A. Kadir (1917, İstanbul -1985, İstanbul) Şair, yazar. Kara Harp Okulu'nda öğrenciyken Nâzım Hikmet'le tanıştığı ve "muzır neşriyat" (zararlı kitaplar) okuduğu için tutuklandı

Naile Sultan V:71c, 131a.

Naile Sultan Korusu bak. Korular

Naile Sultan Yahşi V:131c.

Nailî (1610, İstanbul-1666, İstanbul) Divan şairi. Yüksek devlet memuriyetlerinde bulundu. Osmanlı şiirinde "Sebk-i Hin-dî" (Hint tarzı) akımının özelliklerini uygulamış bir şairdi. Divan şairlerinden, Nef'î ile Nedim arasında yetişmiş en büyük şair olarak kabul edilir. Kasideler de yazmış olmasına rağmen, Divan'ında. yalnızca gazelleri yer almaktadır. Bazı Tanzimat kuşağı şairleri dahil, kendinden sonra gelmiş birçok şairi etkilemiştir.

Naim Bey (Kemani) II:559b.

Naima Mustafa Efendi mad. VJ:28a, I:7a, II:394b, 422b, III:90a, IV:3ö9a, V:97b, 339b, 34lb, 540c, 543a, 547b, VI:152a, 154b, 307c.

'. VI:29b, 29b,

Naime Sultan Yahşi

14le.

Nakibü'l-Eşraf Osmanlı ülkesinde yaşayan seyitlerin ve şeriflerin (Hz Ali' nin soyundan geldikleri kabul edilen-

lerin) başkam olan ve İstanbul'da oturan din adamı. Ulema sınıfının en yüksek rütbelilerinden sayılan nakibü'1-eş-raf, törenlerde şeyhülislam ile Rumeli kazaskerinin arasında yer alır, çalışmalarını meşihat dairesinde sürdürür, seyitlerin ve şeriflerin kayıtlarım tutardı. Tahta çıkan padişahların kılıç kuşanma ve cülus törenlerinde, saraydaki bayramlaşmalarda nakibü'1-eşra-fın dua etmesi bir gelenekti. II. Abdül-hamid (hd 1876-1909) yerleştiği Yıldız Sarayı'nınyakınına özelbir konak yap-tırtarak burayı nakibü'l-eşraflık makamı yapmıştı.

Nakkaş Deresi İlin batı kesiminde akarsu. Küçük bir alanın sularını toplayan Küçükçekmece Gölü'ne dökülür. Göle yılda taşıdığı su miktarı yaklaşık 14 milyon m3'tür.

I:151b, III:79c.

Nakkaş Hasan Paşa Türbesi mad. VI:30a.

Nakkaş Köyü Camii mad. VI:30b.

Nakkaş, Nejat (1923, İstanbul) Yüzücü. Küçük yaşta yüzme sporuna başladı. Ankaragücü, Beykoz, Modaspor ve Fenerbahçe kulüplerinde spor yaşamını sürdürdü. Daha sonra İstanbul Yüzme İhtisas Kulübü'ne geçti. 150'yi aşkın şampiyonluk kazandı ve pek çok Türkiye rekoru kırdı. 1955'te maratona başladı. Anadolukavağı-Kız Kulesi, Pendik-Kınalıada-Suadiye maratonlarında birinci, Lut Gölü maratonunda ikinci oldu. Uluslararası Varna yüzme maratonunda da gümüş madalya kazandı. Daha sonra İstanbul Yüzme İhtisas Kulübü'nde antrenörlük yaptı. Oğlu Ahmet Nakkaş da şampiyon yüzücülerdendir.

Nakkaş Paşa Hamamı Fatih İlçesi'nde, Yenibahçe'de, Gureba Hastanesi'nin alt kısmında bulunuyordu. Nakkaş Paşa Sarayı'na yakın olduğundan bu adla anılıyordu. Hamam Laleli Camii ve Üsküdar Ayazma Camii vakıflarına bağlıydı. 1918'deki yangında harap olan yapıdan bugün hiçbir iz kalmamıştır.

Nakkaşhane bak. Arslanhane Nakkaşköy I:518a.

Nakkaşlar Boya ile değişik zeminler üzerine resimler ve şekiller yapan sanatçılara verilen ad. Eskiden yazma kitapları renkli resimlerle bezeyen minyatür-cülere, tezhip yapan müzehhiplere, değişik kumaşlar ve yapılar üzerine boyama işleri yapanlara nakkaş denilirdi. Enderun'da okul ve atölye niteliğinde Nakışhane vardı. Evliya Çelebi, Seyahatname'de "Esnaf-ı Nakkaşan-ı Musavviran" başlığı ile İstanbul'da dört dükkânda kırk ustanın nakkaşlık yaptığını yazar.

Nakkastepe II:511c.

Nakkastepe Mezarhğı mad. VI:31c, V:444c.

İlgili madde:

Nakkaşyan, Mihran

330

331

Nâzım Hikmet

Babanakkaşzadeler L 518a Nakkaşyan, Mihran VII:448c, 449a. Nakl-i Hümayun II. Mahmud'un (hd 1808-1839) ve sonraki padişahların, mevsime ya da diğer koşullara göre istanbul'daki bir saraydan diğerine taşınmaları. Daha önceleri "göç-i hümayun" denen bu gelenek, Tanzimat döneminde Takvim-i Vekayi tarafından önemli bir olay olarak ilan edilir; sadrazam ve vezirler de padişahın nakline bağlı olarak sarayla ilişkilerini daha kolay yürütebilmek için konaklarına veya sahilhanelerine taşınırlar; ancak göç için de padişah tarafından bir ferman yayımlanırdı.

Nakliyat-İş VL526c.

Nakşibendîlik mad. VI:31c, I:13c, 17b, 44a, 57b, 86c, 118c, 154a, II:104b, 121b, III:5b, 37b, l65c, l66c, l66b, 167e, 448a, 472b, 473b, IV:20c, 26c, 49a, 74a, 109b, 2l6a, 372b, 398c, 438c, V:360b, 381a, 408c, 423c, 514a, VI:67b, 199c, 331b, 517a, VII:l40c, 170a, 170c, 189b, 189c, 2l4a, 236b, 383c, 409c, 538c. ilgili maddeler: Ahmed Buharî I:120b

Emir Buharî Tekkesi (Ayvansaray) III:l65c

Emir Buharî Tekkesi (Cibali) III:l67c

Emir Buharî Tekkesi (Edirnekapı) III:l66a

Emir Buharî Tekkesi (Fatih) III:l67a Gümüşhanevî Tekkesi III:448a Kaşgarî Tekkesi IV:485c Murad Buharî Tekkesi V:5l4a Şeyhülislam Tekkesi VII:177c Tarikatlar VIL213a

Nakşidil Sultan mad. W:40a, I:35a,

V:253c, VI:126b. İlgili maddeler:

Nakşidil Sultan Çeşmesi VI:40c Nakşidil Sultan Külliyesi VI:4la

Nakşidü Sultan Çeşmesi mad. VI:40c, VII:66a.

Nakşidil Sultan Külliyesi mad. Vl:41a.

Nakşidü Sultan Türbesi ve Sebili

I:248b, III:263b, VI:482a.

Nalbantyan, Mardiros III:395b.

Nalbur Mehmed Efendi Tekkesi Sarıyer İlçesi'nde, Rumelihisarı Mahallesi'nde, Rumeli Hisarı'nm içinde bulunmaktaydı. 18. yy'm son çeyreğinden önce, tespit edilemeyen bir tarihte Nakşibendî tarikatından Nalbur Şeyh Mehmed Efendi tarafından kurulmuş, muhtemelen 1950'lerin başında, Rumeli Hisarı'nın içindeki mahallenin ortadan kaldırılması sırasında tarihe karışmıştır. Ayin günü perşembe olan tekkenin, 1307/1889-90 tarihli Mec-mua-i Tekâyâ 'da Şükrü Ffendi adında

bir şeyhi olduğu belirtilmektedir. Nalçacı Tekkesi mad. VI:41b, VII:123a.

Nalıncı Dede Türbesi Unkapanı ile Cibali arasında, Küçükmustafapaşa'da yol üzerinde çok eski ve küçük bir zi-yaretgâhtı. Türbenin Nalıncı Mehmed Mimi Dede'ye ait olduğu bilinir. Yakın zamanlara kadar, akşamlan mum yakılırdı. Çevresinde başka adsız kabirler de vardır. Bazı kaynaklarda İstanbul'un fethine tarihlenmektedir.

II:428b, VII:443b.

Nalın-ı Şerif Olayı Topkapı Sarayı Hır-ka-i Saadet Dairesi'ndeki kutsal emanetler arasında bulunan ve Hz Mu-hammed'e ait olduğu sanılan tek nalının diğer tekinin Samsun'da bulunduğu haberi İstanbul'a ulaşınca 1872'de törenler düzenlenerek Samsun'daki nalın İstanbul'a getirildi. Bu olay, İstanbul basınının gösterdiği ilgi nedeniyle geniş yankılar uyandırmıştı.

Naili Mescit mad. Vl:42a, I:519b, II:371b, VII:354c.

Nalyan, Hagop mad. VI:43a, IIL482c, VI:275c.

Namaz Odası Harem dairelerinin ibadete ve kız çocuklarının eğitim görmelerine ayrılan odalarına verilen ad. Kadınların cemaat olup namaz kılmaları söz konusu olmadığından, namaz vakti geldiğinde her kadın burada namazını kılar, diğer zamanlarda da yeni yetişenlere, haremin bilgili ve yaşlı kadınlarınca ya da dışarıdan gelen "hoca hanım"lar tarafından ilmihal dersleri verilirdi.

Namazgah Camii Ümraniye İlçesi'nde, Alemdağ Çaddesi'ndedir. Caminin bulunduğu yer önceleri namazgahtı. Caminin banisi Şişman Cavid Ağa'dır. I. Dünya Savaşı'ndan sonraki işgalde zarar gören cami 1960'ta orijinal durumuna uygun biçimde onarım görmüştür. Haziran 1994'teki bir yangında ahşap çatısı ve ahşap minaresinin hemen tamamı yanmıştır. Camiye sonradan yapılan ekler vardır. Son cemaat yeri ve doğusuna bitişik, bugün asıl cami olarak kullanılan bölümde namazgah taşf mihrap vazifesi görmektedir. Kuzeybatı köşedeki minare kare bir kaideden çokgen olarak gelişir. Sofadan, bodrum kat üzerinde yükselen harime geçilir. Doğu ve batı duvarında simetrik ikişer pencere ve mihrap ile kapının iki yanında bulunan birer pencereyle aydınlanır. Yüksek mihrap yarım yuvarlak, dışa taşkındır. Minberi ahşaptır. Güneydoğu köşesinde vaaz kürsüsü yer alır. Müezzin mahfiline sağdaki merdivenle çıkılır. Ahşap tavanın kenarlarını diş kesimi dolaşır. Tavanda ise daireden çıkan yıldız biçimi süslemenin yarısı görülür.

Namazgah Mezarlığı II:332c. Namazgahlar mad. VI:43b, II:303a, 303b. ilgili maddeler:

Âdile Sultan Namazgahı I:83b Anadoluhisarı Namazgahı I:259c Esma Sultan Meydan Çeşmesi ve Namazgahı III: 208a

Sultaniye Çayırı Çeşmesi ve Namazgahı VII:69c

Vezir Mehmed Paşa Çeşmesi ve Namazgahı VII:383a

Namık İsmail IV:171a, VL22c, 176c, 421a, 436c, 437a, 447c.

Namık Kemal mad. VI.-44b, I:23b, 38b, 90b, 125a, IL137b, 186a, 404a, 442b, III:73a, 123c, 148a, 482b, 556a, IV113a, 564a,V:201b,307c,510c, VL44b, 178b, 459b, VII:181a, 219c, 252a.

Namık Kemal Mahallesi Esenler İlçesi'nde yer alır. Davut Paşa, Çifte Havuzlar mahalleleri ve Zeytinburnu, Bayrampaşa ilçeleriyle çevrilidir. Nüfusu (1990) 6.853'tür.

Namık Kemal Mahallesi Ümraniye İlçesi'nde yer alır. Atatürk, İstiklal, Mustafa Kemal mahalleleri ve Üsküdar ilçesiyle çevrilidir. Nüfusu (1990) 20.493' tür.

Namık Paşa (Müşir) (1804, Konya -1892, İstanbul) Asker ve devlet adamı. Paris'te öğrenim gördü. Firarî Ahmed Fevzi Paşa'yla birlikte Mekteb-i Harbiye'yi kurdu. Fransızca askeri nizamnameleri çevirdi. Diplomatik görevlerle yurtdışında bulundu. Tophane müşirliği, ticaret nazırlığı, çeşitli yerlerde valilik, Şûra-yı Devlet başkanlığı ve bahriye nazırlığı yaptı.

I:546c, III:551a, IV:326b.

Nâmî mad. VI:45a, I:36lc, ffl:39b, 4la, V:432a, VI:535c, VII:301b, 426b.

Namoğlu, Yusuf (1947, Rize) İnşaat mühendisi. Yıldız Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Fakültesi'ni bitirdi. Serbest mühendislik yaptı. Uluslararası futbol hakemidir. 19. dönemde (1991-) İstanbul milletvekili seçilerek parlamentoya girdi.

Namzet Mektebi I:354a.

Napoleon m II:34c.

Napolyon Konser Salonu I:534a.

Nargile mad. VJ:45c. Narh mad. VT.-46b, VII:267a, 385c. ilgili maddeler:

Doğal Afetler III:74c

İaşe IV:ll6a

Kıtlıklar V:8c

Kuşatmalar V:135c Narin Basımevi IIL183b. Narh Bahçe I:547b. Narh Kapı Limanı V:215a. Narhyan, Misak Efendi IILSOOb. Narmanlı, Avni VI:47c.

Narmanlı Hanı mad. Vl:47b, I:l6a,

IL2l6a, IV:268a, VI:369a. Narmanh, Sıtkı VI:47c.

Narmanh Yurdu bak. Narmanlı Hanı Naroyan, Mesrop mad. VI: 48a. Narses (Komutan) (480, Persamenia -574, Roma) Bizans komutanı. Saraya genç yaşta girdi. Hadım lakabı ile tanındı. 532'de Konstantinopolis'i tahrip eden Nika Ayaklanması'nı Belisari-os ile bastırdı. Diplomatik ve askeri yetenekleri ile sivrilen Narses, dinsel bakımdan monofizitliğe yakındı. Kariyerinin ileriki yıllarını imparatorluğun İtalya topraklarında geçirdi ve orada öldü.

IV:309a, VI:74c. Narses I (Piskopos) II:351b.

NâsıhEfendi (1813, İstanbul -1885, İstanbul) Hattat. 1829'da Divan-ı Hümayun kalemine girdi. 1844'te bu dairenin yazı hocalığına getirildi. Aklam-ı şiltede Hafız Osman ve bunların celisinde Mustafa Rakım ekolüne bağlıdır. Divani ile celi divanide de Divan-ı Hüma-yun'da geçerli olan üsluba ve Mümtaz Efendi şivesine bağlıdır. En değerli öğrencileri Şevket Vahdetî ve Sami Efendi'dir.

Nasrattinoğlu, İrfan Ünver VII:313a.

Nasreddin Hoca Haftada iki kez yayımlanan mizah gazetesi. 1927'de,yayım-landı. Sorumlu müdürü İsmail Hak-kı'ydı.

Nasrullah Efendi (ö. 1566) II:105c, V:382c, VII:446a.

Nassi, Dona Grasya VTI:404c. Nassi, Jozef mad. VI: 48'b.

Nasuh (Matrakçı) mad. VI:49a, III:229a, 353a, 557a, VII:84c.

İlgili madde: Minyatürde İstanbul V:472a

Nasuh Baba (ö. 1586, Kurban/Kurbağa) I:408c, V:125a.

Nasuh bin Karagöz bin Abdullah el-Bosnavî VI:49a.

Nasuh Dede VII:336c. Nasuh Nevalî Efendi V:334a.

Nasuh Paşa (?, ? - 1614, İstanbul) Sadrazam. Çeşitli yerlerde beylerbeyliği yaptıktan sonra löll'de sadrazamlığa getirildi. İran'la sağladığı barış (1612) bir süre sonra bozuldu. Sinop'a yönelik Kazak baskınını (1613) padişahtan gizlediği için gözden düştü. Kırım hanını Osmanlı tahtına geçirmek istediğine ilişkin söylentiler üzerine öldürüldü.

II:l63a.

Nasuh Paşa Sarayı IV: 187a. Nasuhî Bey Köşkü II:332c. Nasuhî Dergâhı bak. Nasuhî

Tekkesi

Nasuhî Mehmed Efendi (ö. 1718) VI:4lc, 125a.

Nasuhî Tekkesi mad. Vi:50a, II:174b, III:58a, 81b, VIL121c.

Nasuhî Tekkesi Mescidi bak. Nasuhî

Tekkesi

Nasuhîlik IV:42c, VI:4lc, VII:2l6a. ilgili maddeler-. Halvetîlik III:533b Nasuhî Tekkesi VI: 50a Şabanîlik VII: 121a

Nasuhiye Hanı Eminönü İlçesi'nde, Çakmakçılar Yokuşu'ndaki Büyük Valide Ham'nın arkasında yer alıyordu. 17. yy yapısı olan hanın kesme taştan inşa edildiği bilinmektedir. Yapı uzun süre sandıkçı esnafı tarafından kullanılmış, 1841 'deki depremde üst katı yıkılmış, daha sonra da tamamen yok olmuştur.

Naşit bak. Özcan, Naşit

Naşit, Adile mad. VI:51c, IV:443b, VI:202c.

Naşit, Selim III:4l3c, IV:443b, VI:202c. Naşit Tiyatrosu III:60c.

Özcan, Naşit VI:202b National (Ajans) IIL465b. Nato Yolu II:275c, 487a. Naum Efendi bak. Duhani, Mihail Naum Naum, Haim I:224c, V:112c.

Naum Tiyatrosu mad. VI:52a, I:431c, II:l6b, 152c, 153c, 2l6c, 508a, 536c, III:96b, 327a, 374c, IV: 159a, 4l9b, V:447b, VI:132b, 259a.

Naumann, R. III:227a, VII:226c, 259a.

Naya, Carlo (1816, Vercelli - 1882, Venedik) İtalyan fotoğrafçı. Pisa Üniver-sitesi'nde hukuk okudu. Babasının ölümünden sonra, İtalya'yı, Avrupa'yı ve Afrika'yı dolaştı. 1839'da Paris'ten Daguerreotype ekipmanları alarak fotoğraf öğrendi. 1840'ta Prag ve Viyana' yi gezerek bu kentlerin fotoğraflarını çekti. 1845'te İstanbul'a geldi ve Be-yoğlu'nda bir fotoğraf stüdyosu açtı. Özellikle portre üzerine çalışmalar yapmakla birlikte kentin çeşitli görüntülerini de çekti. 1857'de kardeşi Gi-ovanni'nin ölümü üzerine İtalya'ya dönerek Venedik'e yerleşti. Burada bir fotoğraf aletleri üretim atölyesi kurarak bu alanda üne kavuştu. 1866'dan ölümüne kadar fotoğraflarından hazırladığı albümleri satarak yaşamını- sür-f dürdü.

III:330b.

Nayır, Yaşar Nabi (1908, Üsküp - 1981, İstanbul) Şair, yazar, yayımcı. Galatasaray Lisesi'ni bitirdi, gazetecilik yaptı. Türk Dil Kurumu'nda, Milli Eğitim Bakanlığı Tercüme Bürosu'nda çalıştı. Cumhuriyet döneminde edebiyat yaşamında derin izler bırakmış Varlık dergisini 1933'ten itibaren yayımlamaya başladı. 1946'da kurduğu Varlık Yayınevi ise yerli yazarların yanı-sıra, dünya edebiyatının klasik ve çağdaş ürünlerinin Türkçe olarak yayımında önemli bir işlev gördü. 1979'da

Kültür Bakanlığı büyük ödülünü aldı. Başlıca kitapları Kahramanlar (şiirler, 1929), Bir Kadın Söylüyor (roman, 1933), Onar Mısra (şiirler, 1932), Adem ile Havva (roman, 1932), Beş Devir (manzum oyun, 1933), Bu da Bir Hikâyedir (hikâyeler, 1935). Edebiyatımızın Bugünkü Meseleleri (inceleme, 1937), Nereye Gidiyoruz (inceleme, 1948), Yıllar Boyunca (1959), Çağımıza Ters Düşenler (1975) adlarını taşır.

V:l69c, VII:369a. Nayiler Grubu VI:190b. Nazar mad. VI:53a. İlgili madde:

Nazarlık VI:53b Nazarlık mad. W:53b. ilgili madde:

Nazar VI:53a Nazaryan Ecza Deposu I:374c.

Nâzım (Nâbizade) (1862, İstanbul -1893, İstanbul) Yazar. Mühendishane-i Ber-ri-i Hümayun'u bitirdi. Sonra kurmay oldu. Askeri okullarda öğretmenlik yaptı, bilim ve teknik konularındaki yazılarının yamsıra, genç yaşından başlayarak şiirler yayımladı, hikâye ve roman yazdı. Karabibik (1890) ile Türk edebiyatının ilk "köy romancısı" sayılan Nâzım 31 yaşında öldüğünde, arkasında 14 kitap bırakmıştı. İstanbullu bir aileyi ve eski tulumbacıları ve kahveleri, Şehzadebaşı tiyatrolarını, tuluatçıları, o zamanki kadın kavgalarını anlattığı Zehra (1894) romanı da Türk edebiyatında ilk gerçekçi roman denemesi sayılmıştır.

VI:536b, VII:303b.

Nâzım Bey (Âmâ) (1884, İstanbul - 1920, İstanbul) Kanuni, besteci. Hanende ve santuri Nebile Soyak ile kanuni Naime İspahi'nin babası. 5 yaşında bir kaza sonucu görme yetisini kaybetti. Musi-ki-i Osmani'de, Darüttalim-i Musiki'de hem ders verdi hem kanun çaldı. Kadınlara musiki öğretmek amacıyla İnas Musiki Mektebi'ni kurdu. 20. yy'da İstanbul'da yeniden ilgi görmeye başlayan kanunun en büyük birkaç üstadından biridir. Şeref Hanım, Muazzez Hanım (Yurcu) gibi değerli kanuniler yetiştirerek kanun meşk zincirine de katkıda bulundu. Şeref Hanım eserlerini notaya alarak Şamlı İskender tarafından basılmasını sağladı.

III:4a, V:69a, 140a. Nâzım Bey (Sular Müdürü) IV:507c.

Nâzım Bey Çeşmesi Rami'de, Tantavi Ca-mii'nin önündedir. Banisinin kimliği bilinmiyor. 1343/1925'te inşa edilmiştir. Altı köşeli bir prizma biçimindedir. Cephelerden birine düz mermerden bir aynataşı ile tekne konulmuştur. Bugün çeşmenin üstü beton bir çatı ile örtülmüştür.

Nâzım Hikmet mad. VI:54a, I:230c,

Nâzım Paşa

332

333

Nev-Müslim

537a, II:446b, IV:l44c, 184c, 340b, V:4lla.

Nâzım Paşa (Harbiye Nazırı) (1850 ?, İstanbul -1913, İstanbul) Asker ve devlet adamı. II. Meşrutiyet'in ilanından sonra orduyu siyasetin dışında tutması için harbiye nazırlığına getirildi. İt-tihad ve Terakki'nin tepkisini çeken bu atama Kâmil Paşa kabinesinin düşürülmesine yol açtı. Daha sonra Bağdat valiliği ve Hassa Ordusu komutanlığı yaptı. Balkan Savaşı sırasında yeniden harbiye nazırı oldu. Babıâli Bas-kım'nda öldürüldü. II:30b, 523c.

Nâzım Paşa (ö. 1926) bak. Mehmed Nâzım Paşa

Nâzım Plan bak. Planlama Nazif Ağa IV:8a.

Nazif Ahmed Paşa (1841, İstanbul -1905, İstanbul) Devlet adamı. Kâtip olarak girdiği maliyede müteşarlığa kadar yükseldi. 1890'da getirildiği maliye nazırlığını Cevad Paşa kabinesinde sürdürerek vezir rütbesi aldı. Daha sonra üç kez daha maliye nazırlığında bulundu (1897, 1904, 1905). VI:55c.

Nazif Dede VI: 307a.

Nazif Efendi (Neyzen Şeyh) VLlölc.

Nazif Paşa Yalısı mad. VI:55c.

NaziM Tekkesi VII:26a.

Nazîtn mad. VI:56a, III:66a.

Nazîm Yahya Çelebi VL56a.

Nazime Sultan (ö. 1895) I:198b.

Nazime Sultan Yalısı mad. W:56c, I:330c, VI:465a, VII:421a.

Nazmi Bebek'te, 19öO'lı yıllarda faaliyet göstermiş, kapalı yeri küçük olduğu için, yaz mevsimlerinde hayli rağbet gören, kışları ise daha çok Robert Kolej öğrencilerinin devam ettiği, yazar ve sanatçıların çokça gittikleri içkili lokanta. Sahil yolu üzerinde ve denize tümüyle hâkim bulunduğundan, çok yüksek arsa rantı nedeniyle mülk sahibi tarafından satılmış, yerine lüks bir apartman yapılmıştır.

Nazmi Ziya bak. Güran, Nazmi Ziya

Nazperver Kalfa Sıbyan Mektebi mad. VI:57b.

Nea Ekklesia mad. VI:57c, I:271b, II:347b, VII:4la.

Neandros Adası mad. VJ:58a, I:66b, IV:33b, VL58a, VII:492b.

Neapolis I:257a, VII:493c, 499a.

Nebatî Tekkesi Beyoğlu İlçesi'nde, Tophane'de, Hacı Mimi Mahallesi'nde, Lüleciler Caddesi'nde, bugünkü İş ve İşçi Bulma Kurumu binasının yerinde bulunmaktaydı. İnşa tarihi ve banisi tespit edilemeyen tekke Kadirîliğe bağlı olup ayin günü çarşamba idi. Gerek Âsitâne'de (1840) gerekse de Mecmua-i Tekâyâ'da. (1889) yeri "ar-

sa" olarak gösterilmiştir.

Nebi Efendi Tekkesi bak. Keşfi Cafer Efendi Tekkesi

Nebil Sarper Yalısı Sarıyer İlçesi'nde, Ye-niköy'de, Kalender Caddesi'ndedir. 19. yy'ın son çeyreğinde inşa edilmiştir. Hizmet katı üzerinde yükselen üç ahşap kattan oluşan, geniş hacimli bir yapıdır. İç duvarlar bağdadi, çatı ve tavan dikmeleri ahşaptır. Bahçe kapısı mermer sütunlarla süslenmiştir.

Nebile Akif IV:365a.

Nebile Hanım (Santurî) III:4a.

Nebioğlu, Kemal III:48b.

Nebioğlu, Osman V:29c.

Necati (ö. 1509, Şair) V:181c.

Necatigil, Behçet mad. VI:58b, I:212a, IIL509b, IV: 145a.

Neccarzade Tekkesi mad. VI:59c, 39c. Necdet Koyutürk Orkestrası VI: 150a.

Necib Baba (ö. 1876) IV:476a. Necib Bey (Mühendis) II:309c, III:560c. Necib Dede (ö. 1883) V:421c. Necib Efendi IV:184c. Necib Efendi Konağı I:521b.

Necib Melhame Paşa (1841, Beyrut -1911, Viyana) Maruni asıllı Osmanlı veziri. Maliye nazırlığının ardından 1880' de "serhafiye" unvanıyla gizli polis örgütünün başına getirildi. II. Meşrutiyet' in ilanından sonra Avrupa'ya kaçtı. III:494a.

Necib Paşa (Samipaşazade) bak. Ahmed Necib Paşa

Necib Paşa (Yesarîzade) bak. Ahmed Necib Paşa

Necip Bey Diş Macunu L147c.

Necip Celal bak. Antel, Necip Celal Necipoğlu, Gülru VII:2b. Necmeddin Dede

ilgili madde: Yıldız Dede Tekkesi VII:5l6b

Necmeddin Dede Tekkesi bak. Yıldız Dede Tekkesi

Necmeddin Efendi bak. Mahmud Necmeddin Efendi

Necmeddin Efendi Yalıları Üsküdar İlçesi'nde, Vaniköy'le Çengelköy arasındadır. 19. yy'ın sonlarında yapılmıştır. Batı-doğu yönünde dikdörtgen yalı harem, selamlık ve hamlacı daireleriyle geniş bir alana yayılıyordu. 1977'de onarım geçirdi ve ortadaki oda tuğla bir duvarla bölündü, kapılar değiştirildi, kayıkhane kapatıldı. Hamlacılar dairesinin önü balkonlu, altı kayıkhane idi. Yerinde bugün apartmanlar yükselmektedir.

Necmeddin Hasan Efendi (ö. lölO) III:442c, V:267b, VII:106a, 110a.

Nedim (ö. 1730) mad. VI:60c, I:28b, 116a, 122a, 417b, II:80a, Iö3c, 286a, 501c, III:64a, 66a, 508b, IV:48c, 255a,

Lale Devri V:182b

Nedim Bey (19. yy, İstanbul - 20. yy, İstanbul) Hanende. Üsküdarlıdır. 20. yy' m hemen başlarında öldüğü sanılıyor. Görülmemiş derecede etkileyici, güzel, geniş hacimli sesi yazılı kaynaklarda kaydedilmiştir. Ahmed Rasim, Üsküdar'da Aziz Mahmud Hüdaî Der-gâhı'nda okuduğu ezanın Cihangir, Fındıklı ve Kabataş'tan dinlenebildiğini anlatır. Gazel okumakta çok ustaydı. "Boğaziçi Bülbülü" sıfatıyla anılmıştır.