A. Kadir (1917, İstanbul -1985, İstanbul) Şair, yazar. Kara Harp Okulu'nda öğrenciyken Nâzım Hikmet'le tanıştığı ve "muzır neşriyat" (zararlı kitaplar) okuduğu için tutuklandı
Yüklə 13,42 Mb.
|
Tüfekçi, Neriman Altındağ VL295c, VII:3l4b. Tüfekçi, Nida VL295c. Tüfenkhane mad. VU:307c. Tüfenkhane Kapısı bak. Surlar Tüfenkhane Mescidi Fatih Ilçesi'nde, Unkapanı'nda, Abdülezel Paşa Cad-desi'ndeydi. Hadîka'da fevkani olduğu ve altındaki dükkânların gelirinin caminin masraflarına ayrıldığı, minberini 18. yy'da Mustafa Ağa'nın koydurduğu yazılıdır. I. Süleyman'ın (Kanuni) (hd 1520-1566) yaptırdığı mescit Tüfenkhane karşısında bulunduğu için bu adla anılıyordu. Günümüzde hiçbir izi kalmamıştır. Tülbentciyan, Corci III: 128a. Tülbentçi, Feridun Fazıl (1912, istanbul - 1982, istanbul) Gazeteci, yazar. VefaLisesi'ndeve Yüksek Ticaret Oku-lu'nda okudu. Ulus, Vatan, Cumhuriyet, Hürriyet gazetelerinde yazarlık, istanbul Radyosu'nda müşavirlik ve program müdürlüğü yaptı. Edebiyata şiirle başlayan Tülbentçi daha sonra birçok tarihi roman kaleme aldı. Tüm-Banka-Sen VI:527a. Tüm-Gıda-Sen VT:527a. Tüm-Haber-Sen VL527a. Tüm-Sağhk-Sen VL527a. Tümbel-Sen VI:527a. Tümer, Muazzez IV:358b. Tümertekin, Erol mad. VII:308a. Tümertekin, Fatma S. III:395c. Tümka-İş VI:526c. TÜMTİS VI:526b. Tünel mad. VII:308c, I:24a, IL294b, III:353b, IV:140a, 525a, V:4l2a, 4l4c, VII:294b, 539c. ilgili madde: iETT IV: 139a
Adamopulo Hanı I:78a Alman Kültür Merkezi I:212a Alman Lisesi I:212b Divan Edebiyatı Müzesi III:68a Doğan Apartmanı III:79c Galata Mevlevîhanesi III: 362a Metro Han V:4l4c Tarık Zafer Tunaya Kültür Merkezi VH:210b
Tünel Pasajı VII:309c Tünel Eczanesi V:234a. Tünel Hanı bak. Metro Han Tünel Pasajı mad. VH:309c, II:2l6b, VI:226a. Türabî Efendi VI:6a. Türbeler mad. WI:310b. İlgili maddeler: Abdullah el-Hudrî Türbesi I:17a Abdurrahman Çelebi Camii ve Türbesi I:18c Abdurrahman Paşa Türbesi I:19b Abdülmecid Türbesi I:53b Abidin Paşa Türbesi I:59a Adile Sultan Türbesi I:84b Alaeddin Ali Çelebi Türbesi I:175c Aşçı Ahmed Dede Türbesi I:358b Ayaş Mehmed Paşa Türbesi I:446a Baba Cafer Türbesi ve Tekkesi I:515b Barbaros Hayreddin Paşa Türbesi II:54a Bulak Mustafa Paşa Türbesi II:327c Cevad Paşa Türbesi II:4l9c Çifte Gelinler Türbesi II:512a Defterdar Nazlı Mahmud Çelebi Türbesi III: 1 7c Ebu Şeybetü'l-Hudrî ve Hamdullahü'l-Ensarî Türbeleri Ebu Zerrü'l-Gıfarî Türbesi III:119a Ebu'd-Derda Türbesi III:120b Edhem Türbesi III:129c Ferhad Paşa Türbesi III:292b Feridun Ahmed Paşa Türbesi III:293a Fitnat Hanım Türbesi III:322b Fuad Paşa Türbesi III:34lc Gazi Osman Paşa Türbesi III:378c Gülüştü Kadın Efendi Türbesi III:445b Güzel Ahmed Paşa Türbesi III:459a Hacı Ahmed Paşa Türbesi III:467b Hafir Türbesi III:493b Halil Paşa Türbesi, Sebili ve Çeşmesi III:513b Hasan Fehmi Paşa Türbesi III:563c Hasan Hüsnü Paşa Tekkesi, Kütüphanesi ve Türbesi III:563c Haseki Hafsa Sultan Türbesi IV: 3c Hatice Sultan Türbesi IV:20b Hubbî Hatun Türbesi IV:92c Hüsrev Paşa Türbesi IV: 1 1 Oa ibrahim Edhem Paşa Türbesi IV:124b ibrahim Paşa Türbesi IV:131c iskender Paşa Mektebi ve Türbesi IV:208c izzet Efendi Türbesi IV:313b Ka'b Türbesi IV:321a Kapı Ağası Hüseyin Ağa Türbesi IV:431a Karaca Ahmed Türbesi ve Tekkesi IV:442a Kırımî Hüseyin Efendi Türbesi IV:567c Lala Mustafa Paşa Türbesi V:178a Laleli Baba Türbesi V:189c Mahmud II Türbesi ve Sebili V:263b Mahmud Ağa Türbesi V:2ö5c Mahmud Celaleddin Efendi Türbesi V:266a Mahmud Nedim Paşa Türbesi V:267c Mahmud Şevket Paşa Türbesi V:272c Mehmed III Türbesi V:338b Mehmed V Türbesi V:349b Mehmed Şakir Paşa Türbesi V:366a Mesih Mehmed Paşa Camii, Türbesi ve Çeşmesi V:406b Mimar Sinan Türbe ve Sebili V:470a Mirimiran Mehmed Paşa Türbesi V:473c
Muhammed el-Ensarî Türbesi V:493c Murad III Türbesi V:503c Mustafa I-Sultan İbrahim Türbesi V:543b Mustafa Paşa Türbesi V:565c Mustafa Rakım Efendi Türbesi ve Medresesi V:5ö7a Mustafa Reşid Paşa Türbesi V:567c Nakkaş Hasan Paşa Türbesi VI:30a Nişancı Mehmed Paşa Türbesi VI:87b Pertev Mehmed Paşa Türbesi VI:244b Pertevniyal Valide Sultan Türbesi VI:246b Rum Mehmed Paşa Camii ve Türbesi VI:346c Rüstem Paşa Türbesi VL376c Selim II Türbesi Vt:504b Siyavuş Paşa Türbesi VII:21c Sultanzade Mehmed Bey Türbesi VTI:70a Şehzade Mahmud Türbesi VII:155a Şehzadeler Türbesi VII:156c Şeyhülislam Mehmed Arif Efendi Türbesi VTI:177b Şirmerd Çavuş Türbesi VII: 184a Türbeler Müzesi VTI:312a Türbeler Müzesi mad. VE:312a. Türel, Sudi (1929, Antalya) Mühendis. Yıldız Üniversitesi Harita Mühendisliği Bölümü'nü bitirdi, istanbul Grubu Tapu Sicil müdürü olarak çalıştı. Anavatan Partisi'nin kurucu üyeleri arasın- Türk Ali Mahallesi 448
449 Türkiye İşçi ve Çiftçi Partisi da yer aldı. 17. dönem (1983-1987) Antalya ve 18. dönem (1987-1991) İstanbul milletvekili seçilerek parlamentoya girdi. Enerji ve tabi kaynaklar bakanlığı yaptı. Türk Ali Mahallesi II:l66a. Türk Anneler Derneği IV:352c. Türk Basın Birliği II:73a. Türk Beşleri VL322b. Türk Derneği 18 Ocak 1908'de İstanbul'da kurulmuş, Osmanlıcılığa karşı Türkçü fikirleri savunan dernek. Kurucuları Ahmed Midhat Efendi, Em-rullah Efendi, Necib Asım (Yazıksız), Korkmazoğlu Celal, Akçuraoğlu Yusuf, Akyiğitoğlu Musa, Fuad Raif (Köse Raif), Rıza Tevfik (Bölükbaşı), Ahmed Ferid (Tek) beylerdi. Gaspıralı İsmail Bey, Mehmed Emin (Yurdakul), Köprülüzade Mehmed Fuad, Ağaoğlu Ahmed, Hüseyin Cahit (Yalçın), Halid Ziya (Uşaklıgil) gibi ünlü şair ve yazarlar dernek üyeleri arasın-daydılar. 1912'de çalışmalarına son vermiş, üyelerinin bir bölümü Türk Ocağı'na katılmışlardır. VII:224a. Türk Edebiyatı Vakfı II:423b. Türk Eğitim Vakfı III:126a. Türk El Sanatları Merkezi VII:317c. Türk Folklor Araştırmaları mad. VIL312C, V:305c, 540b, VII:26la. ilgili maddeler: Bayrı, Mehmet Halit II: 11 la Halk Bilgisi Haberleri III:514b Tezel, Naki YII:26la Türk Haberler Ajansı III:465b. Türk Halk Bilgisi Derneği III:5l4b. Türk Hava Kurumu IIL20c, 6lc. Türk Hava Kurumu Piyangosu VI:260c.
Türk Hava Kuvvetleri IV:22a, 23b. Türk Hava Yolları IV:23b. Türk İnşaat ve Sanat Eserleri Müzesi mad. VII:313b, I:86b. İlgili madde: Amcazade Hüseyin Paşa Külliyesi L236b
mad. VJI:314a. Türk Kodeksi III:222c. Türk Kültür Ocağı 23 Temmuz 1947'de, tüzüğüne göre "Türk dilinin çeşitli yönlerinden manasını belirtmek ve bu manayı fikir âlemine yaymak" amacıyla kurulmuş; merkezi Fatih, Fevzi Paşa Caddesi, no. 93'te olan dernek. Başkam Ali Hatipoğlu olan kuruluşun yöneticileri, Nevin İrdem, Rıza Gür, Turgut Atasoy, Suat Vural, Cevdet Akçalı, Muharrem Erlin'di. Türk Kültürüne Hizmet Vakfı II:366c. Türk Kütüphaneciler Derneği V:175c.
Türk Maden-İş III:48a. Türk Matbuat Cemiyeti II:73a. Türk Muhafazakâr Partisi 3 Mayıs 1947' de, tüzüğündeki ifadeyle "Çocuk ve aileye, milli ahlak ve ananeye ehemmiyet vererek memleketi kısa bir zamanda ve yapıcı metotlarla maddeten ve manen yükseltmek" amacıyla kurulmuş siyasal parti. Merkezi Gala-ta'da, Veli Alemdar Han'daydı. Üye sayısı 7.251'di. Cevat Rıfat Atılhan'ın başkanlığındaki yönetim kurulu, Şükrü îş-değer, Behçet Demirgil, M. Nuri Yıldız, Mehmet Barlas'tan oluşuyordu. Türk Musikisi Devlet Konservatuvarı mad. VII:314b, II:459c, III:44c, IV:443a, VI:474b. Türk Musikisi İcra Heyeti III:44c, 260b. Türk Musikisi Ocağı II:459a. Türk Müzik Aletleri Müzesi Aynalıka-vak Kasrı'nın bodrum kalındadır. Kasrın Türk Müzik Aletleri Müzesi olarak tasarlanması, aynı zamanda büyük bir besteci olan III. Selim'in musiki ile ilgili çalışmalarını burada yaptığı yolundaki bilgilerden kaynaklanmıştır. Müzede Türk musikisinde kullanılan lavta, kemence, ney, tanbur, rebap, si-nekemanı, ut, kanun, santur, çeng, ney, musikâr, girift, zurna, kaval, tulum, mey, kabak kemane, zil, çalpara, darbuka, tef, davul gibi mızraplı, üflemeli ve vurmalı çalgı örnekleri şenlenmektedir. Kasırda ayrıca bir de Türk Müziği Araştırma Merkezi bulunmaktadır. I:486c.
Türk Nöro-Psikiyatri Cemiyeti VII:328c. Türk Ocağı 3 Temmuz 1911'de faaliyete başlayan, 22 Mart 1912'de resmen kurulan, merkezi Sultanahmet'te Di-vanyolu'nda bulunan dernek. Kurucuları, aralarında Hüseyin Ragıb (Bay-dur), Tevfik Fikret de olan Askeri Tıbbiye öğrencileriydi. Resmi kuruluş için hükümete sunulan bildirimin altında Mehmed Emin (Yurdakul), Ağaoğlu Ahmed, Dr. Fuad Sabit beylerin imzaları vardı. Daha sonraki yıllarda Hamdullah Suphi (Tanrıöver), Halide Edip (Adıvar), Ziya Gökalp, Köprülüzade Mehmed Fuad gibi önemli yazar ve Türkçüler de dernek çalışmalarına katıldılar. Kuruluşu Türkçü ideolojinin iktidar partisi îttihad ve Terakki'yi sarmaya başladığı yıllara rastlar. Türk Yurdu Cemiyeti ve dergisinin vb Türkçü derneklerin katılımıyla güç kazanmış, İstanbul dışında da 28 şube açmıştır. 1918'de istanbul'da üye sayısı 2.743'e yükselmiş, döneminin en güç- lü derneği olarak 1918'e kadar gelmiş, mütareke döneminde İttihatçılarla yakınlığı yüzünden tahribata uğramış, 1931'e kadar yaşamış, 1931'de yerini halkevlerine bırakmış, 1949'da ise yeniden açılmıştır. I:l67c, III:528c, V:346a, VII:19a, 66c. Türk Okutma Kurumu (1935) III: Ib.
IV:182c, VI:76a, 351b. Türk Ortodoks Patrikhanesi mad. VII:315a, IV:153b. Karamanlılar IV:458b Panayia Kafatiani Kilisesi VT:212c Türk Sanat Tarihi Enstitüsü IV:312a. Türk Sanat Tiyatrosu 1932'de Orta-köy'deki Halk Tiyatrosu'nda oyunlar sahneleyen topluluk. Topluluğun idarecisi S. Papasyan, rejisörü ise H. Ne-simi idi. Topluluk başlıca Kör Ressam, Taş Parçası, Arapça Değil mi? Uydur, Uydur Söyle adlı oyunları sahneledi. Türk Sanayici ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) III: 126a, IV:300c. Türk Sanayi-i Nefise Birliği VI:436c. Türk Seyyahin Cemiyeti IV:236b, VII:317a. İlgili maddeler: Atabinen, Reşid Safvet I:375c Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu (TTOK) VII:3l6c
VI:293b. Türk Temaşa Heyeti VL202c. Türk Tezyini Sanatlar Mektebi 1928' deki harf devrimi üzerine kapanan Medresetü'l-Hattatin'in yerine 1929'da Şark Tezyini Sanatlar Mektebi adıyla kuruldu. Okulda halı deseni, tezhip, minyatür ve ciltçilik bölümleri vardı. 1931'de hat sanatı bölümü eklenerek Türk Tezyini Sanatlar Mektebi adını alan okul Güzel Sanatlar Akademi-si'ne bağlandı. Okula ortaokul mezunlarından yetenek sınavını kazananlar alınıyordu. Belli bir öğrenim süresi yoktu. Fındıklı'daki Zevkî Kadın Sıbyan Mektebi binasında faaliyet gösteren okul, 1937'de Güzel Sanatlar Akademisi'nin bir bölümü haline getirildi. Türk Tıp Cemiyeti VII:328c. Türk Tıp Encümeni IV: 193a. Türk Ticaret Kanunu III:215b. Türk Tiyatrosu Şehir Tiyatroları'nın yayın organı. İlk sayısı 15 Şubat 1930'da Darülbedayi adıyla çıktı ve 1935'e kadar bu isimle devam etti. 1980'den sonra da Şehir Tiyatrosu adını aldı. Amacı sadece oynanan oyunları tanıtmak değil, Türk seyircisine bir tiyatro" kültürü vermekti. Tiyatronun kurumlaşma ve toplumda saygın bir yer kazanma çabasında, bazen polemikler de yaparak, önemli bir rol oynadı. nli madde: Binemeciyan, Eliza IL233b Türk Umumi Tiyatro Anonim Şirketi
IV:356c.
Türk Vakıf Hat Sanatları Müzesi mad. VII:315c, II:93b, VII:64a. Türk ve İslam Eserleri Müzesi mad. VII:3l6a, III:177b, 242b, IV:128c, 296a, VL24b, 190a, 317b, 487c, VII:65b, 413a, 456b. Türk Yurdu Türkçülük ideolojisinin yayın organı. Türk Yurdu Cemiyeti'nin yayın organı olarak ilk sayısı 7 Aralık 1911'de çıktı. Daha sonra Türk Oca-ğı'nın yayın organı haline geldi. Yusuf Akçura'nın yönettiği dergi dönemin Türkçülük akımının en etkili aracı oldu. Cumhuriyet döneminde Türk Ocakları'nın merkezi Ankara'ya taşınınca, Ekim 1924'ten 1931'e kadar Ankara'da aylık olarak çıktı. Bu tarihte Türk Ocağı kapatılınca dergi de kapandı. Bundan sonra değişik dönemler geçirdi. Eylül 1942-Arahk 1943 arasında Hamdullah Suphi Tanrıöver yönetiminde 15 günlük olarak çıktı. Temmuz 1954-Haziran 1957 arasında Hamdullah Suphi ve Abdülhak Şinasi Hi-sar'ın işbirliğiyle yayımlandı. 1959-1961 arasında Enver Bilgiç tarafından çıkarıldı. Bundan sonra düzensiz olarak 1970'e kadar yayımlandı. Şubat 1987'de Türk Ocakları genel merkezinin yayın organı niteliğiyle aylık olarak yayıma yeniden başladı. V:346a.
Türk Yurdu Cemiyeti 31 Ağustos 1911' de İstanbul'da kurulmuş dernek. Kurucuları şair Mehmed Emin (Yurdakul), Müftü oğlu Ahmed Hikmet, Ağaoğlu Ahmed, Hüseyinzade Ali (Tu- ran), Dr. Akil Muhtar (Özden), Akçuraoğlu Yusuf beylerdi. Türk Yurdu adlı yayın organım çıkaran dernek 1912' de çalışmalarına son vermiş, tüm üyeleri Türk Ocağı'na katılmıştır. VII:224b. Türk Yürüyücülük, Dağcılık ve Kış Sporları Kulübü II:542b. Türkali Mahallesi Beşiktaş İlçesi'nde yer alır. Dikilitaş, Abbas Ağa, Cihan-nüma, Sinan Paşa, Vişnezade, Muradiye mahalleleri ve Şişli İlçesi'yle çevridir. Nüfusu (1990) 6.358'dir. Türkali, Vedat (1919, Samsun) Yazar. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakül-tesi'ni bitirdi. Askeri okullarda edebiyat öğretmenliği yaptı. Kuleli Askeri Lisesi'nde yüzbaşı rütbesiyle edebiyat öğretmeniyken TCK'nun 141. maddesinden yedi yıl hapiste kaldı. Film senaryoları yazdı (Karanlıkta Uy ananlar [1965], Kara Çarşaflı Gelin [1977]). Dallar Yeşil Olmalı oyunuyla 1970 TRT Sanat Ödülleri Ya-rışması'nda başarı armağanı aldı. 1974' te Milliyet Roman Yarışması'nı kazanan, aynı romanla (Bir Gün Tek Başına, 1975) Orhan Kemal 1976 Arma-ğanı'yla da ödüllendirilen yazarın diğer bazı kitapları şunlardır: 141. Basamak (oyun, 1970), Bu Ölü Kalkacak (oyun, 1976), Eski Şiirler, Yeni Türküler (şiirler, 1976), Üç Film Birden (senaryolar, 1979), Mavi Karanlık (roman, 1983), Yeşilçam Dedikleri Türkiye (1986), Tek Kişilik Ölüm (1990). Asıl adı Abdülkadir (Demirkan) Pirha-san olan yazar, müzik ve tiyatro sanatçısı Deniz Türkali ile senaryo yazarı ve şair Barış Pirhasan'ın babasıdır. II:448b.
Türkay, Hasan (1917, Aydos) Sendikacı. İlkokulu bitirdi. Türk-İş başkanve-killiği yaptı. 13. dönem (1965-1969) Ankara, 14. dönem (1969-1973) İstanbul milletvekili olarak parlamentoda bulundu. Türkdoğan, Semih (1912, İstanbul -1994, İstanbul) Sporcu. Galatasaray Lisesi'nde öğrenciyken 13 yaşında atletizme başladı. 15 yaşındayken milli forma giyerek Bulgar atletleriyle yarıştı. 1928 Amsterdam Olimpiyatları'na katıldı. 9 Türkiye rekoru kırdı. 100 m'de kırdığı 10.6.10'luk derecesi 25 yıl geçilemedi. 1931'de Atina'daki Balkan Oyunları sırasında çıkış hakemi ile ortaya çıkan bir anlaşmazlık nedeniyle yarışmaya katılmadığı için sürekli boykotla cezalandırıldı. Daha sonra bu ceza kaldırıldı. 1938'de atletizmi bıraktı. Galatasaray Spor Kulübü yönetiminde ve Atletizm Federasyonu'nda görev aldı. 1948 Londra Olimpiyatları'na katılan atletizm takımının antrenörlüğünü yaptı. Milliyet gazetesinde spor yazıları yazdı. Türkeş, Sezai (Mühendis) IV:85b. Türkgeldi, Ali Fuad V:349a, 35 Ic. Türkgeldi, Celal (1904, İstanbul - 1966, İstanbul) Hukukçu. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni bitirdi. Hâkimlik ve Yargıtay üyeliği yaptı. 9-10. dönem (1950-1957) İstanbul milletvekili olarak parlamentoda bulundu. Türkische Post I:213c. Türk-İş bak. Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu Türkiye Aile Planlaması ve Sağlığı Vakfı L146b. Türkiye Amele Birliği IV:283b Türkiye Belediye-İş VI:526b. Türkiye Deniz İşçileri Sendikası IV:225a, VI:526b. Türkiye Denizcilik İşletmeleri Hastanesi 1941'de Karaköy'de faaliyete geçmiştir. Türkiye Denizcilik İşletmeleri Genel Müdürlüğü'ne bağlı, doğum ve nöroşirurji hariç bütün servisleri olan tam teşekküllü bir hastanedir. Çocuk hastalıkları, dermatoloji, fizik tedavi, genel cerrahi, göz hastalıkları, iç hastalıkları, kadın hastalıkları, kulak-burun-boğaz, nöroloji, ortopedi ve üroloji servislerinde toplam 80 yatakla hizmet vermektedir. Türkiye Denizcilik İşletmesi Genel Müdürlüğü (TDİ) III:33a, V:2l6c, VL54lc. Türkiye Denizcilik Kurumu V:2l6c. Türkiye Denizcilik Kurumu Genel Müdürlüğü (TÜDEK) III:33a. Türkiye Eczacıları Cemiyeti IIL222c. Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı III: 18a, V:110b, 175a. Türkiye Elektrik Kurumu I:480b. Türkiye Esnaf-Sanatkârlar Teşkilatı Konfederasyonu III:2l6a. Türkiye Gazeteciler Cemiyeti bak. Gazeteciler Cemiyeti Türkiye Gemi Sanayii AŞ III:33a, VII:256a. Türkiye Genç İşadamları Derneği (TÜGİAD) IV:300c.
III:276b. Türkiye İmar Bankası II:48b. Türkiye İşçi Partisi L225b, II:239a, III:48a, 426a, IV:290c, VI:458b, 525a. Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu III:35b, 48a, IV:225b, 284c, 290a, VL130a, 524c. Türkiye İşçi Sosyalist Fırkası IV:289b.
Türkiye İşçi ve Çiftçi Partisi 17 Haziran 1946'da İstanbul'da kurulmuş siyasal parti. Kurucuları Etem Ruhi Balkan, Selahattin Yomlmazoğlu, Mehmet Şükrü Sekban, Necmettin Deliorman, İrfan Recep Nayal, Ali Esenkova, İbrahim Tokay'dı. 1946 ve 1950 seçim- Türkiye İşçi ve Çiftçi Sosyalist 450 451
Tzubali lerine İstanbul'dan katılmış, ancak sonuç alamamıştır. Türkiye İşçi ve Çiftçi Sosyalist Fırkası (TlÇSF) 22 Eylül 1919'da, İstanbul'da kurulmuş siyasal parti. Kurucuları arasında Ednem Nejat ve Dr. Şefik Hüsnü vardı. Nizamnamesinde amacı, "ilmi sosyalizm esaslarına göre Türkiye işçi ve çiftçilerinin iktisadi hukuk ve menfaatlerini sıyanet ve müdafaa" olarak belirtiyordu. Sosyalist fikirlere eğitim gördükleri Almanya'da yakınlık duymaya başlamış gençler tarafından kurulmuştu. Kurtuluş ve Aydınlık dergilerini yayımlamış, Anadolu hareketini desteklemiş, 1924'te feshedilmiştir. III:20a, IV:289c. Türkiye İşçiler Derneği IV:224c, 225c, 284a, VL23a. Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) IV:226b, 300b, VL525a. Türkiye Jokey Kulübü I:374c, VII:378a. Türkiye Kıraathanesi bak. Kıraathaneler Türkiye Komünist Partisi (TKP) IL238c, III:20a, IV:282b, 289c, V:410a. Türkiye Milli Bankası II:47c. Türkiye MiUi Gençlik Teşkilatı (TMGT) I:225a. Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi III:276b. Türkiye Milli Talebe Federasyonu (TMTF) I:225a. Türkiye Sınai Kalkınma Bankası AŞ IV:230a.
Türkiye Sosyalist Emekçi ve Köylü Partisi 20 Haziran 1946'da İstanbul'da kurulmuş siyasal parti. Kurucuları Dr. > Şefik Hüsnü Değmer, Ragıp Vardar, Fuat Bilge, İstefo Papadopulos, Emin Aydınlatan, Dr. Habil Amato, Münta-kim Öçmen, Hayrettin Emin Manoğ-lu'ydu. 16 Aralık 1946'da İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı tarafından kapatıldı. Yöneticileri komünizm propagandası yapmaktan mahkûm oldular. III:20a, IV:284a, 290a. Türkiye Sosyalist Fırkası (TSF) 20 Şubat 1919'da, Sirkeci'de, Hocapaşa Hamamı Sokağı'nda kurulmuş siyasal parti/ 1910'da kurulmuş, sonra kapanmış Osmanlı Sosyalist Fırkası'mn Mütareke dönemindeki devamıdır. Kurucu ve yöneticileri Hüseyin Hilmi (İştirakçi) ve Mustafa Fazıl'dır. Programını yenilemiş ve klasik sosyalist parti programlarına yaklaştırmıştır. Mütareke dönemi İstanbul'unda işçi kesimlerinde en fazla etkinlik göstermiş siyasal kuruluştur. Özellikle 1920'de ve 1921'in ilk yarısında İstanbul işçi hareketini yönlendirmiş, 1921'in ortalarından itibaren etkinliği azalmış, 1922 sonlarında başkanı Hüseyin Hilmi'nin öldürülmesinden sonra tümüyle çök- müştür.
II:236c, III:425a, IV:73a, 246b, 283a, 289b, VI:23b. Türkiye Sosyalist İşçi Partisi II:239a, VII: 20a. Türkiye Sosyalist Partisi 14 Mayıs 1946' da İstanbul'da kurulmuş siyasal parti. Kurucuları Esat Adil (Müstecaplıoğlu), Macit Güçlü, ihsan Kabalıoğlu, Aziz Uçtay'dı. Çok partili rejime geçildikten sonra kurulan ilk sosyalist partidir. Yayın organı Gerçek gazetesiydi. Programında sosyalist, milliyetçi, beynelmilelci ve laik olduğunu bildiren parti Aralık 1946'da İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı'nm emriyle kapatılmış, yöneticileri komünizm propagandası yaptıkları gerekçesiyle tutuklanmış, beraat etmişler, parti 1950'de tekrar faaliyete geçmiş, 1952'de yöneticileri yine aynı gerekçeyle tutuklanmış ve fiilen kapanmıştır. IV:224c, 284a, 290a. Türkiye Spor Yazarları Derneği VII:43b.
Yüklə 13,42 Mb. Dostları ilə paylaş:
|