A zeki veliDÎ togan bugünkü TÜRKİLİ (TÜRKİstan) ve yakın

Bolşevik Çağındaki
İdarî Taksimat
Bolsevikler Türkistanın idarî taksimatını değiştirirken, eski «Türkistan Umumî Valiliği» yine Taşkent merkez olmak üzere «Orta Asya Bölgesi» (rusça: «Kıay») diye adlandırılmış, Sahra Vilâyetleri ise merkezi «Kızıl Orda» (eski «Ak Mescid», Perövsk) şehri olmak üzere «Kazakistan Cumhuriyeti» adını almıştır. Sabık Türkistan Vâliliğine tabi vilâyetlerden «Yedisu» dan Almatı, Carkend, Lepse ve daha diğer bazı yerler, sabık «Khıyva Hanlığı» nm ve «Amu Derya Şubesi» nin Kara- kalpaklarla meskûn olan yerleri, sabık «Zakaspi» vilâyetinin Kazaklarla meskûn olan Mangışlak-Aday hududu, keza sabık Astarkhan vilâyetine tabi «Bökey Orda» bölgesi şimdi Kazakistana tabi kılınmıştır. Bukhara ve Khıyva Hanlıklarındaki İdarî taksimat tamamen ortadan kaldırıldığı gibi, sabık Türkistan Umumî Vâliliğinin «Kazakistan» a girmiyen parçaları da bugün boylara göre «cumhuriyet» adını alan vilâyetlere taksim edilmiştir. Bu Vilâyetlerin 1926 daki taksimatı, mesahaları ve nüfusları aşağıda gösterilmiştir:

1. 
   Cumhuriyetlerin en batıda olanı «Türkmenistan Cumhuriyeti» olup merkezi «Aşkâbâd» dır. Sabık Zakaspi vilâyetine dahil olan Aşk- âbâd, Merv çevresi, sabık Khıyva Hanlığının türkmenlerle meskûn «Taş Havuz» bölgesi ve sabık Bukhara Hanlığından «Çarcuy» ve «Kerki» bölgeleri Türkmenistana dahildir. Mesahası 463.100 murabba kilometredir. Nüfusu 940-033 kişidir.
   

«Özbekistan Cumhuriyeti», olup merkezi Taşkenttir. Buna eski Mâverâünnehir, Semerkand ve Fergane vilâyetleri, Bukhara ve Khıyva Hanlıklarının Özbeklerle meskûn bölümleri dahildir. Dört vilâyete ay- rılmıştfr: Bukhara Vilâj-eti (eski Bukhara^u Hanlığına dahil yerlerden

Zerefşan havzasının aşağı bölümleri), Zeıefşan Vilâyeti (Zerefşan havzasının orta bölümleri), Kaşkaderya Vilâyeti (Karşı, Şehrisebz, Khu- zar, Yekkebağ beğlikleri), Surkhanderya Vilâyeti (Şarkî Bukharadan Baysun, Şîrâbâd, Yurcı, Serasya, Dihnev [Dînev] beğlikleri). Özbekis- tanın mesahası 178.632 kilometre murabbaı, nüfusu da 3.963.300 kişidir. '

1. 
   3) «Tacikistan Cumhuriyeti» olup merkezi, Şarkî Bukharad'aki «Düşenbe» şehridir. Muhtelif bölgelerdeki Tacik unsur.unu toplamak maksadıyla kurulduğundan birbirinden pek uzak vilâyetlerin kıt* al arı sokulmuştur. Buna sabık «Şarkî Bukhara» dan Hisar (Düşenbe), Kurgan Tepe, Gharm (Karategin), Külâb beğlikleri; sabık «Bukhara Pa- miri» (Dervaz, Şughnan, Vakhan) ile «Fergane Pamiri»; Şemerkand vilâyetinden de Pençikent, Ura Tepe, (Maça ve Falgar) muzafatlarınm taciklerle meskûn bölgeleri dahildir. Mesahası 135.619 kilometre mu- rabbaı olup nüfusu 739.500 kişidir.
   

4. 
   ¹ «Kırgızistan Cumhuriyeti» dilf. Buna Vedisu ve Sır Derya vilâyetlerinden *Çu, Talaş ve Narın ırmaklarının yukarı cereyanları; Işık Göl mmtakası (Çu, Pişpek, Talaş; Karakul, Narin bölgeleri) ve Fer- ganeden Alay ve Pamir yanındaki Celâlâbâd ve Oş bölgeleri dahil olup; mesahası 140.041 kilometre murabbaı ve nüfusu 7 14.700 kişidir.
   
5.