A. Kadir (1917, İstanbul -1985, İstanbul) Şair, yazar. Kara Harp Okulu'nda öğrenciyken Nâzım Hikmet'le tanıştığı ve "muzır neşriyat" (zararlı kitaplar) okuduğu için tutuklandı
Yüklə 13,42 Mb.
|
Osmanlı Mesai Fırkası 29 Ocak 1919'da, İstanbul'da kurulmuş siyasal parti. Kurucuları İmalat-ı Harbiye Fabrikaları ile diğer devlet fabrikalarında çalışanlardı. Başkanı makine mühendisi H. Mem-duh Bey'di. Mütareke döneminde İstanbul'da kurulmuş sosyalist ve işçi partilerinin karşısında, memur ağırlıklı bir yapıdaydı. 1920'de varlığı sona ermiştir. IV:289c. Osmanlı Mezarlığı VL358c. Osmanlı Milli Operet Kumpanyası IIL254a, VI:134c. Osmanlı Milli Telgraf Ajansı III:465b. Osmanlı Mimar ve Mühendis Cemiyeti IV:521c. Osmanlı Mürettipler Cemiyeti VL23b. Osmanlı Opera Kumpanyası IV:213c. Osmanlı Ressamlar Cemiyeti mad. VJ:176b, I:156a, 199c, II:299a, 542a, VL436c, VII:546a. ilgili maddeler: Abdülmecid Efendi I:49a Galatasaray Sergileri III:372a Osmanlı Ressamlar Gazetesi IL299b. Osmanlı Rus Savaşı'nda İstanbul (1877-1878) mad. VI: 177a, I:38c, 184a. Osmanlı Sivil Mimarisi II:553a. Osmanlı Sosyalist Fırkası (OSF) Eylül 1910'da kurulmuş siyasal parti. Merkezi Nuruosmaniye'deki Hürriyet Matba-ası'ndaydı. Kurucuları İştirak gazetesi sahibi Hüseyin Hilmi (İştirakçi Hilmi), Sosyalist gazetesi sahibi Namık Hasan, Muahede gazetesi sahibi Pertev Tevfik, insaniyet gazetesi sahibi İb-nü'1-Tahir İsmail Faik, Baha Tevfik, Hamid Subhi'dir. Partinin kuruluşu, aynı çevrenin 1910 başından beri süren yoğun yayın faaliyetlerinin bir sonucu olmuştur. Türkiye'de "sosyalist" adıyla kurulan ilk partidir. Kuruluşundan itibaren çeşitli baskı ve engellere maruz kalmış, başkanı Hüseyin Hilmi defalarca tutuklanmış, 1911'de sesini fazla duyuramamış, 1912'de yayın faaliyetlerini yeniden başlatmışsa da, aynı yıl içinde siyasal hayattan silinmiştir. IV:73a, 282b, 289b, VII: 18b. Osmanlı Telgraf Ajansı III:465b. Osmanlı Tiyatrosu mad. VI:178b, I:128a, II:153c, III:26la, 390a, VI:122a, 133a, 175c, 259a. ilgili maddeler: Agop (Güllü) I:90c Ali Bey (Direktör) L190b Osmanlı Dram Kumpanyası VI:175c Osmanlı Türk Elektrik Anonim Şirketi VI: 555a. Osmanlı Umum Sigorta VI:550a. Osmanoğlu, Ayşe Hamide bak. Ayşe Sultan (ö. 1960) Osmanoğlu, Şadiye I:42a. Osmanyan Kordzagtzagan Ingerutyun III:183a. Ostrorog, Leon IV:236a, V:62b. Ot Gecesi Osmanlı saray mutfağının (mat-bah-ı âmire) helvahanesinde macun yapılan günün akşamında düzenlenen eğlenceler. Yılda bir kez ilkbaharda, helvahanede nane, darıfülfül, havlıcan, gül, gelincik gibi bitkilerle, büyük kazanlarda macun kaynatılırdı. Macunun bir kısmı padişaha gönderilmek üzere başlala yeri ve başkullukçu yerine verilir, bir kısmı da saray erkânına ay- rılırdı. O gece helvahene ocağı halkı için eğlenceler düzenlenir, ocağa ha-yalbaz, hokkabazlar ve incesaz takımları gönderilirdi. Otağ-ı Hümayun Padişahlara mahsus görkemli ve konforlu sefer çadırları. Kırmızı renkli bu çadırı taşımak, kurmak, bozmak hayme mehterleri denen bir sınıf askerin göreviydi. Padişah sefere çıkacağı zaman, seferin istikametine göre otağ-ı hümayun ilkin Çırpıcı Çayın, Davutpaşa Sahrası veya Do-ğancılar'a kurulur, önüne tuğlar dikilirdi. İstanbul'dan ayrılmazdan önce padişah bir süre otağ-ı hümayunda oturarak sefer yaşantısına intibak eder; bu sırada ordunun toplanması, hazırlıkların tamamlanması çalışmaları yürütülür; otağ-ı hümayun önünde geçit törenleri, atış talimleri yapılırdı. Sefer dönüşünde de padişah saraya gelmezden önce yine aynı yerlerde bir süre otağ-ı hümayunda kalır, tebrikr leri, ziyaretleri kabul ederdi. Otakçılar Eyüp İlçesi'nde Defterdar ile batısındaki Nişanca arasında kalan, ama Defterdar kapsamında kabul edilen semt. İki tarafından Edirnekapı Şehitliği ile çevrilmiştir. Üzerinden Boğaziçi Köprüsü'nü D-100 (E-5) Otoyolu'-na bağlayan O-2 Otoyolu'nun viyadü-ğü geçer. Adını oradaki eski bir camiden alır. ilgili madde: Kırımî Hüseyin Efendi Türbesi IV:567c j Otakçılar Camii Eyüp İlçesi'nde, Otakçı-lar'da, Fethi Çelebi Mahallesi'nde, aynı adlı caddenin Kirimi Çeşmesi Sokağı'y-.. la kesiştiği yerdedir. "Fethi Çelebi Camii" ve "Gazanfer Ağa Camii" adlarıyla da anılır. Hadîka 'da banisinin Fet/^ hullah Efendi olduğu, Bâbüssaade Ağası Gazanfer Ağa tarafından 1599'da/İh-ya edildiği, minberini Vezirazam Bayram Paşa'nın koydurduğu kayıtlıdır. Duvarları kaba taştan, çatısı ahşap olan caminin ön kısmında şadırvanı, onun arkasında sebili, bunun sağında hazi-resi vardı. 1980'de bunlar yıkılarak yerine meşruta, tuvalet ve gasilhane yapılmıştır. 10,68x10,45 m boyutlarındaki harimin önünde çift katlı son cemaat yeri bulunur. Minare kaidesi ve küpü kesme taştan, gövdesi taş ve tuğladandır. Son cemaat yeri yan cephesinin üst kat penceresinin iki yanında bulunan ahşap kuş evleri 1983'te yok edilmiştir. Otakçılar Hamamı Eyüp İlçesi'nde, Otak-çılar'da, eski adı Otakçılar Caddesi olan şimdiki Abdurrahman Şeref Bey Caddesi üzerinde Yakub Ağa Sıbyan Mek-tebi'nin yanındaydı. Karşısında Mühendis Ali Bey Çeşmesi, sol tarafında ve biraz aşağıda ise Çadırcı Tekkesi vardı. Hamamın yerinde bugün apartmanlar bulunmaktadır. Hamam, Aziz Mahmud Hüdaî Efendi (ö. 1628) vakfından olup 1004/1595'ten sonra ya- pılmıştı. Otakçdar Mezarlığı Çeşmesi Eyüp'te, Alaca Tekke Sokağı'ndadır. Çevre yolunun açılışı sırasında Otakçılar Mezarlığı ortadan kalkmıştır. 1097/l685'te kesme taştan, klasik üslupta yaptırılmış, 1141/1729'da tamir edilmiştir. Bugün teknesi toprak altında kalmıştır ve harap durumdadır. Otel Galata III: 14a. Oteller mad. VI: 179a, V:49c. ilgili maddeler: Divan Oteli ve Pastanesi III:68c Hilton Oteli IV:73c Konaklama V:48a Park Otel VI:222c Pera Palas VI:239b Tokatlryan Oteli VII: 272a Otluk Kapısı LlOlb, 103c, VII:74a, 282c. Otlukçu Kışlası II:4l4a. Otlukçuyokuşu Fatih İlçesi'nde, Fatih Külliyesi'nden Fener'e inen Darüşşafa-ka Caddesi ile Ayakapı'ya inen Haliç Caddesi'nin, yamacın üst kısımlarında yaptıkları makas içinde kalan mevki. Darüşşafaka Lisesi burada bulunmaktadır. Yörenin adı lisenin güneyindeki bir sokakta yaşamaktadır. II:4l4c. Otobüs mad. W:180b, II:275a, IV:139a, 525b, VII:294b. Otogarlar mad. VI: 181a. Otomanikos Monitör VI:353b. Otomobil mad. VI: 182a. Otoparklar mad. W: 183a. Otropo IV:392c. Otto Keil Kitabevi IL301b. Ottoni, E. III:128b. Otuz Bir Mart Olayı mad. VI: 184a, I:4lc, III:496c. V:271c, 344c, VL184a, 186a, 186b, 307b, 482b, VII:205a, 222c, 414a. İlgili madde: Ayaklanmalar I:438c Otyam, Fikret IV:l45a, V:406a. Otyam, Nedim II:l44c, VL295b. Ovadya, Silvyo VII:400a. Ovadya, Stella IV:357c. Owings IV:73c. Oxya VII:492b. Oy, Aydın VII:313a. Oya mad. VI:188c. Oya Basımevi III:183b. Oyak Sitesi VII: 16a. Oygar, İsmail Hakkı VI:437a. Oyuncu Loncaları Kahvesi Eminönü'n-de Alacahamam'da hayalci (Karagözcü) esnafının devam ettiği bu kahvehane 93 Harbi'ne (1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı) değin çalışıyordu. Karagözcüler örgütlü bir esnaf kesimi olarak her gün burada toplanırlar; çağrıldıkları yerlere giderlerdi. Esnaf kethüdası, kabzımalı, yiğitbaşısı, daima Ozansoy, Halid Fahri bu kahvede otururlardı. Oyuncu Loncaları dağıldıktan ve kahvehane kapandıktan sonra bu zümre bir süre Mısır Carşısı'mn Paçacılar Kapısı'na yakın Çavuşoğlu Çıkmazı'nda bahçeli bir kahvede, daha sonra Beyazıt'ta Sim-keşhane içinde, en son Galata'da bir kahvede toplanmaktaydı. Ozak, Muzaffer II:417a. Ozanözgü, Tahir Nadi IV:l44c Ozansoy, Faik Ali (1875, Diyarbakır -1950, Ankara) Şair. Mülkiye Mektebi'ni bitirdi. Çeşitli memuriyetlerde, Diyarbakır valiliğinde bulundu, İstanbul'da Dahiliye Nezareti müsteşarlığı yaptı. İstanbul Saint Benoit Lisesi'nde edebiyat öğretmenliğinden emekliye ayrıldı, öldüğünde İstanbul'da, çok sevdiği Şair Abdülhak Hamid'in yanına gömüldü. Servet-i Fünun şairlerinden olup, daha sonra Fecr-i Âti Topluluğu'nun başına geçen Ozansoy'un şiirlerinde yoğun bir duygululuk egemendir. Kitapları Fani Teselliler (1900), Temasil (Timsaller, 1913), Elhan-t Vatan (Vatan Ezgileri, 1915), Payitahtın Kapısında (manzum piyes, 1918), Nedim ve Lale Devri (manzum piyes, 1920), Şa-ir-iAzam'a Mektup (Abdülhak Hamid için yazılmıştır, 1923) adlarım taşır. Ozansoy Diyarbakırlı yazar, şair Süleyman Nazif'in kardeşidir. Oğlu Munis Faik Ozansoy da şairdi. III:275b, VI:536c. Ozansoy, Halid Fahri mad. VJ:190b, II:286b, III:509a, IV:340a, V:l69b, 405c. Öcal, Figen 348
349 Önder, Mehmet Öcal, Figen IV:357b. Ödül, Atıf (1898, Lüleburgaz - 1983, İstanbul) Hukukçu. Siyasal Bilgiler ve Hukuk fakültelerini bitirdi. Lüleburgaz Asliye Hukuk hâkimi ve serbest avukat olarak çalıştı. İstanbul İl Genel Meclisi birinci başkanvekilliği yaptı. 8. dönem (1946-1950) İstanbul milletvekili olarak parlamentoda bulundu. Ögelman, Kadri (1906, Denizli - 1986, istanbul) Tiyatro oyuncusu. 1924'te Kadıköy Yeni Operet Heyeti'nde sahneye çıktı. 1929'da Şehir Tiyatrola-rı'na girdi ve 1969'da emekli oluncaya kadar 200 "ü aşkın oyunda rol aldı. 1940'lardan başlayarak 300'ü aşkın filmde karakter rolleri oynadı, senaryolar yazdı, yönetmenlik yaptı. Öğrenci Yurtları mad. VI: 191a, IILl40a. Öğreten, HulM IV:223b Öğretmen Evleri mad. VI: 191a. Öğretmenler Bahçesi bak. Küllük Kahvesi Öğretmenler Derneği III: 194a. Öğretmenler Vakfı III: 194a. Öğüne, Feridun Şakir (1920, Ankara) Sendikacı. Liseyi bitirdi. Türk Deniz Ulaş-İş Federasyonu genel başkanlığı, Türk-İş Yönetim Kurulu üyeliği ve genel başkanlık danışmanlığı yaptı. Ocak 1961-Kasım 1961 arasında Kurucu Meclis'te işçi sendikaları temsilcisi olarak yer aldı. 12 Eylül Harekâtı'n-dan sonra Milli Güvenlik Konseyi'nce Danışma Meclisi'ne (Ekim 1981-Kasım 1983) üye seçildi. 17. dönem (1983-1987) İstanbul milletvekili olarak parlamentoda bulundu. Öğütçü, Mehmed Raşit VI:136b. Öke, Mim Kemal (1884, İstanbul -1955, İstanbul) Hekim. Askeri Tıbbiye'yi bitirdi. Gülhane Askeri Hastanesi Şirür-ji Kliniği şefliği yaptı. Albay rütbesine yükseldi. 8. dönem (1946-1950) İstanbul milletvekili olarak parlamentoda bulundu. Öksüzce Baba Tekkesi Fatih İlçesi'nde, Kocamustafapaşa'mn, Osmanlı döneminde "Akarca" olarak anılan kesiminde, Arabacı Beyazıt Mahallesi'nde, Ök- süzce Camii Sokağı'nda bulunmaktaydı. Söz konusu tekke, inşa tarihi ve banisi bilinmeyen Öksüzce Baba (Öksüzce Hatip/Akarca) Mescidi'nin içinde faaliyet göstermekteydi. İstanbul Gümrüğü Başkâtibi Mehmed Efendi tarafından yenilenen bu mescit-tek-ke BOA'da bulunan 1199/1784 tarihli bir belgede de zikredilmekte, 19. yy' m ikinci çeyreğine ait olan tekke listelerinde Halvetîliğe bağlı olduğu ve yerinin arsa durumunda bulunduğu belirtilmektedir. Mecmua-i Tekâyâ'âa. (1889) ise Nakşibendî tarikatına bağlı faal bir tekke olarak kaydedilmiş, o tarihteki postnişininin adı (Şeyh Ahmed Efendi) verilmiştir. 19. yy'ın üçüncü çeyreğinde Nakşibendîliğe bağlı olarak ihya edildiği anlaşılan tekkenin ayin günü Âsitâne'de (1840) pazar, Mecmua-i Tekâyâ'da ise cuma olarak belirtilmektedir. Günümüzde ortadan kalkmış bulunmaktadır. Ökte, Burhanettin VL309b, VII:350a. Ökte, FaikIV:146c. Ökte, İzzettin (1910, İstanbul - 1990, İstanbul) Tanburi. Udi Nail Ökte'nin oğlu, neyzen Burhanettin Ökte'nin kardeşidir. Birkaç dersten sonra kendi kendine tanburu ilerletti. Darüttalim-i Mu-siki'de, Riyaseti Cumhur Musiki Heyeti'nde, Belediye Konservatuvarı İcra Heyeti'nde, İstanbul ve Ankara radyolarında tanbur çaldı. Kendine özgü, kişilikli bir üslup ve tavır geliştirdi. Tanburi Cemil Bey'den sonraki tanbur sanatçılarının en iyilerinden biri sayıldı. Taksimleri iki kasette toplandı. Öktem, Hulusi II:l42c. Öktem, Naci (1913, Elazığ) Tüccar, sanayici. Ortaokulu bitirdi; ticaret ve sanayiyle uğraştı. 12. dönem (1961-1965) İstanbul milletvekilliği yaptı. Öktem, Necdet (1924, İstanbul) Avukat, yazar. Ankara Üniversitesi Hukuk Fa-kültesi'ni bitirdi. İl Genel Meclisi üyeliği ve serbest avukatlık yaptı. 15. dönem (1973-1977) İstanbul milletvekili olarak parlamentoda bulundu. Öktem, Paki II:463a. Ölçen, Ali Nejat (1922, Amasya) İktisatçı. İstanbul Teknik Üniversitesi'ni bitirdi. Kiel Üniversitesinde matematiksel ekonomi ihtisası yaptı. Devlet Planlama Teşkilatı Araştırma Dairesi başkanı ve Hacettepe Üniversitesi öğretim görevlisi olarak çalıştı. 15. dönem (1973-1977) ve 16. dönem (1977-1980) İstanbul milletvekilliği vaptı. Ölçüler mad. VI: 191 c Ölüm Adetleri mad. VI:193c. Ömer bak. Nef î Ömer (Âşık) mad. VI:19'/1~, I:3öOc, 364a, III:40a. Ömer Abed Hanı Beyoğlu İlçesi'nde, Karaköy'de, Kemankeş Caddesi ile Halil Paşa Sokağı'nm kavşağında yer almaktadır. 19- yy'ın sonlarında inşa ettirilen, eklektik üsluptaki hanın mimarı Alexandre Vallaury'dir. Kesme taşla inşa edilen beş katlı yapının zemin katı bütünüyle dükkânlara ayrılmış, Halil Paşa Sokağı üzerindeki ana girişin bulunduğu cephe, yoğun biçimde bezenmiştir. Bu cephe, zemin kattan itibaren, tekli ve ikili konsollara oturan bir çıkma ile ileri alınmış, üçlü gruplar halinde düzenlenen pencerelerin ayrıntıları ve çevrelerindeki yüzeyler her katta, farklı üsluplardan derlenen öğelerle (yumurta frizi, trig-lifler, İyon başlıklı sütunlar, paladyen korkuluklar, barok üslupta kartuşlu alınlıklar, Korint başlıklı pilastrlar vb) donatılmıştır. I:57a.
c, IV:170c, VII:5l6a. Ömer Ağa (Çuhadar) IV:43c. Ömer Ağa (Seksoncubaşı) IV:368b. Ömer Ağa Çeşmesi Beyoğlu'nda, Çukur- cuma Camii'nin karşısmdadır. 11447 .... 1731 'de küfeki taşından, dört yüzlü olarak yapılmıştır. Bitişiğine inşa edi-/ len binalar nedeniyle meydan Çeşme' si niteliğini yitirmiştir. Aynataşı .ka bartma motiflerle süslüdür. / Ömer Avni Camii bak. Kabataş Canıii Ömer Avni Efendi (Reisülküttab) IV:326a. İlgili madde-. Kabataş Camii IV: 327a Ömer Avni Mahallesi Beyoğlu İlçesi'nde yer alır. Gümüşsüyü, Cihangir, Pürte-laş mahalleleri ve Beşiktaş İlçesi'yle çevrilidir. Nüfusu (1990) 2.631'dir. II:221a.
Ömer Aydın VII: 1 15a. Ömer Bey III:390a. Ömer bin Fahreddin ilgili madde-. Seyyid Ömer Camii VI:545b Ömer Dede (ö. 1475, Bıçakçı) I:171a, II:104c. Ömer Efendi (Gerdankıran) I:38b. Ömer Efendi (Hekimbaşı) İlgili madde: Hekimbaşı Ömer Efendi Medresesi IV:4lb Ömer Efendi (ö. 1658, Mısrî) IV:440c. Ömer Efendi (ö. 1761, Şeyh Pazarbaşı el-Hac ) VI:492c. Ömer Efendi (ö. 1794, Seyyid) VII:5l6c. Ömer Efendi (ö. 1813) II:397a. Ömer Efendi (ö. 1872, Şeyh Yorgancı) IL4l6c. Ömer Efendi (Şeyh) VI:152c. Ömer Efendi (Şeyhî) I:221a, II:137c, IV:367c. Ömer Efendi (Üryanîzade) V:l45c. Ömer Faik Efendi (Hattat) IV:2a. Ömer Fani Efendi (ö. 1624, Şeyh Hafız Tefsiri) III:50a. Ömer Faruk Efendi (Şehzade) I:49b, V:354a. Ömer Faruk Toprak Halk Kütüphanesi I:504b. Ömer Fevzi Bey IV:192c. Ömer Fuadî Efendi (ö. 1636) IV: 125a, Ömer Fuadî Efendi (ö. 1857, Şeyh) VII:25a, 123a. Ömer Halveti (ö. 1349 veya 1397, Şeyh) İlgili madde: Halvetîlik III:533b Ömer Hilmi Efendi (ö. 1935, Şehzade) V:349b. Ömer Hulusi Efendi (Samanîzade) (1727, İstanbul - 1812, İstanbul) Şeyhülislam. Ulemadan Hüseyin Efendi' nin oğludur. İlmiye aşamalarım geçtikten sonra 1800-1803 arasında şeyhülislamlık yaptı. Kabakçı Mustafa Ayaklanması sırasında Topal Ataullah Efendi' nin yerine ikinci kez şeyhülislam atandı, ancak bir gün sonra azledilerek Ataullah Efendi görevine iade edildi. 1810-1812 arasında üçüncü kez şeyhülislamlık yaptı. Fatih'te adıyla anılan bir darülhadis ile bir tekke yaptırmıştır. Ömer Hulusi Efendi (Dağıstanlı) (1857, Dağıstan - ?, İstanbul) Şeyhülislam. Dağıstan ulemasından Mehmed Ali Efen-di'nin oğludur. İlköğrenimini memleketinde gördükten sonra geldiği İstanbul'da Manastırlı İsmail Hakkı Efen-di'den icazet aldı. Bursa'da Darülmu-allimin'den mezun oldu. İstanbul'da Mekteb-i Nüvvab'a devam etti. 1910' da Mahkeme-i Evkaf kadılığına, 1912' de Meclis-i Tetkikat-ı Seriye reisliğine getirildi. 1917'de Mahkeme-i Temyiz Seriye Dairesi başkanlığına atandı. 14 Ekim 1918'de Ahmed İzzet Paşa kabinesinde şeyhülislamlık görevini üstlenmiş, ancak 8 Kasım 1918'de kabinenin istifasıyla bu görevden ayrılmıştır. Salih Hulusi Paşa kabinesinde evkaf nazırlığı da yapmıştır (1920). Ömer Hulusi Efendi Darülhadisi Fatih İlçesi'nde, Darüşşafaka Caddesi üze- rinde, Başhoca ve Musannif sokaklarının sınırladığı adadadır. Banisi üç kez şeyhülislamlık makamına getirilmiş ve "Samanîzade" lakabıyla meşhur olmuş Ömer Hulusi Efendi'dir (ö. 1812). Yapı bu sebeple "Samanîzade Darülhadisi" diye bilinir. 1918'deki Fatih yangınında tamamen yanmış olan yapının yerinde bugün bir öğrenci yurdu bulunmaktadır. Ömer Hulusi Efendi Tekkesi Fatih İlçesi'nde, Şeyh Resmi Mahallesi'nde, Ot-lukçu Yokuşu'nda yer almaktaydı. Şeyhülislam Samanîzade Ömer Hulusi Efendi (ö. 1812) tarafından 19. yy'ın ilk yıllarında tesis edildiği anlaşılan bu Nakşibendî tekkesinin ilk postni-şini Silistreli Şeyh Seyyid Mustafa Efendi 1236/1820-21'de meşihatı terk etmiş, yerine Nakşibendî ve Kadiri tarikatlarından icazetli Ebu't-Tevfik Seyyid İbrahim Sırrî Efendi (ö. 1836) geçmiştir. Tekkenin, Ömer Hulusi Efendi tarafından aynı yerde tesis edilen darülhadisle bir bütün teşkil ettiği tahmin edilebilir. "Samanîzade Tekkesi" olarak da anılan ve ayin günü perşembe olan bu tekke tamamen ortadan kalkmıştır. Ömer Hüsameddin Efendi (Atıfzade) (1799, İstanbul - 1871, İstanbul) Şeyhülislam. Reisülküttab Atıfzade Mehmed Celaleddin Efendi'nin torunu ve Mevlana Cemal Efendi'nin oğludur. Çeşitli ilmiye kademelerinde görev yaptıktan sonra Encümen-i Dâniş ve Meclis-i Maarif üyeliklerine getirildi. Meclis-i İntihab-ı Hükkâm başkanlığına yükseldi. 1863-1866 arasında 2 yıl 8 ay şeyhülislamlık yaptı. Ömer, İffet VII:464b. Ömer Lütfi Efendi (Bodrumî) (1817, Bodrum - 1896, İstanbul) Şeyhülislam. Öğrenimini İstanbul'da tamamladı. 1849'da müderris oldu. Veliaht Yusuf İzzeddin Efendi'ye hocalık yaptı. İlmiye aşamalarını geçtikten sonra 1889-1891 arasında şeyhülislamlık yaptı. Mezarı Bulgurlu'da yaptırdığı ve adıyla anılan caminin yanındadır. İlgili madde: Bodrumî Ömer Lütfi Efendi Camii IL265b
Babanakkaşzadeler I:518a Ömer Refik Bey II:l42c. Ömer Rızaî Efendi (ö. 1819, Şeyh) VIL383c. Ömer Ruşenî (ö. 1487, Aydınlı Dede) III:533c. Ömer Seyfeddin L73a, IV:l44c. Ömer Sıkkınî (ö. 1475) IV:125c, 2l4c, V:381a. Ömer Vahid Efendi (Dilaverağazade) (?, İstanbul - 1759, İstanbul) Reisülküt- taplığa kadar yükseldi. Ahmed Taib'in Hadikatü'l-Vüzerâ adlı eserine, Ic-nıâl-i Vüzerâ-i izam adlı bir zeyl yazarak Nevşehirli Damat İbrahim Paşa' ya kadar olan sadrazamların yaşamlarını anlattı. Bu esere Gülzibâ, Zeyl-i Hadikatü'l-Vüzerâ da denilir. ÖmerVasfl mad. VI:195c, 432c, VLT:455c. Ömer Vasfi (Laz) (?, Trabzon - 1824, İstanbul) Hattat. Önce Hafız Yusuf tan, daha sonra Yamakzade Salih Efendi' den meşk alarak yetişti. Enderun'a yazı hocası oldu. Hafız Osman ve Mustafa Rakım ekollerine bağlıdır. Kasımpaşa'da kışla içindeki caminin, kışla kapılarının ve Hasan Paşa Çeşmesi'nin yazıları onun elinden çıkmıştır. II:425b, 425c. Ömerli Barajı 1:152a, IV:235a. İlgili madde-. Barajlar ve Baraj Gölleri IL51b Ömürlü, Yusuf V:539c, VII:350b. Önal, Füsun III:44lc. Önal, İsmail Hakkı (1938, Mazgirt) Hukukçu, sendikacı. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni bitirdi. Genel İş Sendikası Yürütme Kurulu ve DİSK Genel Yönetim Kurulu üyeliği yaptı. 18. dönem (1987-1991) İstanbul milletvekili olarak parlamentoda bulundu. Önal, Maruf IV: 30 Ib. Önaldı, Teoman LV:250a. Öncel, Halit VL237b. Öncü, Kemal (1941, İstanbul) Binici. Şampiyon binicilerden Eyüp Öncü' nün oğludur. Bir süre Beşiktaş genç takımında futbol oynadı. 1962'de babasının teşvikiyle binicilikte karar kıldı. 1965'te İstanbul Enternasyonal Konku-ripikleri'nde ilk kez milli oldu. İlk üç yıl içinde katıldığı yarışmalarda 76 kupa kazanmak suretiyle rekor kırdı. Bir ara babasının kurduğu Öncü Atlı Spor Kulübü'nde yarıştı. Bir süre de yurtdışında binicilik sporuyla uğraştı. Öncü, Mahmut (1913, İstanbul - 1994, İstanbul) Hattat. Güzel yazı sevgisini ilkokuldayken müdür Süleyman Bey' den aldı. Güzel Sanatlar Akademisi yazı hocalarından Kâmil Akdik, Nuri Korman ve Halim Özyazıcı'dan aldığı derslerle sanatını ilerletti. Asıl ustalığı celi sülüs yazıdadır. Dini musikiye de aşina olan hattatın başlıca eserleri şunlardır: Ankara Kocatepe Camii'nin 50 m uzunluğundaki kuşak ve kubbe yazısı, Beşiktaş'ta Kaptan İbrahim Paşa Camii'nin yazıları. Ayrıca Yıldız Camii'nin kufi kuşak yazısının harap olan yerlerini de tamir etmiştir. Hafız Osman ve Mustafa Rakım ekollerine bağlıdır. Önder, Ali Rıza VII:313a. Önder, Mehmet VII:313a. Öndeş, Hamit Naci 350
35,? Özel, Recep Öndeş, Hamit Naci VII:539a. Önen, Yaşar III:37a. Önen, Yekta Ragıp (1905, İstanbul -1994, İstanbul) Gazeteci. Yüksek Ticaret Mektebi'ni bitirdi. 1923'te Va-kıt'tSL başladığı gazeteciliğe Haber, En Son Dakika ve Dünya gazetelerinde devam etti. 1964-1970 arasında İstanbul Radyosu haber dairesi müdürlüğü yaptı. Önen, Zafer III:44lc, VL538a. Önengüt, Vâlâ IV:325b. Öner, Cemalettin IV:33a. Öner, Dikran V:l40a. Öner, Haçik V:l40a. Öner, Kenan Ömer III:533a. Öney, Tülay (1939, Ankara) İktisatçı. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'ni bitirdi. Califoria Üniversi-tesi'nde ekonomi masteri yaptı. Devlet Planlama Teşkilatı'nda ve Çevre Müs-teşarlığı'nda çalıştı. 12 Eylül Harekâtı'n-dan sonra Milli Güvenlik Konseyi'nce Danışma Meclisi'ne (Ekim 1981-Kasım 1983) üye seçildi. 17. dönem (1983-1987) İstanbul milletvekili olarak parlamentoda bulundu. Öngören, Ferit IV:l45a, VI: 137a. Öngören, ibrahim Tali (1875, İstanbul -1952, İstanbul) Hekim, yönetici. Askeri Tıbbiye'yi bitirdi. Haydarpaşa Askeri Hastanesi'ne operatör oldu. 1911-1912 Osmanlı-İtalya Savaşı'nda sıhhiye reisliği, Balkan Savaşı'nda 10. Kolordu baştabipliği yaptı. Yıldırım Orduları sıhhiye müfettişi olarak Atatürk'ün yanında çalıştı. 1920'de Ankara hükümeti kurulduktan sonra Sovyetler Bir-liği'ne gönderilen ilk resmi heyete danışmanlık yaptı ve temsilci olarak Moskova'da kaldı. 1921'de Batum şehbenderliğine, 1923'te Dışişleri Bakanlığı siyasal danışmanlığına, 1924'te Varşova elçiliğine atandı. 3. (1927-1931) ve 5-7. dönemde (1935-1946) Diyarbakır, 8. dönemde (1946-1950) Elazığ, 4. dönemde de (1931-1935) İstanbul milletvekili olarak parlamentoda bulundu. Öngören, Vasıf (1938, Tavşanlı - 1984, Amsterdam) Oyun yazarı. İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Jeofizik Bölü-mü'nde okurken, Berlin'e giderek Ber-liner Ensemble Brecht Tiyatrosu'na devam etti. Yurda dönünce tiyatro yönetmenliği ve oyunculuğu yaptı. 1972-1974 arasını hapishanede geçirdi. 12 Eylül döneminde sürgünde öldü. Tiyatroda epik türü benimsemiş olan Vasıf Öngören daha çok kendi oyunlarını sahneye koydu, bazılarında rol aldı. Uluslararası 1970 Gençlik Tiyatro Festivali'nde ikincilik ödülünü, 1977 İsmet Küntay Ödülü'nü, 1984 Ulvi Uraz Tiyatro Onur Ödülü'nü aldı. Oyunları Göç (1967), Asiye Nasıl Kurtulur (1970), Almanya Defteri (1971), Bu Oyun Nasıl Oynanmak (1974), 15-16 Haziran 1970 olaylarım bir İs- tanbul köşkü çevresinde konu alan Zengin Mutfağı'av (1977). Vasıf Öngören, karikatürist, yazar Ferit Öngören ile edebiyat eleştirmeni Veysel Öngören'in kardeşiydi. II:446c. Önhon, Saim II:234b. Öniş, Yusuf Ziya (1892, İstanbul -1960, İstanbul) Spor yöneticisi. Futbola, Galatasaray Lisesi'nde başladı. Galatasaray kulübünde yetişti. Devrinin iyi bir forvet oyuncusu olarak tanındı. Yükseköğrenimini yaptığı yıllarda İsviçre'nin Servette takımında oynadı. Dönüşte Türkiye İdman Cemiyetleri İt-tifakı'nın kuruluşunda önemli rol oynadı. İlk Futbol Federasyonu'nü kurdu ve 1923-1927 arasında başkanlığını yaptı. Daha sonra Galatasaray kulübü yönetim kurullarında görev aldı, başkanlık yaptı. 1933'te bazı arkadaşlarıyla Galatasaray'dan ayrılıp Güneş kulübünü kurdu ve bu kulübün kısa zamanda parlamasında da önemli rol oynadı. Güneş'in kapanmasıyla tekrar Galatasaray'a döndü ve 1950-1953 arasında Galatasaray kulübü başkanlığını yaptı. Bu arada evinin bulunduğu Sarıyer semtinde Sarıyer Spor Kulü-bü'nün kurulmasında da önemli payı oldu. Ömrünün sonuna kadar bu kulübün işleriyle ilgilendi. Bugün Sarıyer'deki stat onun adını taşımaktadır. III:276b. Önus, Muammer V:306a. Ördek Kasap Mahallesi Fatih İlçesi'nde yer alır. Arpa Emini, Molla Şeref, Nev-bahar, Deniz Abdal ve Ereğli mahal-leleriyle çevrilidir. Nüfusu(1990) 5.766' dır. Öreke Taşları Rumeli Feneri önündeki koyda görülen kayalar. Mitolojide Kya-nae veya Symplegadae kayaları denen bu küçük serpintilere Osmanlılar döneminde Kanlıkaya ve Öreke Taşları denilmiştir. Öreke taşları üzerinde Roma döneminden kalma Pompeius Sütunu (ya da sunağı) 1680'de parçalanmış ve denize yuvarlanmıştır. II:267a, 283c. Örik, Nahit Sırrı mad. W:195c, II:286c, 446a, VII:369a. Örme Obelisk bak. Örme Sütun Örme Sütun mad. VI:196b, III:52c, IV:77a, VII:65a. Sütunlar VII:120a Örnek Mahallesi Üsküdar İlçesi'nde yer alır. Ünalan, Cumhuriyet, Esat Paşa mahalleleri ve Kadıköy İlçesi'yle çevrilidir. Nüfusu (1990) 14.954'tür. Örnekbağı I:64b. Örnektepe Mahallesi Beyoğlu İlçesi'nde yer alır. Halıcıoğlu, Sütlüce mahalleleri, Kâğıthane, Eyüp ilçeleri ve Haliç'le çevrilidir. Nüfusu (1990) 5.515'tir. II:221a.
Örücüler Camii bak. Mercan Ağa Camii Örücüler Hamamı Eminönü İlçesi'nde, Kapalıçarşı'nın Örücüler Kapısı yakınında bulunmaktadır. "Sırt Hamamı" diye de anılır. Hamamın adı Fatih Vak-fiyesi'nde geçmektedir. Büyük bir so-yunmalık kısmından ılıklığa girilmektedir. Bu bölümün sağında hela, solunda kare planlı halvet yer alır. Çapraz tonoz örtülü bir mekân sıcaklığa yol verir. İki büyük, iki küçük kubbeli, kare planlı halvetler sıcaklığı oluşturmaktadır. Örümceksiz Dede Mevlanakapı yakınlarında Mimar Acem Camii'nin karşısında, dört tarafı açık bir türbedir. Bir söylenceye göre burada Mimar Acem Ali (ö. 1537), halka göre de Örümceksiz Dede gömülüdür. Halk arasında türbenin örümcek tutmadığına inanılır. Ötenel, Tuna II: 389a. Ötüken, Adnan V:174c. Oyken, Aslı IV:527c. Öymen, Altan V:465 Öymen, Fakihe (1900, İşkodraVi983, İstanbul) Eğitimci. Darülfünun Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü'nü bitirdi. Öğretmenlik yaptı. 5-7. dönemde (1935-1946) İstanbul milletvekili olarak parlamentoda bulundu. \ Öymen, Orsan V:464c. \Öz, Erdal (1935, Yıldızeli) Yazar, yayım-\ cı. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakül-\tesi'ni bitirdi. Ankara'da kitabevi işlet-ti>J,.973'ten sonra İstanbul'a yerleşerek Can Yayınları'nı kurdu. Edebiyat dünyasında Kaynak, Varlık, Seçilmiş Hikâyeler, Pazar Postası, Yenilik, Değişim, Yedi Tepe, Emek, Cumhuriyet, Milliyet, Yeni Ortam, Yeni a, Soyut, a vb gibi dergi ve gazetelerde edebiyat yazıları, şiir ve öyküler yayımladı. Başlıca kitapları Yorgunlar (1960), Odalarda (1960) ve 12 Mart döneminde yaşadığı işkence ve hapishane izlenimlerini yansıttığı Yarahsıridır (1974). Öz, Tahsin mad. VI:197a,I:l47c, IL340c, 376a, IV:222b, 47öc, V:170a, VII:62b, 281a. Öz, Vahi VI:52a, 538a. Özacar, Ahmet (1937, Lüleburgaz) Futbolcu. İstanbul'un amatör kulüplerinden Altınok'ta oynadıktan sonra 1955' te Beşiktaş'a transfer oldu. Takım arkadaşı Ahmet Berman'dan ayırmak amacıyla "Küçük Ahmet" sanıyla anıldı. Futbolu bıraktığı 19ö9'a kadar 559 kez forma giyerek rekor kırdı, l kez milli oldu. Özal, Semra IV:354a, 356a. Özal, Turgut (1927, Malatya - 1993, Ankara) Cumhurbaşkanı. İstanbul Teknik Üniversitesi Elektrik Fakültesi'ni bitirdi. Devlet Su İşleri ve Elektrik İşleri Etüt İdaresi'nde çalıştı. Aynı dairede genel müdür yardımcılığına kadar yükseldi. 1967'de Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) müsteşarlığına atandı. 12 Mart 1971 sonrası ABD'de Dünya Ban-kası'nda görev aldı. 1973'te yurda döndükten sonra Sabancı Holding' de çalıştı, Madeni Eşya İşverenleri Sendikası başkanı oldu. 1979-1980'de başbakanlık müsteşarlığı ve DPT müsteşar vekilliği yaptı. "24 Ocak Kararlan"nı hazırladı. 12 Eylül 1980'de ordunun yönetime el koymasından sonra ekonomik işlerden sorumlu devlet bakanı ve başbakan yardımcısı oldu. 1983' te Anavatan Partisi'ni kurdu ve başkanı oldu. 17. ve 18. dönem (1983-1991) İstanbul milletvekili seçildi. 1983-1989 arasında başbakanlık yaptı. 31 Ekim 1989'da cumhurbaşkanı seçildi. Bu görevdeyken öldü. Mezarı İstanbul'dadır. Özalp, Nazif II:339a. Özaltay, Şinasi IV:223b. Özar, Nazmi IIL319a. Özarar, Vahyi (1905, İstanbul) Kimyager. İstanbul Üniversitesi Eczacılık Oku-lu'nu bitirdi. Tıbbi kimya konusunda ihtisas yaptı. Ankara Belediyesi'nde kimyager olarak çalıştı ve ticaretle uğraştı. 12. dönem (1961-1965) İstanbul milletvekili olarak parlamentoda bulundu. Ozan, Coşkun (1931, İstanbul) Futbolcu, spor yazarı, futbol antrenörü. Galatasaray genç takımında futbola başladı. Daha sonra A takımına geçerek 1959'a kadar takımda yer aldı. Galatasaray bu süre içinde 2 kez İstanbul lig şampiyonu oldu. 1959'da Galatasaray kulübü tarafından İngiltere'ye antrenörlük kurslarına gönderildi. Dönüşünde futbol oynamayı bırakarak Gündüz Kılıç'ın yanında antrenör olarak yetişti. Şekerspor, Adana De-mirspor gibi kulüplerde teknik direktörlük yaptı. Birkaç kez milli takım teknik direktörlüğü görevinde bulundu. Çeşitli gazetelerde spor yazarlığı yaptı. Özarman, Münif Fehim mad, VJ:198c, I:123b, 355a, III:331a, VII:359b, 457c. Özaydın, Fatma IV:358a. Özbak, VÜdan IV:356c. Özbay, Fahreddin VI:468b." Özbay, Ferhunde III:406b. Özbay, Hamdi II:l44c. Özbay, İlhan (1930, Gönen) Avukat. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni bitirdi. Serbest avukatlık ve İstanbul İl Genel Meclisi üyeliği yaptı. 15. dönem (1973-1977) ve 16. dönem (1977-1980) İstanbul milletvekili olarak parlamentoda bulundu. Özbeğen, Ferdi V:537b. Özbekkan, Suphi Ziya mad. VI: 199a, III:546c, VI:69a, 49öc, VII:562c. Özbekkangay, Necmeddin VT:200a. Özbekler Tekkesi mad. VJ.-199c, IV:454c, VI:39b, 127b. Özbilen, Soner VL296a. Özbolsoy, Nevzat II:434c. Özcan, Gazanfer (1931, İstanbul) Tiyatro oyuncusu, yönetmen. 1949'da İstanbul Şehir Tiyatrolarında sahneye çıktı. 1962'de eşi Gönül Ülkü ile birlikte kendi tiyatrosunu kurdu. 1994 sezonuna kadar topluluğunu yaşattı. 1953' te Çeto Salak Milyoner filmiyle başladığı sinemada aralıklarla göründü, seslendirme sanatçılığı yaptı. 1980'lerde başta "Kuruntu Ailesi" olmak üzere çeşitli televizyon dizilerinde oynadı. VI:52a. ilgili madde: Gönül Ülkü-Gazanfer Özcan Tiyatrosu III:413b Özcan, Naşit mad. VI:202b, II:4l8a, III: 110a, 135c, 308a, VI:51c, 254a, 539a, VII:135c. Özçakmak, Ali ilgili madde: Kanaat Lokantası IV:405c Özçelik, Mediha IV:357b. Özdamar, Zihni VL368a. Özdem, Ragıp V:l69b.
I:64b, II:448a, 465b. Özdemir, Cavide IV:357b. Özdemir, Haydar (1924, Mazgirt) Avukat. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni bitirdi. Serbest avukatlık yaptı. 14. dönem (1969-1973) İstanbul milletvekili olarak parlamentoda bulundu. Özdemir, ibrahim (1949, Görele) Mimar. Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Mimarlık Bölümü'nü bitirdi. Toplu konut araştırmalarıyla uğraştı, mimarlık ve müteahhitlik yaptı. Anavatan Partisi kurucularındandır. 17. (1983-1987), 18. (1987-1991) ve 19. dönem (1991-) İstanbul milletvekili olarak parlamentoda bulundu. Devlet bakanlığı ve ulaştırma bakanlığı yaptı. Özdemir, Kaya (1931, Sivas) Sendikacı. Ankara Erkek Sanat Enstitüsü'nü bitirdi. Metal-İş Federasyonu başkanlığı yaptı. 13. dönem (1965-1969) İs- tanbul milletvekili olarak parlamentoda bulundu. Özdemiroğlu, Atilla V:534b, 534c, 537a. Özden, Âkil Muhtar (1877, İstanbul -1949, İstanbul) Hekim. Paris Gene-ve Üniversitesi Tıp Fakültesi'ni bitirdi. Ordinaryüs profesör oldu. İstanbul Üniversitesi Farmakodinami ve Tedavi Kliniği'nde görev yaptı. 8. dönem (1946-1950) İstanbul milletvekili olarak parlamentoda bulundu. VII:319c. Özden, Cevher I:413a. Özden, Ekrem (1909, İstanbul - 1989, İstanbul) Hukukçu. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni bitirdi. Hâkimlik ve serbest avukatlık yaptı. 1961-1964 arasında Cumhuriyet Senatosu'nda İstanbul üyesi olarak yer aldı. Özden, Kemal Muhtar II:6a. Özden, Nimet ilgili madde: Nimet Abla Gişesi VI:79a Özdenören, Rasim V:l69c. Özdenses, Semahat VI:475b. Özdüer, Tahsin Nijat IIL179c Özdoğru, Nüvit VII:l46b. Özeğe, M. Seyfettin III:496b. Özek, Metin I:212a.
mad. VI:202c, III:l40a. Özel Eğitim Okulları mad. VI:203b. Özel Halk Otobüsleri VI: 181a. Özel Okullar mad. VI:204a, IIL138c. ilgili maddeler: Alman Lisesi I:212b Arnavutköy Amerikan Kız Koleji I:3l6c
İtalyan Lisesi IV:305a Robert Kolej VL335c Saint Benoit Fransız Lisesi VL412c Saint Joseph Lisesi VI:4l4b Saint Michel Lisesi VI:4l5c Sankt Georg Avusturya Kız ve Erkek Liseleri VI:451a Üsküdar Amerikan Kız Lisesi VII:346a Özel, Recep (1946, Karaman) İnşaat mü-
352
353 Özzorluoğlu, Süleyman Tevfik hendisi. Devlet Mühendislik ve Mimarlık Akademisi'ni bitirdi. 16. dönem (1977-1980) İstanbul milletvekili olarak parlamentoda bulundu. Özel Saint Benoit Lisesi bak. Saint Benoit Fransız Lisesi Özel, Şükrü Ali (1886, İstanbul - 1973, İstanbul) Asker. Kara Harp Okulu'nu ve Harp Akademisi'ni bitirdi. Tuğbaylığa kadar yükseldi. 5-7. dönem (1935-1946) İstanbul milletvekili olarak parlamentoda bulundu. Özen, Hilmi (1948, Akseki) Diş hekimi. İstanbul Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi'ni bitirdi. Serbest diş hekimliği yaptı. 18. dönem (1987-1991) İstanbul milletvekili olarak parlamentoda bulundu. Özer, Bülent I:212a. Özer, Enver III:319a. Özer, Kemal (1923, Merzifon -1986) Sendikacı. Ortaokul mezunudur. Türkiye Maden İşçileri Sendikası genel başkanlığı, Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu başkan vekilliği yaptı. 17. dönem (1983-1987) istanbul milletvekili olarak parlamentoda bulundu. Özer, Kemal (1935, İstanbul) Şair. İstanbul Erkek Lisesi'nden sonra Edebiyat Fakültesi'nde bir süre okudu. Basında çalıştı, a dergisini çıkardı. Şiir ve yazılarını Harika, Kaynak, istanbul, Türk Sanatı, Onüç, Salkım, Yenilik, Şairler Yaprağı, Yedi Tepe, Pazar Postası, a, Seçilmiş Hikâyeler, Şiir Sanatı, Yelken, Yeni Dergi, Varlık, Gösteri, Sanat Dergisi, Soyut vb dergilerde yayımladı. Etaplar: Gül Yorda-wz(1959), Ölü Bir Yaz (1960), Tutsak Kan (1963), Kavganın Yüreği (1973), Sen de Katılmalısın Yaşamı Savunmaya (1975), Geceye Karşı Söylenmiş-tir(l978), Kimlikleriniz Lütfen (1981), Araya Giren Görüntüler (1983), Çağdaş ve Boyun Eğmeyen (şiirlerinden kendi seçtikleri, 1985) adlarını taşır. II:449a, VII:369b. Özer, Osman (1926, İstanbul) Çiftçi ve tüccar. Ortaokulu bitirdi. İstanbul Belediye Encümeni üyeliği yaptı. 13-16. dönemlerde (1965-1980) İstanbul milletvekili olarak parlamentoda bulundu. Özer, Şükran IV:507b, VII:204c. Özercan,MehmetNeşet(1881, İstanbul -1944, İstanbul) İdareci. Mülkiye İda-disi'ni bitirdi. İzmit mutasarrıflığı yaptı. 1. dönem (1920-1923) İstanbul milletvekili olarak parlamentoda bulundu. Özerdem, Suat VL538a. Özergin, M. K. III:515b, V:321b. Özgen, Necati 1:17a. Özger, İhsan IV:246b, VL474c. Özgüler, Zati VII:323c. Özgür, Hale IV:357b. Özgür, İbrahim II:387c, VII:204c. Özgür, Necla IV:357b. Özgüven, Fatih II:448b. Özhan, Ahmet II:4l7a, III:563a. Özipek, Güzin III:44lc. Özis, Fazü V:480c. Özkan, Akın IV:249c. Özkan, Hakkı II:5l6a. Özkan, Hüsamettin (1950, Develi) İşletmeci. Galatasaray İktisat ve İşletmecilik Yüksekokulu mezunudur. Özel sektörde işletmecilik yaptı. 19. dönem (1991-) İstanbul milletvekili olarak parlamentoda bulundu. Özkan, Mustafa V:481a. Özkasap, Yüksel VL265a. Ozkaya, Günseli (1931, Ankara) Yazar ve avukat. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni bitirdi. Türk Kadınlar Birliği genel başkanljğı, Türk Basın Birliği konsey üyeliği, Dünya Kadınlar Birliği yönetim kurulu üyeliği yaptı. 17. dönem (1983-1987) İstanbul milletvekili olarajrparlamentoda bulundu. Özkın, Haydar I:5a. Özkınay, Fuat VII:393b. Özkırım, Orhan (1920, Eskişehir - 1977, İstanbul) Gazeteci. İstanbul Erkek Li-sesi'ni bitirdi. Tıp Fakültesi'nde öğrenciyken 1939'da gazeteciliğe başladı. Vakit, Haber, Son Dakika, Zaman, Milliyet ve Havadis gazetelerinde muhabir, sekreter, yazı işleri müdürü ve genel yayın müdürü olarak çalıştı. Milliyet gazetesinde köşe yazıları yazdı. Hüseyin Avni Şanda ile birlikte 1959'da İstanbul Postası adlı günlük ekonomi gazetesini çıkardı. 1960-1977 arasında Basın İlan Kurumu yönetim kurulu başkanlığı yaptı. Özkul, Münir (1925, İstanbul) İstanbul Erkek Lisesi'nde eğitim gördü. Öğrenciyken Bakırköy Halkevi'nde sahneye çıktı. 1 95 1 'de Küçük Sahne'de oynamaya başladı. İstanbul Şehir ve Ankara Devlet tiyatrolarında sahneye çıktı. 1962-1965 arasında kendi adıyla kurduğu toplulukta oynadı. 1965'ten sonra tiyatroyu bırakmadıysa da sinema oyunculuğuna ağırlık verdi. Özlü, Demir (1935, İstanbul) Yazar. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni bitirdi. Gençlik yıllarından başlayarak, Mavi, Yeni Ufuklar, Pazar Postası, Yeni Edebiyat, Soyut, Yeni Dergi vb dergilerde şiir, öykü ve deneme yayımladı. 1980'den sonra İsveç'teyken, askeri rejim tarafından yurttaşlıktan çıkartıldıysa da hakkı 1989'da iade edildi. Kitapları Bunaltı (1958), Soluma (1963), Boğuntulu Sokaklar (1966), Öteki Günler Gibi Bir Gün (1974), Bir Küçük Burjuvanın Gençlik Yıllan (1979), Bir Beyoğlu Düşü (1985), Berlin'de Sanrı (1987), Stockholm Öyküleri (1988), uzun yıllardan sonra ilk kez geldiği İstanbul'daki iz-lenimleriyle yazdığı bir İstanbul roma- nı olan Bir Yaz Mevsimi Romansı (1989) Sürgünde On Yıl (1990), Kanallar (1991) adlarını taşır. Yazar 1964 Türk Dil Kurumu Hikâye Ödülü'nü ve 1990 Orhan Kemal Roman Armağanı' m kazanmıştır. II:448a.
Özlü, Tezer (1943, Simav - 1986, Zürich) Yazar, çevirmen. İstanbul Avusturya Kız Lisesi'ni bitirdi. Hikayeleriyle ve Almancadan çevirileriyle edebiyat dünyasında tanındı. Kitapları Eski Bahçe (hikâyeler, 1978), Çocukluğun Soğuk Geceleri (roman, 1980), Yaşamın Ucuna Yolculuk (1984, önce Almanca yazdığı ve Almanya'da bir ödül aldığı romanın Türkçe basımı), Leyla Erbil'e Mektuplar (1995) adlarını taşır. Hikâye ve roman yazarı Demir Özlü'nün kız kardeşi olan Tezer Özlü, sinema yönetmeni Erden Kıral'la evli bulunduğu yıllardaki yapıtlarında Kıral soyadını kullanmıştı. II:448a.
Özmay, Niyazi III:222c. Özmedir, H. VII:233a. Özmenç, Eşref (1930, İstanbul) Futbolcu. Futbola Kadırga takımında başladı. Ününü 1949-1957 arasında yer aldığı Beşiktaş takımında oynarken kazandı. Beşiktaş'la 2 kez İstanbul ligi, l kez de Türkiye şampiyonluğu elde etti ve 8 kez milli formayı giydi. Vefa Spor Kulübü'nde oynarken futbolu bıraktı. Özok, Bahir VI:125c. Özok, FazılVL125c. Özok, İbrahim VI:125c. Özok, Said (Şeyh) VII:124b. Ozon, Mustafa Nihad III:519b, FVılc, 145a, V:204b, VL3l4c. Ozon, Nijat (1927, İstanbul) Sinema tarihçisi, eleştirmeni. Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi'ni bitirdi. Siyasal nedenlerle bir süre hapiste yattı. Çıkınca Adnan Ufuk imzasıyla yazarlığa başladı. Sinema eleştirileri yayımladı, Sinema Dergisini çıkardı. Siyasi görüşlerinden dolayı bir süre hapiste yattı. Türkiye'de boşluğu hissedilen sinema literatürü alanında kitaplar yayımladı. Bunlar Sinema Sanatı (1956), Ansiklopedik Sinema Sözlüğü (1958), Türk Sinema Tarihi (1962), Sinema Terimleri Sözlüğü (1963), Sinema El Kitabı (1964), Türk Sinema Kronolojisi (1968), 100 Soruda Sinema Sanatı (1972), Çağdaş Sinemanın Sorunları (Andre Bazin' den çeviri, 1975), Sinema: Uygulayım, Sanatı, Taribi'dir (1985). Türkiye'de sinema sanatına katkılarından dolayı çeşitli ödüller almış olan Nijat Ozon, tanınmış edebiyat tarihçisi Mustafa Nihat Özön'ün oğludur. VII:9b.
Özpekel, Osman Nuri III:546c, IV:250a. Özpulat, Nedim VII:531a. Özsever, Hüseyin Siret (1872, İstanbul -1959, İstanbul) Şair. Mülkiye İdadisi'ni bitirdikten ve kısa bir memurluk döneminden sonra, siyasi nedenlerle uzun yıllarını sürgünde geçirmek zorunda kaldı. Yurda dönünce edebiyat öğretmenliği, matbuat umum müdürlüğü yaptı, hariciyede çalıştı. Cumhuriyet dönemindeki yıllarında İstanbul'da Darüşşafaka Lisesi'nde edebiyat öğretmenliği yaptı. Servet-i Fünun şairleri arasında şiirleri en lirik olandır, aruzu da, heceyi de kullanmıştır. Başlıca kitapları Leyal-i Girizan (1910), Bağ Bozumu (1928), Kıvılcımlı Kül (1937), Kargalar'âıt (rhanzum hicivler, 1942). IL4l5c, VI:536c. Özsoy, Namık V:71c. Özsoy, Yaşar Nezihi (1902, Bitlis -1961, İstanbul) Tiyatro oyuncusu. 1917'de öğretmen okulundaki eğitimini yarıda bırakarak sahneye çıktı. Üsküdar' da Dilküşa Tiyatrosu'nda, Burhanettin Tepsi Topluluğu'nda oynadı. Bir süre Şehir Tiyatroları'nda çalıştıktan sonra Ertuğrul Sadi (Tek) ve Raşit Rıza (Samako) topluluklarında çalıştı. Ardından Şehir Tiyatroları'na dönerek ölümüne kadar burada sahneye çıktı. Öztan, Ata II:559b. Öztan, Ziya VII:36c. Öztek, İbrahim FV:320c. Öztekin, Neriman Hikmet IV:357b. Öztelli, Cahit VII:313a. Öztin, Tahsin (1912, İzmir - 1994, İstanbul) Gazeteci. İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi'nden mezun oldu. İlk olarak 1936'da 7 Gün dergisinde röportajları yayımlandı. Uzun yıllar Hürriyet gazetesinde çeşitli görevlerde bulundu. Yurtdışı gezileriyle ilgili ilginç yazıları ve röportajları vardır. Öztoprak, Abdülhay IV:375c, VL123b, Vll:409b. Öztoprak, Sedat IL557c, V:69b, VL496c. Öztuna, Ergun (1937, İzmir) Futbolcu. İzmir Karşıyaka futbol takımında ün kazandı. 1956'da Fenerbahçe'ye transfer olduysa da kısa bir süre sonra Karşıyaka takımına geri döndü. Nazillis-por'da kısa bir süre futbol oynadıktan sonra yeniden Fenerbahçe'ye geçti. 1971'de futbolu bırakıncaya kadar Fenerbahçe ile 2 kez İstanbul ligi, 4 kez de Türkiye ligi şampiyonluğu yaşadı. Avusturya'da da futbol oynadı. Futbolu bıraktıktan sonra antrenörlük yapmaya başladı. Milli takım antrenörlüğü görevinde de bulundu. Öztuna, Yılmaz IIL44c, 254c, V:530c, VII:3l4b. ilgili madde: Babanakkaşzadeler L518a Öztunah, Nursen IV:357c.
sında Cumhuriyet Senatosu'nda İstanbul üyesi olarak yer aldı. Özümert, Birnur IV:356b. Özüstün, Yavuz VII:350b. Özyağcılar, Erdal VII:323c. Özyalçın, Cengiz (1938, Çatalca) Diş hekimi. İstanbul Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi'ni bitirdi. Serbest diş hekimliği ve İstanbul Belediye Meclisi üyeliği yaptı. 16. dönem (1977-1980) İstanbul milletvekili olarak parlamentoda bulundu. 1989-1994 arasında Kadıköy belediye başkanlığı yaptı. Özyalçmer, Adnan (1934, İstanbul) Yazar. İstanbul Erkek Lisesi'nden sonra, Edebiyat Fakültesi'nde bir süre okudu, gazeteciliğe başladı. Hikayeleriyle tanındı, gazetelerde çalıştı. Yazko Edebiyat, Gösteri gibi sanat dergilerinde yönetmenlik yaptı. İlk hikâyelerinde anasız-babasız geçirdiği çocukluk yıllarını ve o yılların İstanbul'unu, kenar semtlerinin kendi halindeki insanlarını anlattı. Şiirde İkinci Yeni akımından etkilenerek, bu akımı hikâye dalında denemeye çalıştı. Yedek subay öğretmenliğim bir Doğu Anadolu dağ köyünde yapınca sonraki hikâyelerinde toplumcu gerçekçi ve halkçı etkiler şekillendi. Sait Faik 1964, 1978 ve Türk Dil Kurumu 1972 hikâye ödüllerini kazandı. Kitapları Panayır (1960), S«r(1963), Yağma (1971), Yıkım Günleri (1972), Gözleri Bağlı Adam (1977), Ölümsüzleşen Bahçe (1980), Cambazlar Savaşı Yitirdi (1991) adlarım taşır. II:447b.
Özyazıcı, Halim mad. VI:204a, L228c, 491b, V:122c, 326b, VII:185c, 449c. Özzorluoğlu, Süleyman Tevfik III:523b. Paçavracı Hanı 354
355 Yüklə 13,42 Mb. Dostları ilə paylaş:
|