lb, V:352a, VI:129b. Salih Münir Paşa (Çorlu) (1859, İstanbul-1939, İstanbul) Devlet adamı. Babası Mahmud Celaleddin Paşa'nm II. Ab-dülhamid'e yakınlığı nedeniyle memurlukta kısa sürede yükseldi. Paris büyükelçiliğine atandı; bu görevinin yamsıra Bern ve Brüksel elçiliklerini üstlendi. II. Meşrutiyet'in ilanından sonra görevden alındı. Cumhuriyet döneminde "Çorlu" soyadını aldı.
II:315a, 316a, 529c. Salih Paşa (Sadrazam) (1607, Nevşehir -
Salih Paşa
380
381
Sanatsevenler Topluluğu
1647, İstanbul) Sadrazam. Yeniçeri ağalığı, kubbe vezirliği ve başdefter-darlıgın ardından l645'te sadrazamlığa getirildi. Sultan ibrahim'in emriyle boğularak öldürüldü.
V:97b.
Salih Paşa (Hacı) (?, İzmir - 1833, Konya) Sadrazam. Kapıcıbaşıyken 1821' de sadaret kaymakamlığına, aynı yıl da sadrazamlığa getirildi. Halet Efen-di'yle geçinemediği için 1822'de görevden alındı. Daha sonra çeşitli valiliklerde bulundu.
V:256c.
Salih Paşa (1813, İstanbul - 1870, İstanbul) Şehremini. Askerlikten yetişti. 1852'de Canik (Samsun), 1853'te Amasya mutasarrıflığına getirildi. Temmuz 1855'te İstanbul'un ilk şehremini oldu. Kasım 1855'te bu görevden alındıktan sonra Anadolu'da çeşitli mutasarrıflıklarda bulundu.
II:l40b, VII:150a.
Salih Paşa (Damat Tunuslu) (?, ? - 1913, İstanbul) Devlet adamı. Çeşitli yerlerde valilik ve elçilik görevlerinde bulundu. Meclis-i Ayan üyeliği ve Maliye Komisyonu başkanlığı yaptı. Mahmud Şevket Paşa'nın öldürülmesi olayına karıştığı için idam edildi.
V:272b.
Salih Paşa Çeşmesi Sarıyer'de, Maden yolu üzerindedir. Banisi sadrazam Salih Paşa'dır. 1238/1822'de, klasik üslupta, kesme taştan yapılmıştır. Çeşme yol seviyesinin altındadır ve teknesi çukurda kalmıştır.
Salih Paşa Konağı IV:2c.
Salih Zeki (1864, İstanbul - 1921, İstanbul) Matematikçi. Darüşşafaka'da okudu. Burayı birincilikle bitirerek Posta ve Telgraf Nezareti'nde görev aldı. Paris'e elektrik mühendisliği tahsiline gönderildi. Dönüşünde mühendislik, Rasathane-i Âmire müdürlüğü, 1890'dan sonra ise Maarif Meclisi aza-lığı, Mekteb-i Sultani (Galatasaray Lisesi) müdürlüğü, Darülfünun eminli-ği (rektör) yaptı. Darülfünun'un gelişmesinde emeği olan Salih Zeki Darülfünun ve sultaniler (lise) için fen ve matematik kitapları yazdı. En önemli eseri Âsar-ı Bakiye'dir. İkinci evliliğini Halide Edip Adıvar'la yapmıştı. Mezarı Fatih Camii haziresindedir.
III:370c. Saliha Dilaşub Sultan (ö. 1690) VII:89c.
Saliha Sultan (ö. 1739, I. Mahmud'un annesi) I:294c, II:175a, 206c, III:478a, V:247c, VI:427c.
İlgili maddeler:
Saliha Sultan Çeşmesi (Defterdar) VI:427b
Saliha Sultan Çeşmesi (Silivrikapı)
VL427c
Saliha Sultan Sıbyan Mektebi
VI:429a
Saliha Sultan (ö. 1843) II:97a, 368a, V:259a, 266c.
Saliha Sultan (ö. 1942 ?) I:198b.
Saliha Sultan Çeşmesi (Defterdar) mad. VI:427b.
Saliha Sultan Çeşmesi (Silivrikapı) mad. VI:427c.
Saliha Sultan Çeşmesi (Tophane) mad. VI:427c.
Saliha Sultan Sebili ve Çeşmesi mad. VI:428b, 111:41 la, V:355b, VII:200b.
Saliha Sultan Sıbyan Mektebi mad. VI:429a.
Saliha Valide Sultan (ö. 1739) IV:369c. Saliha Yegâne Hanım VI:487a.
Salim (1688, İstanbul - 1739-, Müfrik/ Şam) Asıl adı Mehmed Emin'dir. Şeyhülislam Mirza Mustafa Efendi'nin oğludur. Özel eğitim ve medrese öğrenimi gördü. 1722'de İstanbul kadı-sıydı. 1733'te Rumeli kazaskerliği payesi verildi. Şam kadılığına giderken öldü. Babasının Şehzadebaşı'ndaki mezarının yanına Salim için de sembolik bir taş dikilmiştir. Salim, Lale Devri'ndeki çeviri çalışmalarında, bazı dini eserleri Türkçeye çevirip şerh etmiş, Türkçe-Farsça bir sözlük yazmıştır. Cihad konusuyla ilgili bir eseri ve 1720'de tamamladığı 410 şairin biyografisini içeren Tezkiretü'ş-Şu-ara'sı (Salim Tezkiresi) vardır.
Salim Bey (Neyzen) IIL255a. Salim Efendi (ö. 1818) VII:109c. Salime Servet Seyfl IV:346a. Salis, Rodolphe IV:488c Salisbury (Lord) IV:421c.
Salkunsöğüt Eminönü İlçesi'nde, Alemdar Mahallesi'nde, Yerebatan Sarayı ile Alay Köşkü Caddesi arasına düşen mevki. Adını oradaki bir sokaktan, o da eskiden var olduğu sanılan bir sal-kımsöğütten almaktadır. İstanbul'un ünlü hamamlarından Şengül Hamamı Salkımsöğüt'teydi.
I:482c. Salla, Edouard III: 154a.
Salma Çuhadarı Tebdil gezen ve güvenliği denetlemekle görevli amir. Yeniçeri zabitleri arasından seçilirdi. Maiyetinde yirmi kadar tebdil neferi bulunurdu. Salma çuhadan pazar yerlerinde dolaşır, kahvelerle berber dükkânlarında afyon içilmesini, kumar oynanmasını engeller ve yapanları cezalandırırdı. Salma çuhadarının bir başka görevi de ezan okunduğunda camiye gitmeyen esnafı camilere yollamak, kışlalarından izinli çıkmış yeniçerilerin inzibatını ve hamama gittikleri vakit gürültü çıkarmamalarını temin etmekti. Salma çuhadarları kışlalarında bulundukları sırada "pirpiri" denilen kırmızı cüppe ve dövme şalvar giyerler, başlarına da
etrafı siyah kuzu derisinden, tepesi yeşil çuhalı kalpak takarlardı. Salma Tomruk İstanbul'daki hapishanelerin, mahkûmlara tanınan haklar bakımından en rahatça olanıydı. İç avlularında gezip dolaşma olanağı bulunduğundan "salma" (salıvermek' ten) denilmişti. Tomruk denen kapalı ve içinde mahkûmların zincirlere vurulduğu hapishanelerden bu yönüyle farklı ve rahattı. Salma tomrukların en meşhuru Karagümrük'teydi.
Salman, Yusuf (1888, Selanik - 1960, İstanbul) Muhasebeci. Liseyi bitirdi. Ticaretle uğraştı ve Vilayet Umumi Meclisi azası seçildi. 11. dönem (1957-1960) İstanbul milletvekili olarak parlamentoda bulundu.
Salmatomruk Fatih İlçesi'nde, Fevzi Paşa Caddesi ile Haliç sırtlarmdaki Dra-man Caddesi arasında kalan Salmatomruk Caddesi adlı yokuşun her iki yanında uzanan ve Karagümrük ile Edirnekapı'ya yakın Kariye arasında yer alan semt. Esas olarak Dırağman (Draman) semti kapsamında sayılır.
Salta Cepken ve camedana benzeyen, ancak kollu oluşuyla ondan ayrılan eski bir üstlük. Yakası ve kol kenarları sırma ya da kaytanla işlenir, çiçek vb motifleriyle süslenirdi. Saltanın kadınlar tarafından giyilen biçimi ipekli kumaştan yapılırdı. Etrafı sırma ile işlenen ve geniş hırkaya benzeyen kadın saltaları sarayda da kullanılmıştır.
Saltanat Arabası Osmanlı Devleti'nin son döneminde padişahların şehir içindeki gezinti ve törenlerde bindikleri atlı arabalar. Daha önceleri "ger-dune-i saltanat" denen, al kumaş kaplı, sırma işlemeli süslü arabaların yerini alan saltanat arabaları, dört ya da altı at koşulan özenli birer faytondu. Tanzimat döneminden itibaren kullanılan saltanat arabalarının seyisleri ve arabacıları sırma işlemeli üniformalar giyerler, ayrıca padişahın bindiği arabanın önünde, yanlarında ve arkasında çok sayıda mızraklı süvari askeri, teberdar, hademe-i hassa yer alırdı. Saltanat arabasına binmek salt padişahın ayrıcalığıydı. İzleyenler yaya veya atlıydılar.
Saltanat Kayığı On üç çifte kürekli, kıç tarafında padişaha mahsus süslü tentesi (köşkü) bulunan gezinti kayıkları. Bu kayıklar yapılarına göre kan-cabaş ve kırlangıç olmak üzere iki tipti. Genellikle padişah kancabaşa biner, saray halkı kırlangıçla kendisim izlerlerdi. Boğaziçi ve Haliç'te yapılan gezintilerde saltanat kayıkları ile refakat kayıklarının, bunlara binmiş olan bostancıların ve saray halkının görünüşü görkemli ve renkli tablolar oluştururdu.
IV:503c.
Saltiel, A. IILlSöa. Salute de Constantinople IV:475a.
Salzenberg, Wilhelm mad. VI:429c,
VII:373c.
Sam, Leman VII:402b. Sam, Selim VII:402b. Samako, Raşit Rıza mad. VI:430b,
II:233b, III:54b, 60c, IV:451c, 499c,
V:95b, VL253c, 491a.
Samancı, Asil (1870, İstanbul -1942, Atina) Rum asıllı fotoğrafçı. Ressam ve dekoratör Jacob Samancı Efendi'nin oğludur. Babasının yanında çalışırken, Abdullah Biraderler'den de fotoğrafçılığı öğrendi. Onların aracılığıyla saraya girmeyi başararak şehzadelere fotoğrafçılık dersi verdi. Fotoğrafa meraklı olan Sadrazam Cevad Paşa'nın yardımcısı oldu. II. Abdülha-mid'in portrelerini çekti. İstanbul'un eski eserlerinin bir fotoğraf koleksiyonunu hazırladı. 1925'e kadar çalışmalarını sürdüren Apollon adlı stüdyosunu kapattıktan sonra, Gülmez Biraderler'den aldığı negatiflerle birlikte kendi negatiflerini de Atina'ya götürdü.
Şamandıra Kartal İlçesi'nin kuzey kesiminde yer alan yeni bir yerleşim bölgesidir. 1970'li yıllara değin çiftliklerin bulunduğu, askeri bölgenin ve onun içinde pervaneli uçaklar için uçak pistinin yer aldığı Şamandıra, Sultanbeyli'ye komşudur. Güneyinde Yakacık bulunmaktadır.
IIL384c. Samanlı Dağları L152b, III:78a.
Samanviran Hanı Eminönü İlçesi'nde, Samanviran Mescidi'nin yanında bulunuyordu. Kaynaklardan, II. Mehmed (Fatih) dönemi (1451-1481) Saman Emini Hoca Sinan tarafından yaptırıldığı bilinen handan günümüze hiçbir iz kalmamıştır.
Dostları ilə paylaş: |