A zeki veliDÎ togan bugünkü TÜRKİLİ (TÜRKİstan) ve yakın

-°) Bk. L. Molçanov, Ozera Sredney Azlyi, Taşkent. 1929. s. tf.

çabuklaştırılmış olur. Umumiyetle ırmakları «Tiyanşan-Pamir» den ve onun cümudiyelerinden gelen Batı Türkistan, bu ülkede, Amerik«, Hindistan ve Mısırda olduğu gibi, asrı sülama tekniklerinin tatbiki ile muntazam kanallar açıldığı zaman tamamen başka bir şekil alabilir. «île», «Çu», «Sır Derya», «Arnu Derya» ırmakları «Özboy» yoluyla ve bilhassa Amu Derya, mühendis Rosenkampfın düşündüğü üzere, belki «Kelif Özboyu» yolu ile Hazar Denizine dökülebilir. Tabiiyat bilginleri Türkistan dağlarının bazı bölümlerinde cümudiyelerin de büyümekte olduklarını, bundan dolayı kurak çöllerin sulanması için ırmaklarla gelen suların ilerde daha bol olacağını söylüyorlar ²¹ ).

; ' \

-^l) Türkistanda iklim değişmesi ve bu ülkenin tedricen kuruması hakkında vaktiyle bilhassa Taşkent rasat noktası müdürü. Fr. v. Cchwaı*z tarafından (Turkestan, die Wiege der inâogermanischen Völker; ve Alezander des Grossen Feldzug in Turkestan München, 1893 nam eserlerinde) büyük bir katiyetle ileri sürülen nazariyeler, muahharen jeoloji âlimleri tarafından yapılan tet- kikat neticesinde reddedilmiştir (bk. meselâ A. Woe.ikow ve L. B e r g’ın 1914 te Geographische Abhandlungen, X._„, da çıkan tetkikatı). [Ortaasyanm metroloji vaziyetine ait tetkikatta bulunan Albert'Penck ise (Zeitschrift der Gesellschaft tur Erdkunde, Berlin, 1931, s. 12) bu ülkede tedricen kurumak şöyle dursun, bilâkis suların daima arttığını ve burasının daha 40 milyon kadar ahali besliyebile- ceğini söylemektedir].

Türkistanın İdarî Taksimatı