«O n San Nogay bülgende 8 Ormejnbet Bjy, ölgende»
yani «bir milyon nüfuslu Mangıbrî|k>gay iflâe edip Örmembet Beğin de- Öldüğü zaman» diye söylenir. Nrafeıylarda yine Orr^çmbetin halefi olup Şimalî Kafkasyadaki KaBartay4Ş|Osmanİılar içiı^^arbederi «Saydak (yani Seyid Ahmed) Miraca» mahurdur. Ö da, 1l#ası gibi kahraman- şiirlerinde zikredilir. Nogay ve Kazaklar «Ormemı^t»i Musa oğlu Ma rn ay ve Alçağır oğlu uraq Mirzalarla bir şıraya koyarlar : -
Ormembettin on qarıstıq OjŞy men 8 Uraqtın Oqşay kübesi Mamaydın Aqsa kübesi 8 * Bu da bizniii öydeydi
yani «Ormembetin on karışlık oku, Urağm «Okşay Kübe», Mamayın «Aksa Kübe» adlı zırhları bunlar da bizim evimizde idi, yani ecdad- dan kalan meşhur eserler bizim aiîçde muhafaza oImbut» deniliyor136).
Mangıt-Nogay şevketinin sukutu, yurdunu bırakıp göçe katlanması, bu üç kişinin ölümünü takip ediyor. Bununla beraber Nogayların şevketi bundan sonra da halk hâtırasında yaşayıp kalmıştır. Kazaklar, Mâve- râünnehir ve Khorezm ahalisi, umumiyetle şimalbatı ülkeleri Türkle rini, hattâ Nogay idaresinde olmıyan, belki Mangıt-Nogay mirzalarının düşmanı olan Toktamış Hanın akrabası elinde Kırım hanları nüfuzun da olan Kazan Türklerini de «Nogay» tesmiye eder olmuşlardır. Man- ferrt-Nogay devleti hanlıklara karşı beğlerin çevirdikleri entrika netice sinde doğmuş bir teşkilât idi. Entrika ile başlayıp entrika ile dağıldı. Bununla beraber bu çağ, halk arasında destanî bir çağ sayılır. Ruslara karşı muhtelif devirlerde yapılan millî mücadeleye ait destanlar Nogay- Iarın «Narık oğlu Çora Batır» ve «Kulunşaq» gibi tarihî kahramanları etrafında toplanmıştır. Çora Batır destanı, şarkıları ve havası Sır Derya kıyılarından Kırıma kadar her yerde söylenir 103).
Dostları ilə paylaş: |
