A zeki veliDÎ togan bugünkü TÜRKİLİ (TÜRKİstan) ve yakın



Yüklə 6,51 Mb.
səhifə143/617
tarix05.01.2022
ölçüsü6,51 Mb.
#75197
1   ...   139   140   141   142   143   144   145   146   ...   617
Ölümü sırasında, zamanının meşhur halk şâiri, yâni «uzam», olan «Bukhar* Cırav»ın söylediği şu şiir, Abılay’m hizmetlerini ve halkın ona olan sevgisini»- tamamile ifade eder:

Qaygısız uyqu uyuqtatqan Hanım ay + Qayrusız cılqı baqqızgan Hanım ay -f- Qalınsız qatın quçturgan Hanım ay + Üç Cüzden üç kişini qurban qılsam Sonda qalar Kipken qayran camii ay.

Yani: (Tebaasını) geceleri endişesiz uyutmasını bilen hanım! Düşman tarafından çapula uğrayıp hayvanları düşman elinden geri. almak zaruretini vermiyen-'

«Kiçi Yüz» hanları s. 150 de zikri geçen Ebu Sa‘îd Cambek Hânın» tisek nam oğlundan (bk. yukarıda s. 169), «Orta Yüz hanları» ise bu Cambek Hanın Yadık nam oğlundan (bk. yine s. 167) türemişlerdir. Bu Yadık’m oğlu olan Şıgay Han (öl. 1583)m üç oğlu meşhurdur: Tevkil (bk. yukarıda s. 151), lşim; (öl. 1640) ve Undan. İşim’in iki oğlu meşhurdur: Cangir Hân ve Sızdiq Sultan.. Sızdıq Sultanın oğlu'Kire v (diğer ismiyle Quyurçıq) Sultan, onun oğlu Er Gayip,. cnun oğlu Batır Han, onun oğlu da bizde (s. 168, . 202): zikredilen Gayıp Hândır. Bunun oğlu da Cihangir, onun oğlu Cantüre, onun oğlu Sultan Ahmet Cantürin*- dir. (bk. yukarıda s. 170) Sızdıq Sultanın biraderi olan Cangir Hânın iki oğlu maruf hükümdarlardır: Uvalı (Veli) ve Tevke. Uvalı’nın oğlu burada bahis mevzuu olan Abılay Han. Tevkenin oğlu Pulat Han (öl. 1730); onun oğlu da, yine- "burada bahis mezvuu olan Ebülmembet Handır. Şıgay Hanın oğlu olduğuıiu söylediğimiz Undan Sultanın iki oğlu maruftur: Türsün Sultan ve Khudabende öul- tan; Tursun’un oğlu burada bahis mevzuu olan Baraq Khândır, ki Bükey Hânların ceddidir. Khudabendenin oğlu Küçük Töre, onun oğlu Adil Töre. Bunlar da Doğu Kazakistan hanlarıdır. Kazak hanlarının şecereleri için bk. Kur.b anal £' K h a 1 i d i, Tevârihk-i Khamse-i Şarqî, s. 434-463, ve Pamiatnaya Kniga Semi-- palatinskoy Oblasti, za 1902, s. 50-51.

hanım! (Tebaasına) mehersiz (başlıksız) kadın kucturan hanım. Üç Yüz Kabaktan birer adam kurban, edersem senin aziz canın gövdende kalabilecek midir aceba!



Abılayın ölümünden sonra oğullarından Übeydullah ve Kasım, Rus tâbiiyetini kabul etmeden mücadele fikrini takip ettiler. Diğer oğlu «Veli» (Kazakların söyleyişinde «Uvalı») ise, Çinlilerin iç işlerinin karışık olup Batı Türkistan ve Kazak ahalisini himaye etmek iktidarına malik olmadıklarını anlayınca, Rus tâbiiyetini ihtiyar etti. '



Yüklə 6,51 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   139   140   141   142   143   144   145   146   ...   617




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin