Hasan Sırrı Efendi (ö. 1907, Hafız)
YI:4llb.
Hasan Suphi Bey VII:252a. Hasan Tahsin mad. III:567b. Hasan Tahsin Bey (Aynîzade) İlgili madde-.
Kabataş Arkek Lisesi IV:327b Hasan Tahsin Hilmi mad. III:567c.
Hasan Tasin Efendi (ö. 1927, Şeyh Seyyid) V:232b.
Hasan Tebrizî (Seyyid) III:259b. Hasan Tevfik III:58c.
Hasan Üsküdarî (ö. 1614) mad. IIL 568a.
Hasan Üsküdarî (?, İstanbul - 1732, İstanbul) Hattat. Şeyh Hamdullah ekolüne bağlı olan "Eski" Hasan Üsküda-rî'den (ö. 1614) ayırmak için "Üskü-darî-i Sani" unvanıyla anılır. Hat sanatım Hafız Osman'dan öğrenmiş ve icazetname almış, Eski Saray'da yazı hocalığı yapmıştır.
Hasan Zarifi Efendi (ö. 1576 ?) III:442b, 442c, V:267b, 495a.
ilgili madde: Durmuş Dede Tekkesi III:106a
Hasanâbâd Tekkesi Beyoğlu İlçesi'nde, Sütlüce Mahallesi'nde bulunmaktaydı. Evliya Çelebi tekkeyi, IV. Murad döneminde (1623-1640) Perviz Ağa' nın azatlılarından Hasan adında bir kişinin yaptırdığım belirtir. Yakınındaki Caferâbâd Tekkesi gibi, mesire niteliğinde bir kuruluş olduğu anlaşılan bu tekkenin yeri ve ortadan kalktığı tarih tespit edilememiştir.
VILllSc.
Hasanbey Gazozları 20. yy'ın başında Çubuklu'da, börekçi Hasan Bey'in kurduğu ilk gazoz imalathanesi olup gazozlar buradaki Göztepe Suyu'ndan hazırlanmaktaydı. Göztepe Madensu-yu da yine "Hasanbey Maden Suyu" adıyla şişelenip satılıyordu.
Hasanpaşa mad. III:568b, VII:497c. İlgili madde: Osman Ağa Çeşmesi VLlöOa
Hasanpaşa Deresi II:l64b.
Hasanpaşa Fırını Koska'da, Ordu Caddesi ile Vezneciler arasında uzanan Büyük Reşit Paşa Caddesi'nin üzerindeki ünlü bir fırın. Adını, Beyazıt ile
Vezneciler arasındaki Seyyid Hasan Paşa Külliyesi'nden alan fırın, 1970'le-rin sonlarında bir güneydoğu tatlıcısına dönüşmüş, 1980'lerin ikinci yarısında ise onun da yerinde "bavul turiz-mi"ne göre ticaret yapan bir dükkân açılmıştır.
Hasanpaşa Gazhanesi III:378a, IV:335a. Hasanpaşa Karakolu II:l64b.
Hasanzade Medresesi Fatih İlçesi'nde, Haydar'da, Hacı Hasan ve Hasan Baba sokaklarının kesiştiği yerde bir cami ile birlikte yapılmıştır. Bu küçük külliyenin banisi 882-911/1487-1505 arasında Rumeli kazaskerliği görevi yapan ve dedesine nispetle "Hasanzade" diye ün kazanmış olan Hacı Meh-med Câmî Efendi'dir. Aynı isimle anılan cami bugün mevcut ise de medrese yok olmuştur.
Hasbahçe Kasrı veya Köşkü III:69b, 232c.
İlgili madde:
Aynalıkavak Kasrı I:485a Hasbahçe Ocağı L543c. Hasbahçeler I:485a, VII:289a, 524a. İlgili madde: Bahçeler I:542c
Hasdal Kâğıthane'nin kuzeybatısına, Sey-rantepe'nin batısına düşen yöre. Fatih Sultan Mehmet Köprüsü çevre yolunun doğu-batı doğrultusunda kestiği Hasdal, kentin Rumeli yakasındaki bazı askeri birliklerle kaplı yerleşim dışı bir bölge özelliğindedir.
Haşefe, Melike Tugay (1933, İstanbul) Meslek lisesini bitirdi. Beşiktaş belediye meclis üyeliği yaptı. 19. dönemde (1991-) İstanbul milletvekili seçilerek parlamentoya girdi.
IV:356a.
Haseki mad. IV: la, III:443a, IV: 104a,
VII:496c. İlgili maddeler: Arkadios Forumu I:306a Arkadios Sütunu I:306b
Başçı Mescidi, Tekkesi ve Çeşmesi II:79a
Bayram Paşa Külliyesi II:101a Haseki Külliyesi IV:4c
Haseki Darüşşifası ve Hastanesi IV: 2b
Hüseyin Paşa Çeşmesi IV:108b Haseki Bimarhanesi III:5a.
Haseki Bostan Hamamı Fatih İlçesi' nde, Haseki'de, Hekimoğlu Ali Paşa Caddesi'ndedir. Yapı II. Mehmed (Fatih) dönemine (1451-1481) ait olsa da, I. Süleyman (Kanuni) döneminde (1520-1566) Mimar Sinan tarafından onarılmıştır. Bu çifte hamamın en önemli özelliği kadınlar bölümünün erkekler bölümünden daha büyük olmasıdır. Kadınlar bölümünün soyun-
malığı dikdörtgen planlıdır. Ilıklık, üzeri bir kubbecikle örtülü sofa, bunun solunda hela ve sağında "Evliya Kurnası" adı verilmiş olan bir halvet yer alır. Sıcaklık büyük bir kubbe altında sekizgen göbektaşı, üçer kurnalı üç sofa ve birer kubbecikle örtülü halvetlerden oluşur. Benzer bir plana sahip olan erkekler bölümünde ılıklık iki kubbeyle örtülü, sıcaklık ise dört hah/etlidir. Fakat bu halvetlerden biri kapatılmıştır.
IV: Ib, Ic.
Haseki Darüşşifası ve Hastanesi mad. IV:2b, 5c.
Haseki Hafsa Sultan Türbesi mad. IV:3c, VII:91c.
Haseki Hamamı (Sultanahmet) mad. IV:4a, I:4l5a, III:54la, IV:4b, VII:65c, 86c.
Haseki Hastanesi IV: Ib, la, 2a, 395a, 565a.
Haseki Hastanesi Nurettin Bey Pavyonu V:487b.
Haseki Hürrem Sultan Hamamı bak. Haseki Hamamı
Haseki Kadınlar Hastanesi IV:3a.
Haseki Külliyesi mad. IV:4c, III:3a, IV:la, 13c, 104c, VII:86c.
ilgili madde:
Haseki Darüşşifası ve Hastanesi IV: 2b
Haseki Mecanin Müşahedehanesi
IV:3a.
Haseki Nisa Hastanesi II:4l8c. Haseki Sultan bak. Hürrem Sultan Haseki Sultan Hamamı Eminönü İlçesi'nde, Yeni Cami Külliyesi'nin arkasında, türbenin karşısında, bugün Vakıflar Bankası binasının bulunduğu yerdeydi. 16. yy'ın ortalarında Haseki Hürrem Sultan'ın (ö. 1558) yaptırdığı hamam Mimar Sinan'ın eseriydi. Büyük boyutlarda bir çifte hamam olan yapının kadınlar kısmı diğerinden daha küçüktü. En büyük özelliği sıcaklık kısmının iki sütunla bölünerek altı tane kubbe ile örtülmüş olmasıydı. Erkekler kısmında üç, kadınlar kısmında iki halvet bulunmaktaydı. Hazne ve külhan halvetlerin bulunduğu duvara komşu, dikdörtgen mekânlar halindeydi. Kare planlı, üzeri büyük bir kubbeyle örtülü olan so-yunmalık kısmım izleyen kadınlar kısmı yan yana iki, erkekler kısmı ise dört kubbecikle örtülü, enlemesine dar mekânlar halindeki ılıklıklara sahipti.
Haseki Sultan Meydan Çeşmesi
IV:6a.
Haseki Tarlası Sarayı mad. JV:6b. Haseki Zindanı IV:2c. Haseneyn el-Ahmedî (Şeyh) IV:209c. Hasır Beykoz'un merkezinde içkili bir lo-
kanlayken, bugün Abraham Paşa Ko-rusu'nun içinde geniş bir alan üzerinde -ve genellikle turist gruplarının getirildikleri- lüks bir müzikli restorandır.
Hasır Beyoğlu'nda Kalyoncu Kulluğu Caddesi'nde mütevazı bir Rum mey-hanesidir. Meyhane bugün kurucusu Sokrates'in vârisleri tarafından işletilmektedir.
VL9c. Hasır İskelesi III: 159a.
Hasırcılar Hasır, kurumuş bitki saplarının, özellikle hasıraltı denilen bir tür saz ve söğüt çubuklarının birbirine geçirilmesiyle örülen yaygıdır. Hasır, eskiden evlerde, çadırlarda ve camilerde yaygı olarak kullanıldığı için hasırcılık önemli bir meslek sayılırdı. İstanbul'da Eminönü'nde bir zamanlar hasırcı esnafının topluca bulunduğu bir Hasırcılar Çarşısı vardı. Asmaaltı Caddesi yakınında, Tahmis Caddesi ile Çarşı Caddesi'ni birleştiren çarşı, bugün Hasırcılar Caddesi adıyla bu meslek erbabının adını yaşatmaktadır.
II:476a.
Hasırîzade Tekkesi mad. IV:6c, 103b, VI:392b, VILllSc, 140a, 239c, 480c, 480c.
Hasırîzadeler IV: 7a.
Hasib Efendi (ö. 1834) VI:330a.
Hasib Efendi Tekkesi IL121b, 121c
Hasib Paşa Yahşi mad. IV:9c, II:201c, III:70b, 233a, VII:421a.
Hasibe Hanım (ö. 1784) V:94c.
Hasköy mad. IV: 10a, III:405a, 502b, VII:398a, 494b, 5ö7a.
İlgili maddeler: Aynalıkavak Kasrı I:485a Hasköy Ayazması IV:llb Hasköy Tersanesi IV:12b Kumbaracı Kışlası IV:96c Karay Sinagogu IV:464b Paraskevi (Ayia) Kilisesi VI:220a
Silahdar Yahya Efendi Çeşmesi VI:552a
Hasköy Amerikan Kız Okulu VI:288b. Hasköy Ayazması mad. IV: 11 b.
Hasköy Bahçeleri 19. yy'a değin, Hasköy meyve bahçeleriyle ünlüydü. Daha çok Yahudi bahçıvanların ve bahçe sahiplerinin yetiştirdikleri limon, turunç, nar, İstanbul'da makbuldü. Küpelioğullarının, Mordehayların, Ni-simlerin bağ ve bahçelerinde, kaliteli misket üzümü yetiştirilirdi. Bu semtin iskâna ve sanayiye açılmasıyla bağ ve bahçe kültürü de kayboldu.
Hasköy Caddesi IV: l la.
Hasköy Çeşmesi Hasköy'dedir. Yasef adında bir Musevi tarafından 931/1524' te, klasik üslupta, kesme taştan inşa ettirilmiştir. Aynataşı çizgili mermerden ve üzerindeki parçalar kabartma çi-
çeklerle süslü olarak üç kısımdan oluşuyordu. Kitabesi kemerin altına yerleştirilmişti. Cephesinde küçük tas yuvaları bulunuyordu. Büyük tonoz kemerli haznesinin cephesi gibi diğer üç yüzü de kesme taştan yapılmıştı. Üstü çatısızdı. Daha sonra haznesinin üç yüzü sıvayla kapatılmış, çeşmenin oldukça derin kemeri içinde bir ayakkabı tamircisi baraka yaparak çalışmaya başlamıştır.
Hasköy Ermeni Kilisesi IV:548c Hasköy Ermeni Mezarlığı III:185b
Hasköy Hamamı Beyoğlu İlçesi'nde, Hasköy'de, Hasköy Caddesi'ndedir. "Pirî Paşa Hamamı" adıyla da anılır. Banisi Sadrazam Pirî Mehmed Paşa'dır (ö. 1532). Evliya Çelebi bu hamamı şehir dışındaki hamamlar içinde sayarak, çifte hamam olduğunu yazar. Oysa, Hadîka'da. tek taraflı olduğu belirtilmiştir. Günümüzde de tek taraflı olarak işlevini sürdürmektedir.
Hasköy Mezarlığı V:444c. Hasköy Rıhtımı VI:333c.
Hasköy Tersanesi mad. IV:12b, I:24b, VII:254a.
Hasköy Vapuru Şehir Hatları İşletmesi'ne ait motorlu yolcu vapuru. 19öO'ta Hasköy Tersanesi'nde inşa edildi. Mart 1962'de hizmete kondu. 511 grostonluktur. 750 kişi almaktadır. Uzunluğu 47,1 m, genişliği 8,5 m, sukesimi 2,4 m' dir. Fiat yapımı her biri 520 beygirgü-cünde iki adet dizel motoru vardır. Çift uskurludur. Saatte 14 mil hız yapmaktadır. Son yıllarda İzmir Körfez hattında kullanılmaktadır.
II:200a, V:99a.
Hasnun Galip (1891, İstanbul - 1915, Çanakkale) Futbolcu. 1910'lu yıllarda Galatasaray takımında oynadı. Futbola Galatasaray Lisesi'nde öğrenciyken başladı. Devrinin en iyi futbolcularından biri olarak tanındı. Çanakkale Sa-vaşlan'nda şehit düştü. 1933'te Beyoğlu Parmakkapı'da Galatasaray Kulü-bü'nün bulunduğu sokağa onun adı verildi. Tanınmış gazetecilerden Sa-dun Galip Savcı'nın ağabeyidir.
Hasoda IIL172c, VI:449c, VII:286c. Hasoda Kasrı I:486c, III:69b.
Hassa Mimarları Ocağı mad. IV:12c, II:36a, V:354c, 355a, VI:l69a.
Hassa Ordusu Hassa Ordu-yı Hümayunu da denirdi. 19. yy'ın ortalarına doğru bu adı alan, İstanbul'daki nizamiye birlikleri, Taşkışla ile diğer büyük kışlalarda olup başlıca görevleri sarayı, padişahı korumaktı. Bu ordunun komutanı hassa müşiri ya da Hassa Ordu-yı Hümayunu müşiri unvanını taşırdı. Üsküdar yakasındaki nizamiye birlikleri ise Dersaadet Ordusu olarak İstanbul'daki ikinci büyük silahlı kuvvetler topluluğunu oluşturmaktaydı.
Hassa Silahşorları Padişahların özel ko-
rumalarına verilen unvan. Silahşoran-ı hassa da denmiştir. Bunlar, atıcılıkları ile ün yapan askerlerdi. 19. yy'da ise onursal bir unvan olarak İstanbul' da ve taşrada kimi saygın kişilere verildi. Hassa silahşorluğu görevi ve unvanı 1908'de kaldırıldı.
I:369a.
Hassan, Nevin (1913, İstanbul, 1954, İstanbul) Kürekçi. Spora 1929'da başladı. Galatasaray Lisesi ve Galatasaray Spor Kulübü adına yarışmalara katıldı. İstanbul şampiyonu oldu. 1935'te Almanya'ya gitti. Galatasaray'ın yüzme takımında da yer aldı. Yurda döndükten sonra antrenörlük yaptı.
Hastabakıcı Mektebi Hemşire yetiştirmek amacıyla 1925'te Kızılay Derne-ği'ne bağlı olarak Haseki'de kuruldu. Öğrenim süresi iki yıl üç ay olan okulda öğrenciler öğleden önce hastanelerde pratik, öğleden sonra da teorik eğitim alıyorlardı. Başlangıçta okuma-yazma bilenlerin alındığı okul 1928' de ilkokul, 1933'ten başlayarak da ortaokul mezunlarını kabul etmeye başladı ve öğrenim süresi de üç yıla çıkarıldı. Okul daha sonra Kızılay Hemşirelik Lisesi'ne dönüştü.
Hastalar Dairesi IV:13c. Hastalar Ocağı ve Bimarhanesi
IV:13c.
Hastaneler mad. IV:13c. İlgili maddeler: Alman Hastanesi 1:21 la
Altıncı Daire-i Belediye Hastanesi I:224a
Amerikan Bristol Hastanesi I:243c Askeri Hastaneler I:334c
Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi II: la
Balat Musevi Hastanesi II:13c Balıklı Rum Hastanesi II: 24a
Baltalimam Kemik Hastalıkları Hastanesi II:34b
Beyoğlu Belediye Hastanesi II:220c Beyoğlu Nisa Hastanesi II:222a Bulgar Hastanesi II:329b Cerrahpaşa Hastanesi II:4l8c Cüzamhaneler II:456a Esnaf Hastanesi III:218c Etfal Hastanesi IIL220b
Fransız Lape (La Paix) Hastanesi LU:335a
Fransız Pastör (Pasteur) Hastanesi III:335c
Gureba Hastanesi III:430c
Haseki Darüşşifası ve Hastanesi IV:2b
Haydarpaşa Numune Hastanesi IV:32b
Heybeliada Sanatoryumu IV: 59a İngiliz Hastanesi IV:173b
Hastürk, Yılmaz
192
193
Hayasdan
İstanbul Tıp Fakültesi Hastanesi IV:24la
İtalyan Hastanesi (Ospedale Italiano) IV:303b
Kuduz Hastanesi V:112b Rus Hastanesi VI:370b Sağlık Hizmetleri VI:400b Sampson Ksenonu VI:435a Sankt Georg Hastanesi VI:452a Süleymaniye Darüşşifası VII:95c Toplası Bimarhanesi VII:295a Yedikule Ermeni Hastanesi VII:460a Zeynep Kâmil Hastanesi VII:551c Zootikos Cüzamhanesi VII:566c
Hastürk, Yılmaz (1938, İstanbul) Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi'ni bitirdi. Türk Ziraat Mühendisleri Birliği' nin genel başkanlığında bulundu. Tarım, Orman Bakanlığı'nda bakanlık müşaviri oldu. Halkçı Parti'nin kurucu üyelerindendir. 17. dönem (1983-1987) İstanbul milletvekilliği yaptı.
Haşim Ali Bey III:266a, IV:447a.
HaşimBey mad. IV:14c, II:130c, V:56lc, VLllc, 99c, I60b.
Haşim Efendi mad. IV:15a, I:302a, V:263c, VII:4l2c.
Haşim Efendi (Hafız) VII:455a. Haşim Efendi (Kanuni) III:4a.
Haşim Efendi (ö. 1677, Seyyid Bursalı) L28a, V:384c.
Haşim Efendi Tekkesi mad. IV:15b, II: 137a, 395c, IV:446c, 506b, VII:4l4c.
Haşim İşcan Geçidi I:383a, IV:280a. Haşim Paşa Yalısı II:201c. Haşimî Çelebi VI:151b.
Haşimî Osman Efendi Tekkesi bak. Saçlı Emir Tekkesi
Haşimîlik IV:15b, 506c, VII:2l6c. ilgili madde: Celvetîlik II:394b
Haşmet mad. IV:l6c, III:66c, 508b, 515b, V:549c.
Hat Sanatı mad. IV:l6c. İlgili maddeler: Abdî (Derviş) Lllc Abdullah (Yedikuleli) I:l4a Abdullah Bey (Muhsinzade) Ll4c
Abdülbâki Arif Efendi (Kazasker, Hattat) I:28c
Abdülfettah Efendi (ö. 1896) I:30b
Abdülkadir Bey I:44c
Abdülmecid I:45a
Ahmed (Durmuşzade) I:117c
Ahmed Karahisarî 1:124a
Ahmed Nailî L128a
Ahmed Siyahîl:133a
Akdik, Kâmil I:156a
Alaeddin Bey I:175c
Ali (Derviş) I:189c Ali (Derviş, Anbarîzade) I:190a Ali Efendi (Çırçırlı) L191c Ali Haydar Bey I:193b Ali Sofî I:201c
Altunbezer, İsmail Hakkı L228a Arif Bey (Çarşambalı) I:302a Arif Efendi (Bakkal) I:302c Arif Hikmet Bey I:303a Ayral, Macid I:488a Aytaç, Hamid I:491a Aziz Efendi I:504b Babıâli Rık'ası L526a Barın, Emin II:55c Batanay, Kemal II:80c Beşir Ağa II: 174a Düzgünman, Mustafa III:113a Esma İbret Hanım III:207a Ferhad Paşa III:291c Hamdullah (Şeyh) III:542c . Hasan Çelebi (Çerkez) III:562a Hasan Rıza III:567a Hasan Tahsin III:567b Hasan Tahsin Hilmi III:567c Hasan Üsküdarî III:568a Haşim Efendi IV: 15a Korman, Nuri V:70a Mahmud Celaleddin Efendi V:263c Mehmed (Şekerzade) V:354b Mehmed Esad Yesarî V:36lc Mehmed Nazif Bey V:363a Mehmed Rasim (Eğrikapılı) V:364b Mehmed Refi (Kâtipzade) V:365b Mehmed Şefik Bey V:366c
Mustafa İzzet Efendi (Kazasker) V:56la
Mustafa İzzet Efendi (Yesarîzade) V562a
Mustafa Rakım V:566b Okyay, Necmeddin VI:127b Osman (Hafız) VI:158a Özyazıcı, Halim VI:204a Sami Efendi (Hattat) VI:432c Şevki Efendi VILlöSa
Türk Vakıf Hat Sanatları Müzesi VII:315c
Vahdetî Efendi VII:354b Veliyüddin Efendi VII: 378a Yahya Fahreddin VII:4l2c Yahya Hilmi VII:4l2c Yahya Sofî VII:4l3c Yazgan, Hulusi VII:449c Yusuf (Demircikulu) VII:536c
Hat Sanatları Müzesi bak. Türk Vakıf Hat Sanatları Müzesi
Hataylı, Mahmud III:58c.
Hatem Efendi (ö. 1754) III:66b, 508b. Hatemî VI:504b.
Hatiboğlu, Aydın (1940, Urfa) Şair. İstanbul Haydarpaşa Lisesi'ni bitirdi. İlk şiirleri Yelken ve Ataç'ta yayımlandı. Yeni Gerçek adıyla kısa ömürlü bir şiir dergisi çıkardı. Şiirlerini Çömçe Gelin (1966), Hoyrat (1973), Beynim ve Yüreğim (1978), Ben Size Konuk Gelende (1979), Son Değil (1983) kitaplarında topladı.
Hatibzade Ahmed Ağa Çeşmesi Kaynaklarda Süleymaniye'de Hoca Ham-za Camii'nin yakınında olduğu belirtilmektedir. Yeri tespit edilememiştir. Kayıtlardaki 1192/1778 tarihli kitabesinden Dergâh-ı Âli serçavuşların-dan Hatibzade Ahmed Ağa'nın ruhu için yaptırıldığı anlaşılmaktadır.
Hatice Canan Hanım (ö. 1907) III:564a.
Hatice Canan Hanım Türbesi Eyüp'te, Boyacı Sokağı'nda, Hasan Hüsnü Paşa Türbesi'nin solundaki açık türbe. 29 Zilhicce 1324/13 Şubat 1907 tarihli kitabesinden anlaşıldığına göre, Kaptan Hasan Hüsnü Paşa'nın gelinine aittir. Küçük bir hazire niteliğinde olan türbenin cephesi, art nouveau üslu-bundadır. Mezar kitabesi, hazire içinde demir parmaklığa yerleştirilmiş, demir çerçeveli mermer bir levha üzerindedir.
Hatice Hanım VL99c.
Hatice Hanım Sultan (Beyhan Sultan'ın kızı) II: 190c, 192c, 193a.
Hatice Hesna Hatun Mescidi Üsküdar îl-çesi'nde, Sultantepe'de, aynı adla anılan mahallede, Hacı Hesna Camii Sokağı'nda bulunmaktadır. Bâniyesi Hacı Hatice Hesna Hatun'dur. Siyahi bir köle olduğundan "Yanık" lakabıyla anılan Hesna Hatun'un mezarının, mihrabın önünde olduğuna dair Hadî-ka'da bilgi bulunmaktadır. Sözü edilen yerde bugün iki mezar mevcuttur, ancak Hesna Hatun'un sandukası mescidin içinde mihrabın yanındaki kapalı bir odacıkta bulunmaktadır. Türbe haline getirilmiş olan bu mekânın hacet penceresi üzerinde dört satırlık manzum kitabede yapının bir yangın sonucunda yanması üzerine 1318/ 1900'de II. Abdülhamid'in yardımıyla yeniden inşa edildiği ve eski yapının bundan 100 yıl önceye ait olduğu belirtilmiştir. Eski yapı ahşap ve iki katlıydı. 20. yy'ın başına ait olan yapı da yanmış ve 1957'de onarılmıştır. Bugünkü mescit, yarım silindirik formlu basit bir mihrabı ve yan cephesinde üç, mihrap duvarında iki penceresi olan küçük ölçüde bir yapıdır. Batı ve kuzey cephesinden ek mekânlarla genişletilerek planı bozulmuştur. Üzeri dört yöne eğimli ve kiremit kaplı bir çatıyla örtülüdür. Tek şerefeli kalın ve bodur gövdeli minaresinin külahı da taştandır.
Hatice Kadın Çeşmesi Çemberlitaş'ta,
Peykhane Sokağı'nm köşesindedir. Mektubî Halil Efendi'nin annesi Hatice Kadın tarafından oğlunun ruhu için yaptırılmıştır. 1193/1779'da inşa edilmiştir. Kesme taştan üç cepheli, orta cephesinde aynataşı ve teknenin yer aldığı bir çeşmedir. Sonradan yapılan beton ilavelerle ilk biçimini yitirmiştir.
Hatice Refik IV:346b.
Hatice Semiha IV:344c.
Hatice Sultan (II. Bayezid'in kızı) Vll:6lb.
Hatice Sultan (ö. 1536'dan sonra, I. Se-lim'in kızı) VI:500c.
Hatice Sultan (ö. 1743, IV. Mehmed'in kızı) V:344b, 492c, VII:121c, 444b.
Hatice Sultan (III. Mustafa'nın kızı)
I:84c, 85a, II:190b, III:420b, IV:18c,
V:460b. İlgili madde:
Hatice Sultan Sahilsarayı IV:19b Hatice Sultan Camii I:204b. Hatice Sultan Çeşmesi (Eminönü) mad.
IV:18c.
Hatice Sultan Çeşmesi Üsküdar-İhsa-niye'de, Çit Sokağı'ndadır. IV. Mehmed'in kızı Hatice Sultan (ö. 1743) tarafından yaptırılmıştır. Hazne duvarı, iki sıra tuğla ve muntazam kesilmiş taştan örülmüştür. Cephesi mermer kaplıdır. Girintili çıkıntılı oyulmuş bir kemerin altında aynataşı, bunun üstünde ise kitabe bulunmaktadır.
Hatice Sultan Mahallesi Fatih İlçesi'nde yer alır. Kariye, Derviş Ali, Keçeci Karabaş, Neslişah mahalleleri ve Eyüp İl-çesi'yle çevrilidir. Nüfusu (1990) 5.203' tür.
Hatice Sultan Sahilsarayı mad. IV:19b, II:190b, III:248c, V:131a, 387b, VI:l4lc, VIL420a.
Hatice Sultan Sebili ve Çeşmesi Ayvan-saray Caddesi'ndedir. 1123/1711'de yaptırılmıştır. Banisi IV. Mehmed'in kızı Hatice Sultan'dır (ö. 1743). Sebil üç pencerelidir. Baklava şekillerden oluşan şebekelerinde su vermeye mahsus, üstleri sivri kemerli altı göz vardır. Kemerlerin altında kitabeler bulunmaktadır. Sebilin yanındaki çeşme klasik üslupta inşa edilmiştir. Her iki yapının da Mimarbaşı Bekir Ağa tarafından yapıldığı sanılmaktadır.
Hatice Sultan Türbesi mad. IV:20b.
Hatice Sultan Yahşi (Eyüp) I:535c, IL192b.
Hatice Sultan Yahşi Üsküdar İlçesi'nde, Çengelköy'de, Kuleli Caddesi'ndedir. Bazı kayıtlarda Fatih Haremi Yalısı olarak geçmesinden dolayı tarihinin çok eskilere gittiği düşünülür. Hatice, II. Mehmed'in (Fatih) eşi değil, gelenek uyarınca mülk vererek çırak çıkardığı bir kadın olmalıdır. Her yüz senede bir yenilenerek 20. yy'a kadar var-
lığını sürdüren yalı iki katlı, dört salon luydu. 1973'te çok harap olduğu gerekçesi ile yıktırılmıştır.
Hatice Turhan Sultan Türbesi bak. Yeni Cami Külliyesi
Hatice Turhan Valide Sultan bak. Turhan Hatice Valide Sultan
Hatice Usta Çeşmesi Beyazıt'ta, Yahni-kapan Mescidi'nin altındaydı. 1162/ 1748'de Hacı Beşir Ağa'nın cariyelerinden Hatice Usta tarafından yaptırılmıştı. Üzerindeki ikinci kitabede Rah-valı Mustafa Efendi tarafından 1295/ 1878'de tamir ettirildiği yazılıydı. Çeşme, İETT tarafından yaptırılan idare binası nedeniyle mescitle birlikte ortadan kaldırılmıştır.
Hatip Emiroğlu Hanı bak. Ağa Hanı
Hatip Muslihiddin Camii Fatih İlçesi'nde, Sultan Selim Camii civarındadır. 973/1565-66 tarihli olan yapı Sinan kulu Hafız Muslihiddin Efendi tarafından yaptırılmış olup, mimarı bilinmemektedir. "Çukurbostan Mescidi" olarak da anılan yapının duvarları kagir, tavanı düz beton ve üzeri ahşap çatılı olarak inşa edilmiştir. 1950'li yıllarda yıkılan camiden geriye yalnız yıkılan minaresi kalmış iken 1987-1989 arasında yeniden inşa edilmiştir.
I:357a, VII:448a.
Hatip Muslihittin Mahallesi Fatih İl çesi'nde yer alır. Tevkii Cafer, Abdi Subaşı, Müftü Ali, Şeyh Resmi ve Koca Dede mahalleleriyle çevrilidir. Nüfusu (1990) 6.556'dır.
Dostları ilə paylaş: |