A zeki veliDÎ togan bugünkü TÜRKİLİ (TÜRKİstan) ve yakın

^3o) Bk. Zeki V e 1 i d i, İbn Fadlân, s. 253.

^3b) Bk. Zapiski Vostoçnago Otdelenya RAO, XX, 266- ı- l , ,

' ‘ ^,/Ut' <sup>' ** ^

37</sup>> Şair Nizamî Gencevî de İskendere Kafkasyamn Abhaz kıralı Duval tarafından Rus tehlikesi hakkında verilen malûmat şeklinde kendi zamanındı endi- şelerın, izhar etmiştir; ona göre cemili Kafkasya ve Azerbaycan ülkelerini yağma eden bu Ruslar bir gün tekmil Horasan, elde etmek fikrini taşımaktadırlar (bk

£‘t™™: SÛ^{1311 t3bl 1316>} " ⁴²°'²¹' ^{EVİİya Çdebİ de} ^ahatname'sindc VIZ. 535 Rus tehlikesine işaret ederek şu satırları yazmıştır: «Bu Icüffar öyle bir

' ^k\^{S9er Tatarm} pulundan kurtulup refah, hâl ile devletine /üçümle

Te Zr'-Tr T^r7 ^{bU meUİne}’ ^ ^{deVUt mukabele} demeyip cümle Kazağa ve Lehe rsUla.edrp Tuna yaUlarma çıkacak olursa bir dürtü Devleti Âl-i Osmana rahat vermeyip maazallah belki Kırıma dahi istilâ eder.

çıkan kargaşalıkların ancak rus köylüsünün göçettirilmesiyle halledileceğine kanaat hâsıl etmişlerdi. Bununla beraber on dokuzuncu asrın sonuna (1891 yıllarına) kadar olan göçler ehemmiyetsiz idi. Hattâ bir aralık çar hükümeti. İç Rusyadaki rus alpağutlarını zarara sokmamak emeliyle. Başkurdüstana ve Kazakistana olan göçü durdurmuştu bile. Başkurdüstandan sabık Orenburg vilâyetiyle Kazakistanın şimali bölümlerinin, meselâ Akmola vilâyetinin rus göçmenleriyle bilfiil iskânı, 1891 yılından sonra olmuştur. Akmola vilâyetinde 1866 da i 50, 1879 da 3.170 rus ailesi vardı. Sonra 1890 yılına kadar her yıl. binden üc bine kadar Rus geliyordu. 1890 yılında ise, bir defada i 3.8 7*9 aile, 1895 te 22.000, 1896 da 36.000 Rus ailesi göçmen ola- mk geldi. O yıl, hepsi 99.000 nüfustan ibaret olan Ruslar, 1897 de ’n 3.000 kişiye, 1898 de 122.000 kişiye, 1899 da 134.000 kişiye, 1900 da 160.000 kişiye erişip; nihayet 1917 yılında bu Akmola vilâyetindeki Rusların sayısı, yerli Kırgız-Kazakların (442.000 kadar)


sayısını geçti;