A research on the application of participatory rural appraisal approach

Pasif katılım diyebileceğimiz hedef gruptan anketler vb. yöntemlerle veri toplamak; danışma denebilecek hedef gruptan fikirler,düşünceler almak; işbirliği diyebileceğimiz hedef grup ve dışardan gelenlerin (örneğin yayımcılar) çalışmaları beraber planlayıp yürütmeleri gibi üç seçenek bir çoklarınca katılımcılık olarak kabul edilmektedir. Ancak burada sözü ettiğimiz aktif katılım dediğimiz KKD yaklaşımı benzeri, hedef grubun planlamayı yapıp, çalışmaları yürüttüğü, dışardan gelenlerin de bu süreci kolaylaştırdığı yaklaşımdır. Bu nedenle çoğu çalışma yanlış olarak katılımcı etiketi ile tanıtılmaktadır. (bakınız: Holtland, 1999, s.3)

3 KKD ile ilgili temel bilgiler Chambers,1992; Chambers,1993; Institute Of Development Studies (IDS),1996; IDS,1997; IDS,1998; Özkaya, Karaturhan ve Boyacı,1998 ve Özkaya, 2000’de bulunabilir.

4 Tarım haritası, matriks, venn diyagramı gibi görsel materyalin bütün katılımcılarca birlikte oluşturulması ve her katılanın yapılanları görerek , bunları algılaması, kısaca paylaşması, katkıda bulunması, görsel paylaşım (visuel sharing) olarak nitelenmektedir. Ancak çalışmamızda her kolaylaştırıcı uygun görsel materyal hazırlanmasına katkıda bulunamamıştır. Bu beceriye ulaşmak için daha çok ve köyde gerçekleşen, iş içinde eğitime ihtiyaç duyulduğu düşünülmektedir.

5 Sigaranın başka katılımcılara zarar verdiği ileri sürülerek oturum boyunca ortak kararla engellenmesi önerisi katılımcıların çoğunun sigara içmesi nedeniyle başarısız olmuştur. İyi havalandırma yapılmaya çalışılmıştır.

6 Bakınız: Özkaya, 1998, s.33.

7 Yalnızca anketlerden elde edilen çoğunluğu kantitatif verilerin bilgisayarlarda doğru–yanlış işlenmesi ile elde edilen bilgileri “bilimsel” kabul etmeye şartlanmış araştırmacıların tersine bu araştırmada bilginin kaynaklarının çok çeşitli olabileceği unutulmamıştır. Anketlerde hipotez kurma, verilerin geçerliliğini test etme, ulaşılan bilgilerin yorumlanması çoğunlukla araştırmacının sorumluluğundadır ve bu sırada bilginin asıl kaynağı olan kesimlerin (örneğin üreticilerin) müdahalesi veya katkısı çok az olabilmektedir.

8 Bu bölümdeki bilgiler genel olarak Tarım ve Köyişleri Bakanlığı İzmir İl Müdürlüğü, 1998’den alınmıştır.

9 Kritik kitle aslında bir nükleer bilim terimidir. Nükleer tepkimenin başlaması için kritik kitle dediğimiz bir minumum büyüklükte radyoaktif maddeye ihtiyaç duyulmaktadır. Aynı bunun gibi bir toplumda KKD’nin etkili ve geniş uygulaması için de belli sayıda buna inanmış ve bilgili insana ihtiyaç duyulduğu belirtilmek istenilmektedir.

10 Bazı yayımcıların yıllarca gittikleri köylerin sosyal yapısı hakkında doğru bilgilere sahip olmadıkları anlaşılmıştır. Bazı yayımcıların köy sosyolojisi hakkında yetersiz bir kavrayışa sahip oldukları görülmüştür. Yardım alınan bir uzmanın köy içindeki çatışmanın nedenini on dakikada anlayabildiği gözlenmiştir. Yayımcıların meslek öncesi ve meslek içi eğitiminde köy sosyolojisine yeterli önem verilmelidir.

11 Eğer bir köyde çıkarları kesinlikle birbiri ile uzlaşmayan sosyal gruplar varsa bu takdirde ayrı oturumlar düzenlemek veya bazı oturumları ayrı düzenlemek gibi yollar izlenebilirdi. Bu köyde böyle bir yol izlenmemiştir.

12 Sadece sorunlar üzerine değil fırsatlarüzerinde durmak da çok yararlıdır. “Olumlu sorgulama” (appreciative inquiry) denilen ve KKD tartışma listelerinde ele alınan “isteklerin itici olduğu analizler” (desire driven analysis), “sorunların itici olduğu yaklaşımlar” (problem driven analysis) kadar önemlidir. Olumlu sorgulamada kolaylaştırıcılar katılımcılara “bugün veya gelecekte yaşam düzeyinizi yükseltmek için neler yapmak isterdiniz?” gibi sorular sormalıdır.