A. Kadir (1917, İstanbul -1985, İstanbul) Şair, yazar. Kara Harp Okulu'nda öğrenciyken Nâzım Hikmet'le tanıştığı ve "muzır neşriyat" (zararlı kitaplar) okuduğu için tutuklandı

Cemaleddin İshak Karamanı (ö.

1526) II:481a, IILl67a, V:70b, ' VI:33b, VILlllb. Cemaleddin Mahmud Efendi (ö.

1653, Şeyh) III:442c.

Cemaleddin Mehmed Efendi (Karslıza-de) (?, ? - 1845, İstanbul) Müderrislik, kadılık yaptı. Sünnetçi esnafı hakkında yazdığı Maddiyetü 'l-Hıtan adlı eseri ile Osmanlı tarih yazarlarını tanıtan Âyine-i Zürefâ 'sı ile tanınır. Bu eserde Kemalpaşazade'den başlayarak Vakanüvis Esad Efendi'ye kadar, tarihçiler, şehnameciler ve vakanüvis-ler yer almaktadır. Eyüp'te gömülüdür.

Cemaleddin Uşşakî mad. II:399a İlgili maddeler:

Cemaleddin Uşşakî Tekkesi II:399c Uşşakîlik YIL329c

Cemaleddin Uşşakî Tekkesi mad. II:399c, 399a, VH:123a, 239c, 330b, 330c.

Cemalettin Erem Araba Vapuru Şehir Hatları İşletmesi araba vapuru. 1971' de Haliç Tersanesi'nde inşa edildi. 1.047 grostonluktur. 67,24 m boyunda, 20,5 m genişliğindedir, sukesimi 4,10 m'dir. 848 beygirgücünde 2 adet Pendik-Sulzer dizel motoru vardır. Güvertesi 62 otomobil alabilmektedir. Önceleri Çanakkale-Eceabat hattında, sonra İstanbul'da çalıştırıldı.

Cemalî(ö. 1512) II:286a, IV:256a.

Cemali (ö. 1583) mad. II-AOOb, 286a, III:65a, 508a, VILlSla.

Cemalî Efendi VII:322a.

Cemalîlik II:398c, IV:440c, VII:215c. İlgili maddeler: Cemaleddin Uşşakî II:399a Cemaleddin Uşşakî Tekkesi II:399c Halvetîlik III:533b

Cemalîzade Tekkesi bak. Cemaleddin Uşşakî Tekkesi

Cemaran Ermeni Okulu mad. ITAOOc, I:503a, 533c, III:187a, IV:312c.

Cemgil, Adnan (1909, İstanbul) Yazar ve çevirmen. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nin felsefe bölümünü bitirdi. 1935'te başladığı öğretmenlikten 1947'de ayrıldı. Türk Barışseverler Derneği'nin kuruluş çalışmalarına katıldı. Daha sonra genel sekreterliğini üstlendiği bu derneğin faaliyetlerinden dolayı yargılandı ve 15 aya mahkûm oldu. 1934'te yazılarını Yeni Adam dergisinde yayımlamaya başladı. 1941-1944 arasında Yurt ve Dünya dergisinin, 1947'de 24 Saat gazetesinin yazı işleri müdürü olarak çalıştı. Diderot, Romain Roland ve Roger Martin du Gard gibi düşün ve sanat adamlarından çeviriler yaparak Türkçe'ye çok sayıda eser kazandırdı.

VII:202b, 203a, 464b. Cemi Halid Bey VII:42c

Cemil Bey (Neyzen) II:559b.

Cemil Bey (ö. 1916. Tanburi) mad. II:401b, I:191b, II:4l8b, III:254b, 295c, 308a, V:69a, 83b, 267a, 4lOb, 529a, 530a, VI:68c, lölc, 199a, 262c, 299a, 474c, VII:137c, 159c, 563a.

Cemil Bey (Şekerci) (1867, İstanbul -1928, Mısır) Besteci. Şehzadebaşı'nda şekerci dükkânı işletirken müzikle ilgilendi, ut dersleri aldı. Abdülmecid' in kızlarından Mediha Sultan'ın dairesine imam olarak kabul edildi. 1898' de Muzıka-i Hümayun'a girdi. 1911' de emekli oldu. Mısır Hıdivi Abbas Hilmi Paşa'nın çağrısıyla Mısır'a gitti ve büyük ün kazandı. Hiç bırakmadığı şekerciliği Mısır'da da devam ettirdi. "Bir nigâh et ne olur halime ey gonca dehen" gibi pek çok şarkısı vardır.

III:308a, V:530b, VLllc. Cemil Efendi (ö. 1940, Zakir) VL395b. Cemil Filmer Korusu bak. Korular Cemil Molla Korusu bak. Korular Cemil Molla Köşkü V:55c.

Cemil Paşa (1828, İstanbul -1872, İstanbul) Devlet adamı. Üç kez Paris büyükelçiliğinde bulunduktan (1855-1859, 1862-1865, 1866-1872) sonra hariciye nazırlığına getirildi. Kırım'da Rus çarını karşılayıp Bükreş yoluyla dönerken yolda öldü.

III:369c, VI:4lb.

Cemil Paşa (Yemen Valisi) V:5c. Cemil Paşa Amfisi IV:32c. Cemil Topuzlu Köşkü mad. U:403c. Cemile Sultan (1843, İstanbul -1915, İs-

tanbul) Abdülmecid'in kızı. Annesi Düzdidil Kadın'ın ölümü üzerine iki yaşından itibaren Perestu Kadın tarafından yetiştirildi. Henüz 15 yaşındayken Damat Ferid Paşa'nın oğlu Mahmud Celaleddin Paşa ile evlendirildi. Kardeşi II. Abdülhamid'in, kocasını Abdülaziz'in öldürülmesine yardım ettiği gerekçesiyle önce Taife sürdürmesi ve 1884'te boğdurması üzerine padişahla yıllarca dargın kalmış ancak daha sonra barışmıştır. Öldüğünde babasının Çarşamba'daki Sultan Selim Külliyesi bahçesindeki türbesi yanına gömülmüştür.

IL512b. Cemile Sultan Sahilsarayı IV:410a.

Cemiyet-i Eczâciyan der Âsitane-i Aliyye I:283b, II:297a, 372b.

Cemiyet-i İlmiye mad. II:403b.

Cemiyet-i İlmiye-i Osmaniye mad.

II:404a, 1-.161 c, IIL171c, V:174b. İlgili madde: Mecmua-i Fünun V:319a

Cemiyet-i İnkılabiye Eylül 1904'te Mercan İdadisi 2. ve 3. sınıf talebeleri tarafından kurulmuş gizli cemiyet. Kurucuları Hamid (Selim Satı), Safvet Lütfi (Tozan) (Faruk Suavi), Namık Zeki (İbrahim), Ferit Necdet Mübin, Dr. Mahmud beylerdir. Gizli merkezi Çarşamba'da, Kovacı Dede Sokağı'n-da, Ferid Necdet Bey'in evindeydi. Cemiyet üyeleri bağlantıyı kuran ve gerçek adını bilmedikleri tek kişi dışında, birbirlerini tanımazlardı. Çoğu 15-16 yaşlarındaki gençlerin amacı 1876 Kanun-Esasisi'nin yeniden yürürlüğe konmasını sağlamaktı. Cemiyet hukuk, harbiye ve tıbbiyedeki gençlerle temasa geçerek genişledi. Mülkiye Mektebi'ne atladı. Daha sonra önde gelenleri Nesl-i Cedid Kulü-bü'ne katıldı.

VII:17c.

Cemiyet-i Matbuat-ı Osmaniye Ağustos 1908'de kurulmuş, basın dünyasının ilk meslek derneği. Kurucuları İkdam gazetesi sahibi Ahmed Cevdet (Oran), Tanin gazetesi sahibi İsmail Hakkı Bey, başmuharriri Hüseyin Cahit (Yalçın), Püzantion gazetesi sahibi Püzant Efendi, Sabah gazetesi muhabiri Tevfik Efendi, Servet-i Fünun gazetesi başmuharriri Mahmud Sadık Bey, muharriri Cenab Şehabeddin Bey, ittifak gazetesi başmuharriri Samih Bey, Yeni Gazete sahibi Abdullah Zühdü Bey, El Tiempo gazetesi başmuharriri Fresko Efendi, Mizan gazetesi sahibi Murad Bey, Sabah gazetesi sahibi Mihran Efendi, Konstantinopolis gazetesi sahibi Nikolaidis Efendi'ydi. Cemiyetin amacı basın mensuplarının haklarının çiğnenmesini engellemek ve daha fazla hak sağlamak, onları "Se-lamet-i Vatan" fikri etrafında birleştirmek, yabancı basın kuruluşlarıyla ilişki kurmak, üyelerine ulaşım araçların-

Cemlyet-i Siyasiye-i Osmaniye

96

97

Chenier, Andre de

da ve sanatsal etkinliklere katılmakta kolaylıklar sağlamaktı.

Cemlyet-i Siyasiye-i Osmaniye II. Meşrutiyetin ilanından sonra, 1908'de kurulduğu sanılan, merkezi istanbul olan cemiyet. Osmanlı tebaasından 20 yaşını aşmış, okuryazar herkesin üye olabileceği bildirilen bu kuruluş istanbul, Galata ve Beyoğlu, Üsküdar, Kadıköy, Boğaziçi Rumeli ve Boğaziçi Anadolu sahilleri, Adalar ve Mak-riköy (Bakırköy) olmak üzere sekiz bölgede sekiz şube olarak örgütlenmişti. Ne zaman kapandığına ve faaliyetine ait bilgi yoktur.

VII: 18b. Cemiyet-i Tedrisiye-i İslamiye III: l a,

IV:489c. Cemiyet-i Tıbbiye-i Mülkiye II:222a.

Cemiyet-i Tıbbiye-i Osmaniye mad. II:405b, VI:26c, 427a.

Cemiyet-i Tıbbiye-i Şahane mad. II:405c, I:123c, II:297a, 405b, VI:26c.

Cemiyet-i Ticariye VII:269a.

Cenab Şahabeddin (1870, Manastır -1934, İstanbul) Şair ve yazar. Askeri Tıbbiye'yi bitirdikten sonra Paris'te ihtisas yaptı. Servet-i Fünun akımının önde gelen isimlerinden oldu. Tabiplikten emekliye ayrılınca bir süre Edebiyat Fakültesi'nde müderris olarak ders verdi. Şiirlerinin ancak bir bölümü öldüğü yıl kendi adıyla bir kitapta toplandı. Nesir kitapları: Hac Yolunda (1909), Yalan (oyun, 1911), Evrak-ı Eyyam (1915), Körebe (1917), Nesr-i Harb, Nesr-i Sulh ve Tiryaki Sözleri (1918), Avrupa Mektupları (1919).

II:563a, III:508c, IV:460c, VL536b, 536c.

Cenani, Kadri VI:397c. Cenaniyar Hanım VIL339b.

Cenaze Alayı mad.tt-.406a, L179b, V:348c. Cendeli, Nejat II:388b, 388c. Ceneviz Kalesi bak. Yoros Kalesi

Ceneviz Sarayı mad. IlAOla, III:349a, V:115a.

ilgili madde: Cenevizliler II:407c

Cenevizliler mad. II-AOlc, I:500c, II:46c, 271c, III:302c, 348c, 360a, 504a, IV:455a, 485b, 530c, V:ll4b, 198b, 205a, 299a, 453a, VL253b, VII:87b, 266c, 380c, 459a, 534c.

ilgili maddeler: Botaneiates Sarayı II:311b Ceneviz Sarayı II:407a

Cengiz, Ömer Necati (1922, İstanbul) Öğretmen. Ankara Yüksek Teknik Öğretmen Okulu'nu bitirdi. Almanya'da mesleki ihtisastan sonra atölye işletmeciliği, Kadıköy Kız Meslek Lisesi makine ressamlığı bölüm şefliği yaptı. 17. dönem (1983-1987) İstan-

bul milletvekili olarak parlamentoda bulundu.

Cenkmen, Emin VL538a.

Cennet Bahçesi Ayaspaşa'dan Kabataş'a inen bayırın üst kısmında, üç set halinde çay bahçesi ve lokanta. Burasının 16. yy'da yaşamış ve semte adını vermiş olan Ayaş Paşa'nın havuzlu bahçesinin yeri olduğu sanılıyor.

I:465a.

Cennet Gazinosu II:336c, 339b. Cennet Hanım IV:519b. Cennet Mahallesi mad. IL408c.

Cennetâbâd Kasrı IV. Mehmed için l654'te Küçükçamlıca Tepesi'nde yapılan biniş köşkü. Ava düşkün olan IV. Mehmed, arada bu köşke gelir ve Boğaz korularında avlanırdı.

Cense, A. A. IV:87a.

Cep Tiyatrosu Beyoğlu'nda, Tel Sokağı no. 4'teki Tiyatro Derneği salonunda oyunlar sergileyen topluluk. 1955' te Haldun Dormen tarafından kurulan topluluk 1957'de Dormen Tiyatro-su'na dönüşmüştür.

IILlOOa.

Cercle d'Orient mad. U:409a, I:59c, II:294b, IV:270a, \hl:251a, 364c, 509b.

Ceride Edebi, siyasi gazete. 15 Ekim 1908-19 Ağustos 1909 arasında yayımlandı. Yayımcısı Mahmud Celaleddin'di.

Ceridehane V:310a.

Ceride-i Havadis mad. HAlOa, I:130b, II:69b, III:190b, IV:5ö7a, V:310a, 3ö5c, VII:201a, 252a.

ilgili madde: Churchill, William II:427c

Ceride-i Sofiye Haftalık siyasi İslami gazete. 1909-1919 arasında yayımlandı. Sahibi ve mesul müdürü Hasan Kazım, başyazarı Mustafa Fevzi'ydi.

Ceride-i Şarkiye III:190b. Ceride-i Ticaret III:190b.

Ceridetü'l-Hakayık Günlük gazete. 1886-1887 yıllarında 100 sayı yayımlandı. Yayımcısı Tevfik'ti.

Cerrah Mahmud Efendi Camii mad. II:410c, 36lb.

Cerrah Mehmed Paşa Külliyesi mad. IIAlla, IILöb, IV:2a.

Cerrah Mehmed Paşa Suyolu IIL526b.

Cerrah Paşa Camii bak. Cerrah Mehmed Paşa Külliyesi

Cerrah Paşa Hamamı II:4l8a.

Cerrahhane-i Mamure mad. IIAlSc, L352b, III:138c, V:257c, 560a.

ilgili madde:

Askeri Hastaneler I:344c Cerrahî Konağı II:4l7c.

Cerrahîlik mad. U:414a, IHılOöb, 534a, IV:49a, 431c, YI:96a, 533b, VTI:215c, 330b, 5l6c.

ilgili maddeler: Halvetîlik III:533b Nureddin Cerrahî VI:96a Nureddin Cerrahî Tekkesi VI:97a Tarikatlar VII:213a Cerrahoğlu, Emine Adla JV:356a.

Cerrahoğlu, Kerim Sadi bak. Kerim Sadi

Cerrahpaşa mad. 11:41 7b, I:2l6b, III:9b, 52c, IV:3b, YI:96b, VII:496c.

ilgili maddeler: Arkadios Sütunu I:306b Cerrah Mehmed Paşa Külliyesi

Cerrahpaşa Hastanesi II:4l7c Esekapı Mescidi ve Medresesi III:199c

Gülşen-i Musiki Mektebi III:441c Hekimoğlu Ali Paşa Külliyesi IV:43c Murad Paşa Külliyesi V:518a Cerrahpaşa Avrat Pazarı III:6la.

Cerrahpaşa Hastanesi mad. II:418c, 417e, 4l8b, IV:2a, 14a, 193a, 565a, V:46c.

Cerrahpaşa Tıp Fakültesi II:4l9b,

III: 10a, VII:124c. Cerrahpaşa Zükûr Hastanesi II:4l8c.

Cerre Çıkmak Medrese talebelerinin üç aylarda (recep, şaban, ramazan) küçük kasaba ve köylere Kuran okumak, vaaz ve nasihat vermek amacıyla gitmeleri. Gördükleri hizmet karşılığında halktan para, yiyecek ve giyecek toplayan mollalar, medreselerine döner ve elde ettikleri gelirle geçinmeye çalışırlardı.

Cestebâli Mektebi Ll68a Cevad Paşa Kütüphanesi II:77c.

Cevad Paşa Türbesi mad. IIA19c, V:70a.

Cevahir Bedesteni bak. Kapalıçarşı

Cevahirciyan, Mağakya Çelebi (1665, İstanbul - 1754 ?, İstanbul) Tarihçi ve yazar. Eserleri arasında en önemlisi, basılmamış Ermenice bir kronolojidir. 554-1697 arasını kapsayan bu kronolojide İstanbul tarihi hakkında değerli bilgiler mevcuttur.

Cevaib, el- mad. IL420a, III:258a. li maddeler:

Arapça Basın I:295a Fârisü'ş-Şidyak III:257c

Cevanşir, Behbut (1926, İstanbul) Tenisçi. Galatasaray Lisesi'ni ve İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi'ni bitirdi. Tenis, Eskrim ve Dağcılık Kulübü'nde başladığı tenis sporunu Galatasaray' da sürdürdü. Yedi kez Türkiye şampiyonluğunu kazandı. Milli formayı giydi. Daha sonra Tenis, Eskrim ve Dağcılık Kulübü başkanlığı ve Tenis

Federasyonu başkanlığı yaptı. Kulak-burun-boğaz hastalıkları profesörüdür.

Cevat Paşa Mahallesi Bayrampaşa İlçesi'nde yer alır. Yıldırım Mahallesi, Esenler ve Gaziosmanpaşa ilçeleriyle çevrilidir. Nüfusu (1990) 6.522'dir.

IMlOa.

Cevdet Bey (Kudüs Mutasarrıfı) VTI:317a.

Cevdet Paşa mad. IIA20a, I:lc, 34c, 46a, II:5b, I65b, 225a, 568b, III:150c, 171b, 272b, 289b, IV:95a, 515a, V:229c, 512a, VIMSlc, 518a.

Cevdet Paşa Kütüphanesi II:77c.

Cevher Ağa İlgili madde: Ümraniye Camii VII:339b

Cevherioğlu, Celil (1904, Malatya) Hukukçu. Ankara Hukuk Fakültesi'ni bitirdi. Savcılık ve hâkimlik yaptı. Temyiz Mahkemesi ikinci reisliğinde bulundu. 1961-1964 arasında Cumhuriyet Senatosu'nda İstanbul üyesi olarak görev yaptı.

Cevizli mad. IIA21b, VII:498a.

Cevizli Mahallesi Kartal İlçesi'nde yer alır. Soğanlık Yeni Mahalle ile Esen-tepe, Rahmanlar, Orhantepe mahalleleri ve Maltepe İlçesi'yle çevrilidir.

VII:498a.

Cevizlik Zeytinburnu İlçesi'nde Topkapı dışında kara surlarının batısında, D-100 (E-5) Otoyolu'nun üzerinde yer alan mevki. Eskiden, Çırpıcı Çayı-rı'nın kuzey komşusu olduğu ve ceviz ağaçlarıyla kaplı bulunduğu için mesire yerlerinden birisi olarak rağbet gören Cevizlik, bugün hurda depolan ve salaş atölyelerle kaplıdır.

Cevizlik Kadıköy İlçesi'nde, Moda ile Bahariye arasında, Sakızağacı'nın doğusuna düşen mevki. Genellikle Moda kapsamında kabul edilir. Doğusunda Yoğurtçu yer alır.

Cevizlik Mahallesi Bakırköy İlçesi'nde yer alır. Zeytinlik, Sakızağacı mahalleleri, Yeni Mahalle ve Marmara Deni-zi'yle çevrilidir. Nüfusu (1990) 6.445'tir.

L557c.

Cevlanî VII:426c. Cevrî Çelebi mad. UA22a, 435c. Cevrî Çelebi Hikâyesi mad. IIA22c,

III:515c, 547a, VI:454b, VII:229c,

265a.

Cevrî Kalfa (?, ? - 1818, İstanbul) Çerkez kökenli saray cariyesi. 28 Temmuz 1808'de III. Selim'i öldüren ve Şehzade Mahmud'u öldürmeye gelen IV. Mustafa yandaşlarını gözlerine kül serperek durdurmuş ve şehzadenin kurtulmasını sağlamıştır. Şehzade II. Mahmud adıyla tahta çıkınca Çevri Kalfa'yi hazinedar ustalığa getirmiş, ölümünden sonra da onun anısına Sultanahmet'teki sıbyan mektebini ve

çeşmeyi inşa ettirmiştir. V:254a. ilgili maddeler:

Cevrî Kalfa Sıbyan Mektebi ve Çeşmesi II:423a

Cevrî Usta Camii II:423c

Cevrî Kalfa Sıbyan Mektebi ve Çeşmesi mad. IIA23a, L248b, VI:547b, VII:220c.

Cevrî Kalfa Suyolu VTI:352a. Cevrî Usta Camii mad. IIA23c. Ceyhun, Demirtaş II:449a.

Ceyhun, Ekrem (1927, Erzurum) İstanbul Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi'ni bitirdi. Ulaştırma Bakanlığı'nda çalıştı. Devlet Planlama Teşkilatı'nda müsteşar yardımcılığı, Başbakanlık müsteşarlığı yaptı. Adalet Partisi'nden 16. dönem (1977-1980) İstanbul milletvekili seçildi. S. Demirel başkanlığındaki hükümetlerde devlet bakanı oldu (1977-1978, 1979-1980, 1991-1993).

Ceyhun, Hasan Hüsnü (ö. 1952, Şeyh) VI:325a, 328a.

Ceyhûnî(ö. 1886) II:130b, VI:243a.

Ceylan, Osman (1943, İstanbul) Öğretmen. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bö-lümü'nü bitirdi. Beykoz Belediyesi başkan yardımcılığı yaptı. 19. dönem (1991-) İstanbul milletvekili olarak parlamentoya girdi.

Ceylanyar (ö. 1855) VI:40b. Ceza ve Tutukevleri mad. IIA24a. İlgili maddeler:

Bekirağa Bölüğü 126c

Suç VII:52a

Sultanahmet Cezaevi VII:65c

Zindanlar VTİ:56lb

Cezayirli Ahmed Paşa Medresesi Eminönü İlçesi'nde, Sirkeci'de, Demir-kapı'daydı. Bugün mevcut değildir. Banisi, Cezayir Beylerbeyi Ahmed Pa-şa'dır (ö. 1589). Yapım tarihi bilinmemektedir. Ancak ilk müderrisi 979/ 1571-72'den önce tayin edildiğine göre buna yakın tarihlerde yapılmış olmalıdır.

Cezayirli Hasan Paşa Camii mad.

IIA25a, IV:481b.

Cezayirli Hasan Paşa Çeşmesi (Kasımpaşa, Cami-i Kebir Mahallesi) mad. IIA25b.

Cezayirli Hasan Paşa Çeşmesi (Kasımpaşa, Kadı Mehmed Efendi Mahallesi) mad. II:425c.

Cezayirli Hasan Paşa Konağı I:548c.

Cezayirliyan, Mıgırdıc mad. II: 426a, I:432b, 495c, IV:179a, V:73a, 218b.

Cezayirliyan, Sarkis II:426a. Cezerî Kasını Paşa Camii Eminönü İlçesi'nde, Cağaloğlu'nda, Nuruosma-

niye Caddesi ile Babıâli Caddesi'nin kesiştiği köşedeydi. Hadîka'du yapı hakkında şu bilgiler verilir: "Banisi Cezerî Kasını Paşa'dır. Defterdar olup, daha sonra üç tuğlu vezir oldu. 'Mukaddime' sahibi İbn Cezerî'nin evlatlık olarak yetiştirdiği kimselerden biri olduğu için Cezerî Kasım Paşa adıyla tanınmıştır. 'Safi' mahlasıyla şiirleri vardır." Yapının vakfiyesi 940/1533 tarihlidir. Zamanla harap olan yapı 1283/1866'da Abdülaziz tarafından fevkani, kagir ve ahşap çatılı olarak sade bir şekilde yeniden yaptırılmıştır. Minaresinin şerefe çıkması yaprak biçiminde bir süslemeye sahipti. 1957' de yol açma çalışmaları sırasında belediyece yıktırılan yapı 1987'de yeniden inşa edilmeye başlanmış, 1989'da ibadete açılmıştır. II:371b.

Cezerî Kasım Paşa Camii (Eyüp) mad. IIA26b, I:189b, II:371b, IIM5b.

Cezerî Kasım Paşa Medresesi Eyüp İlçesi'nde, Zal Mahmut Paşa Caddesi ile Cezerî Kasım Akar Çeşme Soka-ğı'mn birleştiği köşede yer alan Gezeri Kasım Paşa Camii'ııin avlusunday-dı. 1918'e kadar mevcut olan, ancak daha sonra ortadan kalkan yapı 921/ 1515'te camiyle birlikte ahşap olarak yapılmıştı. Bazı kaynaklar cami ve medresenin Mimar Ali'nin eseri olduğunu yazar.

Cezmi (Kâtip) V:338a.

Cezveciyan, Aşhen III:395c.

Cezveciyan, Bedros III:182c.

Cezzar, Engin I:199a, IIL441c, VII:l46a. ilgili madde:

Gülriz Sururi-Engin Cezzar Tiyatrosu III:441a

Chabert, Marquis de IV:66b. Chalkidis VII:492b. Challae VII:493a. Chantemesse, Andre II:5c, V:46b,

VTI:231c. Chardin, Jean III:423c.

Charlamagne'nın Kudüs'e ve Kons-tantinopolis'e Seyahati Epik bir şiir. Alman İmparatoru Chaıiemagne' nm Kudüs'e yaptığı hayali yolculuğu ve Konstantinopolis'te hayali konaklamasını anlatır. Günümüze ulaşan tek nüshası Anglo-Norman lehçesiyle kaleme alınmıştır. 1217-1263 arasında herhangi bir döneme tarihlenir. Şiirin büyük bölümü Konstantinopo-lis'i anlatır.

Chateaumorand, Jean de II:3l4b. Chatel, Arşene de II: 151a. Chedanne, Georges III:332c.

Chenier, Andre de (1762, İstanbul -1795, Paris) Şair. Günümüzdeki Saint Pierre Ham'nın yerinde bulunan ve Fransız Ticaret Temsilciliği olarak kullanılan ahşap binalardan birinde

Chevalier, Jean Baptiste le

98

99

Couronne

doğduğu sanılmaktadır. Meslek olarak askerliği seçerek Strasbourg'a gitti. Sağlık nedenleriyle mesleğini bırakarak Paris'e döndü. Londra'da üç yıl elçilik kâtibi olarak çalıştı. Journal de Paris gazetesinde Jakobenler aleyhinde yazdığı yazılar nedeniyle 1794' te Saint Lazare Hapishanesi'ne kapatıldı. Buradayken sonradan çok ünlenen şiirler yazdı. Robespierre'in devrilmesinden iki gün önce giyotinle idam edildi.

ilgili madde: Saint Pierre Hanı VI:4l6c

Chevalier, Jean Baptiste le II:427a, 427b, III:310c, 557c, IV:66b, V:471c, 486a, VII:566b.

Chilai VII:493a.

Choiseul-Gouffier, Comte de mad. II:426c, 117a, 386b, 442c, III:4l9c, 546b, 557c, IV:66b, 492c, V:300b, 387b, 486a, VI:13c, 505c, VII:2b.

Chousy, August III:224c.

Christea Turris II:408a.

Churchül, Alfred Black H:410c, 428a.

Churchill, William mad. IL427c, IV:567a.

ilgili madde:

Ceride-i Havadis II:410a Cıvaoğlu, Güneri VI:381a. Cianeti Laboratuvarı IV: 173a.

Cibali mad. II:428a, I:34b, II:190a,

III:502a, VII:496a. ilgili maddeler: Âşık Paşa Külliyesi I:364c Cebe Ali Bey IL389b Cibali Tütün Fabrikası II:429a Parmakkapı Mescidi VI:225b Üsküplü Camii ve Hamamı VII:352b

Cibali Fıkaraperver Cemiyeti 16 Haziran 1939'da, yoksul ve muhtaç Rumlara yardım amacıyla kurulmuş hayır derneği. Merkezi Cibali, Gülcanlı Mahallesi, Katar Caddesi, no. 169'day-dı. Başkanı Yorgi Nikoli'ydi. Yönetim kurulu Serakim Kiryako, Nikoli Yorgi, Kosti Kosti, Yorgi Anastazi, Pande-li Elmacıoğlu'ndan oluşuyordu.

Cibali Kapısı bak. Surlar

Cibali Karakolu II:428c.

Cibali Mescidi bak. Sivrikoz Mescidi

Cibali Tütün Fabrikası mad. II:429a, I:29c, 4lc, III:424c, VI:439a.

ilgili madde:

Aznavur, Hovsep I:511a Cibavi, Sadeddin IV:8c.

Ciddiyet Haftalık gazete. Rum İrfan-ı Siyasi Kulübü tarafından 1909'da yayımlandı. Sahibi ve başyazarı Yorgaki Efi-miyani, sorumlu müdürü Nikolaki Ru-joli'ydi.

Ciğalazadeler bak. Cağalazadeler

Ciğerciler mad. H:429c.

Ciğerim Dede Tekkesi Beyoğlu İlçe-si'nde, Kasımpaşa'da, Ayni Ali Baba Sokağı ile Hayratçı Sokağı'nın kuşattığı bir ada üzerinde yer almaktaydı. İnşa tarihi tam olarak tespit edilemeyen tekkenin 19. yy'ın ilk çeyreğinde faaliyete geçtiği anlaşılmaktadır. Karadeniz seferinden sağ salim istanbul'a dönen gemicilerin bu tekkenin kapısına adak olarak bir takım ciğer astıkları, tekkenin de bu yüzden "Ciğerim Dede" adıyla tanındığı rivayet olunur. Sa'dîliğe bağlı, ayin günü de pazartesi olan tekkenin banisi olarak, Vakıflar idaresi nezdindeki Tekâyâ ve Zevayaya Mahsus Defter'de Seyyid Mehmed Salih Efendi'nin adı verilmekte, H. Göktürk'ün İSTA'dakı maddesinde ise, tekkenin Şeyh Cafer Sadık Efendi tarafından yaptırıldığı, ahşap olan ilk binanın bir yangında ortadan kalktığı ve C. Sadık Efendi'nin müritlerinden Deli Hasan Paşa'mn 1270/1853-54'te tekkeyi kagir olarak yeniden inşa ettirdiği, son postnişin Şeyh Halil Efendi'nin mülkü olduğu kanıtlanan bu yapının 1953'te tadil edilerek atölyeye dönüştürüldüğü, bahçesine üç katlı bir ek binanın inşa ettirildiği, haziredeki kabirlerin de Eyüp'e taşındığı bildirilmektedir. Ban-dırmalızade A. Münib Efendi'nin Mec-mua-i Tekâyâ'sınan adı geçen Şeyh Cafer Efendi'nin bu zatın babası, Sali-ha Sultan'ın 1834'teki düğününe davetli Sa'dî şeyhleri arasında zikredilen Şeyh Halil Efendi'nin de büyükbabası olduğu tahmin edilebilir.