A zeki veliDÎ togan bugünkü TÜRKİLİ (TÜRKİstan) ve yakın

Zeki Velidi. Toğan
İstanbul - Beyazıt 6 - 9 * 947

İstanbul Mebusu Akçuraoğlu Yusuf

Ankara. 26.XL ⁽J31

aKCuraO^lu Vuîu'

• (COAj,

V ^{9 ?}

»■G


vhy

UJ& Ğjis) iSjj r

^ 'dşyj,

Oyf • îL> ' -yfji

’ . / / . ’r -■■■ '

w <*i,l jt



Aziz ve muhterem Zeki Velidi Bey.

Dün Istanbuldan sizin mühim eserinizin 505 inci sayfasından 552 nci sayfasına kadar olan formaları seldi. Pek çok teşekkür ederim. Çok ehemmiyetle takip ettiğimden derhal okuyup çıktım; burada da, evvelkilerinde olduğu gibi, bilmediğim bir hayli şeyleri öğrendim. Ezcümle «Çokan» adlı Kazak münevverine dair hiçbir şey ne işitmiş ne de okumuştum; bu bana bir keşif oldu. Şoriri*- Gasprinski'nin «Avrupa Medeniyetine Bir Nazarı Muvazene» adlı eserini de evvelce kendisinde görüp okumuş isem de, tamamen unutmuştum. Yanımızda nüshası da yoktu; «Türk Yılı» nda Gasprinski'nin tercümeihalini yazarken içtima! fikirlerinin bu risalede görü-' len mühim ve esaslı bir kısmından bahsetmeyi hatırlayamamışım.

Çokan ve İsmail Beyi ayni kata- goriden saymakta esas itibariyle haklısınız; fakat dediğiniz gibi İsmail Bey hayatında bir hayli tahavvül (evoliis- yon) geçirdi; ilk merhaledeki fikirleri ( Rusya Müslümanlığı ) , sonralarda çok değişti. «Tercüman» koleksiyonları baştan aşağı gözden geçirilirse bu evolüsyonun grafiğini çizmek kabildir. Zavallı Çokan bu ilk merhalede ikpn, ruhî bir revolüsyonla birdenbire değişmiş ve kırılmıştır. Bu adamı çok sevdim ve çok acıdım; zavallı pek de genç gitmiş. Ateşin zekâsı, şair ve kararsız tabiatı bana Turgenev, Tukay ve Petöfi gibi kendi kendilerini yakıp gençken mahveden talihsiz dehaları hatırlattı.

Zeki Bey, fazla dalkavukluk sevmediğimi bilirsiniz; samimî olarak diyorum ki sizin bu eseriniz cidden bir hâzinedir. Bunun devamı intişarine bir yardım yolu bulamadığıma çok çok müteessir ve mahcubum. Bu nüshaların gelmesi yol bulabildiğinizi zannettirerek beni sevindirdi.

Türkistanın İdarî Taksimatı 43

Müstemleke Olan Türkistanda

Siyasî Hayat 294

«s-*»*»**- H« w» Wnj>.-» X„ T«~» **— 344

zzzzz zzzrîz*™ ””" «*• >- 377

ZZZZTZZt’Z 377

Abllay Hanm 105 yi1 W" •»« Uvah (yani «Veli») Han.n 377

^■=“«sss£2£ 393

Müstemleke Olan Türkistanda İçtimaî
ve Fikrî Hayat
ı 576

İsimler cetveli 732

DÜZELTMELER

Gölden kaçan yanlışlıklar düzeltilirken ancak onların doğru şekilleri .gösterilmiş ve bunların yeri de sahifeleıı gösteren büyük, ve satırları gösteren küçük rakamlar ile bildirilmiştir. Satırlar yukarıdan ve "aş„ işareti ile de aşağıdan sayılmıştır. Ehemmiyetli yanlışlıklar «ivalı harflerle tertip edilmiştir.