A zeki veliDÎ togan bugünkü TÜRKİLİ (TÜRKİstan) ve yakın


Fakat 18. ve 19.uncu asırlarda Türkistanı Rus istilâ ettikten son- değişiyor.TjfFFhdTdebî diUr^ritdTl^f^^



Yüklə 6,51 Mb.
səhifə304/617
tarix05.01.2022
ölçüsü6,51 Mb.
#75197
1   ...   300   301   302   303   304   305   306   307   ...   617
Fakat 18. ve 19.uncu asırlarda Türkistanı Rus istilâ ettikten son- değişiyor.TjfFFhdTdebî diUr^ritdTl^f^^

Umı^ıyetle Türkistanda millî medeniyet ve hars sabasındaki a‘na7şT ı\nCa^ ecne'31 lstl'asl ve müstemleke siyasetinin bir neticesidir. Rus :sth~ lasından daha önce mahallî türk lehçelerinde eskisinden fazla bir deği- :?%.Uk„bâsıl olmadığı halci,- yine edebî ve muameledeki yazı dilinin, de- ğişmeğe yüz tuttuğu inkâr olunamaz./Bunun başlıca sebepleri, memleketin muhtelif bölümleri arasındaki İktisadî rabıtaların daha birkaç asır evvel kesilmiş olması ve. diğer taraftan da Osmanlı tesiri idi. 1 S.inci asır da Türkistanın cenup, şimal ve şarkî kısımları arasmdaki «daiblî tica- ıet>, münasebeti, bu ülkelerin şimalde Sibirya, garpta Astrakhan ve O- renburg gibi rus ticaret merkezleriyle ve cenupta Meşhed Balkh, Peşa- ver gibi Ingiliz emtiası merkezleriyle olan «haricî ticaret» münasebetlerine nısbeten pek zayıftı. Bu husus, aynı zamanda Türkistan dahilindeki medeni bağlılıkların zayıflaşması demekti. Osmanlı tesirine gelince, bu kırımın 1475 te ilhakından ve 16.ncı asrın nihayeHne'doğru Osmpni ordularının Hazar Denizi sahillerine, Derbende kadar ilerlemesinde ve bilhassa Kırımın 1783 te Rusyaya katî olarak ilhakın, mütaak.p hacıların İstanbul tarikiyle seyahatinin çoğalmasından ve İstanbulda matbaacılık ışının inkişafından sonra kuvvet bulmuştur. Daha önce Nesin i Fuzulî Rkendername müellif; Ahmedî gibilerin Ortaasya Türklerinin edebi dilme tesiri görülüyordu. Hatta Şaybak Hanın, Ahmedînin- İsken- dçrnamesmi_ seferlerinde yanında bulundurduğu malumdur -) Cup turkçesinin tesiri yukarda (s. 123)de zikri geçen divanında da vardır.

D Buna ait kay,t Fndl'Allah Isfahanî’nin, yegâne nüshas, Kurucuna,ıi- yede 3431 numarada bulunan, Mihmânnâme-i Bukhârâ’sında varak 131 b âe bulunuyor. * '




Yüklə 6,51 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   300   301   302   303   304   305   306   307   ...   617




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin