A. Kadir (1917, İstanbul -1985, İstanbul) Şair, yazar. Kara Harp Okulu'nda öğrenciyken Nâzım Hikmet'le tanıştığı ve "muzır neşriyat" (zararlı kitaplar) okuduğu için tutuklandı
Yüklə 13,42 Mb.
|
Küçüksu Kasrı Selsebili VL518b. Küçüksu Mahallesi Üsküdar İlçesi'nde yer alır. Bahçeli Evler, Kuleli, Kandilli mahalleleri ve Beykoz İlçesi'yle çevrilidir. Nüfusu (1990) 3.499'dur. Küçüksu Mesiresi I:26a, V:407c. Küçüksu Plajı mad. V:l62c, L226c. Küçüksu Vapuru mad. V:l63b, IV:100a. Küçükyalçm, Dora IV:357b. Küçükyalı mad. V:l63b, VII:498c. ilgili madde-. Brias Sarayı IL322c Küçükyalı Mezarlığı V:445a. Küçükyalı Namazgahı VL44a. Küçükyalı Öğretmen Lokali VI: 191 c. Küçükyazıcı Sokağı I:4c. Küçümen, Zihni VII:l46b, 323c. Küfelik Kendini kaybedecek kadar içtiğinden eve gidemeyenler için kullanılan eski bir söz. Eski meyhanelerin önünde bu hizmet için küfeciler bekler; birçok ayyaşın evini bilen bu kimseler, sarhoşları küfeye oturtarak evlerine kadar götürürlerdi. İstanbullu ünlü ayyaş ve fıkra tipi Bekri Mustafa'nın küfe ile ilgili birçok fıkrası bulunmaktadır. Kül Fukarası İstanbul'da sık sık çıkan yangınlar, zengin veya yoksul, evi konağı yanan herkesi bir anda eşitler ve sokakta bırakırdı. Evleri, eşyaları yanıp kül olduğu için bunlara kül fukarası ya da yangın felaketine uğrayanlar anlamında harikzedegân denir, kampanyalar başlatılarak yeniden ev bark sahibi olmaları için çalışılırdı. Küley, Müfide IV:356c. Külhanbeyi Edebiyatı mad. V:l64a. Külhanbeyleri mad. V:l64c. İlgili madde-. Külhanbeyi Edebiyatı V:l64a Külhânî-i Layhâr V:l64c. Külliyeler ilgili maddeler: Abdülhamid I Külliyesi L3öa Ahmediye Külliyesi I:136a Altunizade Külliyesi I:230c Amcazade Hüseyin Paşa Külliyesi I:236b Âşık Paşa Külliyesi I:364c Atik Ali Paşa Külliyesi I:403c Atik Valide Külliyesi I:407c Aziz Mahnıud Hüdaî Külliyesi I:507b Bâlâ Külliyesi II:6b Bayezid Külliyesi II:87a Bayram Paşa Külliyesi II: 100a Cafer Paşa Külliyesi II:367c Cerrah Mehmed Paşa Külliyesi Çinili Külliyesi II:519c Çorlulu Ali Paşa Külliyesi II:527c Damat İbrahim Paşa Külliyesi II:547c Davud Paşa Külliyesi IIL7a Dırağman Külliyesi III:49b Eyüb Sultan Külliyesi III:237a Fatih Külliyesi III:265c Feyzullah Efendi Külliyesi III:308b Gazanfer Ağa Külliyesi III:375c Hacı Beşir Ağa Külliyesi III:469c Hacı Evhad Külliyesi III:479b Hafız Ahmed Paşa Külliyesi III:492a Haseki Külliyesi IV:4c Hekimoğlu Ali Paşa Külliyesi IV:43c Hüsrev Paşa Külliyesi IV: 1 09a İskender Paşa Külliyesi IV: 207a Kara Ahmed Paşa Külliyesi IV:437a Kılıç Ali Paşa Külliyesi IV:457a Koca Mustafa Paşa Külliyesi V:30c Koca Ragıb Paşa Külliyesi V:34c Köprülü Külliyesi V:89a Kuyucu Murad Paşa Külliyesi V:l42b Küçük Efendi Külliyesi V:150a Laleli Külliyesi V:190c Mahmud Paşa Külliyesi V:268c Mehmed Ağa Külliyesi V:355c Merkez Efendi Külliyesi V:396b Merzifonlu Kara Mustafa Paşa Külliyesi V:402a Mihrimah Sultan Külliyesi (Edirne-kapı) V:454a Mihrimah Sultan Külliyesi (Üsküdar) V:456a Mihrişah Valide Sultan Külliyesi V:459b Murad Paşa Külliyesi V:518a Nakşidil Sultan Külliyesi VI:4la Nuruosmaniye Külliyesi VLlOOa Piri Mehmed Paşa Külliyesi VL251a Piyale Paşa Külliyesi VI:254c Seyyid Hasan Paşa Külliyesi VL543c Sinan Paşa Külliyesi (Beşiktaş) VII: 2c Sinan Paşa Külliyesi (Çarşıkapı) VII:4a Sokollu Mehmed Paşa Külliyesi
272
273 Lata (Eyüp) VII:31c Sokollu Mehmed Paşa Külliyesi (Kadırga) VII:32a Sultan Ahmed Külliyesi VII: 55a Sultan Selim Külliyesi VII:62a Süleymaniye Külliyesi VII:96b Şah Sultan Külliyesi VII: 127a Şehzade Külliyesi VII: 152a Şemsi Paşa Külliyesi VII:157c Şeyh Vefa Külliyesi VII:173c Yeni Cami Külliyesi VII:464c Yeni Valide Külliyesi VII:468a Zal Mahmud Paşa Külliyesi VII: 542a Küllük Kahvesi mad. V:169a, I:6a, IL185b, 187b, 187c, 244c. Kültür Basımevi III:183b. Kültür Mahallesi Beşiktaş İlçesi'nde yer alır. Ortaköy, Akatlar, Bebek, Arnavut-köy ve Kuru Çeşme mahalleleriyle çevrilidir. Nüfusu (1990) 4.778'dir. ILl66a. Kültür ve Sanat Ürünleri Ticaret AŞ VII:210b.
ilgili maddeler: İstanbul Eski Eserleri Koruma Encümeni IV:222b Kayserili Ahmed Paşa Konağı IV:511c Kümeevler III:383a. KüpeU, Erdal IIL 18a. Küplü Meyhane Galata'nın izbe köşelerinden birinde ayaktakımmdan kimselerin devam ettiği eski bir meyhane. S. M. Alus'a göre Arkadi Sokağı'nda bulunan bu meyhane, küpte saklanmış rakı sattığı için bu adla anılmış, daha sonra genelleşen bu söz aynı tarz meyhaneler için de kullanılır olmuştur. Küplü meyhane, eski Galata batakhanelerinin en ünlülerinden biriydi. Bu meyhanelerin müdavimlerine küplü takımı denirdi. Küplüce Camii Üsküdar İlçesi'nde, Bey-lerbeyi'nde, Küplüce Sokağı'ndadır. Cami 1327/1909 tarihlidir. Minaresini Fatma Remziye Hanım yaptırmıştır. Avlusunda şadırvan ve bir kuyu bulunmaktadır. Cami kagir, çatısı ahşap ve kiremit kaplıdır. Minberi ve müezzin mahfili ahşaptır. Küplüce Mahallesi Üsküdar İlçesi'nde yer alır. Beylerbeyi, Havuzbaşı, Kiraz-lıtepe, Ferah, Emniyet, Burhaniye ve Abdullah Ağa mahalleleriyle çevrilidir. Nüfusu (1990) 14.399'dur. II:200b, VII:501b. Küplüce Mezarlığı V:445a. Kür, Pınar II:448b. Kürdî Hotoz Eski kadın başlıklarından hotozun bir çeşidi. Kürt kadınlarının başlarına sardıkları sargılara benzediği için bu adla anılmıştır. II:501c.
VI:334a. _ Kürkçübaşı Mescidi (Topkapı) mad. V:172b, VII:459a. Kürkçübaşı Sokağı Çeşmesi Aksaray' da, Küçüklanga civarında, Kürkçübaşı Külhanı Sokağı'nda yer almaktadır. 1145/1732'de inşa edilmiştir. Kesme taştan, klasik üslupta yapılan çeşmenin hazne sıvası dökülmüş, bir sıra taş, iki sıra tuğla ile örülmüş duvarı ortaya çıkmıştır. Teknesi toprak altında kalmıştır. Kitabesi kısmen tahrip olmuştur. Kürsü Şeyhleri "Katar şeyhleri", "selatin şeyhleri" de denen ve İstanbul'daki selatin camilerde cuma vaazları veren hocalar. Osmanlı döneminde hutbeler Arapça okunduğu için hutbe konularının namazdan sonra vaazlarla cemaate anlatılması gelenekti. Bu görevi, padişahların yaptırdıkları büyük camilerde yerine getiren vaizler, kendi aralarındaki bir kıdem sıralaması ile kürsü şeyhleri sanını taşımaktaydılar. Bunların en kıdemlisi Ayasofya kürsü şeyhiydi. Onu aşağıya doğru Sultan Ahmed, Süleymaniye, Baye-zid, Fatih, Sultan Selim ve Eyüb Sultan kürsü şeyhleri izlemekteydiler. V:297b. Kürt Teavün Cemiyeti VII: 19a. Kürtler I:497a, VII: 19a. Küşad Merasimi II. Mahmud'un (hd 1808-1839) yeni yapılan kışla, mektep, köprü vb'nin açılışlarına katılmasıyla son dönem Osmanlı gelenekleri arasında yer alan ve alayları hatırlatan törenler. Tanzimat'ın ilanından (1839) sonra küşad merasimleri da- ha da önem kazandı. Yeni açılan okullara, hizmete giren kamu yapılarına padişah, sadrazam, nazırlar, tören birlikleri, mızıka takımları gitmekte, halkın da toplanmasıyla gündeminde dua, padişahın "nutk-ı hümayun" denen söylevinin okunması, marşlar çalınması bulunan açılış törenleri yapılmaktaydı. Küşad merasimleri İstanbul'a koşut olarak vilayet ve kaza merkezlerinde de yapılmaya başlandı. Kütükoğlu, M. S. V:322a. Kütüphane-i İctihad VIL449a.
Ahmed III Kütüphanesi I:115b Arkeoloji Müzeleri Kütüphanesi Âşir Efendi Kütüphanesi I:3ö8c Atatürk Kitaplığı I:385b Atıf Efendi Kütüphanesi I:399a Ayasofya Kütüphanesi I:459c Aziz Berker Halk Kütüphanesi I:504a Bakırköy Halk Kütüphanesi I:557b Beyazıt Devlet Kütüphanesi II: 189a Boğaziçi Üniversitesi Kütüphanesi II:290a
Esad Efendi Kütüphanesi III:198b Hacı Selim Ağa Kütüphanesi III:478b Hakkı Tarık Us Kütüphanesi III:496a Hasan Hüsnü Paşa Tekkesi, Kütüphanesi ve Türbesi III:563c İl Halk Kütüphanesi IV:156b İstanbul Kitaplığı IV: 229a İstanbul Üniversitesi Merkez Kütüphanesi IV:250b Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi IV: 348a Köprülü Kütüphanesi V:90c Millet Kütüphanesi V:463a Mirzazade Camii ve Kütüphanesi V:475a Murad Molla Tekkesi ve Kütüphanesi V:5l6c Nuruosmaniye Kütüphanesi VI: 1 04a Ragıb Paşa Kütüphanesi VI:297b Süleymaniye Kütüphanesi VII: 104a Şehit Ali Paşa Kütüphanesi VII:l46c Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi VII:293a Veliyüddin Efendi Kütüphanesi VTI:378b
Laç, Abdurrahman Şeref (1908, Prizren -1982, İstanbul) Hukukçu. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni bitirdi. İstanbul Belediyesi Meclis Kava-nin Encümen başkanlığı, yazarlık ve serbest avukatlık yaptı. 13. ve 14. dönem (1965-1973) İstanbul milletvekili olarak parlamentoda bulundu. Laçin, Berna IV:527c. Ladinatzi, Bedros III:182b. Lafontaine, James III:345b. Lâga, Mehmet Ali mad. V:177a, III:82b. Lagari Mehmed Efendi Tekkesi bak. Taşlıburun Tekkesi LaGro, H. E. IV:87a Lagün III:78c. Lağımcı Kışlası III:355c, VI:510c. Lahana Çeşmesi II:486c. Lahanah Çeşme bak. Mustafa Paşa Çeşmesi Lahanodrakon, M. IV:154b. Lahitler Müzesi I:308c Lakerda mad. V:177b. Lala Şehzadelerin maiyetinden, güvenilir, ilim ve erbap sahibi görevli. Şehzadelerin, bir yaşında sütten kesilişinden itibaren, maiyetlerine hasodalıla-rından bir başlala atanırdı. Ayrıca atanan "ağa" adında üç lala ve başlala şehzadelerin yetişmesinde rol sahibi kişilerdi. Ayrıca şehzadelerin valilikleri sırasında, lalalar, onların işlerini yürütürlerdi. Saraydaki acemilerin eğitimi ve danışmanlığı ile ilgili memurlara da lala denirdi. Bazen üç-dört aceminin bir lala eğitimine verildiği olurdu. Şehzade lalalarından pek çok vezir ve sadrazam olan vardır. Lala Hayreddin Mescidi bak. Acem Ağa Mescidi Lala Mustafa Paşa Türbesi mad. V:178a, III:24la, 252b. L'album bizantino VII:319b. Lale mad. V:178a, II:510c, V182b. İlgili madde: Çırağan Eğlenceleri II:501a Lale Bahçesi III: 173a Lale Bayramı III:171b. Lale Çeregânı I:476a. Lale Devri mad. V:182b, I:2a, 28a, 46b, 476a, II:36a, 6lb, l69c, 345b, 501b, 509a, 546b, 548b, III:119b, 142a, 324c, 509a, IV:45b, 48b, 126b, 132c, 381a, 382a, 4l6c, 436c, 538b, V:187a, 211c, 355b, 383b, 407b, 434a, 548c, 560b, VI:56b, 493b, VII:4l5c, 486b, 519a, 541b. ilgili maddeler: Lale V:178a Nedim VI:60c Patrona Halil Ayaklanması VL231b Sa'dâbâd VL385b Sa'dâbâd Camii VI:386b Lale Film III:320b. Lale Sineması (Bakırköy) I:540c. Lale Sineması (Beyazıt) I:540c. Lale Sineması (İstiklal Caddesi) mad. V.-185c, VII:9b. Lale ve Nerkis Hanımlar mad. V:186b, VI:69a, 264a.
İlgili maddeler: Amastrianon Fortımu I:234b Balaban Ağa Mescidi II:9b Bodrum Camii II:263b Bodrum Camii Sarnıcı II:264c Çukur Çeşme Hamamı II:537c Filadelfion III:317a Kâtip Kasım Camii IV:492a Koca Ragıb Paşa Külliyesi V:34c Koska V:75b Laleli Baba Türbesi V:189c Laleli Külliyesi V:190c Ragıb Paşa Kütüphanesi VL297b Tayyare Apartmanları VII:228a LaleU Baba III:235c ilgili madde: Laleli Baba Türbesi V:189c Laleh1 Baba Türbesi mad. V:189c, 187a, 190c. LaleU Camü bak. Laleli Külliyesi LaleU Çeşme I:330b, V:190c. LaleU Hamamı II:537c. LaleU KülUyesi mad. V:190c, I:498b, II:64c, 185b, IV:101a, 103a, 166a, 539b, V:134c, 167a, 187a, 368a, 548c, VL509a. ilgili madde: Taş Han V:192c LaleU Suyolu III:525c. Lalezar IV:384a. La'U Efendi (ö. 1598, Reisülküttab) VII:l6b.
La'lî Hacı Mustafa Efendi Çeşmesi mad. V:193a. La'lî Mustafa Ağa Namazgahı VI:44b.
bak. Kalenderhane Tekkesi La'lter Hanım (ö. 1878) IV:470c. Lamartine, Alphonse de mad. V:193b, I:48b, 206a, IV:lllc, VI:54la. Lambert, Jacques H. mad. V:194b, I:90a, II:279c, III:153c, IV:l62c, 336c, VI:266a, 286b. Lamiî Çelebi (ö. 153D I:120c, VI:33b. Langa mad. V:195a, I:34b, VII:497a. ilgili maddeler: Bostanlar II: 309a Eleutherius Limanı III:153a Theodosius Limanı VII:263a Yenikapı VII:476a
IV:315a.
Lape Hastanesi bak. Fransız Lape (La Paix) Hastanesi Larî (Hekim) V331b. Lârî-İAcemîIII:4c. Laroche, A. VI:480c. L'Assomption Kilisesi ve Manastırı V:479b. Lastik-İş III:35b, 48a, VL526c. Lata Yakası ve kollan setre biçiminde olan ve ilmiye sınıfı ileri gelenlerince giyilen cüppe. Genellikle barut rengi ya da siyah çuhadan dikilirdi. Kolları biraz daha geniş olanlara "babayani lata" denilir, bunları yaşlılar giyerdi. Topuk hizasına kadar uzun olan etekler, giyildiği zaman hafifçe birbirinin üs- k.
274 275
Liman Grubu tüne gelirdi. Özel bir yere gidildiğinde çıkarılıp cüppe ile oturulur, resmi yerlerde ise çıkarılmazdı. Latif Ağa (Suyolcu) (1815 ?, ? - 1885 ?, istanbul) Bestekâr. Enderun'da yetişti ve daha sonra burada ders verdi. Öğrencileri arasında İsmail Hakkı Bey, Medeni Aziz Efendi, Guatelli Paşa ve Kanuni Mehmed Bey sayılabilir. Yalnızca şarkı formunda eser vermiş ve bunlardan 33 tanesi günümüze ulaşmıştır. Evcara "Açıldı sineme bir taze yare"; mahur "Telif edebilsem feleği ah emelimle", "Düştün yine bir şuh-i sitemkâre gönül"; hicazkâr "Yoktur zumun gel" en sevilen şarkılarıdır. VLllc.
Latife Bekir Hanım IV:352b, 356a. Latife Hanım (Uşşakîzade) IV:326b. Latifi mad. V:196c, III:64c, IV:255a, V:434c. Latin İmparatorluğu mad. V:197a, I:64b, II:322a, VI:277a, 36lb. ilgili madde-. Haçlı Seferleri III:483c Latin İtalyan Kilisesi V:20c. Latinler mad. V.-198a, IV:88a, VL207c. ilgili maddeler: Amalfililer L233c Ankonalılar I:275c Cenevizliler II:407c Floransalılar III:323b Pisalılar VI:253c Venedikliler VII:380a Launay, Marie de II:407a, VII:325a. Laurecisque, Pierre III:l49c, 332b.
VI:275a.
İlgili madde: Şeyh Murad Mescidi VII:l68b Lausos Sarayı mad. V:198c, I:85b, IL232b, 253b, VI:127a, 462a, 549b. Lav, Ercüment Behzat (1903, istanbul -1984, istanbul) Şair, tiyatro oyuncusu. İstanbul Sultanisi'nde okudu. 1919-1921 arasında Darülbedayi'de aktörlük yaptı. Berlin'de Stern Müzik Kon-servatuvarı ve Reinhart Tiyatro Akade-misi'nde öğrenimine devam etti (1921-1925). Emekli olana dek radyoda spikerlik, yayın şefliği, tiyatro yönetmenliği, İstanbul Belediye Konservatuva-rı'nda öğretmenlik yaptı. Cumhuriyet dönemi şiirinde serbest veznin ilk uygulayıcılarından biri oldu. Yapıtları, 5O5(193D, Kaos (1934), Açıl Kilidim Açıl(1940), MauMau (1962), ÜçAna-dolu (1964), Altın Gazap'tıt (1971). Lazaref (Visamiral) V:258c. Lazaros (Ressam) IV:154b. Lazzaro Franco mad. V:199a, I:256b, IV:270c, V:448c. Le Brun VI:l4a. LeRoy VI:l4a. Leb-i Derya "Deniz kenarı" anlamında eski bir söz. İstanbul'da leb-i derya ev, bahçe ya da arsalar her zaman değerli olmuştur. Bu yüzden eski tapu kayıtlarında ve diğer belgelerde gayrimen-kullerin "leb-i derya" sıfatıyla belirtilmesi eski bir âdetti. Günümüzde de kullanılmaktadır. Lebib (Şair) III:363a. Leblebi, Mehmet mad. V:199c. Leblebici Hanı mad. V:199c. Lebon mad. V.-200a, I:390c, IL98a, 2l6c, VII:364c. ilgili madde: Markiz Pastanesi V:300c Lebon, Edouard IV:268a. İlgili madde: Lebon V:200a Lecomte, Pretextat I:280b, 554b, IV:4l2b. Lefter Beyoğlu'nda, Nevizade Sokağı'nda demir kapıyla girilen bir avlu içindeki iki katlı, küçük ama dönemin edebiyatçıları arasında ünlüjsir Rum meyhanesi idi. 1950'li, 19601ı yıllarda rağbet gören meyhanenin sahibi Lefter, daha sonra bu yerden çıkmak zorunda kalınca, lokantasını 1970'li yıllarda Sahne Sokağı'na taşıdı, 1980'ler-de de kapattı. Meyhanenin özelliklerinden birisi İstanbul'daki laternalı meyhanelerin sonuncusu olmasıydı. Alt ve üst kattaki laternalar, gecenin belli bir saatinden sonra tef eşliğinde çalınırdı. Lefter Bey (Miralay) IIL449c. Lehmann, Jean I:358a, VL231a. Lehinden, Anton VI:453c. Lello, Henryffl:l49c. Lemaitre, Augustin François VIL26la. Lenas, Harry II:98b. Lenas, Michael II:98b. Lenas, Philippe IL98a. Lengerhane Beyoğlu İlçesi'nde, Hasköy' de, Haliç kıyısında yer alan kubbeli tarihi bina. Gemiyi yerinde tutmak için denize atılan zincir ve zincirin ucundaki çıpa anlamına gelen "lenger" in yapıldığı tesis olarak III. Ah-med döneminde (1703-1730) inşa edilen yapı, 1951'den sonra bir süre Tekel ispirto deposu olarak kullanılmıştır. Daha sonra boşaltılan bina restore edilmiş 1994'te Rahmi M. Koç Sanayi Müzesi olarak yeniden işlev kazanmıştır. Lenoir, A. VIL373c. LeonIII:24a, 113c, 26lb, 263a, 549c, IV:182b, V:22a, 283b, VIL77a, 248b. ilgili madde:
II:113b, IV:153c, 193b, V:57c, 138b, VII:79a. İlgili madde: İsauria Hanedanı IV:193b LeonIVIII:l45c,IV:154b, V:58a, VII:247c.
L492c, IV:154b, l66c, 193b, 562a, V:56b, 137a, VII:78c. Leon VI mad. V:202a, L552b, IL3a, 256c, III:328c, IV:359a, V:56c, 58b, 63a, VI:345c, VIL23c, 266a. ilgili maddeler: Eparhos tes Poleos IIL176c Makedonyalılar Hanedanı V:277c LeonLS V:21c. Leon (Matematikçi) mad. V:202c, * I:247b, II:55a. Leon Diakanos IV:179b Leon Lutfi VII:449a. Leon Makelos Manastırı IIL246c. Leonardo (Sakızlı) mad. V:202c, I:276b. Leone, Luigi mad. V:203a. Leoni, Giocomo II:217a. İlgili madde: Amerika Birleşik Devletleri Elçiliği Binası I:243a
II:55b.
Levantenler mad. V:204c, I:48a, II:46c, IIL349c, IV:537a, VI:510a. ilgili maddeler-. Alleon Ailesi I:205c Balyos II:4la Beyoğlu IL212a Donizetti, Giuseppe IIL99c Garibaldi, Giuseppe III:374b Glavani Ailesi III:402b Gritti Ailesi IIL428b Santa Maria Draperis Kilisesi VT:455c Yüklə 13,42 Mb. Dostları ilə paylaş:
|