A. Kadir (1917, İstanbul -1985, İstanbul) Şair, yazar. Kara Harp Okulu'nda öğrenciyken Nâzım Hikmet'le tanıştığı ve "muzır neşriyat" (zararlı kitaplar) okuduğu için tutuklandı



Yüklə 13,42 Mb.
səhifə125/162
tarix17.11.2018
ölçüsü13,42 Mb.
#83298
1   ...   121   122   123   124   125   126   127   128   ...   162

dir. Şeyh Said Efendi Tekkesi Beyoğlu 11-

çesi'nde, Fındıklı-Dereiçi'nde, günümüzde Cihangir Mahallesi'nin sınırları içinde kalan Kazancı Mahallesi'nde bulunmaktaydı. Nakşibendî tarikatından Şeyh Seyyid Mehmed Said Efendi tarafından 1219/1804-05'te vakfedilmiş, muhtemelen 20. yy'm ilk çeyreğinde, bulunduğu bölgeyi tahrip eden yangınların bilinde ortadan kalkmıştır. Ayin günü pazar idi.



Şeyh Selamı Efendi Tekkesi mad. VII:170b, II:396a.

ilgili madde:

Nakşibendilik VI:31c Şeyh Seyyid İsmail Tekkesi V:465b.

Şeyh Sırrı Efendi Tekkesi Fatih İlçesi'nde, Kıztaşı'nda 1290/1873-74'te Rıfaî tarikatından Şeyh Mehmed Sırrı Efendi tarafından kurulmuş, son döneminde Kadirîliğe bağlanmıştır. Ayin günü pazar olan bu tekke tamamen ortadan kalkmış bulunmaktadır.

Şeyh Süleyman Mescidi mad. VII: 172a, II:255b, VII:554a, 556c.

Şeyh Taha Efendi Tekkesi IV: Ic

Şeyh Türlü Tekkesi mad. VII: 172c, VI:469a.

Şeyh Vefa Külliyesi mad. VII: 173c, IV:2l6c, VII:372b, 552b.

Şeyh Vefa Tekkesi bak. Şeyh Vefa Külliyesi

Şeyh Zafir Türbesi, Kitaplık ve Çeşmesi I:330b, IL551a.

ilgili madde: Ertuğrul Tekkesi III:196b



Şeyhî Efendi (Şeyhülislam) IL206a.

Şeyhli Mahallesi Pendik İlçesi'nde, Pen-dik'in kuzeybatısında yüzölçümü olarak bir hayli geniş ve nüfus olarak gelişmekte olan bir mahalledir. Doğusunda Kurtköy, batısında Yayalar ve Kavacık, güneyinde ise Pendik'e bağlı Esenyalı, Güzelyalı mahallesiyle Tuzla Ilçesi'ne bağlı Aydıntepe ve İçmeler mahalleleri bulunur. Nüfusu (1990) 12.512'dir.

Şeyhülislam Osmanlı Devleti'nde en yüksek din makamına atanan ilmiye mensubu. Önceleri "müfti", "müfti'1-enam" denen şeyhülislam, protokolde sadrazamla eşit sayılır; padişahın tahttan indirilmesi, hattâ boğulması için fetva verebildiğinden, bu makama atananlardan, başta padişah olmak üzere herkes çekinir; ayrıca din konusundaki bilgileri, erdemleri ile de herkesten saygı görürlerdi. 19. yy'a değin, konaklarına şeyhülislam kapısı denirken, daha sonra şeyhülislamlık için eski Ağa Kapısı tahsis edildi. Buraya da "Şeyhülislam Kapısı", "Meşihat-ı İslamiye", "Bâb-ı Meşihat" vb adlar verildi.

Şeyhülislam Arif Hikmet Bey Sebili ve Çeşmesi mad. VII: 176a.

Şeyhülislam Bostanzade Mahmud

Efendi Türbesi Vll:152b.

Şeyhülislam Cetnaleddin Efendi Korusu bak. Korular

Şeyhülislam Esad Efendi Çeşmesi Fatih'te, Sinan Ağa Camii'nin karşısında, medrese bahçesi altında yer alıyordu. Banisi Şeyhülislam Salihzade Ahmed Esad Efendi'dir (ö. 1814). 1220/1805' te kesme taştan inşa edilmişti.

Şeyhülislam Esad Efendi Medresesi

mad. VII:176b. Şeyhülislam Esad Efendi Türbesi

Eyüp'te, Camükebir Caddesi'nde, Siya-vuş Paşa Türbesi'nin bitişiğindedir. 1878'de şeyhülislam olan Üryanîzade Ahmed Esad Efendi, ölümüne kadar (1889) bu görevi yürütmüştür. Ampir ve neogotik üslup özelliklerini taşıyan türbe, oldukça sadedir. Kare planlı ve kubbeli yapının cephelerinde silmelerle ayrılan dikdörtgen bölümlerde sivri kemerli pencereler yer alır. Kubbe içi, devrinin kıvrık dal desenli kalem işleri ile süslüdür.

Şeyhülislam İsmail Efendi Camii mad. VII: 177a.

Şeyhülislam Kapısı II:183c.

Şeyhülislam Mehmed Arif Efendi Türbesi mad. VII:177b, V:564b.

Şeyhülislam Mustafa Efendi Çeşmesi

L238c. Şeyhülislam Tekkesi mad. VII:177c,

VI:84b, VIL239b, Şeytan Akıntısı II:2ö7c. Şeytandere I:150c. Şınorhk Mıgırdiç Amira Miricanyan

III: 187a.

Şifa Baba VII: 178c. Şifa Hamamı mad. VII:178c.

Şifa Mahallesi Tuzla İlçesi'nde yer alır. İstasyon, İçmeler, Aydınlı mahalleleri ve Kocaeli İli'yle çevrilidir. Nüfusu (1990) 10.127'dir.

Şihap Vapuru Şehir Hatları İşletmesi yolcu vapuru. Şirket-i Hayriye'nin 52 baca numaralı vapuruydu. 1905'te İs-koçya'da, Glasgow, Fairfield Shipb. Cop. tezgâhlarında, buharlı yolcu vapuru olarak yapıldı. 116 grostonluk olup uzunluğu 30,4 m, genişliği 5,8 m, sukesimi 2,1 m idi. 195 beyğirgücünde 2 silindirli bir buhar makinesi vardı. Tek uskurluydu, 10 mil kadar hız yapıyor, yaz kış 250 yolcu alıyordu. Süreyya adlı bir de eşi vardı. Şirketin ilk us-kurlu vapuru olan 47 baca numaralı Tarz-ı Nevin'in sisteminde inşa edilmişti. 1965'te hizmet dışı bırakıldı. 1967' de sökülmek üzere satıldı.

Şiir ve Şarkı Mecmuası I:202c.

Şikâr Ağaları İstanbul'da, Üsküdar, Kâğıthane ve Sarıyer gibi yerlerde avlanan padişahın yanında bulunan avcılıkta uzman saray görevlileri. Önceleri, atlı ve yaya 400'ün üzerinde yeniçeri askerinin oluşturduğu "zağarcılar" denilen



Şikar, Şemtov

422


423

Şükûfezar

bir sınıf aynı işi üstlenmişti. Şikar, Şemtov VII:401c. Şile Cezaevi II:425c.



Şile Feneri Şile ilçe merkezine yakın bir mevkide, denize hâkim bir tepede yer alır. 1869'da inşa edilmiştir. Düzgün kesme taştan, dairesel planda yapılmış fenerin ışığı, normal hava koşullarında 36 mil uzaklıktan görülebilmektedir. Bu özelliğiyle istanbul'un en geniş alana sinyal veren feneridir.

III:24a. Şile İlçesi nıad. WI:179b, IL493a,

IV:137b, 138a, 138b, VTI:499b. ilgili madde:

Ağva I:99a Şile Kalesi IL82b, 271c.



Şile Okullarındaki Yoksul Çocuklara Yardım Cemiyeti 6 Ocak 194l'de, Şile'de, diğer ilçelerdeki aynı adı taşıyan dernekler gibi CHP tarafından kurdurulmuş yardım derneği. Merkezi Şile CHP binasmdaydı.

Şilepçilik İşletmesi III:33a. Şimşirlik Kasrı I:109a, 436a.

Şinasi mad. VILlSOc, II:442b, IV:567a, V:201b, VI:44b, VLT:252a.

Tasvir-i Efkâr VIII:219c



Şinasi Mehmed Ağa (?, ? - 1648'den sonra, ?) Tarihçi. Yeniçeri Ocağı'nda yetişti. Sultan İbrahim döneminde (1640-1648) Tezkiretü's-Selâtih ve Mecâli-sü 'l-Kavanin adlı dört ciltlik bir tarih yazdı. Ancak bu kitabın içeriği konusunda bir bilgi yoktur. Yaratılıştan Hz Muhammed'e kadar geçen zamanı anlatan birinci cildi mevcut olup diğer ciltleri kaybolmuştur.

Şirin, Abdurrahman VI:3l4a.

Şirin Kemer I:197c.

Şiriner, Mehmed Niyazi V:469b.

Şirinevler Bahçelievler İlçesi'nde, merkezin batı dolaylarına düşen yeni ve yoğun yerleşim merkezlerinden birisidir. Batısında Hürriyet Mahallesi, kuzeyinde Koca Sinan Merkez Mahallesi, doğusunda Siyavuşpaşa bulunur. Güneyinden D-100 (E-5) Otoyolu geçer ve yol doğu-batı doğrultusunda Şirinevler ile Ataköy'ü (9. ve 10. kısım) ayırır. Şirinevler'in güneydoğusunda ise Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi'nin de yer aldığı sağlık ünitelerine ait alan uzanır. Şirin Evler Ma-hallesi'nin nüfusu (1990) 40.098'dir.

I:548b, III:382c.



Şirintepe Mahallesi Kâğıthane İlçesi'nde yer alır. Seyrantepe, Sanayi, Harman-tepe ve Yahya Kemal mahalleleriyle çevrilidir. Nüfusu (1990) 11.281'dir.

Şirinyan, Vahram (1904, Adapazarı -1992, İstanbul) Tenisçi. 1925-1936 arasında 11 kez aralıksız Türkiye tek er-

kekler şampiyonu oldu. Tanin gazetesi tarafından düzenlenen challenge turnuvasını 1925, 1926 ve 1927'de tüm ingiliz rakiplerini yenerek kazandı. 1927'de Mehmet Karakaş ile birlikte uluslararası Roma turnuvasına katıldı. 1930'da Sedat Erkoğlu ile birlikte Balkan şampiyonası çift erkeklerde şampiyon oldu. 1931'de yine Sedat Erkoğlu ile birlikte üçüncü olup bronz madalya kazandı. Cumhurbaşkanlığı Türk sporu şeref belgesi ile ödüllendirildi (1970). Uzun yıllar tenis öğretmenliği yaptı.

VII:244b. Şirinyer I:374a.



Şirket-i Hayriye mad. VU:181b, I:24b, 46c, 152c, II:l67a, 178a, 274a, 354c, 360a, 420b, III:32a, 54c, 424c, IV:12b, 142e, 544c, V:39a, 407b, VII:l42b, 391b, 540b, 562c. ilgili maddeler-. Akay I:152c Altınkum Plajı I:22öc Kocataş, Necmettin V:39a Küçüksu Plajı V:l62c Şehir Hatları İşletmesi VII:l42a Vükela Vapuru VH:391b

Şirket-i İtibariye Anonim ortaklık anlamında kullanılmış bir terimdir. Ba-tı'daki örneklerinin yararlı olduğu görülerek, bu yolda, İstanbul'da da uygulama başlatılmıştır. İlk olarak 1850' de Şirket-i Hayriye kurulmuştur.

Şirket-i Maliye-i Osmaniye Bankası

II:47a. Şirket-i Osmaniye III:31b, VII:255b.



Şirket-i Umumiye-i Osmaniye Bankası II:47a.

Şirmerd Çavuş (ö. 1514) ilgili madde:

Şirmerd Çavuş Türbesi VII: 184a Şirmerd Çavuş Camii IV: Ib, VII: 184a.



Şirmerd Çavuş Türbesi mad. VII: 184a, V:518a.

Şirvan Hamamı Fatih İlçesi'nde, Fener' de, Abdi Subaşı Mahallesi'nde, Vodina Caddesi'nde bulunuyordu. "Fener Kapısı Hamamı" ve "Fener İskelesi Hamamı" adlarıyla da anılır. 1970'te belli belirsiz kalıntılarının olduğu kaydedilen hamamın banisi Şirvanlı Şükrullah Mehmed Çelebi'dir. Daha sonraları Kılıç Ali Paşa vakfına geçmiştir. Evliya Çelebi bu hamamdan çift taraflıdır diye bahseder. Bugün hiçbir izi kalmamıştır.

Şirvani, Reşat III:372c. Şişe ve Cam Fabrikaları II:491c. ilgili madde:

Paşabahçe Cam Fabrikası VI:228c Şişeci Han II:348c.



Şişehane Şişe yapılan imalathane veya fabrika. İstanbul'da Beykoz, Ayvansa-

ray ve Tekfur Sarayı'nda kurulmuştu. Galata'da "Şişhane" denen yokuşun adının, burada bir şişehane bulunmasından kaynaklandığı sanılmaktadır.



Şişehane Camii bak. Âdilşah Kadın Camii

Şişhane II:122c, VH:494b. ilgili madde:

Altıncı Daire-i Belediye Binası I:223b



Şişhane Sarnıcı Beyoğlu İlçesi'nde, Kasımpaşa'da, Bedrettin Mahallesi'nde, 1968'de kanser hastanesinin yapımı sırasında, temel kazısı yapılırken ortaya çıkarılmıştır. Bu Bizans sarnıcı gerekli incelemeler yapıldıktan sonra ortadan kaldırılmıştır. İnşaat özelliklerinden hareketle 6. yy'a tarihlendirilen bu sarnıcın bazilikal planlı bir kilisenin alt yapısı olma ihtimali vardır. Dikdörtgen planlı sarnıcı tuğla örgülü duvarlar kuşatmakta, köşelerde, su basıncını azaltmak amacıyla pahlı yüzeylerin tasarlandığı bilinmektedir. Sütunlar düzgün işlenmiş Marmara Adası mermerinden yapılma devşirme malzemeler olup bunlardan beş tanesi sağlam vaziyette bulunmuştu. Sütun gövdeleri birbiri üzerine oturan iki parçadan oluşmakta, sütunlar üzerine oturan kemerler yan duvarlarda payandalara istinat etmekteydi. Sarnıcın üzerim pan-dantifli kubbeler örtmekteydi.

Şişli mad. W:184b,I:8b,V:317c, VI:l65a,

VH:200b, 500a. İlgili maddeler: Âbide-i Hürriyet I:58a Atatürk Müzesi I:387b Bulgar Eksarhhanesi Binası II:328c Etfal Hastanesi III:220b

Fransız Lape (La Paix) Hastanesi III:335a

Halaskargâzi Caddesi III:496a Şişli Camii VII:185c

Şişli Camii mad. VII:185c, I:491c, III: 136a.

Şişli Çocuk Hastanesi bak. Etfal Hastanesi

Şişli Ermeni Katolik Mezarlığı

UI:185b. Şişli Ermeni Mezarlığı III:185b.



Şişli Gençlik Kulübü 1926'da Ermeni gençler tarafından "Yeni Şişli Ermeni Atletik Kulübü" adı altında kuruldu. Si-yah-kırmızı renkleri taşıyan kulüp çeşitli spor dallarında faaliyet göstermiş bu arada futbol, halter ve atletizm dallarında büyük varlık ortaya koymuştu. 1939'da Beden Terbiyesi İntibak Kanunu hükümleri uyarınca Güneş kulübünün İstinye'deki denizcilik şubesi ve Kalespor adını taşıyan amatör kulüple birleşti. 1940'ta Taksim Gençlik Spor Kulübü adını aldı.

III: 194a.



Şişli Gençlik Kulübü 16 Aralık 1946'da, Şişli'de, gençliğin spor faaliyetlerini geliştirmek ve her türlü sporu yapmak amacıyla kurulmuş dernek. Merkezi Taksim Lamartin Caddesi, no. l'dey-di. Yöneticileri Parsih Kürekyan, Gar-bis Andonyan, Garbis Makisyan, Ara Akmoğlu, Kevork Kevorkyan, Arsak Peruhan'dı.

Şişli Halkevi II:l6c, 231a.

Şişli Hastanesi 1966'da kuruldu. Sosyal Sigortalar Kurumu'na bağlı bir sağlık birimidir. Genel cerrahi, iç hastalıkları, kulak-burun-boğaz servislerinde toplam 74 yatakla hizmet vermektedir.

Şişli İlçesi mad. VII:186b, III:445a, IV:138b, VI:l65a, VII:500a.

ilgili maddeler: Âbide-i Hürriyet I:58a Ayazağa L469a Bomonti II:295b Bulgar Hastanesi II:329b Dolapdere III:87b Feriköy III:293a Halaskargâzi Caddesi III:496c Harbiye III:550a Kurtuluş V:127a Maçka Palas V:235a Maçka Silahhanesi V:237a Mahmud Şevket Paşa Türbesi V:272c

Mecidiyeköy V:317a Nişantaşı VI:88a Okmeydanı VI:125c Osmanbey VLl65a Şark Kahvesi VII:137a Şişli VII:184b Taşkışla VTİ:221a Teşvikiye VII:256b Yapı Meslek Lisesi VII:439a Zincirlikuyu Mezarlığı VII:560a

Şişli Merkez Mahallesi Şişli İlçesi'nde yer alır. İzzet Paşa Çiftliği, Kuştepe, Mecidiyeköy, Fulya, On Dokuz Mayıs, Meşrutiyet, Cumhuriyet, Halide Edip Adı-var mahalleleri ve Kâğıthane İlçesi'yle çevrilidir. Nüfusu (1990) 13.780'dir.

Şişli Terakki Lisesi mad. VII: 188a, VI:89a, VII:257b.

Şişli Terakki Lisesi'ni Bitirenler Derneği 11 Nisan 1946'da, Şişli Terakki Lisesi mezunları arasında tanışma ve dayanışmayı sağlamak, kültür ve spor faaliyetlerini güçlendirmek amacıyla kurulmuş dernek. Derneğin 150 üyesi vardı. Merkezi Teşvikiye'de Kuyulu

Bostan Sokağı'ndaydı.



Şişman, Bilal (1930, Rize) Sendikacı. TEKSİF genel sekreterliği ve genel başkan yardımcılığını yaptı. İşletmeler Bakanlığı müşavirliğinde bulundu. Halkçı Parti kurucusudur. 17. dönem (1983-1987) İstanbul milletvekili olarak parlamentoda bulundu.

Şişman, S. IV:221c.

Şmilyon Burnu VII:499a.

Şoğagat III: 190a.

Ştatzer, Ferdi II:l42b.

Şuaeddin Efendi (ö. 1918, Şeyh) VL544c, VII:7c, 8b.

Şuayb Şerafeddin Efendi (Gülşenî Şeyhi) IV:108c.

Şûra-yı Devlet 1868'de kurulan danışma konseyi. O tarihe kadar görev yapan Meclis-i Vâlâ-yı Ahkâm-ı Adliye'nin ikiye ayrılması ile Şûra-yı Devlet ile Meclis-i Ahkâm-ı Adliye oluşturuldu. Şûra-yı Devlet'e, Batı'daki benzerlerine göre yeni yasa ve tüzükler hazırlama görevi verildi. 1872'de Tanzimat, Mu-hakemat, Dahiliye dairelerine ayrıldı. Bunların her biri 8'er üyeliydi. O yıl, Muhakemat Dairesi Meclis-i Ahkâm-ı Adliye'ye bağlandı. Şûra-yı Devlet Daire-i Celilesi olarak da anılan konseyin reisten başka bir reis-i sanisi, başkâtibi vardı. Reisliğe vezir veya bâlâ rütbelilerden atama yapılıyordu. Danıştay'ın temeli sayılır.

I:24a, 520a.



Şûra-yı Mahsus 1826'da Yeniçeri Ocağı kaldırıldıktan sonra, Topkapı Sara-yı'nın avlusunda kurulan çadırlarda bir süre kalan ve II. Mahmud'un buyruğu gereği bir dizi toplantılar yaparak ıslahat çalışmalarını bir programa bağlayan vezirlerin ve devlet adamlarının oluşturduğu kurul. Bunlar her günkü toplantılarını Kubbealtı'nda yaparak kararlarını padişaha bildirmekteydiler. II. Mahmud, olağanüstü durumdan sonra konaklarına dönen devlet ricalinden, daimi görev yapan ve yine Şûra-yı Mahsus adını taşıyan bir danışma kurulu oluşturdu.

Şûra-yı Saltanat Osmanlı Devleti'nin son döneminde kimi padişahların, olağanüstü durumları gerekçe göstererek topladıkları konseyler. Şûra-yı Salta-nat'a, sadrazam, nazırlar, ordu komutanları, müşirler, ilmiye ileri gelenleri çağrılıyorlardı. Sonuncusu 1919'da İzmir'in işgali haberi üzerine Yıldız Sarayı'nda VI. Mehmed'in (Vahideddin) başkanlığında 8 Haziran 1919'da toplanmıştır.-:

Surdum, Mesut III:533a.

Şücabağı Mescidi Tekkesi bak. Selami

Ali Efendi Tekkesi Şücaeddin (Mismarcı) ilgili madde:

Mismârî Şücâ Mescidi V:476c Şücaeddin (Paşmakçı) II:34a. Şüheda Mescidi mad. VII:188c.

Şükrî (16. yy başı) Tarihçi. I. Selim'in (Yavuz) yaşamını ve saltanatını anlatan Selimname/Selimîname adlı eseriyle tanınır. Bu eser, Yavuz'un Trabzon valiliği ile başlar, 1521'e değin geçen olayları kapsar. Şükrî bu eserini I. Süleyman'a (Kanuni) sunmuş ve ondan caize almıştır.

Şükriye Sultan VII:536c. Şükriye Ulviye Hanım VII:151b. Şükrullah Efendi IV:439a. Şükrullah Halife III:543c.

Şükrü Bey (Hacı) III:475c.

Şükrü Bey (ö. 1926, Maarif Nazırı) I:263b, IV:170a.

Şükrü Efendi (Zakir) L29a, IV:74c, 485c, VI:519c.

Şükrü Naili Paşa (1876, Selanik - 1936, Edirne) Asker ve siyaset adamı. Çanakkale'nin savunulmasında yararlıklar gösterdi. Kurtuluş Savaşı'nda 3. Kolordu komutanlığı yaptı. İstanbul'a giren ilk birliklerin başında yer aldı. Korgeneralliğe yükseldikten sonra 1934'te emekliye ayrıldı. Ertesi yıl İstanbul milletvekili seçildi. Gökberk soyadını almıştı. VL23c.

Şükrü Paşa Konağı VL89c.

Şükûfe Nihal (Başar) (1896, İstanbul -1973, istanbul). Şair, yazar, istanbul Üniversitesi'nde coğrafya öğrenimi yaptı, çeşitli okullarda coğrafya ve edebiyat okuttu. Şiire aruzla başladı, Milli Edebiyat akımına girince hececiler arasına katıldı. Şiirlerini, Nedim, Güneş, Şair, Aydabir, Çınaraltı, Şadırvan gibi dergilerde yayımladı. Başlıca kitapları Yıldızlar ve Gölgeler (1919), Tevekkülün Cezası (hikâyeler, 1928), Hazar Rüzgârları (şiirler, 1928), Renksiz Istırap (roman, 1928), Şile Yolcu-lan (şiirler, 1935), Yalnız Dönüyorum (roman, 1938), Sabah Kuşları (şiirler, 1943), Çölde Sabah Oluyor'âur (roman, 1951). IV:355c, V:209a, VII:67b.

Babanakkaşzadeler I:518a Şükûfeciyan II:509a. Şükûfezar IV:344c.



Tababet-i Askeriye Tatbikat 424

425


Taksim Stadyumu

Tababet-i Askeriye Tatbikat Mektebi

I:352c.


Tabaklar Mahallesi Üsküdar İlçesi'nde yer alır. Toygar Hamza, Valide-i Atik, Arakiyeci Hacı Cafer, Tavaşi Hasan Ağa, Kefçe Dede ve Hayrettin Çavuş mahalleleriyle çevrilidir. Nüfusu (1990) 3.939'dur.

Tabanlıoğlu, Hayati I:384c, 386c.

Tabhane Tavhane olarak da bilinir. Selatin külliyelerin bir ünitesi olup İstanbul'daki darüşşifalarda tedavi gören hastalar nekahet dönemini buralarda geçirdikleri gibi, kente iş bulmak için gelenler de iş buluncaya kadar buralarda konuk edilirdi. Vakıfların düzenli çalıştığı yüzyıllarda istanbul'da sürekli hizmet veren 20 dolayında tabha-ne vardı. Bunlar büyük külliyelerin kapsamında, camiye, imarete, darüzzi-yafeye yakın konumda kurumlardı, istanbul'a gelen yoksullar, kalacak yeri bulunmayanlar, geçim olanağını yitirenler, kimsesizler buralarda muayyen süre kalıp kendilerini toparlama olanağı bulmakta fakat hiçbir ücret ödememekteydiler, istanbul tabhanelerinin ilkini II. Mehmed (Fatih), en büyüğünü ise I. Süleyman (Kanuni) yapürtmıştı. V:258c.

Tabhane Mescidi VII:73c.

Tabla istanbul'da saray yaşamına özgü yemek servisi usulü. 19. yy'da hanedan bireylerinin, Fındıklı'dan Ortaköy'e ve Yıldız'a kadar muhtelif saray, fer'iye dairesi ve köşklere yerleşmiş olmaları nedeniyle sarayın matbah-ı âmire denen mutfağında pişen yemekler yüzlerce tepsiye (tablaya) sahanlarla yerleştirilir; her tepsi bir tertip olarak tab-lakâr denen saray hademelerince dairelere dağıtılırdı. Hattâ, sembolik bir ücretle semt sakinleri de tabla usulünden yararlanabilmekteydiler. Her tablada 6 kişi için 12 kap yemek bulunurdu. Abdülaziz döneminde (1861-1876) saray mutfağından her gün 600 tabla (3.600 kişilik) yemek tevzi edilmekteydi. II. Meşrutiyet'te (1908-1918) tabla usulü kaldırıldı ve sarayda alafranga yemek servisine geçildi.

Tabya Karakolu III: 294a. Tacar, Ali Emel III:318a.

Taceddin ibn Ataullah Abbas (ö. 1309) VIL139C.

Tacir Osmanlı döneminde istanbul'a, Kayseri ve iskilip'ten sahtiyan, ayakkabı köselesi, Eflâk ve Boğdan taraflarından, mum yapmada kullanılan donyağı, çerviş yağı, ayrıca yemeklik sade yağ ve türlü bakkaliye getirenlere deniyordu.

Tacitus II:258b.

TAÇ Spor Kulübü 1947'de Bostancı'da kuruldu. Forma renkleri san-mavidir. Tenis, basketbol ve futbol branşlarında faaliyet gösteren kulübün futbol takımı, istanbul 2. amatör kümede, basketbol takımı ise Deplasmanlı I. Türkiye Ligi'nde mücadele etmektedir. Başkanlığını Mahmut Naibi'nin yaptığı kulübün 600 civarında lisanslı sporcusu, 1.950 de üyesi bulunmaktadır. Kulübün Bostancı'da, bir lokalinin dışında altı açık, iki kapalı tenis kortu vardır. Kulüp, yakın bir gelecekte Kadıköy Belediyesi tarafından Küçükbakkal-köy'de tahsis edilen 20 dönümlük arazi üzerinde yapacağı yeni tesislerine taşınacaktır.

II:258b


TAÇ Vakfı VıllOb, VII:79c. Taçkın, Erkut V:534b. TadronIII:189b. Taeschner, Franz IL474b. Tafferner, P. VI:75a. Tafur, Pero mad. VII:189a, IL334a. Tagay, Şevket III:63a. Taha Efendi (ö. 1845) IV:375b. Tahir (Baba) III:494a. Tahir (Seyyid) IV:346b.

Tahir Ağa (?, ? -1800, istanbul) Besteci ve kemençeci. Çok usta bir kemençeciy-di ve III. Selim'e (hd 1789-1807) yakınlığıyla bilinirdi. En bilineni "Gönlümü bir tıfl-ı dilbaz..." diye başlayan hicaz-kâr şarkısı başta olmak üzere 12 şarkısı günümüze ulaştı.

Tahir Ağa Tekkesi mad. VII:189b, II:399b, VII:239b, 330c.

Tahir Baba Tekkesi bak. Nur Baba Tekkesi

Tahir Bey (Bursalı) bak. Mehmed Tahir Tahir Bey Matbaası V:310b. Tahir Efendi (Defterdar) IIL552b. Tahir Efendi (Hoca) III:464b. Tahir Efendi (Müneccim-i Sani) V:309c. Tahir Efendi (Şeyh) IV:438c. Tahir Efendi Camii mad. VII:190b. Tahir Hanı VII:232c. Tahir Paşa II: f 70a.

Tahir Paşa (Çengeloğlu) (?, ? - 1851, Bosna) Asker ve devlet adamı. 1827' de Donanma-yı Hümayun komutanı

oldu. Navarin Deniz Savaşı'ndaki yenilgi üzerine görevden alınarak Edirne'ye sürüldü. Ertesi yıl Sakız'ı Yunan kuvvetlerinden geri aldı. Tersane-i Âmire nazırlığı, Tophane müşirliği ve iki kez kaptan-ı deryalık (1832-1836, 1841-1843) yaptı. IV:483a, Vll:501b.



Tahmasb Kulu Han (Emirgûneoğlu) bak. Yusuf Paşa

Tahmis Eminönü İlçesi'nde, Mısır Çar-şısı'nın batısında, Eminönü Meydanı ile Marpuççular arasında bulunan sokak ve Rüstempaşa'ya doğru uzanan mevki. Özelliği, sebze, meyve, et, balık ve diğer gıdaların satıldığı daimi bir perakende pazarı olmasındadır. Bu nedenle, istanbul'un en hareketli çarşılarından birisidir. Kurukahvecile-rin burada bulunmasından dolayı kahve kavrulan yer anlamına gelen "tahmis" sözcüğüyle adlandırılmıştır, istanbul'un en tanınmış kurukahveci dükkânı olan Kurukahveci Mehmet Efendi ve Mahdumları'nm merkezi buradadır.

Yüklə 13,42 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   121   122   123   124   125   126   127   128   ...   162




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin