Ahmed Muhtar Efendi (Turşucuzade) (1822, İstanbul - 1875, İstanbul) Şeyhülislam. Turşucular Kethüdası ibrahim Ağa'nın oğludur. 1849'da müderris oldu. Mülkiye Mektebi'nde fıkıh okuttu. Veliaht Yusuf İzzeddin Efendi'ye üç yıl boyunca ders verdi. 1868' de Divan-ı Ahkâm-ı Adliye üyeliğine getirildi. 1872-1874 arasında şeyhülislamlık yaptı. Kazasker olmadan şeyhülislam atanması hoşnutsuzluk yaratmıştır.
V:39a, VI:517a.
Ahmed Muhtar Efendi (ö. 1881) V:474c, VI:392c.
Ahmed Muhtar Efendi (ö. 1887) II:396a, VL492c.
Ahmed Muhtar Efendi (ö. 1901, Şeyh) IV:7a, 7b, 8a, 8c, 9a.
Ahmed Muhtar Efendi (ö. 1910)
Ahmed Muhtar Efendi (ö. 1933) I:44b, V:386a.
Ahmed Muhtar Paşa (Gazi) (1839, Bursa - 1919, istanbul) Asker ve devlet adamı. Komutan ve vali olarak Yemen, Bosna-Hersek ve Girit'teki ayaklanmaları bastırdı. Başta 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı olmak üzere birçok askeri harekâtta üstün yararlıklar gösterdi. Kafkasya cephesinde görevli olduğu bu savaş sırasında, Balkanlar'daki Rus ilerlemesi üzerine İstanbul'u savunmaya çağrıldı. Savunma yöntemi konusunda padişah ve öteki komutanlarla görüş ayrılığına düştüğü için bu görevden ayrıldı. II. Meşrutiyetin ardından Heyet-i Ayan üyeliğine ve 1911'de de başkanlığına getirildi. Balkanlar'daki karışıklıklar üzerine 1912'de sadrazam olarak kurduğu "Büyük Kabine" ancak üç ay başta kalabildi. Anılarını içeren Sergüzeşt-i Hayatımın Cild-i Sanisi dışında askerlik, coğrafya, matematik ve astronomi üzerine çalışmalar kaleme aldı.
I:523b, III:56lb, IV:489b, 564a, V:344c, 346a, VI:459b, VII: 10e.
Ahmed Muhtar Paşa (ö. 1926, Müzeci) mad. L127b, 232a, V:363c, 372b.
Ahmed Muhtar Paşa Köşkü VII:317c.
Ahmed Muhyieddin Efendi (ö. 1909) IV:375b.
Ahmed Muhyieddin Efendi (ö. 1953) IV:376b.
Ahmed Musliheddin Efendi (ö. 1576, Şeyh) V:397c, VII:109b.
Ahmed Münib (1874, İstanbul - 1909, İstanbul) Ressam. Babası jandarma komutanı Hüseyin Hüsnü Paşa'dır. Resimle ilgili ilk temel bilgileri mezun olduğu Mekteb-i Sultani'deki (Galatasaray Lisesi) hocalarından aldı. Batı anlayışı doğrultusunda çalışmalar yapan ilk sivil ressamlardandır. Halil Pa-şa'dan özel dersler almıştır. İzlenimci tavırdaki ressamın İstanbul'la ilgili birçok peyzajı vardır.
Ahmed Münib Efendi (Bandırmalıza-de) IV:470c, V:469b, VI:449a.
Ahmed Müştak Efendi (ö. 1880) IV:376c.
Ahmed Nailî (Galatalı) mad. L 128a. Ahmed Naim (Babanzade) VI:482b.
Ahmed Nasır Efendi (ö. 1795, Afganlı) VI:39b.
Ahmed Nâzım Bey IV:515a, VI:317a.
Ahmed Nazif Efendi (ö. 1837, Şeyh Hafız) II:l6la.
Ahmed Nazif Efendi (ö. 1931, İmam) III:58c.
Ahmed Nazif Efendi (Tırnova Posta Müdürü) III:567a.
Ahmed Necib (ö. 1898) mad. 1: 128a, VI: 176a.
Ahmed Necib Efendi (ö. 1821)
Ahmed Necib Paşa
18
19
Ahmed Reşid Paşa Çeşmesi
VI:433c.
Ahmed Necib Paşa (Yesarîzade) (1815, İstanbul - 1883, istanbul) Bestekâr. Enderun'da yetişti; Donizetti Paşa'dan ders aldı; piyano, keman, flüt ve bestecilik öğrendi. Batı tarzında eserler verdi. Abdülmecid döneminde (1839-1861) getirildiği Muzıka-i Hümayun şefliği görevinden Abdülaziz döneminde (1861-1876) uzaklaştırıldı. Ancak 1876'da II. Abdülhamid'in tahta geçmesiyle bu göreve yeniden getirildi. Eserleri arasında mazurkalar ve polkalar da bulunan Ahmed Necib Paşa'nın, "Hamidiye" adlı marşı döneminde büyük ilgi uyandırmıştı.
V:529b, 530a, 531c, VI:12a. Ahmed Necib Paşa (Samipaşazade) (1855, İstanbul -1885, İstanbul) Devlet adamı. Adının Çırağan Olayı'na (1878) karışması nedeniyle İstanbul' dan uzaklaştırıldı. Daha sonra suçlu olmadığının anlaşılması üzerine Paris' ten geri çağrıldı. II. Abdülhamid'in kız kardeşi Mediha Sultan'la evlendi. Vezir rütbesiyle Şûra-yı Devlet üyeliğine getirildi.
VI:434a. Ahmed Neşet III:4a.
Ahnied Neylî Efendi (ö. 1748) bak. Ahmed Efendi (Neylî)
Ahmed Niyazi Efendi (ö. 1877, Şeyh) I:97b, IV:498c.
Ahmed Niyazi Efendi Tekkesi bak. Ağaçkakan Tekkesi
Ahmed Nureddin Efendi (ö. 1709) VL301c.
Ahmed Nuri II:234b.
Ahmed Paşa (Çürüksulu) IV:326a, V:494a.
Ahmed Paşa (Ferik) V:469c.
Ahmed Paşa (Gureba Hastanesi Başhekimi) V:5c.
Ahmed Paşa (Hacı) IL503b. Ahmed Paşa (Hacı Doğancı) VILSOOc. Ahmed Paşa (Hafiye) III:494a. Ahmed Paşa (Kemankeş) VII:84c. Ahmed Paşa (Kürt, 19. yy) L204b. Ahmed Paşa (Mısırlı) V:5c.
Ahmed Paşa (Gedik) (?, ? -1482, Edirne) Sadrazam. Beylerbeyi olarak Rumeli ve Anadolu'daki fetihlerde önemli rol oynadı. 1474'te sadrazamlığa getirildikten sonra Kırım Hanlığı'nm Osmanlı himayesine girmesini sağladı. Arnavutluk seferine karşı çıktığı için 1477'de görevden alındı. Daha sonra bağışlandı ve kaptan-ı derya olarak İtalya seferine çıktı. Taht mücadelesinde II. Bayezid'e destek vermesine karşın, Cem Sultan yanlısı olmakla suçlanarak idam edildi. Bu olay kendisine bağlı yeniçerilerin ayaklanmasına yol açtı. Sadrazamlığı sırasında bir hamam yaptırdığı İstanbul'daki Ge-dikpaşa semti onun adım taşır.
III:388a, 405a, IV:435a, 559b, V:330a, VI:79a.
Ahmed Paşa (?, ? - 1497, Bursa) Divan şairi. II. Mehmed'in (Fatih) musahibi ve hocası olarak vezirliğe kadar yükseldi. İstanbul'un kuşatmasında onun yanında bulundu. Genç çocuklara düşkünlüğü nedeniyle görevden alınıp hapsedildi. Padişaha sunduğu "kerem" redifli kasidesi bağışlanmasını sağladı. Sonraki yaşamını müderris ve sancakbeyi olarak İstanbul dışında geçirdi. II. Bayezid'in emriyle derlenen Di-varimdaki şiirlerinde dindışı söyleyiş tarzını seçti ve genellikle yalın bir dil kullandı.
III:64b.
Ahmed Paşa (ö. 1500 ?, Fenarîzade) III:279a.
Ahmed Paşa (Hersekzade) (1459, Hersek - 1517, Maraş) Devlet adamı. 1480'de Anadolu beylerbeyi oldu, 1484'te II. Bayezid'in kızı Hundî Sultan'la evlendi. II. Bayezid ve L Selim (Yavuz) dönemlerinde beş kez sadrazamlık yaptı. Mısır ve Akdeniz seferlerinde önemli rol oynadı. II. Bayezid' in oğullan arasındaki taht mücadelesinde önce Şehzade Ahmed'i desteklemesine karşın, daha sonra I. Se-lim'in güvenini kazandı.
VI:498c.
Ahmed Paşa (Hain) (?, ? - 1524, Kahire) Vezir. Ulaşmak istediği sadrazamlık görevine getirilmeyince, Mısır valiliğine atanmasını istedi. Mısır'da paralı askerlerden bir ordu kurarak kendini sultan ilan etti. Sadrazam olarak atadığı Mehmed Bey'in devlete bağlı kalarak bir baskın düzenlemesi üzerine Kahire'den kaçtı. Sığındığı Arap kabilesinden teslim alınarak idam edildi.
Ahmed Paşa (Kara) (?, ? - 1555, İstanbul) Sadrazam. Macaristan, İran ve Gürcistan seferlerinde önemli yararlıklar gösterdi. 1553'te sadrazamlığa getirildi ve Safevilerle Amasya Antlaşması'na varılmasını sağladı. Bazı kaynaklara göre Şehzade Mustafa yanlısı olduğu için I. Süleyman'ın (Kanuni) emriyle boğduruldu. Topkapı semtinde bugün adıyla anılan külliyenin yapımını başlattı.
VH:85c.
Kara Ahmed Paşa Külliyesi IV:437a Ahmed Paşa (ö. 1576, Hacı) Vll:396c.
Ahmed Paşa (Semiz) (?, ? - 1580, İstanbul) Devlet adamı. I. Süleyman (Kanuni) döneminde (1520-1566) Rumeli ve Anadolu beylerbeyi oldu ve vezirlik rütbesine yükseldi. Sokollu Mehmed Paşa'dan sonra getirildiği sadrazamlık görevinde altı ay kaldı.
V:453c. Ahmed Paşa (ö. 1586, Arap) III:352a,
IV:549c.
Ahmed Paşa (ö. 1599, Hıramî) II:399a, Vll:330b, 330c.
ilgili madde:
Cemaleddin Uşşakî Tekkesi II:399c Ahmed Paşa (ö. 1613, Hafız) ilgili madde:
Hafız Ahmed Paşa Külliyesi III:492a
Ahmed Paşa (Ekmekçizade) (?, ? - 1618, İstanbul) Devlet adamı. Maliyeyle ilgili çeşitli görevlerin ardından 1606' da başdefterdarlığa getirildi ve vezirliğe yükseltildi. Kaynakları daha çok askeri giderlere ayırması, öteki kamu harcamalarını kısması ve büyük bir servet edinmesi tepkiler doğurdu. I6l3'te görevden alındıktan sonra çeşitli yerlerde beylerbeyliği ve İstanbul'da sadaret kaymakamlığı yaptı. İmar işlerine büyük paralar ayırdı ve Şehzadebaşı'nda bir medrese inşa ettirdi.
III:237c, V:31b, 37b. ilgili madde:
Ekmekçizade Ahmed Paşa Medresesi III:l46b
Ahmed Paşa (Hafız) (1564, Filibe -1632, İstanbul) Sadrazam. Bağdat'ı geri almak üzere l625'te sadrazamlığa ve İran serdarlığına atandı. Sekiz ay süren kuşatmanın başarısızlığa uğraması üzerine görevden alındı. İstanbul'a dönüşünde IV. Murad'ın kız kardeşi Ayşe Sultan'la evlendi. lö31'de ikinci kez sadrazamlığa getirildi. Bir sipahi ayaklanması sırasında öldürüldü. Hafız mahlasıyla yazdığı şiirlerinden Bağdat seferi sırasında IV. Murad'a gönderdiği Şikâyetname'si ünlüdür.
IV:447a, V:504c, 505c.
Ahmed Paşa (Hezarpare) (?, ? -1648, İstanbul) Sadrazam. Defterdarlık ve sadaret kaymakamlığının ardından 1648' de sadrazamlığa getirildi ve saraya damat oldu. Sultan İbrahim'in masraflarını karşılamak için ağır vergiler koyması, zenginlerden vergi olarak samur kürk toplaması ve memuriyetleri rüşvetle dağıtması büyük tepki topladı. Padişahın tahttan indirilme-siyle sonuçlanan ayaklanmada öldürüldü. "Hezarpare" lakabı cesedinin parça parça edilmesinden gelir.
I:54b, IV: 123a, V:97c.
Ahmed Paşa (Tarhuncu) (?, ? - 1653, İstanbul) Sadrazam. Yanya'da sürgündeyken Valide Turhan Sultan'ın desteğiyle l652'de sadrazamlığa getirildi. Bozuk devlet maliyesini düzeltmek için kamu harcamalarım ve saray giderlerini kıstı; sert önlemlerle haksız kazanç ve rüşvet yollarını kapattı. "Tarhuncu Layihası" olarak bilinen bir bütçe düzenledi. Muhaliflerinin kışkırtmaları sonunda, IV. Mehmed'i tahttan indirmeyi tasarladığı suçlamasıyla boğduruldu.
V:340c.
Ahmed Paşa (Seydî) (?, ? -1661, ?) Vezir. İdari ve askeri görevleri sırasında halka karşı acımasızlığının yanısıra üstün askeri yeteneğiyle üne kavuştu. 1656' da getirildiği kaptan-ı deryalık görevinden, Köprülü Mehmed Paşa'nın yerine sadrazam olmak istediği gerekçesiyle alındı. Macaristan serdarının maiyetindeyken, İstanbul'dan gönderilen bir emirle öldürüldü.
V:95a.
Ahmed Paşa (ö. 1662, Melek) mad. 1:128a, 21 c, 193b, 436a, II:302c, III:235a, 310c, IV: 187a, 3ö8b, V:98a, 340b.
Ahmed Paşa (Ankebut) (?, ? -1680, Hanya) Devlet adamı. Sadrazam Köprülü Mehmed Paşa'nın yerine geçmeye çalıştığı iftirasına uğrayarak İstanbul'dan uzaklaştırıldı. Girit'in alınmasında önemli rol oynadı ve görevden alındığı 1671'e değin Girit valiliği yaptı. Kandiye'deki büyük manastırlardan biri onun adına camiye çevrildi.
V:92b.
Ahmed Paşa (Kalaylıkoz) (1638, Kayseri -1715, Limni) Sadrazam. Çeşitli yerlerde beylerbeyliği yaptı. Azak Kale-si'ni alamadığı için bir süre gizlendi. III. Ahmed döneminde dostlarının yardımıyla 1704'te sadrazamlığa getirildi. Beceriksizliği nedeniyle görevden alınarak Limni'ye sürüldü. Lakabı süs ve gösteriş tutkusundan gelir.
VI:28a.
Ahmed Paşa (ö. 1742, Humbaracı) mad. I:129b, II:42b, IV:97b, 126b, 237a, 268a, V:213b, 249a.
ilgili madde: Humbarahane IV:97b
Ahmed Paşa (Şehlagöz) (?, ? - 1753, Halep) Sadrazam. Çeşitli saray görevlerinin ardından 1734'te nişancılığa, 1740' ta da sadrazamlığa getirildi. 1742'de görevden alınarak mallarına el kondu. Daha sonra çeşitli yerlerde valilik yaptı. İstanbul'da Bandırmak Tekkesi ile Ayakapı Mescidi'ni yeniden inşa ettirdi. Abacı Mescidi'nin karşısında bir mektep yaptırdı.
I:437c, V:l47a. ilgili madde: Ayakapı Mescidi L438c
Ahmed Paşa (ö. 1769, Köprülüzade Hafız) V:94c.
nli madde:
Hafız Ahmed Paşa Çeşmesi III:491c Ahmed Paşa (Kayserili) (1806, Kayseri -1878, İstanbul) Denizci. Nefer olarak girdiği donanmada hızla yükseldi. Kırım Savaşı'nda (1853-1856) Karadeniz filosuna komuta etti ve Sivastopol'ün alınmasında yararlık gösterdi. Bahriye nazırlığı sırasında Abdülaziz'in (hd 1861-1876) tahttan indirilmesini des-
tekledi. Daha sonra Tuna valiliğine atanarak İstanbul'dan uzaklaştırıldı.
V:511b. ilgili madde:
Kayserili Ahmed Paşa Konağı IV511a
Ahmed Paşa (Şeker) (1841, İstanbul -1907, İstanbul) Ressam. Resimde Batı anlayışını getiren öncülerden. Mek-teb-i Harbiye'de okurken 1864'te resim öğrenimi için Paris'e gönderildi. 1871'de İstanbul'a dönüşünde Sultanahmet Sanat Mektebi'ne öğretmen olarak atandı. 1873'te İstanbul'da ilk resim sergisini düzenledi. Abdülaziz' in yaverliğine getirildi. 1884'te mirliva, 1890'da ferik rütbesine yükseltildi. Sanayi-i Nefise Mektebi'nin kuruluşunda Osman Hamdi Bey'le birlikte çalıştı. Gerçekçi bir üslupla yaptığı manzara ve ölüdoğa resimlerinde ışık-gölge karşıtlığını ustaca kullandı. Biçimleri ölçülü bir anlayışla ha-cimlendirdi.
L59b, III:395a, 430c, VI:l62a, 436a, VII:515c, 523c, 545b.
Ahmed Paşa (Yekçeşm) V:250a. Ahmed Paşa Çeşmeleri mad. 1:130a.
Ahmed Paşa Çeşmesi Nuhkuyusu'nda, Fenaî Tekkesi karşısında, taş mektebin altındadır. Kesme taştan klasik üslupta inşa edilmiştir. Aynataşı mermerdendir. Taş koymaya mahsus iki hücrenin arası ve üstleri nakışlarla süslüdür. İki de servi motifi vardır. Teknesi çukurda kalmıştır. Kemeri baştan başa kabartmalarla süslüdür. Kemerin iki yanında daire şeklinde iki motif bulunmaktadır. Kitabesinden çeşmeyi yaptıran Hacı Ahmed Paşa'nın 1128/17l6'da Varadin Savaşı'nda öldüğü anlaşılmaktadır. Çeşmenin yapım tarihi olarak 1116/1704 tarihi belirtildiğine göre, kitabe bu tarihten 12 yıl sonra Ahmed Paşa'nın ölümü ile yenilenmiş olmalıdır.
Ahmed Paşa Çeşmesi Şehzadebaşı'nda, Şehzade Külliyesi ile Kadı Hüsamed-din Mescidi arasında, üç yol ağzında bulunmaktaydı. 18. yy vezirlerinden Ahmed Paşa'nın yaptırdığı çeşme, kesme taştan klasik üslupta inşa edilmişti ve küçük aynataşı kabartma nakışlı idi. 1954'te Belediye Sarayı'nın inşaatı sırasında yıktırılmıştır. 1152/1 739 tarihli kitabesi Şehir Müzesi'nde korunmaktadır.
Ahmed Paşa Mescidi II:256a. Ahmed Paşa Sarayı I:4l5a, VII:55b. Ahmed Paşa Sıbyan Mektebi III: lOb. Ahmed Rakım IV15b
Ahmed Rasim mad. L130b, 2a, 64b, 72c, 125c, 131a, 185a, 428a, 476b, 524b, II:32a, 227c, 445c, 481c, 510b, 526b, III:253b, 255c, 308a, 342b, 509a, 515a, IV340a, 448a, 470c, 555b, 564c, 564a, V:4lc, 240c, 242a,
294c, 297c, 305a, 358c, VI:4c, 132a, 149e, 236b, 262a, 380c, 459b, 536b, 547c, VII:201b, 225b, 233a, 252c, 303b, 359a, 507a, 545a.
Ahmed Raşid Efendi (ö. 1816, Şeyh) V:474c, VI:392c.
Ahmed Raşid Efendi (ö. 1828, Fındık-zade Şeyh) V:474c, VI:392c.
Ahmed Ratib Paşa Köşkü mad. L131c, 63c, 332a, II:466a.
İlgili madde: Kemaleddin Bey IV:521a
Ahmed Raufî Efendi (ö. 1756, Üsküdarlı)
Raufî Tekkesi VI:309c Ahmed Raufî Efendi (ö. 1814)
VI:309c.
Ahmed Refik bak. Altınay, Ahmed Refik
Ahmed Remzi Dede Efendi (ö. 1944, Akyürek) I:538c, VIL348b.
Ahmed Remzi Efendi (Şeyh, Peyk Dede) III:443a.
Ahmed Resmî Efendi (1700, Girit -1783, İstanbul) 1733'te İstanbul'a geldi. Babıâli'de görev aldıktan sonra "Resmî" mahlası ile tanındı. Elçi olarak gittiği Viyana ve Berlin'de gördüklerini sefaretnamelerde anlattı. Mezarı Üsküdar'da Selimiye'dedir. Hulasatü 'l-İtibâr adlı bir Osmanlı tarihi yazdı. Tezkire türü eserlerinden Halifetü 'r-Rüesâ 'sı, reisülküttabları, Hamüetü'l-Kübera'sı ise darüssaade ağalarını biyografileriyle tanıtmaktadır. Vefayat-ı Pürlber'e yazdığı zeyl-de de 18. yy'ın sonuna kadar yaşamış ünlü kadın ve erkeklerin doğum ölüm tarihlerini vermiştir.
Ahmed Reşad Paşa (1848, İstanbul -1927, İstanbul) Devlet adamı. 1899'da getirildiği maliye nazırlığında altı yıl kaldı. Ölen kızı Suat Hanım adına damadıyla birlikte Erenköy'de bir cami yaptırdı. Bu cami çevresinde oluşan semt günümüzde Suadiye adını taşır.
ilgili maddeler: Reşad Paşa Köşkü VI:317b Suadiye Camii VII:50c Ahmed Reşid Bey VI:322a.
Ahmed Reşid Efendi (Sıdkızade) (1757,
İstanbul - 1834, İstanbul) Şeyhülislam. Kazasker Mehmed Sıdkı Efendi' nin oğludur. İlmiye aşamalarını geçtikten sonra 1822-1823 arasında şeyhülislamlık yaptı. Görevi sırasında kendisinden önce sürgüne gönderilen ulemanın bağışlanarak İstanbul'a dönmesini sağladı. Çocuklarının rüşvet aldıkları söylentisi üzerine azledildikten sonra Rumelihisarı'ndaki yalısına çekildi.
Ahmed Reşid Efendi (ö. 1863) VI:4lc. Ahmed Reşid Paşa Çeşmesi III:178c.
Ahmed Rıfat Bey
20
21
Akaygen, Enis
Ahmed Rıfat Bey (?, ? - 1876, İstanbul) Topal Rıfat olarak da anılır. Davhe-tü 'l-Meşayih ma 'zeyl adlı eseri kendi dönemine kadar yazılan şeyhülislam biyografilerine ilişkin eser ve eklentilerinin yeni baştan düzenlenmişidir. Ayrıca Devhatü'l-Nükabâ adlı eserinde nakibüleşrafların biyografilerini vermiştir. Verdü'l-Hadaik'te. ise Yusuf Ziya Paşa'dan Keçecizade Fu-ad Paşa'ya kadar olan sadrazamların biyografileri yer almaktadır. Mezarı Edirnekapı dışındadır.
Ahmed Rıfat Efendi (Yağlıkçızade) IV:172c, V:319a.
Ahmed Rıza Bey (ö. 1930) II:505b, , IV:411a, VI:187b.
Ahmed Robenson mad. L132b, IL75b, IV:232a, VII:322c, 532a.
Ahmed Rüşdî Efendi (Kavaf) V:362c. Ahmed Sabri Efendi (ö. 1839) VL394b. Ahmed Sadık (ö. 1586) VI:36b.
Ahmed Sadık Ziver Paşa (1793, İstanbul - 1862, Medine) Vezir. 1840'tan başlayarak çeşitli nazırlık görevlerinde bulundu. 1861'de vezir rütbesiyle Harem-i Şerif meşihatına gönderildi. Şiirleri ölümünden sonra oğlu Baha eddin Bey tarafından Âsar-ı Ziver Paşa adıyla yayımlandı.
I:509b, II:226a, 227a, III:170b, 3ö5b, 510b, IV:68c, V:398b, VlLlOöb, 107a, 481c, 482a.
Ahmed Safî Efendi (ö. 1892) VI:328b.
Ahmed Safî Efendi (ö. 1895) II:396a, IV:15c, 506c.
Ahmed Saib Bey (?, ? - 1918, İstanbul) Çerkezdir. Rus mekteplerinde eğitim gördü. Osmanlı hizmetinde yüzbaşı rütbesiyle Gazi Ahmed Muhtar Paşa" ya yaver oldu. Darülfünun'da Rusça hocalığı yaptı. Tarih-i Sultan Murad-ı Hamiş, Vak'a-i Sultan Abdülaziz, Ab-dülhamid'in Evail-i Saltanatı adlı eserleri Kahire'de basılmıştır. Rehnü-ma-ilnkılâb adlı eserinin ise basım yeri bilinmemektedir.
Ahmed Salahaddin Bey III:271b.
Ahmed Samim mad. L132c, III:275b, V:345c.
Ahmed Sarban (ö. 1545) IV:125c, V:382b, VI:383b.
Ahmed Semerkandî (Şeyh) IV:105c.
Ahmed Sıdkı Efendi (ö. 1878, Şeyh el-Hac) V:485a.
Ahmed Sıdkı Efendi (ö. 1883, Şeyh Seyyid Hafız) II:396a, VI:468c, 469a.
Ahmed Sırhindî (ö. 1624) III:l65a,
VI:32b. Ahmed Siyahı mad. 1:1 33a, 117c.
Ahmed Süreyya Bey (ö. 1932, Şerifza- . de) IV: 3 1 2a.
Ahmed Şakir Efendi (ö. 1875, Şeyh Seyyid) VII:5l6c.
Ahmed Şehabeddin Efendi IV:42c.
Ahmed Şemseddin (Akbıyık) IL105a. Ahmed Şemseddin (ö. 1504, Şeyh Marmaravî) III:535b.
Ahmed Şemseddin Efendi (Kadızade) (1512, Edirne -1580, İstanbul) Şeyhülislam. Babası Edirne Kadısı Bedred-din Mahmud Efendi'dir. Ebussuud Efendi'den icazet aldı. İlmiye aşamalarını geçtikten sonra 1577-1580 arasında şeyhülislamlık yaptı. Hidayeve Miftah şerhleri ünlüdür. Fatih Çırçır" da yaptırdığı ve semtin adıyla anılan mescit bugüne ulaşmamıştır.
Ahmed Şemseddin Efendi (ö 1905)
IV:376c. Ahmed Şemseddin Efendi Çeşmesi
mad. 1:133a.
Ahmed Şemseddin Paşa (ö. 1865, Şeyh) II:4l5b.
Ahmed Şerafeddin Bey (Şeref Bey) VH:l62b.
Ahmed Şevki Efendi (ö. 1910) VII:172c.
Ahmed Şevki Yesarî Efendi (ö. 1875)
VL534a.
Ahmed Şeyda mad. I:133b. Ahmed Şuayib VL536c.
Ahmed Şükrü Bey (?, İstanbul - 1877, İstanbul) Şehremini. Babıâli kalemlerinden yetişti. 1840'ta posta nazırı, 1847' de Meclis-i Vâlâ üyesi, 1854'te gümrük emini oldu. Eylül 1859-Temmuz 1861 arasında İstanbul şehreminliği, daha sonra posta ve telgraf nazırlığı yaptı.
VII: 150a.
Ahmed Taib Efendi (Osmanzade) (?, İstanbul - 1724, Kahire) Süleymaniye Ruznamecisi Osman Efendi'nin oğludur. Müderris oldu. Hadîkatü'l-Vüze-ra adlı eserinde 1703'te görevden alınan Rami Mehmed Paşa'ya değin 92 Osmanlı vezirazamımn biyografisi vardır. İcmal-i Menakib-i Selâtin-i Âl-i Osman, Fihrist-i ŞâhanfîMülûk-iÂl-i Osman adlı eserlerinde ise Osmanlı padişahlarım anlatmıştır. .
Ahmed Talat (Üsküdarlı) I:43a.
Ahmed Tevfik Paşa (1845, İstanbul -1936, İstanbul) Son Osmanlı sadrazamı. Askerlikten 1865'te ayrıldıktan sonra çeşitli diplomatik görevlerde bulundu. 1909'da yalnızca 21 gün süren ilk sadrazamlığı sırasında II. Abdül-hamid tahttan indirildi. L Dünya Sava-şı'na değin büyükelçi olarak Londra' da kaldı. Kasım 1918'de ikinci kez getirildiği sadrazamlık görevi çeşitli kabine değişiklikleriyle ancak üç ay sürdü. Ekim 1920'de başlayan üçüncü sadrazamlığı sırasında Ankara hükümetiyle uzlaşma girişimlerinden sonuç alamadı. Bununla birlikte Londra Kon-feransı'nda Ankara heyetinin öne çıkmasını sağlayan bir tutum izledi. 4 Kasım 1922'de istifa etti ve son yıllarını sade bir vatandaş olarak İstanbul'da geçirdi. "Okday" soyadını aldı.
L465b, V:344c, 351a, 352c, 489a, VI: 187a, 222c.
Ahmed Turanî Tekkesi bak. Baba Sungur Tekkesi
Ahmed Ulvan Efendi (ö. 1839)
VI:328c. Ahmed Usta (Trampetçi) VLllb.
Ahmed Ümidî Efendi (ö. 1737) V:l49b.
Ahmed Vahdî Efendi (ö. 1702)
VII: illa.
Ahmed Vasıf Efendi (?, Bağdat -1806, ?) 1783'te Enverî'nin yerine vakanüvis oldu. 1787'de Edib Efendi'ye bıraktığı görevi 1798'de ikinci kez üstlendi. Vakanüvisliğinden çok şairliğiyle öne çıkmaya çalıştı. Dört ayrı kronik yazmıştır. Bunlara, İzzî Tarihi hin devamı (zeylleri) sayıldığından "Züyûl" denilir. Mehasinü'l-Asâr ve Haka-ikü'l-Ahbar adıyla basılan eseri ise 1752-1774 olaylarını kapsamaktadır. Züyul denen Enveri Tarihi ekleri de 1783-1802 dönemine aittir.
V:309a.
Ahmed Vecdî Efendi (ö. 1702, Şeyh Seyyid) V:465c.
Ahmed Vefik Paşa mad. I:133c, 25b, 308b, 467b, III:41c, 171c, 26lu, IV:213b, V:5a, 88c, 121c, 319a, VI:75c, 477b, VII:231c, 252a.
Ahmed Vesim Paşa (Hacı) (1824, İstanbul - 1910, İstanbul) Kaptan-ı derya. İki yıl İngiltere'de öğrenim gördü. Kırım Savaşı'nda (1853-1856) başarılı hizmetlerde bulundu. 1865'te müşir rütbesiyle kaptan-ı deryalığa getirildi. Ama tahsisatın azaltılmasına karşı çıktığı için kısa sürede görevden alındı. 1867'de Bahriye Nezareti'nin kurulmasından sonra 1878-1879'da bahriye nazırlığı yaptı.
VII:348b.
Dostları ilə paylaş: |