A. Kadir (1917, İstanbul -1985, İstanbul) Şair, yazar. Kara Harp Okulu'nda öğrenciyken Nâzım Hikmet'le tanıştığı ve "muzır neşriyat" (zararlı kitaplar) okuduğu için tutuklandı

Sultaniye Vapuru Şirket-i Hayriye'nin 61 baca numaralı yolcu vapuru. 1909'da, Fransa, Dunkerque'de Ati. & Chant. De France tezgâhlarında buharlı yolcu vapuru olarak inşa edildi. 521 grostonluktu. Uzunluğu 44,2 m, genişliği 7,3 m, sukesimi 3 m idi. De France yapımı, toplam 540 beygirgücünde, 2 adet tripil buhar makinesi vardı. Çift uskurlu olup saatte 10,5 mil hız yapıyordu. Yazları 876, kışları 726 yolcu alabiliyordu. Hünkâr iskelesi, Sütlüce ve Küçüksu adlı üç de eşi vardı. Dördü de şirketin ilk kez İngiltere ve İs-koçya dışındaki tezgâhlarda inşa ettirdiği ilk vapurlardı. Baş ve kıç kısımları hayli yüksek olduğu için göze hoş görülmemiş, çok sayıda yolcu almalarına rağmen Boğaz halkı tarafından pek beğenilmemişti. I. Dünya Savaşı'n-da ordu emrine verilen gemi 10 Temmuz 19l6'da, Karadeniz'de, Sakarya ağzı açıklarında Rus muhripleri tarafından batırıldı.

IV:100a, V:l63b, VII:120a. Sultanselim bak. Yavuzselim

Sultantepe Üsküdar İlçesi'nde, Üsküdar İskelesi'nin kuzeyine düşen Paşalima-m yöresindeki sırtlarda yer alan semt. Fethi Paşa Korusu ile Selamsız arasındadır. Adından da anlaşılacağı gibi yüksekte olan bir semttir. Kuzeyinde İcadiye bulunmaktadır.

' madde-.

Özbekler Tekkesi VI:199c

Sultantepe Araba Vapuru Şehir Hatları İşletmesi araba vapuru. 1989'da, Ca-mialtı Tersanesi'nde motorlu araba vapuru olarak inşa edildi. 1.077 grostonluktur. 62 araba alabilmektedir. Uzunluğu 67,2 m, genişliği 20,6 m, sukesimi 3,7 m'dir. Pendik-Sulzer yapımı, her biri 848 beygirgücünde 2 adet dizel motoru vardır. Çift uskurludur. Saatte 11 mile yakın hız yapmaktadır.

Sultantepe Spor Kulübü 1951'de Üsküdar'da adını taşıdığı semtte kuruldu. Forma renkleri sarı-mavidir. Futbol branşında faaliyet gösteren kulübün amatör yıldız, genç ve A takımları vardır. A takımı düzeyindeki en büyük

başarısı Türkiye beşinciliğidir. Başkanlığını Turgay Palas'ın yaptığı kulübün 378 üyesi ve 60 lisanslı sporcusu olup, A takımı istanbul 2. amatör kümede oynamaktadır.

Sultanzade Padişahların kızlarından olma torunlarına verilen unvandı. Bunların da okumalarına, son dönemlerde ise özellikle askeri eğitim görmelerine veya Mekteb-i Sultani'de okumalarına özen gösterilir; her birine genç yaşta yüksek rütbeler ve görevler verilirdi. Osmanlı tarihinde, sultanzadelerden vezir, sadrazam olanlar vardır. Son dönemin en ünlü sultanzadesi Prens Sa-bahaddin Bey'dir.

V:95b.

Sultanzade Mehmed Bey Türbesi

mad. VII: 70a.

Sulu Konak IV:3a.

Sulu Manastır bak, Kevork (Surp) Kilisesi

Sulukule mad. VII:70b, II:5l4a, III:131b, VII:496c.

Sulukule Kapısı bak. Surlar Sulzbach, Berthavon III:487b. Suman, Nusret IL540b. Summer Palace mad. VII: 71a. Sun, Selçuk II:388a. Suna, Hilmi V:4la. Suna Kıraç Yalısı III:152c. Suna, Sait IV:250a. Sunal, Kemal VII:323c.

Sunar, Mustafa (Eyyubî) (1881, İstanbul -1959, istanbul) Kemancı ve besteci. Kemani Tatyos Efendi, Kemani Mem-duh gibi keman ustalarından ders aldı, ünlü bestecilerle usul ve kuram çalıştı. Bahriye Nezareti Kalemi memurluğundan emekli oldu, daha sonra ilk ve orta okullarda musiki öğretmenliği yaptı. İstanbul Belediye Konservatuva-rı Türk Musikisi İcra Heyeti'nde çalıştı. Eyüplü olduğu için Eyyubî diye de anılır. Saz semaileri, peşrevleri, ilahileri ve marşları vardır.

III:260c, IV:2l4b, VL99c, VII:209b, 225b.

Sunay, Cevdet III:56lb.

Sungur, Mehmet Emin (1936, Hekimhan) Mimar ve işletmeci. iTÜ Mühendislik Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü'nü ve istanbul Üniversitesi iktisat Fakültesi İşletme iktisadı Ens-titüsü'nü bitirdi. Belediyecilik yaptı. 15. dönem (1973-1977) istanbul milletvekili seçilerek parlamentoya girdi ve 1979-1980 arasında Cumhuriyet Senatosu istanbul üyesi olarak görev aldı. 1984-1989 arasında Şişli belediye başkanlığı yaptı.

Sungur, Zati IV:84a, 160a, VI:539a.

Sunullah Efendi (Caferzade) (1552, iskilip -1612, istanbul) Şeyhülislam. Kazasker İskilipli Cafer Efendi'nin oğlu-

dur. Ebussuud Efendi'nin en gözde öğrencilerinden biri olarak ilmiye aşamalarım geçtikten sonra 1599'da atandığı şeyhülislamlıktan 1601'de azledildi. l603'te yeniden bu göreve getirildi. Aynı yıl "Zorba Ayaklanması" denen olayda Sadrazam Yemişçi Hasan Pa-şa'ya karşı Güzelce Mahmud Paşa ile işbirliği yaptığı için ayaklanma bastırıldıktan sonra azledildi. 1604'te üçüncü kez atandığı şeyhülislamlıktan 1606' da Zitvatorok Antlaşması'na karşı çıktığı için azledildi. 4 ay sonra tekrar aynı göreve getirildi. Bu kez Kuyucu Murad Paşa'ya karşı çıktığı için 1608'de azledildi. Saraçhanebaşı'nda adıyla anılan camiyi yaptırmıştır.

I:27a, V:338a.

Sunullah Efendi Camii Fatih İlçesi'nde, Saraçhanebaşı'nda, itfaiye Caddesi'n-dedir. "Hüsam Bey Camii" ve "Tezgâh-çılar Camii" diye de anılan yapı 10217 I6l2'de Şeyhülislam Sunullah Efendi tarafından yaptırılmıştır. Hadîka'da. ise banisinin Kaptan Ali Paşa'nın babası Hüsameddin Hasan Efendi olduğu yazılı ise de, bu şahsın yapıyı ihya ettirmiş olacağı ya da minberini koydurmuş olduğu varsayılır. Bir yangında tahrip olduktan sonra 1329/ 19H'de Halil Efendi tarafından yeniden yaptırılmıştır. Kare planlı, kagir bir yapıdır. Üzeri dört yana eğimli, kiremit örtülü basık bir çatı ile kaplıdır. Tek şerefeli minaresi taştandır. Son cemaat yerinin bir kapıyla bağlantılı olduğu harim konsantrik kemerli büyük pencerelerle aydınlanmaktadır. Minber, vaiz kürsüsü ve mahfili ahşap, mihrabı stukko bezemelidir. Ca-. mi ek bir mekânla genişletilmiş olup, merkezi planlı, çokgen gövdeli mektebi bugün meşruta olarak kullanılmaktadır.

Surbantag Püzantyan Lırakir Derutyanın III:188c.

Sur-ı Hümayun mad. VII: 71c, I:4l6b, VLSOla, VII:13c, 83c.

İlgili madde: Şehrayinler VI:l47b

Sur-ı Sultani mad. VIL72b, I:101b, 177a, 344b, 433a, II:305c, 500b, 554c, V:329b, VII:26a, 74b, 281a.

ilgili madde:

Topkapı Sarayı VII:280c Suriye Hanedanı bak. İsauria Hanedanı

Suriye Hanı Beyoğlu İlçesi'nde, istiklal Caddesi'ndedir. 1908'de yapılmıştır. Binanın, Gönül ve Piremeci sokaklarına açılan iki kapısı daha vardır. İlk yapıldığı tarihlerde yine bitişik fakat ayrı girişleri olan üç apartman iken, Gönül Sokağı'na bakan girişe asansör konulmuş ve binaları farklı noktalardan birbirine bağlayan köprüler eklenmiş ve bina bugünkü biçimini almıştır. Sonraları Zafer Sineması adını alan eski Santral Sineması da alttaki pasaj

içinde yer almaktaydı, iç mekânları oldukça sade olan binanın zemin ve birinci kat cephesindeki taş kaplamalar, cepheyi yatay bölümlere ayıran geniş kat silmeleri ile bilinci katın altında yer alan büyük boyutlu çıkmaları özellikle dikkat çekicidir. Bunların dışında çıkma cephesinde iki kat boyunca devam eden ve pencere kenarlarında yer alan farklı boyutlu, Korint başlıklı pilastrlar, pencere üzerlerindeki üçgen ve kesik alınlıklarla genelde neoklasik düzendeki cephe, 19- yy'ın sonu ve 20. yy'ın başının seçmeci özelliklerini yansıtmaktadır.

I:284c, II:2l6b, IV:269a, VI:226b.

Surlar mad. VII: 74b, II:27a, 428b, III:131b, 162a, ıV:118a, VII:233b, 247b, 282c, 282c, 459b.

ilgili maddeler:

Anastasios Suru I:265b

Brahialion II:321c

Constantinus Suru II: 441 a

Septimius Severus Suru VII:74b

Sur-ı Sultani VII:72b Surname-i Hümayun VTİ:l6lb. Surnanıe-i Vehbî VILlölb. ilgili maddeler:

Levnî V:211b

Vehbî (Seyyid) VII:376b Surp Eçmiadzin (Basımevi) III:182a.

Surp Haç Lisesi Üsküdar'da Selamsız'da-dır. l678'de kuruldu. 1932'de kapanan okul 1954'te orta, lise ve ilahiyat bölümleriyle ve Surp Haç Tıbre-vank Ermeni Ruhban Okulu adıyla yeniden açıldı, ilahiyat bölümü 1967" de kapatıldı. Adı da 19ö9'da Surp Haç Ermeni Lisesi oldu. 1994-1995 öğretim yılında hazırlık, orta ve lise sınıflarında 71 kız, 98 erkek olmak üzere 169 öğrencisi bulunmaktadır.

I:533c, III:483c. Surp Pırgiç (Dergi) III: 190a. Surp Sarkis Zoravar (Basımevi)

III: 182a.

Surre Alayı mad. VILSOb, I:179a, VU:73b.

Sururî (ö. 1814) IIL508b. Sururi Ailesi mad. VILSlc. nli madde:

Gülriz Sururi-Engin Cezzar Tiyatrosu IIL44la

Sururi, Alev

ilgili madde:

Sururi Ailesi VII:81c Sururi, Ali VI:538a. ilgili madde:

Sururi Ailesi VH:81c Sururi, Celal IV:24lc, 443b. İlgili madde: Sururi Ailesi VTI:81c

Sururi, Gülriz I:199a, VI:538a. ilgili maddeler:

Gülriz Sururi-Engin Cezzar Tiyatrosu III:44la

Sururi Ailesi VII:81c Sururi, Lütfullah IV:24lc, VII:ll4c. ilgili madde: Sururi Ailesi VII:81c

Sururi Mahallesi Eminönü İlçesi'nde yer alır. Rüstem Paşa, Hobyar, Taya Ha-. tun, Mercan ve Tahtakale mahalleleriy-le çevrilidir. Nüfusu (1990) 180'dir.

Sururi, Nazif (Kadıpaşazade) İlgili madde: Sururi Ailesi VII:81c

Sururi (Sururi Mehmet Efendi) Mahallesi Beyoğlu İlçesi'nde yer alır. Küçük Piyale, istiklal, Hacı Ahmet, Bostan, Kalyoncu Kulluğu, Kamer Hatun ve Yahya Kâhya mahalleriyle çevrilidir. Nüfusu (1990) 5.726'dır.

Sururi Topluluğu III:154c.

Sururi, Yusuf IV:24lc. ilgili madde: Sururi Ailesi VII:81c

Suterazileri mad. VH-.82b.

Sutopu mad. WI:83a.

Sutzu, Mihail III:290a.

Suvak Vapuru Bir ara istanbul'da da çalışmış olan küçük yolcu vapuru. 1905' te Macaristan'da yapıldı. 145 grostonluktu. Önceleri izmir'de körfez hattında çalıştı. 18 Şubat 1943'te İstanbul-Izmit hattının açılması üzerine, bu hatta verildi, l Mart 1958 günü Üsküdar Vapuru'nun şiddetli bir fırtınada Gölcük önlerinde batarak büyük bir faciaya yol açması üzerine, aynı hatta çalışmakta olan yaşlı ve bakımsız Suvak da aynı akıbete uğramaması için hizmet dışı bırakıldı.

Suvat Vapuru Şehir Hatları İşletmesi yolcu vapuru. 1938'de, Almanya Bremen' de, Atlas-Werge A. G. tezgâhlarında buharlı yolcu vapuru olarak inşa edildi. 923 grostonluktu. Uzunluğu 62,5 m, genişliği 10 m, sukesimi 3,4 m idi. Her biri 850 beygirgücünde iki adet istim türbini vardı. Çift uskurluydu. Yazları 1.603, kışları 1.400 yolcu alabiliyordu. Ülev adlı bir de eşi vardı. Büyüklüğü, hızı ve sağlamlığıyla, döneminin en beğenilen vapurlarındandı. Uzun süre Köprü-Haydarpaşa-Kadıköy, Köp-rü-Adalar-Yalova hatlarında çalıştırıldı. 1965'te baştan sona yenilendi, kazanı da akaryakıtla ısıtılır duruma getirildi. Son döneminde bile saatte 14 mil hıza erişebiliyordu. 1990'da kadro dışı bırakılarak satıldı. Tuzla'daki tersanelerin birinde turistik amaçla kullanılmak üzere tadil ediliyordu.

Suyolcuzade Şeyh Mustafa Naci Efendi Tekkesi II:4l5a.

Suyolu Kazası IV:137b.

Suzan Lütfullah Hanım VI:264b, VII:ll4c, 115b.

ilgili madde-.

Sururi Ailesi VII:81c Süer, Nevzat IV:234a. Süheyl (el-Hac) III:470a.

Süheyl Bey Mescidi Beyoğlu İlçesi'nde, Salıpazarı'ndaydı. 1591'de Süneyi Bey tarafından Mimar Sinan'a yaptırılmış, yol genişletilmesi sırasında yıkıldığından 1873'te Abdülaziz tarafından yemden inşa ettirilmiş, 1957'de cadde genişletme çalışmaları nedeniyle ortadan kaldırılmıştır. Fevkani, sekizgen planlı ve kubbeli olan mescit, yeniden yapıldığı Abdülaziz döneminin eklektik zevkini yansıtan mimari ayrıntılara sahipti.

Süheyl Denizci Triosu VL296b.

Süheyl Ünver Arşivi ve Nakışhanesi

II:4l3c.

Süleyman I mad. WI:83b, I:l68c, 289c, 440c, II:2b, 26a, 183c, 184a, 193c, 218c, 319b, 344c, 375a, 406c, 431a, 438a, 537b, III:63c, 123a, 204c, 442b, 446c, 463c, 524b, 526a, IV:3c, 5a, 13c, 104a, 330c, 363c, 380b, 384a, 392c, 481a, 494b, V:la, 97a, 382b, 453a, 495a, VI:48b, 71a, 74a, 157c, 498b, 501a, VII:62a, 63c, 73a, 83b, 128a, 152a, 230b, 408b, 485c.

ilgili maddeler:

Büyükçekmece Kervansarayı II:357c Büyükçekmece Köprüsü II:358a Cihangir Camii II: 431 a Emir Buharî Tekkesi IILl66a Hürrem Sultan IV:104a Kırkçeşme Tesisleri V:la Sultan Selim Külliyesi Vll:62a Sultan Selim Medresesi VII:63c Süleymaniye Külliyesi VII:96b Şehzade Külliyesi VII:152a

Süleyman I Çeşmesi Eminönü'nde, Mar-puççular Sokağı'nda, Alaca Mescit'in (Çelebioğlu Alaeddin Camii) avlu kapısında bulunuyordu. 974/1566'da yaptırılmıştır.

Süleyman I Çeşmesi Aksaray'da, Horhor Caddesi'nde, Kızıl Minare Ca-mii'nin karşısında olduğu bilinmektedir. 1939'da yıktırılmıştır. 974/1566'da klasik üslupta inşa edilmişti.

Süleyman I Türbesi bak. Süleymaniye Külliyesi

Süleyman H mad. WI:89c, I:109a, II:551c, V:339b, 343c, VI:308b, VII:230c.

Süleyman (Bayburtlu) IV:325a. Süleyman (d. 16li, Şehzade) V:97a. Süleyman (ö. 1892, el-Hac) V:394c. Süleyman Abaî (Şeyh) III:403c.

Süleyman Abdülhalim Efendi (ö.

1896, Şeyh) VI:327b, 330b.

Süleyman Ağa

410

411

Sümer, Güner

ili madde:

Kozyatağı Tekkesi V:81b Süleyman Ağa (Bâlâ) II:6b. Süleyman Ağa (Hazinedar) II:332c. Süleyman Ağa Mescidi mad. VII:92b. Süleyman Belhi (ö. 1877) V:5l4c. Süleyman Besim IV:107b.

Süleyman Bey (Baltaoğlu) (15. yy) Kap-tan-ı derya. 1449'da, II. Murad döneminde (1421-1451) Midilli'de Kolone (Callone) Kalesi'ni aldı. 1451'de kap-tan-ı derya oldu. II. Mehmed'in (Fatih) istanbul kuşatması sırasında Adalar'ı ele geçirdi. 400 parçalık donanması Baltalimam'nda üslendi. Bizans'a yardım için gelen dört Ceneviz ve bir Bizans gemisinin Halic'e girmesini engel-leyemediği için görevinden alındı.

I:69a, II:33c, 351c, III:302c, IV:56b, 435a, VII:499b.

Süleyman Bey (Başmimar) VII:255a. Süleyman Bey (Karıştıran) V:328b.

Süleyman Çelebi (Anadolu Defterdarı) VII:352b.

Süleyman Çelebi (ö. 1422) III:58a.

Süleyman Dede (ö. 1654) II:l69a, V:425c.

Süleyman Efendi (d. 1821, Şeyh) II:325c.

Süleyman Efendi (el-Hac) VII:93b.

Süleyman Efendi (Fındıklık) mad.

VII:93a, I:180b, V:321c. Süleyman Efendi (Hamamcı) IV:449a. Süleyman Efendi (Keçeci) IV:5l4b. Süleyman Efendi (ö. 1703) IV:373b. Süleyman Efendi (ö. 1746) III:443a. Süleyman Efendi (ö. 1778) VL326c.

Süleyman Efendi (ö. 1799, Şeyh Be-şikçizade) II:l6la, VII:122c.

Süleyman Efendi (Ömerzade) (?, ? -1807, istanbul) Vakanüvis. Ahıskalı Ömer Efendi'nin oğludur. Şişman Molla, Şişman Süleyman, Çarköşeli gibi lakaplarla da anılmaktaydı. Dönemin renkli bir kişisi olup müderrislik, kadılık görevlerinde bulundu. 1776-1777 arasında kısa bir süre vakanüvis-lik yaptı. 1801'de istanbul kadısı oldu. Fındıklı'daki köşkünde öldü. Topladığı bilgiler ve notları Enveri Tari-hi'nde kullanılmıştır.

Süleyman Efendi (ö. 1892, Şeyh el-Hac) V:394c, VI:327c.

Süleyman Efendi (ö. 1909, Şehzade) VI:81a.

Süleyman Efendi (Şeyh) V:121c. Süleyman Efendi Tekkesi III:443a. Süleyman Ferit Bey IV:85c. Süleyman Halife (Şeyh) VII:172b.

Süleyman Halife Sıbyan Mektebi ve Çeşmesi mad. VII:93b, VI:457c.

Süleyman Heykeli II:113b.

Süleyman Hikmeti Efendi (Hattat Hafız) VII:544c.

Süleyman Hüseynî Efendi (ö. 1877) V:385c, VI:35c.

Süleyman îzzî Efendi (?, ? - 1755, İstanbul) Vakanüvis. Baltacılar kâhyası Halil Ağa'nın oğludur. Divan-ı Hümayun kalemlerinde çalıştıktan sonra 1745'te Subhi'nin yerine vakanüvis atandı. 1747'de teşrifatçılık görevine getirildi. İzzî mahlası ile şiirler yazdı. Divanından başka 1744-1751 yılları olaylarını veren ve çoğu kez kendi adıyla İzzî Tarihi denen, Tarih-i Vekai adlı bir Osmanlı tarihi vardır. Bu kısa dönemin olaylarını iki ciltte ve çok ağır bir dille anlatmıştır. Bu yüzden eleştirilen İzzî, hattatlığı ve tarih düşürmesi ile de ünlenmişti.

Süleyman Nahifi (ö. 1738) III:66b, 508a.

Süleyman Nazif (1870, Diyarbakır - 1927, İstanbul) Şair ve yazar. Özel öğrenim gördü. Farsça, Arapça, Fransızca öğrendi. Namık Kemal ve Ziya Paşa'dan etkilendi. 1897'de Paris'e gittiyse de uzun süre kalmadı. Dönüşünde padişah tarafından Bursa mektupçuluğuna atanarak orada ikamete mecbur kılındı. II. Meşrutiyet'te (1908) Ebüzziya Tevfik Beyle Tasvir-i Efkâr'ı çıkardı. Beş yıl süreyle başkent dışında, çoğu uzak vilayetlerin valiliklerinde bulunduktan sonra İstanbul'a yerleşti. Gazetecilik ve yazarlık yaptı. Mondros Mütarekesi hakkında Hadisat gazetesinde ünlü "Kara Bir Gün" başlıklı makalesini yazdı. Piyer Loti'yi anma gününde yaptığı bir konuşmada işgal kuvvetleri için sert ifadeler kullandığı gerekçesiyle, Malta'ya sürgüne gönderildi. Cumhuriyet döneminde İstanbul'da gazeteciliğe devam etti. Kitapları II. Abdülhamid rejimine karşı yazdığı şiirlerin bazılarını içeren ve Mısır'da basılan Gizli Figânlar (1906), 1918'de yayımladığı Firak-ı Irak ve Süleyman Nazif'in iki şiir kitabıdır. Diğer eserleri Batarya ile Ateş (1918), Âsüan-ı Tarih-teGaliçya{l9l9), Tarihin Yılan Hikâyesi (1922), Çal Çoban Çal (1923), Malta Geceleri (nesir, nazım karışık, 1924) adlarını taşır. Şair ve yazar Diyarbakırlı Sait Paşa'nın büyük oğlu ve şair Munis Faik Bey'in (Ozansoy) kardeşidir.

II:127b, 217b, VL536b.

Süleyman Nesib (Süleymanpaşazade Sami) IV: 170a, VI:536c.

Süleyman Niyazi Efendi (ö. 1892) VL329b.

Süleyman Numan (Miralay) III:449c.

Süleyman Numan Paşa (1868, Selanik -1925, İstanbul) Hekim. Berlin'de öğrenim gördü. Dönüşünde Gülhane'de ve Mekteb-i Tıbbiye'de ders verdi. Balkan ve L Dünya savaşlarında çeşitli cephelerde görev aldı; bulaşıcı ve salgın hastalıklara karşı başarılı bir mücade-

le yürüttü. Mütarekeden sonra iki yıl Malta'da sürgün kaldı. Gureba Hasta-nesi'nde başhekimliğin yanısıra Tıp Fakültesi'nde müderrislik yaptı.

III:440c, VI:399b, Vll:319b. Süleyman Nuri II:5c. Süleyman Nutki Bey (Yüzbaşı) IIL28a.

Süleyman Paşa (Kaptan-ı Derya) V:210c.

Süleyman Paşa (Kör) VII:303c.

Süleyman Paşa (Mekteb-i Harbiye Nazırı) IV:421b, 564a, V:511c.

Süleyman Paşa (Hadım) (?, ? - 1548, Malkara) Sadrazam. Mısır beylerbeyliği (1525-1535) sırasında bu eyaletin vergi gelirlerinin devlet bütçesindeki payını artırdı. Irakeyn seferinde büyük yararlıklar gösterdi. Portekiz birliklerinden Aden ve Yemen'i aldı. Bunun üzerine vezirliğe yükseltildi, 154l'de de sadrazamlığa getirildi. Hindistan seferinde serdar olmasına karşı çıkan Hüsrev Paşa'yla padişahın huzurunda kavga ettiği için 1544'te görevden alınarak Malkara'ya sürüldü.

VII:85b.

Süleyman Paşa (Ermeni, Koca) (?, ? -1687, İstanbul) Sadrazam. Vezir rütbesiyle çeşitli yerlerde beylerbeyliği yaptıktan sonra l655'te getirildiği sadrazamlıkta yalnızca altı ay kalabildi. Daha sonra iki kez İstanbul kaymakamlığında bulundu; her ikisinde de yangın nedeniyle görevden alındı.

V:34lc.

Süleyman Paşa (Sarı) (?, ? - 1687, istanbul) Sadrazam. Saray hizmetlerinin ardından l684'te vezir rütbesiyle sadaret kaymakamlığına getirildi. Lehistan cephesi serdarlığındaki başarılarıyla ertesi yıl sadrazam oldu. Avusturya seferindeki yenilgileri kapıkulu ocaklarının ayaklanıp Siyavuş Pa-şa'yı sadrazam ilan etmesine yol açtı. Sadaret mührüyle birlikte kaçtığı İstanbul'da padişah tarafından boğduruldu.

V:343b.

Süleyman Paşa (1838, istanbul - 1892, Bağdat) Asker ve yazar. Mirliva rütbesiyle 1874'te mekâtib-i askeriye nazırlığına getirildi. Ders programlarım çağ-daşlaştırdı. Abdülaziz'in tahttan indirilmesinde önemli rol oynadı. II. Abdülhamid tarafından ordu komutanlığıy-la İstanbul'dan uzaklaştırıldı. 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında Şip-ka Geçidi'ni başarıyla savundu, ama Edirne'nin düşmesinden sorumlu tutuldu ve yaşamının sonuna değin Bağdat'ta sürgün kaldı. Tarih ve dil alanındaki kitaplarıyla Türkçülük akımının öncüleri arasında yer aldı.

Süleyman Paşa Camii III:81b.

Süleyman Paşa Çeşmesi Ayvansaray'da, Yavedud Tekkesi karşısında bulunuyordu. Bugün surların yakınında, açık-

ta yer almaktadır. Banisi çeşitli valiliklerde bulunmuş olan vezir Süleyman Paşa'dır. 1075/l664'te inşa edilmiştir. Bugünkü görünümü tamamıyla yenidir.

Süleyman Sabri Efendi (ö. 1880) IV:375c, 500a.

Süleyman Sadeddin Efendi (Müstakim-zade) (1719, istanbul -1787, İstanbul) Risaleler, şerhler, tezkireler yazdı. Mezarı Soğukkuyu Medresesi yakınındaki Zeyrek Camii haziresindedir. İstanbulla ilgili biyografik eserlerinin başlıcaları şeyhülislam biyografilerini içeren Ravzatü'l-Meşayihü'l-Kibâr, Ayasofya kürsî şeyhlerini tanıtan Te-racim-i Ahvâl-i Şüyûh-i Aya Sofya, Melamî-Bayramî şeyhlerinin biyografilerini içeren Menakib-i Melâmiy-ye-i Bayramiyye, ünlü hattatları tanıtan, Tuhfetü'l-Hattatin, din bilginlerini veren Riyazü'l-Ulemâ'dır. Ayrıca Ata'î Tezkiresi'ne Muhtasar Zeyl-i Ata'î adıyla, bir ek yazmıştır. I:28b.

Süleyman Safî Efendi (ö. 1837) IV:374a, VI:3l6c.

Süleyman Safi Efendi (ö. 1856) IV:375c. Süleyman Seyyid VI:l62a, VII:545b. Süleyman Sıdkı Efendi (Hasırcızade) V:259a.

Süleyman Sıdkı Efendi (ö. 1777 veya 1782, Şeyh) IV:6c, 7c, VL392b, VII:223c.

Süleyman Sıdkı Efendi (ö. 1837, Şeyh Sülün) IV:7a, VI:394a.

Süleyman Sıdkı Efendi (ö. 1890) VI:392b, VII:223c.

Süleyman Sim Bey (1874, Selanik -1925, Ankara) Mühendis. Mühendis Mekte-bi'ni bitirdi. 2. dönem (1923-1927) istanbul milletvekili olarak parlamentoda bulundu. Nafıa vekilliği yaptı.

Süleyman Subaşı (Müzevvir) İlgili madde: Süleyman Subaşı Mescidi VII:94a

Süleyman Subaşı Mescidi mad.

VII:94a. Süleyman Subaşı Mescidi ve Medresesi

Eminönü İlçesi'nde, Süleymaniye'de, Kirazlı Mescit Sokağı'ndadır. Yapım tarihi bilinmemektedir. Banisi Eyüp'te Mimar Sinan'a kendi adıyla anılan camiyi yaptıran Süleyman Subaşı'dır. Mescidin duvarları tuğla ve taştan olup çatısı ahşaptır. Binanın hemen yanında bir çeşme, çeşmenin bitişiğinde medrese bulunmakta idi. Medreseden bugün hiçbir iz kalmamıştır. Mescit 1978 ve 1981'de onarılmıştır.