A. Kadir (1917, İstanbul -1985, İstanbul) Şair, yazar. Kara Harp Okulu'nda öğrenciyken Nâzım Hikmet'le tanıştığı ve "muzır neşriyat" (zararlı kitaplar) okuduğu için tutuklandı

Avurzavur'un Kahvehanesi Eminö-nü'nde, Balıkpazarı'nda II. Mahmud döneminin (1808-1839) ünlü yeniçeri kahvehanesi. Balıkpazarı, Asmaaltı ve çevresindeki ayaktakımımn devam ettiği bu kahvehanenin son yeniçeri zorbalarından "Avurzavur" lakaplı birine ait olduğu sanılıyor. Yeniçeri Ocağı kaldırıldıktan sonra 1829'da bu kahvehane de önce kapatılmış, ardından da yıktırılmıştır. Aynı yerde yıllar sonra açılan ve yine ayaktakımımn devam ettiği bir kahveye de Avurzavur'un Kahvehanesi adının verilmesi, eski kahvehanenin hatırasının halk arasında yaşadığını gösterir. Balıkpazarı İs-kelesi'ndeki kahve 20. yy'ın başlarına kadar açık kalmıştır.

Avusturya Elçiliği VII:380a.

Avusturya Elçiliği Korusu bak. Koru-lar

Avusturya Elçiliği Yazlığı mad.

L432b, V:73a, VII:485c. Avusturya Hastanesi bak. Sankt Ge-orğ Hastanesi

Avusturya Kültür Ofisi mad. I:432c.

Avusturya Macaristan Eczahanesi

V:234a.

Ay Haftalık, resimli "siyasi, edebi, fenni" dergi. 5 Teşrinievvel 1911'de yayımlandı. İmtiyaz sahibi ve sorumlu müdürü Osman Nuri'ydi.

Ay, İsmet (1924, İstanbul) Tiyatro ve sinema oyuncusu. İstanbul Belediye Konservatuvarı'nı bitirdi. 1947'de Şehir Tiyatroları'na girdi. 1980'de emekli olana kadar birçok oyunda rol aldı ve emekli olduktan sonra da konuk oyuncu olarak devam etti. Vişne Bahçesi'ndeki rolüyle 1987'de Avni Dilligil Tiyatro Ödülü'nü, 1988'de Kültür Bakanlığı Ödülü'nü en iyi erkek oyuncu dalında kazandı. Sinirli, huzursuz, hırçın ve ruhsal dengesi bozuk tipleri başarıyla canlandıran İsmet Ay 50'ye yakın filmde ve televizyon dizilerinde de oynadı.

Ay, Nurten II:448b. Aya Dede II:389c.

Aya Dimitri Kilisesi

50

51

Ayetullah Bey

Aya Dimitri Kilisesi bak. Dimitrios (Ayios) Kilisesi

Aya Dimitri Tepeleri V:127b.

Aya İrini Kilisesi mad. L433a, 307c, II:255b, 347a, 348b, 390c, 439c, 552a, 553c, III:298c, V:18c, 491c, VI:74c, 435a, VII:9a, 28c, 482c.

Aya Kapısı bak. Surlar Aya Kapısı Çarşısı IV: 118a.

Aya Yani Kilisesi bak. İoannes Prod-romos Kilisesi (Burgazadası)

Aya Yorgi Manastırı bak. Yeoryios (Ayios) Manastırı ve Kilisesi (Burgazadası)

Aya Yorgi Tepesi (Büyükada) II:350b. Ayad, Fahri mad. L 435a.

Ayak Divanı mad. I:435a, 441c, II:85c, 500b, VII:87a.

Ayak Kavafı II:58b.

Ayak Naibi Osmanlı döneminde İstanbul'daki kadılıklara bağlı, küçük davalara bakan hâkimler için kullanılan deyim. Bunlar yetkili oldukları bölgelerde hem davalara bakarlar hem de idari işleri yürütürlerdi. Belediye ile ilgili olarak narh işlerini denetler, terazi denetiminde de falaka ve değnek cezalarım uygularlardı. Bölgelerinde dolaştıkları, esnafınlıalkı aldatmamasını sağlamaya çalıştıkları için kendilerine "ayak" naibi denirdi.

Ayakapı mad. L436b, II:428b, III:502a,

VI:249a, 275a, VILlöSb. İlgili maddeler: Ayakapı Çeşmesi L437b Ayakapı Hamamı I:437b Ayakapı Karakolu I:437c Ayakapı Kilisesi I:438a Ayakapı Mescidi I:438c Cibali II:428a Gül Camii III:434a Küçükmustafapaşa V:l60b Nikolaos (Ayios) Kilisesi VI:76c Sinan Paşa Mescidi VII:5a Şeyh Murad Mescidi VII:l68b

Ayakapı bak. Surlar

Ayakapı Çeşmesi mad. 1:43 7b.

Ayakapı Hamamı mad. I:437b, 438a.

Ayakapı Karakolu mad. I:437c.

Ayakapı Kilisesi mad. L 438a.

Ayakapı Mescidi mad. L438c, V:l60b.

Ayaklanmalar mad. I:438c, III:224c, V:548a.

ilgili maddeler: Alemdar Olayı L 185a Beylerbeyi Olayı II:205c Çınar Olayı II: 500a Ermeni Ayaklanması III: 181a Gürcü Abdünnebi Olayı III:452c İkonoklazma IV:153b

Ipşir Mustafa Paşa Olayı IV: 187a

Kabakçı Mustafa Ayaklanması IV:323a

Kuleli Olayı V:118a Nika Ayaklanması VI:74b Osmanlı Bankası Olayı VI:l66c Otuz Bir Mart Olayı VI: 184a Patrona Halil Ayaklanması VL231b Yeniçeriler VII:472b Ayamama Çifüiği III:527b.

Ayanoğlu, İsmail Fazıl mad. L445b, IV:445c.

Ayanoğlu, Sami (1913, İstanbul - 1971, İstanbul) Tiyatro ve sinema oyuncusu. Darüşşafaka'da okudu. 1930'da Darülbedayi'de bir ara açılan Tiyatro Okulu'nun ilk ve son mezunudur. İlk olarak 1931'de Şehir Tiyatroları'nda oyunculuğa başladı. Birçok oyunda başrol oynadı. Bazı çocuk oyunları yazdı. Köşebaşı (1947), İçimizden Biri (1966), Ana (1969) vb oyunları yönetti. 1943'ten başlayarak seslendirme sanatçısı, oyuncu ve yönetmen olarak sinemayla da ilgilendi. Tarihsel filmlerde canlandırdığı kişiliklerle tanındı: İstanbul'un Fethi (1950), Vatan ve Namık Kemal (1951), Battal Gazi Geliyor (1955).

VII:36b. Ayaş bin Abdullah mad. L445c.

Ayaş Mehmed Paşa Türbesi mad. L446a.

Ayaş Paşa (1482, Avlonya - 1539, İstanbul) Sadrazam. Yeniçeri ağası olarak İran ve Mısır seferlerinde büyük yararlık gösterdi. Beylerbeyi olarak Anadolu'daki ayaklanmaları bastırdı. 1523'te vezirliğe getirildikten sonra Macaristan seferlerine katıldı. 1536'da sadrazam oldu. Arnavutluk, Korfu ve Boğdan seferlerine komuta etti. Servetini hayır işlerine harcadı. İstanbul'da sonradan adıyla anılan semtte bir cami yaptırdı.

I:465a, 466b, IV:481a, VII:85a. Ayasköy Kemeri III:526a.

Ayasofya mad. L446b, illa., 181c, 475c, 498c, II: 153a, 333c, 437b, 439c, III:115c, 122b, 137c, 327a, IV:l42a, 154c, 198b, 309b, 4l2b, 528c, V:18c, 18a, 56b, 329b, 491b, VL24b, 429c, 478c, 504b, VII:55a, 99b, 156c, 189a, 282c, 306a, 354c, 393b, 503a, 508c, 532c.

Hgili maddeler: Antemios (Trallesli) I:277a Ayasofya Efsaneleri I:457b Eudoksia Sütunu IIL225c İsidoros (Miletoslu) IV:198b Murad III Türbesi V:503c

Mustafa I-Sultan İbrahim Türbesi V:543b

Selim II Türbesi VL504b Şehzadeler Türbesi VII:157c

Ayasofya Bazilikası VI:74c.

Ayasofya Çarşısı Ayasofya Camii'nin, yanan Adliye Nezareti binası ile Ayasofya Hamamı'nın önünde barakalardan kurulu, bugün var olmayan eski bir çarşı. Kestane ağaçlarının altında ve duvar diplerinde kurulmuş ve 1933'te-ki yangınla yok olmuştur. Ayasofya Meydam'nın bir çarşı halinde düzenlendiğine dair en eski kayıt Evliya Çe-lebi'nin Seyahatname 'sindedir. 18. yy' dan başlayarak sık sık yangınlar geçiren bu meydanda ahşap dükkânların ve dolayısıyla çarşının görünümü de sürekli değişmiş olmalıdır.

Ayasofya Efsaneleri mad. I:457b. Ayasofya Hamamı bak. Haseki Hamamı Ayasofya İmareti mad. I:458c.

Ayasofya Kürsü Şeyhi mad. L 459a, V:335a.

Ayasofya Kütüphanesi mad. I:459c,

116a, V:176a. Ayasofya Medresesi mad. I:460b.

Ayasofya Muvakkithanesi mad. I:46la, III:327a, VI: l la.

Ayasofya Müzesi IILölc, VL24b.

Ayasofya Müzesi Yıllığı mad. I:46lb. Ugili madde: Dirimtekin, Feridun III:6lb

Ayasofya Sarayı bak. Sokollu Mehmed Paşa Sarayı

Ayasofya Sarnıcı bak. Soğukçeşme Sokağı Sarnıcı

Ayasofya Sebilleri mad. L462c.

Ayasofya Sıbyan Mektebi mad. L463a.

Ayasofya Şadırvanı mad. L463c.

Ayasofya Tamir Madalyası Ayasofya'nın onarılmasına katkıda bulunanlara verilmek üzere "Tamir-i Ayasofya Madalyası" adıyla 1848'de altın, gümüş ve bakırdan bastırılan madalya.

Ayasofya Üçüzlü Çeşmesi mad. I:464b, II:489a.

Ayasofya-i Kebir Medresesi I:460c.

Ayaspaşa mad. I:464c, IV:545c,

VII:494b. ilgili maddeler:

Alman Elçiliği Binası I:209c

Ayaspaşa Mezarlığı I:466b

Gümüşsü Palas III:449b

Gümüşsüyü Kışlası III:450b

Japon Elçiliği Binası IV:317a

Kadı Mescidi IV:328c

Park Otel VI:222c Ayaspaşa Apartmanı 1:466a. Ayaspaşa Hamamı I:465c. Ayaspaşa Havuzlu Mesiresi I:465a. Ayaspaşa Mescidi bak. Kadı Mescidi

Ayaspaşa Mezarlığı mad. I:466b, III:449b, 450b, V:444b.

Ayastefanos VII:510c.

Ayastefanos Antlaşması mad. I:467a, 38c, IV:422a, VI:178a, VlLSllc.

Ayastefanos Feneri bak. Yeşilköy Feneri

Ayastefanos Hastanesi I:348b. Ayastefanos Rus Anıtı mad. L467c,

Ayaşh, Münevver mad. L468c, II:445c.

Ayaz, Nevzat (1930, Bayramören/Cankırı) İdareci ve siyaset adamı. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni bitirdi. Emniyet genel müdür yardımcılığı ve Zonguldak valiliği yaptı. 1979'da İstanbul valiliğine atandı ve bu görevini 1'988'e kadar sürdürdü. Ardından İzmir valiliğine getirildi. 19. dönem (1991) Çankırı milletvekili seçilerek parlamentoya girdi. Milli savunma bakanlığı ve milli eğitim bakanlığı yaptı.

VII:364b.

Ayazağa mad. L469a, IILlc, IV:114c,

327c, VII:187b, 200b, 499c, 529a. ilgili maddeler: Ayazağa Av Köşkü I:469c Ayazağa Kasırları I:470b Harp Akademileri III:56la Işık Lisesi IV: 114b Maslak Kasırları V:306a Sadi Gülçelik Spor Tesisi VI:391b

Ayazağa Av Köşkü mad. I:469c,

V:73b. Ayazağa Kasırları mad. I:470b, II:4la,

V:73b. Ayazağa Korusu bak. Korular

Ayazma Camii mad. L471b, III:80c, IV:101a, 101a, 103a, 539b, V:134a, 368a, 548c, 555b, VI:422a, VII:345a, 347b.

Barok Mimari II:6lb Veliyüddin Efendi VII:378a Ayazma Kapısı bak. Surlar

Ayazma Mahallesi Üsküdar İlçesi'nde yer alır. Rumi Mehmet, Gülfem Hatun, Ahmet Çelebi, İmrahor Salacak mahalleleri ve İstanbul Boğazı'yla çevrilidir. Mahallede Uf. Mustafa (hd 1757-1774) tarafından yaptırılan Ayazma Camii yer almaktadır. Harem-Üsküdar sahil yolunun yapılmasından sonra, Ayazma yamaçları, restoranlar ve daha önceden yıkılmış ahşap konak ya da evler yerine yapılmış apartmanlarla dolmuştur. Nüfusu (1990) 2.163'tür.

VII:501a.

Ayazma Mektebi bak. Mustafa III Mektebi

Ayazma Mesiresi II:125b.

Ayazma Sarayı ve Bahçesi I:471b, FV:495c.

Ayazmalar mad. 1:472a. İlgili maddeler:

Balıklı Ayazması II:24a Blahernai Ayazması II: 261 b Hasköy Ayazması IV:llb

Hodegetria Manastırı ve Ayazması IV:82a

Studios Sarnıcı ve Ayazması VII:46b Teodosia (Ayia) Ayazması VII:246c

Aybar, Mehmet Ali (1908, İstanbul) Siyaset adamı ve hukukçu. Galatasaray Lisesi'ni ve İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni bitirdi. Aynı fakültede 1942'de devletler hukuku doçenti oldu; 1945'te bu görevine son verildi. 1947'de ancak birkaç sayı çıkabilen Hür ve Zincirli Hürriyet gazetelerini yayımladı. 1962'de Türkiye İşçi Partisi'nin genel başkanlığına getirildi; 13. ve 14. dönem (1965-1973) İstanbul milletvekili seçilerek parlamentoda bulundu. 1975'te Sosyalist Parti'nin kuruluşuna öncülük etti ve ilk genel başkanı seçildi. Pek çok basılı eseri bulunan Aybar, gençlik yıllarında sporcu olarak da ün yaptı; 1928-1935 arasında atletizm milli takımında yer alarak Türkiye rekorları kırdı ve 1931'de 200 m'de Balkan ikinciliğini kazandı.

Vll:202b.

Aybazari VII:496b. Aybek, Necdet IILlOOb.

Ayça, Necmi Rıza (1914, Priştine) Karikatürcü. 1932'de istanbul Erkek Lisesi'ni ve 1945'te Devlet Güzel Sanatlar Aka-demisi'ni bitirdi. İlk karikatürü 1927'de Cumhuriyet'te yayımlandı. Akbaba' da karikatür çizmeye başladı. 1939'a kadar Sedat Simavi'nin yayımladığı Karikatür dergisinde çalıştı. 1941-1948 arasında çalışmalarını Şaka 'da yayımladı. Ahmet Koçer'le birlikte Papağan dergisini (1966-1971) çıkardı. Pardon' da ve Bülent Şeren'in yayımladığı Am-cabey'de ve sonra tekrar Akbaba 'da çalışmalarını sürdürdü. Açtığı kişisel karikatür ve resim sergilerinin sayısı 15'i bulmaktadır. 1952'den itibaren 11 karikatür yıllığı çıkardı.

IV:232c.

Ayçd, Asaf (1911, İstanbul - 1988, İstanbul) Sporcu, spor yazarı. Vefa Lisesi' ni bitirdi. 1928-1930 arasında Kumka-pı Spor Kulübü'nde güreşti. 1931-1936 arasında da Karagümrük'te futbol oynadı. 194l'de spor muhabirliğine başladı. Kırmızı-Beyaz, Türkspor, Gece Postası ve uzun yıllar da Cumhuriyet gazetesinde spor yazarlığı yaptı. Dünden Bugüne Karagümrük (1983) adlı bir kitabı vardır.

Aydede mad. L474b, 153a. ilgili madde: Karay, Refik Halit IV:462c

Aydın Evler Mahallesi Maltepe İlçesi'nde yer alır. Başıbüyük, İdealtepe, Çınar, Küçükyalı ve Altıntepe mahalleleriyle çevrilidir. Nüfusu (1990) 6.818'dir.

Aydın, Fahri (1897, İstanbul - 1965, İstanbul) Sporcu. Spora futbolcu olarak Fenerbahçe'de başladı. Boksla ilgilendi ve daha sonra su sporlarında karar kıldı. Yüzme, tramplen, kule atlama ve sutopu dallarında Türkiye şampiyonlukları kazandı. Daha sonra Fenerbahçe, Galatasaray, Beykoz ve Modaspor kulüplerinde yüzme antrenörlüğü yaptı.

Aydın Geylanî Hanım IV:233a.

Aydın, Nurhan (1932, İstanbul) Sporcu, spor hakemi ve spor yazarı. 1947'de Beşiktaş kulübünde atletizme başladı. Daha sonra voleybol ve basketbol oynadı. 1955'te spor yazarlığına başladı. 1960'ta aktif spor yaşamını noktaladıktan sonra spor yazarlığının ya-nısıra voleybol, basketbol ve yüzme hakemliği yaptı. Federasyonlarda görev aldı.

Aydın Sitesi VII: 16a. Aydın Yüz Mensucat L538a.

Aydınlatma mad. I:474a, III:176a,

IV:544c. ilgili maddeler:

Ambarlı Termik Santralı I:235c

Gazhaneler III:377b

İETT IV: 139a Aydınlatma ve Isıtma Araçları Müzesi

mad. L481b, V:6c.

Aydınlı Mahallesi Tuzla İlçesi'nde yer alır. Şifa, İçmeler, Aydıntepe mahalleleri, Pendik İlçesi ve Kocaeli İli'yle çevrilidir. Nüfusu (1990) 3.750'dir.

Aydınlık mad. L481c, 24la, II:238a, IV:226a, 289c, VI:54a.

Aydınlık Basımevi III:183b.

Aydınoğlu Tekkesi mad. L482c, II:415a, III:534a, VII:122c.

Aydıntepe Mahallesi Tuzla İlçesi'nde yer alır. Aydınlı, İçmeler, Postane mahalleleri, Marmara Denizi ve Pendik İlçe-si'yle çevrilidir. Nüfusu (1990) 9.816' dır.

Ay'Dimitri III:57a.

Aydos Dağı İlin doğu kesiminde dirençli kütle. Bir peneplen olan Kocaeli Ya-rımadası'nm batı bölümünde yer alır. Çevresindeki öbür dağlar ve Adalar gibi sert kayaçlarm aşınmaya direnerek yüksekte kalmasıyla oluşmuştur. Doruğu Kartal'ın kuzeydoğusunda 537 m' ye erişir. Yalova İlçesi dışında İstanbul İli'nin en yüksek noktasıdır. Eskiden yüksek kesimleri korularla kaplıydı. Günümüzde yamacındaki Yakacık gelişmiştir ve konut alanları büyük bir bölümünü kaplamış durumdadır.

III:76c, IV:3l6a. Ayerdem, Ali Hikmet VL188a.

Ayetullah Bey (Sami Paşa'nın torunu)

VI:434a. Ayetullah Bey (Şevkipaşazade) mad.

L484a, III:286b, IV:564a, VI:459b.

Aygan, Ziya

52

53

Ayvaz, Garo

Aygan, Ziya (Kakmacı) III:447c.

Aygün, Ahmet Sabri III:464h.

Aygün, Kemal mad. I:484a, IV: 138a, VII:l44b, 364b,

Ayı Oynatıcıları 17. yy'da Evliya Çelebi ve 18. yy'm sonlarında Enderunlu Fazıl, şöhretli ayıcılar hakkında bilgi vermişlerdir. Zaman zaman şehre girişleri, sokaklarda tef çalarak ayı oynatmaları eııgellense de yaygınlıklarını sürdürmüşlerdir. Çingenelerin yaptığı birçok işten biri olan ayı oynatıcı-lığı 1994'te alman bir kararla yasaklanmıştır.

Ayine Haftalık "milli mizah" dergisi. 18 Ağustos 1921-4 Ocak 1923 tarihleri arasında yayımlandı. Sorumlu müdürü Eşref Nesib'di.

Âyine-i Vatan mad. L484c, II:70a. Ayios Fokas IV:530c, Vtl:493a. Ayios Mamas II:l6lc.

Aykaç, Eşfak mad. I:484c, IV:5ölc.

Aykaç, Fazıl Ahmed (1884, İstanbul -1967, istanbul) Şair ve yazar. Ortaöğrenimini İstanbul'da Fransız okulunda yaptı. Paris Siyasal Bilimler Oku-lu'ndan mektupla öğrenim yoluyla diploma aldı. Edebiyat ününü Fecr-i Âti grubu içinde yaptı. Denemeler, mizah tarzı taşlamalar, edebiyat ve edebiyatçı incelemeleri yazdı. Aruz vezniyle şiirlerini içeren Divançe-i Fazıl (1913), aynı vezinle ya da hece vezniyle şiirlerini topladığı Harman Sonu (1919) bu tür mizahi şiirlerinin yer aldığı kitaplarıdır. Ayrıca Kırpıntı (1924), Şeytan Diyor ki (1927), Tarih Dersi (1928) gibi çeşitli yazılarını, mizahi söyleşilerini topladığı kitapları da bulunmaktadır. Cumhuriyet döneminde 1927-1950 arasında Elazığ ve Diyarbakır milletvekilliği yaptı. Tanınmış spor adamı Eşfak Aykaç'ın babasıdır.

I:72c, III:275b, IV:56lc, VII:205a. Aykurt, Vakkas VU:528c.

Aykut, İmren (1940, Tarsus) iktisatçı. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi'ni bitirdi. Türkiye Kâğıt Sanayii İşverenler Sendikası genel sekreterliği yaptı. 1981'de Milli Güvenlik Konseyi'nce Danışma Meclisi üyeliğine atandı. 17., 18. (1987-1991) ve 19. dönem (1991-) İstanbul milletvekili olarak parlamentoda bulundu. Çalışma bakanlığı ve devlet bakanlığı yaptı.

Ayla, Safiye bak. Targan, Safiye Ayla

Aylakçılar İstanbul'da ateş kayıklarında, mavnalarda hizmet gören taşralılara verilen ad. Daha önceleri de donanmada ve tersanede aylakçı denen bir hizmet sınıfı vardı. Aylakçılar, ramazan gelince kıyafet değiştirip taşradan gelmiş dilencilere karışır, İstanbul sokaklarında fitre, sadaka, zekât, adak toplarlardı. Kimi aylakçılar da ellerinde kalbur, sırtlarında kıldan örme

heybede kuru üzümle karışık leblebi satarlardı. Yine kimileri de bozuk bir Türkçe ile kasideler, ilahiler söyleyerek dolaşırlar, bazen de İstanbul'a gelen dilencilerle anlaşıp tenha sokaklarda hırsızlık yapar, teravih zamanı cami kapılarını tutup cemaatten zorla para almaya çalışırlardı.

Aynalı Pasaj bak. Avrupa Pasajı

Aynalıçeşme Beyoğlu'nda, Aynalı Çeşme Caddesi ve Şerbethane (Ömer Hayyam) Caddesi ile Keramet ve Ars-lan sokakları arasında kalan semt. Semtin önemli cadde ve sokakları Aynalı Çeşme Caddesi, Samancı Ferhat Caddesi, Emin Camii, İnce Kaş, Çatık Kaş, Tennure ve Tutkalcı sokaklarıdır. Semtin anayolu sayılabilecek Aynalı Çeşme Caddesi Kasımpaşa'ya doğru iner. Semt bir yamaçta kuruludur. Kasımpaşa'dan Halic'e doğru panoramik bir manzaraya sahiptir. Semte adını vermiş olan Aynalı Çeşme, 1732-1733'te Yeniçeri Ağası Gürcü İsmail Paşa tarafından yaptırılmış, 1942'de Beşir Fuat Caddesi genişle-tilirken yıktırılmıştır. İngiliz Sarayı diye de bilinen İngiltere Başkonsolosluğu binası ile arkasındaki Kamer Hatun Camii semtin önemli yapılarıdır. 1980 sonrasında Tarlabaşı Bulvarı'nın açılması sırasında semtin görünümü belli kesimlerinde tümüyle değişmiştir. Ancak Şerbethane Caddesi ve Aynalı Çeşme Caddesi ile bunlar arasında kalan sokaklarda harap durumda da olsa hâlâ eski binalara rastlamak mümkündür. Aynalıçeşme'de ve özellikle Emin Camii Sokağı'nda eskiden daha çok Rumlar yerleşmişti.

Aynalıkavak IVıllb.

Aynalıkavak Kasrı mad. L 485a, II:37b, 62c, 292c, III:69b, 232c, 507b, IV:10b, 10e, ila, 497b, V:53c, VI:463b, 507c.

Aynî (Karamanlı) III:64a.

Ayn-î Ali (Müezzinzade) (?, Manisa - 17. yy başları, ?) İstanbul'da Defter-i Ha-kani eminliği, süvari mukabeleciliği, divan kâtipliği görevlerinde bulundu. l607'de hazine kethüdası iken Sadrazam Murad Paşa'nın buyruğu üzerine tımar ve zeametlerle ilgili kanunları derledi. Kavanin-i Âl-i Osman veHu-lasa-i Mezâmîn-i Defter-i Divan adlı bu eserinden başka l609'da da ulufelere ilişkin bir risale yazdı. Yaşamı konusunda fazla bir bilgi yoktur.

Aynî Ali Baba Tekkesi mad. L486c,

IV:481c, VI:330a. Ayni, Hasan Tahsin IV: 156a.

Ayni, Mehmed Ali (ö. 1945) IV:40c, V:327c, VI:475b.

Ayomak, Mildan Niyazi V:530c. Aypark Sineması I:540c.

Ayral, Macid mad. I:488a, 228c, V:326b, VII:185c, 449c

Ayral (Tözüm), Jeyan Mahfi (1929, İs-

tanbul) Tiyatro sanatçısı. Tiyatro sanatçısı Necdet Mahfi Ayral'ın kızıdır. Çok küçük yaşta sahneye çıktı. İstanbul Şehir Tiyatroları'nda başlayan meslek yaşamını emekli oluncaya dek (1980) burada sürdürdü. Yerli ve yabancı filmlerin seslendirilmesinde çalıştı. 1950'li yıllarda Adalet Cimcoz'la birlikte en fazla dublaj yapan sanatçıdır.

Ayral, Necdet Mahfi (1908, İstanbul) Tiyatro ve sinema oyuncusu. Galatasaray Lisesi'ni bitirdi. 1932'de Şehir Tiyatroları'nda sahneye çıktı. Özellikle komedilerdeki tiplemeleriyle dikkati çekti. 18 yıl sahne amirliği, 15 yıl Muhsin Ertuğrul'un filmlerinde reji. asistanlığı yaptı. Ayrıca birçok filmde rol aldı. Tiyatrodan 1975'te emekli oldu. Daha sonra çeşidi topluluklarda konuk sanatçı olarak sahneye çıktı.

Ayrılık Çeşmesi mad. L488b, 63b, VII:81a.

Ayrılık Çeşmesi Mezarlığı mad. I:488c, IV:445a.

Ayrılık Çeşmesi Namazgahı VI: 44a.

Ayrılıkçeşmesi Haydarpaşa'da, Rıhtım Caddesi'nin Çayırbaşı mevkiinden kuzeydoğuya doğru ayrılan Şahap Gürler Caddesi, demiryolu köprüsünün altından geçtikten sonra Sarayardı Caddesi adıyla İbrahimağa istikametinde devam ederken, sağda kalan açıklık alandaki Ayrılık Çeşmesi adlı tarihi eser o yöreye adını vermiştir. Eski dönemlerde geniş bir alan olan Haydarpaşa Çayın'nda, hacca gidecek hacılar toplanırlar ve kendilerini uğurlamaya gelen yakınlarıyla vedalaşırlar-dı. İsim buradan gelmektedir. Semt, bugün çevresinde salaş bina ya da depoların, işyeri amacıyla yapılmış baraka benzeri binaların istila ettiği, araçların yoğun trafiği altında, bakımsız bir yerdir.