A. Kadir (1917, İstanbul -1985, İstanbul) Şair, yazar. Kara Harp Okulu'nda öğrenciyken Nâzım Hikmet'le tanıştığı ve "muzır neşriyat" (zararlı kitaplar) okuduğu için tutuklandı

Kastorya Sinagogu Edirnekapı'da, Hoca Çakır Caddesi'ndeydi. Kuruluşu 1450' lerdedir. Son yapı 1893 tarihliydi. Ana bina dışında biri büyük, diğeri küçük iki midraşı (dini okul) vardı. Semtteki Yahudi sayısının azalmasıyla 1937'de kapanan sinagog 1992'de yıkıldı.

Kastorya Sinagogu (Balat) ILlOb, llb. Kastro, Leon de Hayim VII:398c. Kaşgarî Tekkesi mad. IV:485c, I:28b,

III:252b, V:385a, VL35c, VH:239c. Kaşgarlı Mahmut Lisesi IV: 257a. Kaşıkadası mad. IV:487b, II:338c.

Kaşıkçı Elması Topkapı Sarayı Müzesi Hazine Dairesi'nde korunan 86 kıratlık elmas. Etrafı kırk dokuz pırlantayla çevrilidir. Hazineye devriyle ilişkili çeşitli öyküler vardır. Tekfur Sarayı civarında çocuklar tarafından çöplükte bulunduğu söylenir. Tarihçi Raşid Meh-med Efendi'ye göre yoksul bir balıkçı, elması üç kaşık karşılığında bir kuyumcuya satmış, sonradan IV. Meh-med tarafından Hazine-i Hümayun'a alınmıştır. Başka bir öyküye göre ise Pigot adlı bir Fransız tarafından 1774'te satın alınmış, birkaç kez el değiştirdikten sonra Napoleon'un annesine, ondan da Tepedelenli Ali Paşa'ya geçmiştir. Ali Paşa'nın ölümünden sonra tüm mallarıyla birlikte hazineye aktarılmıştır.

Kaşıkçı Han mad. IV:488a, 488c. Kaşıkçılar Çarşısı IV:488c. Kaşıkçılık mad. IV:488b.

Kâşif (ö. 1699) III:65b. ,

^~~\

Katağikos, Nerses Şınorhali V:217c.

Kataklum mad. IV:488c. Katalanlar I:380a, V:198b. Katamaran III:29b.

Katarcis-Fotiadis, D. VI:364c.

Katerina (Ayia) Ayazması V:4la.

Katır Hanı V:50c.

Katırcıoğlu III:453a.

Katırcıoğlu Hanı L5llb, V:487b.

Kattrcıoğulları mad. IV: 489a.

Kâtib III:64c, VII:150c.

Kâtibi Tanzimat döneminde (1839-1876) istanbul'da yaygın bir moda ve üslup. Giyimleri, kültürleri, incelikleriyle genç aydın tipini temsil eden "kâtip "lerden dolayı, Avrupa esintili bu akıma kâtibî denilmişti. Kâtibî yürüyüş (kısa ve zarif adımlarla ve baston şemsiye taşıyarak), kâtibî yen (gençlerin tercih ettikleri dar kollu pardesü), kâtibî sarık (fes üzerine ince ve ensiz tülbent sargısı), kâtibî bıyık (ince ve uçları kalkık), kâtibî sakal, kâtibî setre ve ünlü "Kâtibim Türküsü" bu akımın getirdiği yeniliklerdendi, istanbullu zenginlerin bindikleri atlı özel arabalara da zarifliklerinden dolayı kâtip odası deniyordu.

Kâtibî (Âşık) III:40a.

Kâtibim Türküsü mad. IV:489c, VII:318c.

Kâtip Çelebi mad. IV:490b, I:54b, III:519c, 557c, IV:126a, 143a, 522a, V:209c, 504a, VL29a, 154a, 523a, VIL93a.

Kâtip Kasım Camii mad. IV: 491a, V:195c.

Kâtip Kasım Mahallesi Eminönü İlçe-si'nde yer alır. Mesih Paşa, Mimar Ke-malettin, Nişanca mahalleleri, Marmara Denizi ve Fatih llçesi'yle çevrilidir. Nüfusu (1990) 4.764'tür.

Kâtip Mektebi I:352c, 353c. Kâtip Mekteb-i Bahriyesi III:26a.

Kâtip Muslihiddin Çeşmesi Aksaray'da, Cerrahpaşa Caddesi'nden Kâtip Muslihiddin Sokağı'na girildiğinde sağ koldadır. 1133/1720'de kesme taştan, klasik tarzda inşa ettirilmiştir. Teknesi bozulmuş, suyu kesilmiş durumdadır.

Kâtip Muslihiddin Mescidi mad. IV:491a.

Kâtip Muslihittin Mahallesi Fatih İl-çesi'nde yer alır. Derviş Ali, Tevkii Cafer, Koca Dede ve Beyceğiz mahal-leleriyle çevrilidir. Nüfusu (1990) 3.928'dir.

Kâtip Mustafa Çelebi Mahallesi Beyoğlu Ilçesi'nde yer alır. Şehit Muhtar, Gümüşsüyü, Cihangir, Kılıç Ali Paşa, Finiz Ağa, Kuloğlu ve Hüseyin Ağa ma-halleleriyle çevrilidir. Nüfusu (1990) 1.478'dir.

II:221a.

Kâtip Mustafa Efendi Çeşmesi Üsküdar'da, Çavuşdere Caddesi üzerindedir. 1193/1779'da Kalyonlar Kâtibi Dereli Mustafa Efendi tarafından kesme taştan, klasik üslupta inşa ettirilmiştir.

Teknesi çukurda kalmıştır. Suyu akma-maktadır.

Kâtip Sinan Mescidi bak. Daltaban Mescidi

Katışma mad. IV: 49 1 b, II:347c, IV:76a, VI:74c.

ilgili madde: Hippodrom IV:75a

Katolik İtalyan Okulu (Bakırköy) IV:491c.

ilgili madde:

Katolik Okulları IV:491c, Katolik Okulları mad. IV:491c, VII:395a.

Katolik Takımı İstanbul'da yaşayan İspanyol, İtalyan, Fransız asıllı zümrelere deniyordu. Bunlar, Levantenlerden yaşam pratikleri bakımından, yerli gayrimüslimlerden de kiliseleri (mezhepleri) ile ayrıldıkları için bu adla anılmaktaydılar. Bu zümreden olanlar istanbul'da misyoner, bankacı, tüccar, elçilik mensubu olarak bulunmaktaydılar.

Katolikon Mouseion III: 1 38a.

Kauçuk-İş Sendikası IIL35b.

Kauffer, François mad. IV:492c, I:l6lc, II:279c, 427a, III:546a, 557b, IV:66b, 54la, V:322b, 388a, 486a, VII:497c.

Kavacık mad. IV:493a, II:198b, III:271c, 383a.

Kavaflar Kundura ve terlik gibi ayağa giyilen nesneleri hazırlayıp satan esnaf. Bu tür ayakkabılara, "kavaf işi" denilirdi. Bu söz sonradan "özensiz, kalitesiz" ayakkabı anlamında yaygınlık kazanmıştır. Kapalıçarşı'da bir zamanlar bu esnafın topluca bulunduğu yer bugün Kavaflar Sokağı adını taşımaktadır.

Kavafyan, Hosep IIL182c. Kavafyan, Keğam III:395b. Kavafyan Konağı mad. IV:493b,

Kavak, Altan (1936, Silvan) Hukukçu. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakülte -si'ni bitirdi. Sanayi ve ticaret şirketlerinde yöneticilik yaptı. 17. ve 18. dönem (1983-1991) istanbul milletvekili olarak parlamentoda bulundu.

Kavak, Cavit (1949, İstanbul) Hukukçu. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fa-kültesi'ni bitirdi. İşletmecilik ve bankacılıkla uğraştı. Anavatan Partisi kurucularındandır. 17. ve 18. dönem (1983-1991) İstanbul milletvekili olarak parlamentoda bulundu.

Kavak İskelesi Mescidi Üsküdar'da, Ha-rem'de IV. Mehmed'in hazinedarlarından Lala Beşir Ağa tarafından 10777 1666'da yaptırılmış, darüssaade ağalarından Beşir Ağa (ö. 1752) tarafından 1166/1752'de minber ilavesiyle camiye çevrilmiş, 1959'da Harem İske-lesi'nin yapımı sırasında yıktırılarak arsası yola katılmıştır. İ. H. Konyalı mescidin taş ve tuğla malzeme ile inşa

edilmiş, fevkani bir yapı olduğunu bildirmektedir.

Kavak İskelesi Namazgahı VI: 44a.

Kavak Sarayı mad. IV:494a, I:346a, III:552a, IV:496c, VI:409c, 422b, 463b, 515a, VII:4l8c, 501a.

ilgili maddeler: Kavak Sarayı Bahçesi IV:495c Üsküdar Sarayı IV:494a Kavak Sarayı Bahçesi mad. IV:495c.

Kavak Sarayı Camii Üsküdar'da, Harem iskelesi ile Haydarpaşa Lisesi arasındaki sahilde, eski gümrük (kavak) bölgesi içinde yer almaktaydı. Kavak İs-kelesi'nin ve Kavak Sarayı'nın yakınında bulunan cami I. Ahmed (hd 1603-1617) tarafından yaptırılmış ve günümüze gelememiştir.

Kavaklar mad. IV:496a, L32c, II:437c, V:46a, 50a, VII:493c, 499a.

İlgili maddeler: Anadolukavağı I:260b Rumelikavağı VI:359b

Kavakpınar Mahallesi Pendik İlçesi' nde yer alır. Şeyhli, Esenyalı, Güzelya-lı, Çamçeşme ve Yayalar mahalleleriy-le çevrilidir. Nüfusu (1990) 15.379'dur.

Kavala, Necla IV:356a. Kavalahlar bak. Hıdiv Ailesi

Kavas Kelimenin aslı Arapça "kavvas" yani okçudur. İlk zamanlarda boyunlarında yay (kavs) asmalarından dolayı, bu hizmetlilere kavas denilmiştir. Devlet adamlarının önlerinde, onlara yol açıp, silahlarını taşıyarak yürürlerdi. Kavaslar istanbul'un tüm çarşı ve pazarını da denetleyip, suçlu bulduklarını mahkeye götürürlerdi. Ayrıca İstanbul kadısının 12 gümüş değnekli kavası bulunurdu.

Kavas, Ayhan IV:527c.

Kavasbaşı Ahmed Ağa Çeşmesi mad.

IV:497c.

Kavel Grevi mad. IV:497c, VI:458c. Kavel Kablo Fabrikası III:426a, 426c.

Kavsara Mescidi Üsküdar ilçesi'nde, Bağ-larbaşı'na çıkan caddenin başında yer alıyordu. Türbesi mescidin yanında bulunan Kavsarazade Mustafa Dede (ö. 1656) tarafından yaptırılmıştır. Her iki yapı da birer kubbe ile örtülüydü. Günümüzde mevcut olmayan türbe 1125/1713'te Kavsara Mustafa De-de'nin bir torunu tarafından tamir ettirilmiştir. Mescit ise 1257/184l'de Abdülmecid'in annesi Bezmiâlem Valide Sultan tarafından tamir ettirilmiştir. İ. H. Konyalı 1940'larda mescidin duvarlarının yıkık, sadece mihrabının ayakta olduğunu, türbenin yanında bulunan taş minare ve üç meşruta odanın da sağlam durumda bulunduğunu yazar. Günümüzde yapıya ait hiçbir iz kalmamıştır.

Kavuk Çuhadan yapılan ve üzerine sarık

f

Kavuklu

250

251

Kazhçeşme Camii

sarılan eski erkek başlığı. İlk kez I. Bayezid döneminde (1389-1402) kullanılmaya başlanılmış ve zamanla yaygınlık kazanmıştır. Daha çok çeşitli devlet görevlileri ve bazı tarikat mensuplarınca kullanılan, halk arasında pek giyilmeyen kavuk, II. Mahmud'un 1828'deki kılık kıyafet düzenlemeleri sırasında kaldırılmıştır. Horasanî, kallavi, kâtibî, molla kavuğu, mücevveze, örfî, selimî, yusufî gibi birçok çeşidi vardır.

Kavuklu Ortaoyununun ana kişilerinden-dir ve oyunun komik tipidir. Kavuklu gölge oyunundaki Karagöz'le özdeştir. Pişekâr'ın oyunu başlatmasından sonra peşinde "kavuklu arkası" denilen tiple birlikte oyuna girer, bilgiç Pişekâr'a verdiği nükteli ve tekerlemelerle dolu yanıtlarıyla halkı güldürürdü. Abdürrezzak Efendi, Kavuklu Haindi, Kavuklu Ali Bey, Kel Hasan, Naşit Özcan ve İsmail Dümbüllü son yüzyılın en ünlü kavuklularındandır.

Kavuklu Hamdi bak. Hamdi (Kavuklu) Kavukluk Eski başlıklardan olan kavuk, kullanılmasında olduğu gibi saklanılmasında da özen gerektiriyordu. Kavuklar giyilmediği zamanlar bir tülben-te ya da bohçaya sarılarak duvara asılan ya da duvara oyulmuş bir girintinin içinde duran kavukluğa konulurdu. Kavukluk, önünde kavuk konulabilecek genişlikte rafı bulunan bir duvar askısıydı. Değerli ahşap malzemeden yapılan kavukluklar fildişi, sedef ve bağa kakmalarla bezenirdi. Oymalı, yaldızlı ve yazılı olanları da vardı. Bir tür lake olan ve Edirnekâri ya da Edirne işi de denilen teknikle süslenmiş kavukluklar İstanbul'da bir dönem hayli ün kazanmıştı.

Kavur, Ömer III:319a. Kaya, Ahmet V:537a.

Kaya, Enver (1916, Adana) İnşaat mühendisi, şehirci. Yıldız Teknik Okulu İnşaat Mühendisliği Bölümü'nü bitirdi. Serbest mühendis ve müteahhit olarak çalıştı. İstanbul Belediyesi encümen azası seçildi. 11. dönem (1957-1960) İstanbul milletvekili olarak parlamentoda bulundu:"

Kaya Ham V:50c. Kaya, Menekşe IV:358a.

Kaya, Nihat (1929, Terkos) Sendikacı. Özel eğitim gördü. Türkiye Su İş Sendikası genel başkanlığı yaptı. 16. dönem (1977-1980) İstanbul milletvekili olarak parlamentoda bulundu.

Kaya, Osman (1937, Yalova) Tüccar. İlkokul mezunudur. Serbest ticaretle uğraştı. İstanbul İl Daimi Encümeni üyeliği yaptı. 16. dönem (1977-1980) İstanbul milletvekili olarak parlamentoda bulundu.

Kaya, R. IV:4l2b. Kaya, Sennur IV:356c.

Kaya Sultan I:128b, II:l69b, V:544c,

VII:518c.

Kaya Sultan Yahşi IIL273b. Kaya, Şükrü VL310b.

Kayabal, Kadri (1921, İstanbul - 1981, İstanbul) Gazeteci. Kabataş Erkek Li-sesi'ni bitirdi. Gazeteciliğe 1939'da Ha-fer gazetesinde başladı. Tasvir-i Efkâr, Tasvir, Yeni Sabah, Milliyet, Tan, En Son Dakika, Son Telgraf ve Cumhuriyet gazetelerinde muhabir, sekreter, istihbarat şefi, yazı işleri müdürü gibi görevlerde çalıştı ve fıkra yazarlığı yaptı. 1950'de Türk Haberler Ajan-sı'nı kurdu. Uzun yıllar İstanbul Gazeteciler Cemiyeti ikinci başkanlığı görevinde bulundu.

III:465b. :

Kayacan, Feyyaz (1919, İstanbul -1994, Londra) Yazar. İstanbul Saint Joseph Lisesi'ni bitirdi. Paris'te siyasal bilimler, Londra'da ekonomi öğrenimi yaptı. Uzun süre BBC'de çalıştı. Türk Dil Kurumu 1963 Hikâye Ödülü'nü kazandı. Şişedeki Adam (1958), Sığınak Hikâyeleri (1962), Cehennemde Bir Yusuf (1964), Mutlu Azmhk (kısa oyunlar, 1968), Kagık Havası (şiirler, 1976), Benim Örümceğim Başka (1982), Çocuktaki Bahçe (roman, 1982) başlıca kitaplarıdır.

Kayacan, Fuat Hüsnü (1879, İstanbul -1963, istanbul) İlk Türk futbolcusu ve bilardo şampiyonu. Amiral Hüseyin Hüsnü Paşa'nın oğludur. Ağabeyi, Fenerbahçe kulübü kurucu üyelerinden ve başkanlarından Dr. Hamid Hüsnü Kayacan'dır. Mekteb-i Bahriye'de okudu. Futbola Kadıköy'de İngilizlerin kendi aralarında yaptıkları maçları izleyerek heves etti. 1900'de Mekteb-i Bahriye öğrencisiyken arkadaşı Reşat Danyal Bey ile birlikte ilk Türk futbol takımım kurdu. Ancak dönemin koşullarında takıma İngilizce Black Stockings (Siyah Çoraplılar) ismini verdiler. Buna rağmen takımın foyası daha ilk maçta ortaya çıktı. Bu ke/ İngilizlerin Kadıköy kulübünde Bobby adı altında futbola devam etti fakat bu kez kendini gizlemeyi başardı. Daha sonra Galatasaray ve Fenerbahçe'de de futbol oynadı, idarecilik ve antrenörlük yaptı. Uzun yıllar çok iyi bir bilardocu ve Türkiye'nin ilk bilardo şampiyonlarından biri olarak tanındı. Deniz albaylığından emekli oldu.

II:260c, VII:244b. Kayacan, Hamit Hüsnü IL559b.

Kayahan V:534c, 537a. Kayalar Köyü I:370c, IL282b. ilgili madde: Aşiyan L370c

Kayalar Mescidi ve Tekkesi mad. IV:498c, L371a, II:115a.

Kayalar Mezarlığı IL122c, VL358c.

Kayar, Seyhan IV:357a.

Kaygılı, Osman Cemal mad. IV:499a,

II:129b, 448b, 515c, IIL206b, 509b, 515b, IV:l45a, 448a, V:l69c, 298a, VI:236b, VIL71a, 201c, 303b, 359b.

Kaygun, Şahin I:89b. Kaygusuz Tekkesi mad. IV:500a. Kayıkçılık mad. IV:501a. İlgili madde:

Kayıklar 503a Kayıkhaneler mad. IV:502a.

Kayıklar mad. IV:503a, III:31a, IV:524c,

VILlSlb. İlgili maddeler:

Kayıkçılık IV:501a

Kayıkhaneler IV: 502a

Pazar Kayıkları VI:234b Kayır, Zekiye Gülser IV:357c. Kayış Dağı mad. IV:504c, IIL76c.

Kayış Dağı Mahallesi Kadıköy İlçesi'nde yer alır. İnönü, İç Erenköy, Küçük Bakkalköy, Atatürk mahalleleri ve Ümraniye İlçesi'yle çevrilidir. Nüfusu (1990) 9.849'dur.

Kayış Dağı Suları IIL77c, IV:508c. İlgili madde: Kayış Dağı IV:504c

Kayış Mustafa Ağa Medresesi Eminönü İlçesi'nde, Sirkeci'de, Hüdavendigâr Caddesi'nde, Hüseyin Efendi Camii' nin karşısındaydı. Banisi Saray Ağası Mustafa Ağa'dır. 999/1591'de inşa edilmiş olan yapı 1938'de yıktırılmış ve yerine maliye binası yapılmıştır.

Kayışdağı Caddesi mad. IV:505a. Kayioğlu, Mihail VL368a

Kaymak Mustafa Paşa Camii (Çengelköy) bak. Kuleli Bahçe Camii

Kaymak Mustafa Paşa Camii (Üsküdar) mad. IV:505c, II:486b.

Kaymakam Emin Bey Çeşmesi Üsküdar'da, Toptaşı Cezaevi'nin karşısında, Sokollu Mehmed Paşa İlkokulu' nün alt tarafında bulunmaktaydı. Acı Çeşme de denilmekteydi. Yan tarafında hayvanları sulamaya mahsus geniş yalakları vardı.

Kaymakam Mehmed Paşa Çeşmesi

Eyüp'te, Kara Süleyman Tekkesi So-kağı'nda bulunmaktadır. Banisi Rikab Kaymakamı Mehmed Paşa'dır. 11857 1771'de inşa edilmiş, 1315/1897'de tamir görmüştür. Kesme taş ve tuğla dizilerinden oluşanJaaznesini örten sıva dökülmüş, sol tarafı da yıkılmıştır. Yuvarlak kemeri tuğladan örülmüştür. Bunun altında kabartma çiçek ve meyve motifleri ile süslü büyük bir ay-nataşı vardır. Teknesi bozulmuştur.

Kaymakçı Tekkesi mad. IV:506b, H:396a, IV:506b.

Kaymakçızade Tekkesi bak. Kaymakçı Tekkesi

Kaymakdonduran Suyu II:195a, IV:510c.

Kaynak, Sadeddin mad. IV: 507a, I:527a, III:58b, IV:443a, 519b, V:530c, 534a, 535c, VL250a, 264a, VIL189c, 209b, 331c, 455b.

Kaynak Suları mad. IV:507c, IL195a.

Kaynar, Reşat IV: 1 56a.

Kaynarca Pendik İlçesi'nde semt ve mahalle. Pendik Koyu 'nün ve Pendik merkezinin doğusuna düşer ve demiryolu ile D-100 (eski E-5) Otoyolu arasında kalır. Doğusunda Güzelyalı, kuzeyinde ise Dumlupınar Mahallesi bulunur. Nüfusu (1990) 15.926'dır.

Kaynardağ, Arslan (1923, İstanbul) Yazar, yayımcı, istanbul Üniversitesi'nde felsefe öğrenimi yaptı. Çeşitli dergilerde denemeler yayımladı. 1960-1965 arasında Kitap Belleten adlı bir tanıtma ve bibliyografya dergisi yayımladı; Elif Yayınları'nı kurdu. 40 yıldır Beyazıt'ta Sahaflar Çarşısı'nda Elif Kitabe-vi'ni işletiyor. Şiirlerini Sevgiler de Gündemdedir (1980) kitabında topladı.

I:215a. Kayra, Rasim IIL379c.

Kayserili Ahmed Paşa Konağı

mad. IV: 5 1 la.

İlgili madde:

Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu V:l69c

Kaysunîzade Mescidi mad. IV:511c, VILllSc.

Kazablanka Gazinosu III:380a. Kazaklar I:260c, IL272b, VII:207c.

Kazan Tatarları Kültür ve

Yardımlaşma Derneği VII:224c.

Kazancı Dede Kumkapı'da, Nakilbend Camii Sokağı'nda, II. Mehmed'in (Fatih) cerrahbaşısı İshak Velî'nin (Cerrah İshak) yaptırdığı günümüzde yıkılmış olan mescidin yanındaki mezara yöre halkının verdiği ad Kazancı Dede'dir. Oysa mescidin cümle kapısının sağ tarafındaki mezar kitabesinde, Merhum ve mağfurunleh / Ebu'l-feth Sultan Mehmed / Han-ı Gazi Hazretlerinin / Cerrahı İshak Velî/ ruhiyçün fatiha /S57yazılıdır. Kabirde yatana Kazancı Dede denmesinin nedeni mescidin, bir zamanlar Kazancı Yusuf Efendi tarafından tamir ettirilmiş ve bundan sonra onun adıyla anılmaya başlanmış olmasıdır.

Kazancı, Mazhar II:l67c, IIL533a, IV:320a.

Kazancı Mescidi mad. IV:512a. Kazancıbaşı el-Hac Ali Ağa Camii

Kazancılar Camii bak. Üç Mihraplı Cami

Kazancıoğlu Bahçesi II:l63a, 163e, 164e, I69b, 503a, VII:518c, 520b.

Kazancıyan, Karekin III:395c. Kazanciyan, Rapayel VI: 1 6a. Kazançel, Ersun IILlOOb. Kazankaya, Hasan III: 180a.

Kazasker Kadıköy İlçesi'nde semt. Erenköy'ün doğusuna; Sahrayıcedit, Ethe-mefendi ve Tüccarbaşı semtlerinin güneyine düşer. Doğusunda Kozyatağı, güneyinde ise Ayşekadın bulunur. Fahrettin Kerim Gökay (eski Kayışdağı) Caddesi'ni Bostancı'ya bağlayan Şemsettin Günaltay Caddesi, Kazas-ker'in ortasından geçer.

Kazasker Ali Rıza Efendi Konağı

IV:2a.

Kazasker Camii Kadıköy İlçesi'nde, Erenköy'dedir. Cümle kapısı üzerinde yer alan altı satırlık kitabeye göre 1321/1903'te ölen ve caminin naziresinde gömülü bulunan Kazasker Süleyman Sırrı Efendi tarafından yaptırılmıştır. Caminin Sinan Ercan Soka-ğı'na bakan avlu girişinin hemen sol tarafında ufak bir hazire bölümü ve abdest muslukları, sağ tarafında ise tuvaletler bulunur. Bina kagir olup tavanı düz ve ahşap malzemedendir. Kareye yakın dikdörtgen planlı yapı yan cephelerde, ortadaki yuvarlak kemerli olmak üzere yay kemerli pencerelerle, mihrap cephesinde iki yuvarlak, giriş cephesinde ise iki yay kemerli pencere ile aydınlatılmaktadır. Sağda yer alan mahfil girişi aynı zamanda minareye girişi de sağlamakta olup, sonradan mahfil için dıştan, basamaklı bir giriş daha konulmuştur. Cephe, pencerelerin tuğla söveleri ile hare-ketlendirilmiştir. Ayrıca ufak bir son cemaat bölümü de bulunmaktadır.

Kazasker Feyzullah Efendi Camii İlgili madde: Feyzullah Efendi Külliyesi IIL308b

Kazasker Hamamı Vakfiyesinde Eminönü İlçesi'nde, Kumkapı'da ve Fatih Camii vakfı olduğu kaydedilmiş olan Kazasker Hamamı, Muhasebe Defterinde eski Kazasker Ali Fenarî adıyla geçmektedir. Bulunduğu yerin tam olarak bilinmediği bu yapının bir çifte hamam olması muhtemel görülmektedir.

Kazasker Mescidi Üsküdar İlçesi'nde, Divitçiler Sokağı'nda bulunuyordu. Banisi Anadolu ve Rumeli kazaskerliği yapmış Muallimzade Kazasker Ahmed Efendi'dir (ö. 1572). Mescit 1927' de yanmış, 194l'de haziresindeki bir grup mezar taşı ve kesme taştan yapılmış minaresinin sağlam durumda olduğu İbrahim Hakkı Konyalı tarafından tespit edilmiş ise de, bugün bu kalıntılara dahi rastlamak mümkün değildir.

Kazıklı Yol IV:274c. Kâzım Bey IV:515b. Kâzım Bey Çeşmesi IL4l8a. Kâzım Karabekir Köşkü III: 178c.

Kâzım Karabekir Mahallesi Bağcılar İlçesi'nde yer alır. Barbaros, Fevzi Çakmak, Yavuz Selim, İnönü, Yıldıztepe mahalleleri ve Bahçelievler İlçesi'yle

çevrilidir. Nüfusu (1990) 11.502'dir.

Kâzım Karabekir Mahallesi Esenler İlçesi'nde yer alır. Birlik, Fevzi Çakmak, Menderes, Fatih ve Karabayır mahalle-leriyle çevrilidir. Nüfusu (1990) 14.541' dir.

Kâzım Karabekir Mahallesi Gaziosmanpaşa ilçe merkezinde yer alır. Yeni Mahalle ile Zübeyde Hanım, Fevzi Çakmak mahalleleri ve Eyüp İlçesi'yle çevrilidir. Nüfusu (1990) 10.837'dir.

Kâzım Karabekir Mahallesi Ümraniye İlçesi'nde yer alır. İnkılap, Atatürk mahalleleri ve Üsküdar İlçesi'yle çevrilidir. Nüfusu (1990) 26.400'dür.

Kâzım Paşa (1821, Konice [bugünkü Yunanistan'da] - 1890, İstanbul) Şair. Çeşitli idari ve askeri görevlerde bulundu. Yaşamının büyük bölümünü sıkıntı içinde geçirdi. Ustalıklı yergilerinin yamsıra münacat ve mersiyeleriyle tanınır. Divan'ı 19. yy'da sönmeye yüz tutan divan şiirinin tipik özelliklerim taşır. Bir başka önemli yapıtı Kerbela Olayı'na ilişkin mersiyelerin yer aldığı Makalid-i Aşk'tu. Ferik rütbesinden emekli olmuştu. Mezarı Üsküdar'da Aziz Mahmud Hüdaî Tekkesi'nin ha-ziresindedir.

II:122b, V:358a.

Kâzım Pasa (Sakızlı) (1839, Sakız -1936, İstanbul) Asker ve devlet adamı. 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nda Plevne savunmasına katıldı. 1894'te müşirliğe yükseldikten sonra ordu komutanlığı yaptı. 1897 Osmanlı-Yunan Savaşı sırasında umumi müfettiş olarak Yanya'ya gönderildi. Çeşitli idari ve askeri görevlerin ardından 1910'da emekliye ayrıldı.

VII:40b.

Kâzım'in Kıraathanesi bak. Kıraathaneler

Kazh Çeşme Kazlıçeşme'dedir. Deri atölyelerinin kaldırılmasıyla ortaya çıkmıştır. Aynataşımn üzerinde kabartma kaz resmi vardır. 953/1546'da inşa edilmiştir. Banisinin, Üsküp'te ölen müderris ve kadı Âşık Pir Mehmed Çelebi olduğu sanılmaktadır.

IV:513a.

Kazhçeşme mad. IV:512b, III: 13b, 36a, VL135c, VII:458a, 501c, 557b.

İlgili maddeler: Abdi İpekçi Spor Salonu I:12c DebbağlıkIII:13b Dericilik III:35c

Merzifonlu Kara Mustafa Paşa Mescidi V:403c

Perişan Baba Tekkesi VL242b Pırgiç (Surp) Kilisesi VI:250a Seyyid Nizam Tekkesi VI:544a Yedikule Ermeni Hastanesi VII:460a Zoodohos Piyi Kilisesi VII:565c Kazhçeşme Camii IV:513c.

253