A zeki veliDÎ togan bugünkü TÜRKİLİ (TÜRKİstan) ve yakın

Çar Zamanının İdarî Taksimatı
Çar zamanında «Bukhara» ve «Khıyva» hanları «Türkistan Umumî Vâliliği» İdarî taksimatına dahil sayılmıyordu. Umumî, vâlilik «Yedisu», «Sır Der3^ra», «Fergane», «Semerkand» ve «Zakaspi» diye beş vilâyete bölünmüştü. Amu Derya kıyılarında merkezi «Törtkül» (rusçası: Petro- aleksandrefski) olan Karakalpak ülkesi Sır Derya vilâyetine tabi ayrı bir «Amu Derya Şubesi» (Amudaryinski Otdel) diye adlandırılıyordu.

^:) Fergane için bk. Dimaşqî, Nukhbat ııd-Dahr, s. 94-95, 221; Sebeos için

-îvl a r q u a r t ayru eser. s. 148.

«Sahra Vilâyetleri Umumî Vâliüği» ise «Ural», «Turgay», «Akmola» ve «Semi Palat» diye dört vilâyete ayrılmıştı.

«Türkistan Umumî valiliği»ne tabi beş vilâyet ile Bukhara ve Khıjfrv* hanlıklarında 1911 yılında 9.838.100 nüfus olup bunun 483.000 ■yanı '%5 i rus ve avrupalı hıristiyan'lar, kalan 9.355.1 00 ü yani ^r/< 93 i verli müsîliman idi. Merkezi «Omsk» olan «Sahra Vilayeti Umumi Valiliği» ne tabi dört vilâyette ahali 1911 yılıncja 3.681.464 kişi olup, bunun 2 681.464 ü yani [A 58 i müslüman, 1.536.215 i yani % 42 si de hıristiyan rus idi. Türkistan ve Sahra Umumî Valiliklerinde 1 3.5 19.564 nüfus olup, bunun da 1 1.493.059 u yani 85,i müslüman ve 2.026.505 i yani [A 14,9u hıristiyan-ıus ahali idi. 1918.-ve' 1921 kıtlıklarında Türkistanın yerli ahalisi epey kırıldı. Buna karşılık rus göçmenlerinin sayısı arttı. ,